Morgunblaðið - 22.04.2001, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. APRÍL 2001 21
lands bauð sölustjóri Interflug, sem
var flugfélag austur-þýska ríkisins,
mér að koma á skrifstofu sína í aust-
urhlutanum. Þetta hefur líklega verið
1967 eða ’68. Á þeim tíma gátu Vest-
ur-Þjóðverjar komist milli borganna
hjá brautarstöðinni við enda Fried-
richstrasse, þar sem þeir fóru í gegn-
um landamærastöð. Ég var með sölu-
áætlanir meðferðis, en vissi ekki að
bannað væri að flytja prentað mál
milli landanna og var því tekinn fast-
ur. Ég þurfti að dúsa hjá útlendinga-
lögreglunni í eina 5-6 tíma og Sofía,
sem var með mér, vissi ekkert hvar ég
var. Ég fékk ekki einu sinni að
hringja til þess að láta vita af mér og
var tjáð kuldalega að síminn hjá þeim
væri enginn almenningssími. Undir
kvöld var ég látinn laus, en þá var bú-
ið að loka öllum skrifstofum og ég
orðinn of seinn til þess að hitta nokk-
urn mann. Þeir sem fóru á milli voru
látnir skipta 15 mörkum yfir í austur-
þýsk mörk og við Sofía reyndum að
finna kaffihús, eða eitthvað slíkt til
þess að fara inn á og eyða pening-
unum. Það var ekkert slíkt að finna og
við enduðum loks á kaffihúsi í Óper-
unni við Unter den Linden. Að því
búnu gengum við tilbaka að landa-
mærastöðinni. Ég átti eftir að taka
söluáætlanirnar með mér aftur og var
tekinn til hliðar á ný. Þá hitti ég af-
skaplega viðkunnanlegan „offisér“ í
útlendingalögreglunni sem kvaðst
hafa frétt hvað hefði gerst. Hann
sagði að sér þætti þetta afar leitt og ef
ég vildi snúa aftur til Austur-Berlínar
myndi hann gera hvaðeina til þess að
tryggja að ég gæti ferðast án vand-
kvæða. Ég mætti gista hjá honum,
enda þyrsti hann í fréttir úr vestur-
hlutanum, þar sem Austur-Þjóðverj-
um væri meinað að horfa á vestur-
þýska sjónvarpið. Einnig bauðst hann
til þess að útvega mér bíl og bílstjóra
til þess að létta mér lífið. Ég afþakk-
aði og fór aldrei til Austur-Þýska-
lands eftir þetta,“ segir Dieter.
Á skrifstofu Ferðamálaráðs í Neu-
Isenburg eru tveir starfsmenn, auk
forstöðumanns. Skrifstofunni er ætl-
að að sjá um Íslandskynningar á öllu
meginlandi Evrópu og segir Dieter að
þrátt fyrir mikla hjálp sé oft erfitt að
koma góðum hugmyndum í fram-
kvæmd, því dagurinn sé einfaldlega
ekki nógu langur. „Frá október til
mars er vinnuvikan sjö dagar og 20-
30 aukatímar á viku vegna kaup-
stefna og ferðasýninga. Í janúar og
febrúar eru gjarnan haldnar kynn-
ingar og á sama tíma kaupstefnur í
Hamborg, Stuttgart, München,
Mannheim og Mílanó sem við þurfum
að sinna, svo dæmi sé tekið. Auk þess
berast upp í 200 fyrirspurnir á dag,
flestar með tölvupósti.
Þrátt fyrir þessa annmarka hefur
kynningarstarfið gengið mjög vel. Nú
selja um 60 þýsk fyrirtæki ferðir til
Íslands, þar af 5-6 stórfyrirtæki. Ís-
lands er getið reglulega í sjónvarpi og
varla líður sú vika, að ekki sé sýnd
kynningarmynd um landið. Einn
sunnudag voru fimm myndir um Ís-
land í þýsku sjónvarpi. Nú sækja
menn líka allskyns efni til Íslands, ég
get nefnt sem dæmi sviðsetta mynd
um tónlist Bachs, sem tekin var í
fyrra, þar sem sýndar eru svipmyndir
úr íslensku landslagi, heimildarmynd
um hvali og hvalveiðar þar sem rakið
er hvernig Íslendingar breyttust úr
hvalveiðiþjóð í hvalfriðunarþjóð,
Þjóðverjum þykir mikið til þess
koma.“
Hansakaupmenn og
kirkja Íslandsfara
Áhugi Þjóðverja á Íslandi er oft
með eindæmum og segir Dieter hann
eiga rætur langt aftur í aldir. „Hansa-
kaupmenn höfðu áhuga á Íslandi og
sigldu til landsins með dönskum
kaupmönnum, eða á eigin vegum, og
höfðu viðkomu í Hafnarfirði og á Flat-
ey. Nú er í bígerð mynd hjá þýska
sjónvarpinu um Diðrik Piening, sem
kom við á Íslandi á leið sinni vestur
um haf, á Skarðsey við Breiðafjörð,
og Ólöfu Loftsdóttur.
