Morgunblaðið - 22.05.2001, Blaðsíða 14

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
14 ÞRIÐJUDAGUR 22. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
NOKKUR mengunarefni,
sem greindust við efnagrein-
ingu á sjávarseti í núverandi
sjókví í Arnarnesvogi, hafa
ekki greinst áður í hærri
styrk í sjávarseti við Ísland
til þessa. Þetta kemur fram í
umsögn Hollustuverndar um
matsskýrslu framkvæmda-
aðila á umhverfisáhrifum
landfyllingar í voginum.
Meðal þeirra efna, sem
fundust við sýnatöku vegna
matsskýrslunnar, voru ars-
en, kvikasilfur, blý, kopar,
tin, zink og kadmíum auk
króms og nikkels. Áður hefur
ekki greinst meira magn af
arseni, kopar, blýi og tini við
landið, auk þess sem innihald
setsins af kadmíum og kvika-
silfri reyndist hátt miðað við
það sem gengur og gerist
hérlendis.
Í greinargerð með umsögn
sinni bendir Hollustuvernd
á, að þar sem svokölluð
hlutauppleysingaraðferð var
notuð við greiningu á setinu í
stað algerrar uppleysingar,
megi búast við, að um sé að
ræða lágmarksgildi efnanna
miðað við forsendur viðmið-
unargilda í reglum Hollustu-
verndar ríkisins. Kemur
fram að slík viðmiðunargildi
hafi ekki verið sett fyrir tin,
enda hafi efnið ekki fyrr
mælst í greinanlegum styrk í
sjávarseti umhverfis landið.
„Eitt eitraðasta
efni sem til er“
Tekið er undir þau sjónar-
mið, sem koma fram í mats-
skýrslu framkvæmdaaðila,
að einkum sé ástæða til að
hafa varann á vegna TBT, en
það er lífrænt samband tins.
„TBT er eitt eitraðasta efni
sem til er og er farið að hafa
áhrif á sumar lífverur áður
en styrkur þess verður
greinanlegur,“ segir í grein-
argerðinni. Til viðmiðunar
kemur fram að um það bil tvö
nanógrömm í lítra af sjó
duga til að valda vansköpun í
nákuðungi.
Hollustuvernd telur að
gera megi ráð fyrir mengun
af völdum PCB, sem er þrá-
virkt lífrænt efni. Í mats-
skýrslunni kemur fram, að-
stofnlagnir skólps í Garðabæ
hafi legið til sjávar í Arnar-
nesvogi og vestast á Arnar-
nesi og rannsóknir sýni, að
tengsl séu á milli útrása frá-
veitukerfa og PCB-mengun-
ar. Eins sýni styrkur þung-
málma í nágrenni við
skipasmíðastöðina greinilega
mengunaráhrif hennar og
því sé ekki hægt að útiloka að
PCB-efni hafi borist út í um-
hverfið frá þeirri starfsemi.
Í umsögn Hollustuverndar
kemur fram, að stofnunin
telur áætlun framkvæmda-
aðila, um að hylja sjávar-
botninn í núverandi skipakví
með efni sem fengið verður
úr neðansjávarnámum langt
frá landi, bestu lausn til að
gera mengungarefnin óvirk.
Hins vegar verði að gæta
þess við framkvæmdirnar, að
upprót dreifi ekki menguðu
seti.
Lagst gegn uppdælingu
Þá áætla framkvæmdaað-
ilar að dýpka voginn fyrir
smábátahöfn og sanddælu-
skip. Hollustuvernd telur að í
ljósi mengunarmælinganna
sé nauðsynlegt að fara með
gát og leggst gegn því að
dýpkunin fari fram með dæl-
ingu, þar sem upprót sem
henni fylgir muni stuðla að
því að mengunarefni berast
út í vatnsmassann.
Hollustuvernd telur að
kanna beri styrk mengunar-
efna í sjávarsetinu, þar sem
