Morgunblaðið - 22.05.2001, Blaðsíða 22

NEYTENDUR
22 ÞRIÐJUDAGUR 22. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
HANDBÓK neytenda hefur nú verið
opnuð á vef Neytendasamtakanna:
www.ns.is. Í henni er fjöldi dæma,
ráðlegginga og upplýsinga fyrir
neytendur.
Í Handbókinni eru 23 aðalkaflar og
hátt á annað hundrað undirkaflar.
Þetta er í fyrsta sinn sem Neytenda-
samtökin gefa út slíka handbók og
líka í fyrsta sinn sem samtökin opna
svo stóran áfanga á vefsvæði sínu í
einu. Viðskiptaráðuneytið styrkti út-
gáfu hennar.
Að Handbókinni er frjáls aðgang-
ur á vef Neytendasamtakanna
www.ns.is. Auk þess er öllum leyfi-
legt að vista Handbókina í tölvu hjá
sér bæði í vefsíðuformi eða rit-
vinnsluformi til einkanota.
Um efni Handbókar
neytenda
Í fréttatilkynningu frá Neytenda-
samtökunum kemur fram að í bók-
inni séu fjölmörg dæmi og ráðlegg-
ingar handa neytendum við kaup á
vörum og þjónustu, um venjur og
reglur í margs konar viðskiptum, t.d.
varðandi verslanir, uppboð, sjón-
varpsmarkaði, Netið, bílakaup, kaup
og leigu húsnæðis, ferðalög, skuldir
og vanskil, ýmsar gerðir lána, trygg-
ingar og opinbera þjónustu. Sérstak-
ur kafli er með skýringum á merkj-
um á neytendavörum. Í Handbókinni
er líka listi með netföngum og vef-
föngum aðila sem geta veitt neytend-
um gagnlegar upplýsingar og aðstoð.
Fram kemur að texti handbókar-
innar er miðaður við ný lög um lausa-
fjárkaup og lög um þjónustukaup
sem taka gildi 1. júní næstkomandi
og hafa grundvallarþýðingu fyrir
neytendur í daglegum viðskiptum
sínum. Fyrirvari er gerður miðað við
gildandi lög þegar talið er nauðsyn-
legt.
„Neytendaréttur hefur þróast
mikið á undanförnum árum í sam-
ræmi við aukinn skilning á gildi jafn-
ræðis aðila á markaðnum. Ætla má
að frekari breytingar verði á næstu
árum á ýmsum sviðum neytendarétt-
ar sem geri nauðsynlegt að endur-
vinna ákveðna kafla bókarinnar. Með
útgáfu á Netinu er auðvelt að aðlaga
jafnan bókina að þeim breytingum
sem gerðar kunna að vera á neyt-
endarétti. Handbók neytenda er því
alltaf í samræmi við gildandi rétt.
Neytendasamtökin telja að með
þessum hætti verði Handbók neyt-
enda jafnan aðgengileg fyrir neyt-
endur almennt,“ segir í fréttatilkynn-
ingunni.
Höfð var hliðsjón af reynslu og út-
gáfu nágrannaþjóða bæði við inni-
hald Handbókarinnar og þegar
ákveðið var að gefa hana fremur út á
netinu heldur en á prenti. Jón Magn-
ússon hrl. sá um að taka bókina sam-
an fyrir Neytendasamtökin.
Handbók neytenda
á Netinu
VERÐ á jarðarberjum hefur ekki
lækkað í verslunum eins og til stóð.
Samkvæmt upplýsingum Einars
Þórs Sverrissonar, framkvæmda-
stjóra Ávaxtahússins sem flyt-
ur inn jarðarber fyrir
verslanir Baugs, hefur
innkaupsverðið hækk-
að um tæp 30%. „Eftir-
spurn hefur aukist og verð
hækkað meðal annars þar
sem framboð á spænsk-
um jarðarberjum inn á
Evrópumarkað hefur minnk-
að mikið en þau hafa verið ódýr-
ari. Auk þess hefur hitastig hækkað í
Hollandi, veður hefur verið gott og
þá eykst eftirspurnin.“
Búist við lækkun
í Hollandi
Eggert Á. Gíslason, framkvæmda-
stjóri Mötu, segir að ástæðan fyrir
því að jarðarberjaverð hafi ekki
lækkað að undanförnu sé að verðið
úti sé hærra en á sama tíma í fyrra.
Hann segir ennfremur að fraktin
hafi hækkað frá því í fyrra vegna
hækkunar á olíu og gengislækkun
krónunnar eigi einnig hlut að máli.
Það er á hinn bóginn gott veður í
Hollandi núna, segir hann, og þar er
búist við lækkun í næstu viku vegna
aukins framboðs sem ætti þá að
koma fram í verslunum hérlendis á
svipuðum tíma.