St. Petri kirkjan í Hamborg var
kirkja Íslandsfara á miðöldum, það er
þýskra sjómanna sem sigldu á Ís-
landsmið. Í lok mars voru Íslandsdag-
ar í Hamborg og séra Gunnar Krist-
jánsson prestur á Kjalarnesi messaði
í St. Petri í aðalmessu á sunnudegi og
flutti jafnframt fyrirlestur í Háskól-
anum í Hamborg um kristnitöku á Ís-
landi og íslensk trúboð. Einnig hefur
ferðaskrifstofan Island Tours hér í
Þýskalandi selt ferð til Íslands á slóð-
ir kristnitökunnar. Ísland tilheyrði
líka á sínum tíma biskupsdæminu
Bremen-Hamborg, og svo mætti
lengi telja.“
Dieter segir fyrstu þýsku ferða-
mennina sem vitað er um hafa komið
til Íslands árið 1903, eða þar um bil.
„Þeir þekktu Ísland sem land eld-
fjalla og jafnvel villimanna, sem þótti
spennandi. Skemmtiferðaskip á veg-
um Kraft durch Freude, sem var
hreyfing innan nasistaflokksins,
sigldu til Íslands og Noregs fyrir stríð
og bjuggust farþegar þeirra fastlega
við að hitta fyrir hávaxna og ljós-
hærða víkinga á ferðum sínum. Áhugi
Þjóðverja á Íslendingum hefur varað
til þessa dags og er enn gífurlega mik-
ill.
Vandamálið er hins vegar það, að
matur og drykkur eru ódýrari í
Þýskalandi en öllum öðrum Evrópu-
löndum og þýsk blöð fjalla mikið í
upphafi hvers ferðaárs um löndin þar
sem þýski ferðamaðurinn fær hvað
mest fyrir markið. Svo fljúga stóru
ferðaheildsalarnir til þessara ódýrari
staða. Fjöldi þýskra ferðamanna til
Íslands hefur ekki aukist sérlega mik-
ið að undanförnu, aukningin var ein-
ungis 3% í fyrra, en vonir standa til að
hún verði meiri í ár, enda gott útlit
fyrir það.
Við mætum hins vegar harðri sam-
keppni á ferðamörkuðum og myrkrið
og kuldinn á Íslandi yfir vetrartímann
eru okkur og hinum Norðurlöndun-
um fjötur um fót í markaðssetningu.
Þjóðverjar af eldri kynslóðinni
kjósa heldur að fara í sólina, kannski
siglingu um Karíbahafið eða til Kan-
aríeyja og Tyrklands á veturnar.
Þjóðverjar eru líka dálítið alvarlegir
og ekki mikið fyrir að fara í ferðir, þar
sem megintilgangurinn er að stunda
næturlífið. En reynt er að bæta úr því
með hertri markaðssetningu, til
dæmis með því að bjóða blaðamönn-
um tímarita sem fjalla um lífsstíl og
skemmtanir ungs fólks til landsins.
Stórar götuauglýsingar hafa til dæm-
is verið keyptar til þess að kynna svo-
kallaðan Íslandskokkteil, sem er ferð
þar sem boðið er upp á blöndu af
reykvísku skemmtanalífi og vetraraf-
þreyingu af einhverju tagi, til dæmis
snjósleðaferð.“
Ferðaþjónustan hefur breyst
til batnaðar
Dieter segir margt hafa breyst til
hins betra í íslenskri ferðaþjónustu.
Mikið sé af nýjum og skemmtilegum
hótelum, bæði litlum og stórum, og
einnig kveðst hann ánægður með þró-
unina í ferðaþjónustu bænda, sem
lengi hafi tíðkast í Þýskalandi, Aust-
urríki og Sviss og því auðvelt að
markaðssetja slíkan möguleika meðal
íbúa þessara landa.
„Afþreyingarmöguleikar eru líka
orðnir margvíslegir, ekki jeppa- og
hestaferðir einvörðungu, nýjar og
glæsilegar sundlaugar hafa verið
byggðar og Bláa lónið verið endurnýj-
að. Á síðasta ári komu 10.000 Þjóð-
verjar til Íslands með skemmtiferða-
skipum og þeir eru jafnframt
fjölmennastir í hópi farþega af því
taginu. Þessir farþegar fara síðan í
útsýnisferðir til Reykjavíkur, um
Reykjanes, Snæfellsnes, Vestfirði og
Norðurland.“
Dieter segir að stórfelldar virkjun-
arframkvæmdir gætu hugsanlega
haft áhrif á ferðaþjónustuna, það er í
augum þeirra sem sækjast eftir
ósnortnu landi. „Stóriðja gæti komið
til með að skemma fyrir okkur. Hins
vegar velti ég því fyrir mér af hverju
ekki megi nýta vötn eða uppistöðulón
fyrir bátsferðir. Það mætti reisa stór
hótel við slík vötn, kaffihús og bryggj-
ur og bjóða upp á siglingar. Ég hef
alltaf verið hissa á því að slíkt skuli
ekki hafa verið gert hér.“
Nú er áratugastarf að baki og segir
Dieter „upp og ofan“ hvað honum
finnist um starfslokin. „Að sumu leyti
er auðvitað skrýtið að fara úr 10 tíma
vinnudegi niður í næstum ekki neitt,
en ég mun nota tímann á næstu mán-
uðum til þess að hvíla mig, komast í
gott form, leika tennis, synda og
reyna að lesa eitthvað af bókunum
mínum. Svo leita ég kannski að til-
boðum síðar meir, ég gæti vel hugsað
mér að vinna að einhvers konar ráð-
gjöf. Tíminn leiðir það í ljós,“ segir
Dieter Wendler Jóhannsson að end-
ingu.