áætlað er að setja ylströnd
eða að þar verði skipt um
efni, þannig að umhverfið
verði tryggt til baða. Þá velt-
ir stofnunin upp þeirri
spurningu, hvort ekki sé þörf
á frekari sýnatöku í Arnar-
nesvogi.
Í umsögninni segir að
stofnunin telji annað óverj-
andi, en að gera ráð fyrir vel
merkjanlegri mengun jarð-
vegs í ljósi efnagreininga á
sjávarseti við fyrrum at-
hafnasvæði slippstöðvarinn-
ar.
Tölulegar upplýsingar
um hávaða vantar
Þá fjallar Hollustuvernd
um mat framkvæmdaaðila á
hávaða í voginum vegna
framkvæmdanna. Stofnunin
gerir ekki athugasemdir við
mat á hávaða á fram-
kvæmdatímanum, en bendir
á að við vissar veðurfarslegar
aðstæður berist hljóð mjög
vel eftir vatnsfleti. „Þetta
getur einkum gerst á kyrrum
og hlýjum dögum þegar hita-
hvörf myndast yfir vatninu
og hljóðið „speglast“ milli
vatnsflatar og hitahvarfanna.
Það er einmitt á slíkum dög-
um sem búast má við því að
fólk sæki í voginn til útivist-
ar,“ segir í umsögninni.
Stofnunin saknar þess að
engar tölulegar upplýsingar
er að finna í matsskýrslunni
um hávaða frá utanborðsvél-
um eða vélum í smábátum og
telur að kanna þurfi nánar
hávaða frá sportbátum og
líklega dreifingu hans um
voginn.
Hollustuvernd um matsskýrslu framkvæmdaaðila vegna fyrirhugaðrar landfyllingar
Eiturefni í miklu magni
Arnarnesvogur
FRAMKVÆMDIR vegna
Kópavogskirkjugarðs hefj-
ast í sumar ef áætlanir
ganga eftir en auglýst var
eftir tilboðum í gatnagerð
og drenlagnir í kirkjugarð-
inum um helgina. Garðurinn
mun þjóna öllu Reykjavík-
urprófastsdæmi.
Kirkjugarðurinn verður í
Leirdal, ofan við Smára-
hverfið á svæðinu þar sem
hestamannafélagið Gustur
var. Garðurinn verður um
12 hektarar og stendur til
að hefja framkvæmdir í
sumar. Að sögn Þórsteins
Ragnarssonar, forstjóra
Kirkjugarða Reykjavíkur-
prófastsdæma, er á áætlun
að garðurinn verði tekinn í
notkun árið 2003 en hann
segir þó útlit fyrir að því
muni seinka um eitt til tvö
ár. „Við viljum gera garðinn
þannig að hann verði aðlað-
andi þegar fólk kemur í
hann þannig að það verði
búið að sá í allan garðinn og
girða hann af,“ segir hann.
Þegar framkvæmdum við
grafarsvæðin er lokið þarf
að byggja þjónustuhús sem
að sögn Þórsteins er nauð-
synlegt í hverjum kirkju-
garði. „Fyrstu mánuðina og
misserin verður komið upp
bráðabirgðahúsnæði eins og
var gert uppi í Gufunesi og
ekki byggt varanlegt fyrr en
seinna,“ segir hann.
Þórsteinn segir kirkju-
garðana í Reykjavík einnig
þjóna Kópavogi og Seltjarn-
arnesi og hann segir að
þannig verði nýi kirkjugarð-
urinn ekki frátekinn fyrir
Kópavogsbúa frekar en
aðra. „Þegar viðkomandi
deyr er það ættingjanna að
óska eftir graftöku og menn
geta óskað eftir því að það
sé jarðsett í þessum þremur
görðum, Fossvogskirkju-
garði, Gufuneskirkjugarði
og Kópavogskirkjugarði.“
Hann bendir þó á að Foss-
vogskirkjugarður sé full-
settur og nú sé eingöngu
jarðsett þar í fráteknum
leiðum. Hins vegar séu ný
grafarsvæði útbúin í Gufu-
neskirkjugarði um það bil
þriðja hvert ár.