Máni Ásgeirsson, sölustjóri hjá
Bönunum-Ágæti ehf., segir að verð á
jarðarberjum muni lækka á næstu
dögum en enn séu útiræktuð
jarðarber ekki komin á mark-
að. Hann segir að um þessar
mundir sé verið að selja
jarðarber sem ræktuð
eru í gróðurhúsum sem
skýri að verðið hafi
ekki lækkað ennþá.
Þegar Eggert er spurð-
ur hvers vegna Mata kaupi
ekki jarðarber frá öðrum löndum
en Hollandi segir hann að gæðin ráði
valinu og berin frá Hollandi komi
best út vegna nálægðar við íslenskan
markað.
Litlar verðsveiflur
í Kaupmannahöfn
Verð á jarðarberjum hefur hins
vegar lítið hækkað í Kaupmanna-
höfn. Kílóið af jarðarberjum er þar
selt á um það bil 550–600 íslenskar
krónur og þau eru ræktuð m.a. á
Ítalíu, í Frakklandi, Belgíu og á
Spáni. Til samanburðar kostaði kíló
af jarðarberjum í Nóatúni í gær
1.745 kr. Í Nýkaupi og Hagkaupum
var kílóverðið 1.495 kr. og í Bónusi
945 kr.
Innkaupsverð á
jarðarberjum
hækkað um 30%
VERÐHÆKKANIR hafa orðið und-
anfarið á ýmsum mat- og drykkjar-
vörum, svo og framleiðsluvörum hér
á landi sem flestar má rekja til geng-
issigs íslensku krónunnar undan-
farna mánuði.
Aðföng hækka verð
Meðaltalshækkun á innflutningi
Aðfanga hf., er um það bil 5%, að
sögn Lárusar Óskarssonar fram-
kvæmdastjóra. Enn hefur verð ekki
verið hækkað á meira en um það bil
60–65% af heildarinnflutningi. „Að-
föng hafa hækkað vörur mun minna
en nauðsyn hefur krafist, og við bið-
um eins lengi með þær hækkanir og
við gátum, enda hafa menn trú á að
krónan muni til lengri tíma styrkj-
ast.
Þau vörumerki sem Aðföng hefur
hækkað verð á undanfarið eru
Rynkeby-safar sem hækkað hafa um
8% og sama hækkun hefur orðið á
Maiyachi-snakki, Aviko frönskum
kartöflum, Prinsess-tei og Erin-súp-
um, Rullet-plastpokum og Góð
kaups-pokum, auk þess sem ýmsar
niðursuðuvörur hafa hækkað um 8%.
Dujardin, frosið grænmeti, hefur
hækkað um 6% svo og taílensk hrís-
grjón, Hellefors cider-epladrykkur
hefur hækkað um 10%
Áburður hækkar um 8%
Hjá Áburðarverksmiðjunni hækk-
aði verð á áburði í smápakkningum
um 8% um miðjan apríl sl. sé miðað
við sama tíma í fyrra.
Sigurður Jónsson sölu- og mark-
aðsstjóri segir að rekja megi þessa
hækkun aðallega til aukins kostn-
aðar, s.s. hærra hráefnisverðs og
launakostnaðar.
Verðhækkun
frá 4 til 12%
Fjölmargar vörutegundir, sem
keyptar eru inn frá Evrópu og
Bandaríkjunum, hækkuðu nýlega í
verði hjá Karli K. Karlssyni hf.
Hækkunin er á bilinu 4 til 12%. Að-
spurð segir Eygló Björk Ólafsdóttir,
markaðstjóri Karls K. Karlssonar
hf., að verðhækkunin hafi verið í
samræmi við gengislækkun krón-
unnar sem átt hefur sér stað und-
anfarna mánuði auk þess sem nokk-
uð hefur verið um hækkanir hjá
birgjum erlendis.
Myllan hækkar verð
á kökum um 5–20%
Myllan hf. hækkaði verð á kökum
og rúgbrauði nýlega og nemur
hækkunin á bilinu 5–20% að sögn
Kolbeins Kristinssonar, forstjóra
Myllunnar. Hækkanirnar voru nauð-
synlegar meðal annars vegna aukins
launakostnaðar, auk þess sem hrá-
efni er orðið mun dýrara, til dæmis
hefur sykur hækkað um 25%.
Kolbeinn segir að vænta megi
hækkunar á brauði og fleiri vöruteg-
undum Myllunnar á næstunni sem
muni nema í það minnsta 5% og
rekja megi til gengisbreytinga.
HOB-vín og -bjór
lækka í verði
Hjá HOB-vín hefur hins vegar
orðið verðlækkun á ýmsum vín- og
bjórtegundum. Lækkunin nemur um
3–5%, m.a. á Faxebjór, að sögn Sig-
urðar Bernhöft framkvæmdastjóra,
sem má rekja til hagræðingar í
rekstri og innkaupum.
Ekkert lát á hækkunum
á mat- og drykkjarvörum
Morgunblaðið/Jim Smart