      
  

 


 

 
 


  







 


 
  !      

 
"
  !
#
Gatnagerð og
drenlagnir
í sumar
Kópavogur
Nýr kirkjugarður á
höfuðborgarsvæðinu
EINSTAKT samkomulag er
í gildi milli fugla og kylf-
inga á Seltjarnarnesi og
hefur svo verið í bráðum 40
ár. Felur það í sér að varp-
svæði fuglanna eru að-
greind á ákveðinn hátt og
er það merki um að þar sé
nokkurs konar heilagt vé,
bannað fólki. Þar sem fugl-
ar taka upp á því að verpa
utan svæðanna eru sett upp
ákveðin skilti til auðkenn-
ingar.
„Já, það hefur allt frá
upphafi, árið 1964, verið
heiðursmannasamkomulag
á milli okkar og fuglanna
að hafa þetta svona,“ sagði
Árni Halldórsson, fram-
kvæmdastjóri Golfklúbbs
Ness, í samtali við Morg-
unblaðið í gær.
Ekki má sækja golf-
kúlu inn á svæðið
„Fyrirkomulagið er þann-
ig að við merkjum ákveðin
svæði með sérstökum hæl-
um, sem eru bláir að lit
með grænum toppi, sem er
alþjóðlegt merki og þýðir
að um verndað svæði sé að
ræða og að það sé með öllu
bannað að fara þangað inn.
Ef t.a.m. golfkúla er slegin
þangað innfyrir má ekki
fara til að sækja hana.“
Að sögn Árna er þetta
kallað St. Andrews-merking
og væri erlendis notað þar
sem ekki væri ætlast til að
fólk væri að traðka á sjald-
gæfum plöntum eða öðru
slíku. Hann kvaðst ekki vita
til þess að hún væri notuð á
neinum öðrum golfvelli á Ís-
landi nema þarna á Sel-
tjarnarnesi.
„Skiltin eru hins vegar
sett upp um leið og við finn-
um hreiður,“ sagði Árni. Og
greinilegt var að nokkrar
fuglategundir voru orpnar
því skilti voru þar á víð og
dreif. „Sumt af þessu er við
tjaldshreiður og annað við
æðarhreiður. Ég hef ekki
enn fundið gæsahreiður, en
mig grunar að það sé niðri
við tjörn að þessu sinni.“
Krían á það til að ganga
hart eftir því að reglum sé
framfylgt á svæðinu. „Já,
hún hamast í hausnum á
kylfingum ef þeir eru á yf-
irráðasvæði hennar. Og það
minnir mig á eitt, sem við
tíðkum hérna í golfleik, og
það er lausn frá hreiðrum.
Ef kúlan lendir við hreiður
má taka hana og færa hana,
vítislaust. Og eins er, að ef
krían er mjög ágeng má
kylfingur hafa aðstoð-
armann sem þá stendur fyr-
ir aftan og ver hann með
því að halda priki eða ein-
hverju á loft. Ég held að
það sé ekki tíðkað á al-
þjóðavísu.“
Litlar og snotrar gang-
brautir hér og þar af gras-
lendinu og upp á sjó-
varnargarðinn vöktu
athygli blaðamanns og var
Árni spurður um hvað þær
ættu að fyrirstilla.
„Þær voru útbúnar til að
auðvelda ungunum að kom-
ast niður í fjöru og út í sjó,“
svaraði hann því til. „Það
hefur nefnilega viljað
brenna við að ungar hafi
farið sér að voða milli
steina í garðinum, svo að
við ákváðum að reyna að
koma í veg fyrir slíkt með
þessari framkvæmd.“
Tíu fuglategundir
með hreiður
Ýmsar fuglategundir
verpa á þessu svæði. Í fyrra
voru t.d. grágæs, stokkönd,
gargönd, skúfönd, æður,
tjaldur, sandlóa, hrossa-
gaukur, kría og þúfutitt-
lingur með hreiður á Suð-
urnesi og í Dældum. Og
ýmsar fuglategundir aðrar
tylla þar niður fæti þótt
ekki hafi sannast á þær
varp.
„Margæsin kemur á vorin
og er allt upp í sex vikur
hérna, til að hvíla sig og
safna kröftum til áfram-
haldandi flugs til varpstöðv-
anna. Þær sem eru hér
núna eru búnar að vera
töluvert lengi og eru eflaust
að bíða eftir hagstæðri
vindátt. Það kæmi mér ekki
á óvart þótt þær væru
horfnar innan fárra daga,“
sagði Árni.
Að lokum er þess að geta
að nú í vor var stofnuð um-
hverfisnefnd innan klúbbs-
ins sem er ætlað að starfa í
náinni samvinnu við um-
hverfisnefnd Seltjarnarnes-
bæjar og önnur samtök sem
koma að náttúruverndar-
málum.
Fuglarnir hafa forgang
Hér má líta eitt skiltanna, sem búið er að koma fyrir
skammt frá þremur tjaldseggjum í sandgryfju.
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
Árni Halldórsson heilsar upp á einn vina sinna, æðarkollu
sem liggur á fimm eggjum og fer hvergi.
Seltjarnarnes
Golfklúbbur Ness gerði heiðursmannasamkomulag
við fiðraða nágranna sína fyrir margt löngu