Morgunblaðið - 05.07.2001, Blaðsíða 1

TBL. 89. ÁRG. FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 5. JÚLÍ 2001
LEIÐTOGAR stærstu stjórnmála-
flokka slavneskra og albanskra íbúa
Makedóníu hafa fallizt á að hafnar
verði sérfræðingaviðræður um end-
urskoðun stjórnarskrár landsins í
því skyni að reyna að skjóta stoðum
undir friðaráætlun Borís Trajkovsk-
ís forseta sem miðar að því að binda
enda á uppreisn albanskra skæruliða
sem staðið hefur í fjóra mánuði og
stefnt hefur einingu hins fyrrverandi
Júgóslavíulýðveldis í hættu.
Trajkovskí tilkynnti um þennan
árangur á blaðamannafundi í höfuð-
borginni Skopje í gær, að viðstödd-
um James Pardew, sérlegum sendi-
manni Bandaríkjastjórnar, og
Francois Leotard, sendifulltrúa
Evrópusambandsins (ESB), en þeir
eru báðir í Skopje í þeim erinda-
gjörðum að stuðla að lausn á deilu
þjóðernishópanna í Makedóníu sem
leiddi til þess að landið rambaði á
barmi borgarastríðs í síðustu viku.
Albanski minnihlutinn í Makedón-
íu hefur sótt fast að gerðar verði
breytingar á stjórnarskránni í því
skyni að styrkja réttindi hans en
stjórnarskrárbreytingin er þó aðeins
ein af mörgum ráðstöfunum sem í
friðaráætlun forsetans er gert ráð
fyrir að gripið verði til í þeim tilgangi
að byggja upp traust á milli þjóðern-
ishópanna og koma á varanlegum
stöðugleika í landinu en stjórnmála-
leiðtogar vonast til að með fram-
kvæmd áætlunarinnar verði hægt að
telja albönsku uppreisnarmennina á
að leggja niður vopn.
Stjórnar-
skráin end-
urskoðuð
BREZKIR þingmenn henda hér
stórum plastöndum út í ána
Thames af Westminster-brúnni í
Lundúnum í gær, með þinghúsið í
baksýn, við upphaf „Flotandasund-
keppni þingmanna á Thames“, en
til þessa árlega viðburðar er efnt í
góðgerðarskyni.
Sá vinnur keppnina sem kastar
þeirri önd sem fyrst fer yfir
ákveðna línu á ánni sem mörkuð er
út frá þinghúsinu.
Þingmenn
keppa í flot-
andasundi
AP
Skopje. AP, AFP.
Makedónía
NEFND ráðherra sem fjalla um ör-
yggismál innan ísraelsku ríkisstjórn-
arinnar gaf í gær út yfirlýsingu þess
efnis að ísraelski herinn mætti nú
grípa til harðari aðgerða en áður
gegn Palestínumönnum. Ariel Shar-
on, forsætisráðherra Ísraels, kallaði
öryggisráðið saman til að taka
ákvörðun um hvernig bregðast ætti
við árásum Palestínumanna fyrr í
vikunni en þá létu tveir Ísraelsmenn
lífið og tvær bílasprengjur sprungu
nálægt Tel Aviv. Sharon endurtók í
gær að herinn myndi nú taka harðar
á Palestínumönnum en áður og bætti
við að hann færi fram á algera ró af
hálfu Palestínumanna á hernumdu
svæðunum áður en hægt væri að
halda friðarumleitunum áfram.
Vilja „útrýma“ ófriðarseggjum
Nokkrum klukkustundum síðar
særðist leiðtogi í Fatah-hreyfingu
Yassers Arafats illa í skotárás.
Stuttu seinna kom fram á útvarps-
stöð ísraelska hersins að skotárásin
hefði verið tilraun til að „útrýma
mikilvægum manni innan Fatah-
hreyfingarinnar“. Tilræðið minnkar
enn líkurnar á að vopnahléið, sem
samið var um fyrir tilstilli Banda-
ríkjamanna, haldi. Eftir því sem
ísraelska dagblaðið Yediot Aharanot
greindi frá í gær hefur Ísraelsstjórn
samið lista yfir 26 „skotmörk“ úr
röðum palestínskra uppreisnar-
manna, þar á meðal liðsmenn Ha-
mas- og Jihad-hreyfinganna.
Upplýsingamálaráðherra palest-
ínsku sjálfsstjórnarinnar sagði á
þriðjudag að það væri engin von til
þess að ná friðarsamkomulagi við
ríkisstjórn Ariels Sharons. Fjöl-
miðlar í Ísrael hafa enn fremur gefið
í skyn að missætti sé komið upp á
milli Ariels Sharon og Shimonar Pe-
res utanríkisráðherra. En hann hef-
ur hótað að segja af sér haldi Sharon
áfram að grafa undan Arafat, leið-
toga palestínsku sjálfsstjórnarinnar.
Helmingur Ísraela vill sjá
landnemabyggðir rýmdar
Fráfarandi sendiherra Bandaríkj-
anna í Ísrael, Martin Indyk, gagn-
rýndi báða deiluaðila harðlega í við-
tali við dagblaðið Jerusalem Post í
gær. Sagði hann Ísraelsmenn hafa
grafið undan friðarferlinu með því að
stækka sífellt byggð ísraelskra land-
nema á Gaza-svæðinu. Í þessum
óvenju hreinskilnu ummælum sagð-
ist Indyk ekki heldur sjá fyrir sér að
Palestínumenn „muni nokkurn tíma
hætta að nota ofbeldi sem verkfæri
til að ná fram vilja sínum“.
Niðurstöður nýrrar skoðanakönn-
unar sem háskólinn í Tel Aviv gerði
sýna að um helmingur Ísraela er
hlynntur því að landnemabyggðir
gyðinga á palestínskum svæðum
verði rýmdar, jafnvel með valdi, og
þar með skýrari línur dregnar milli
byggða Ísraela og Palestínumanna.
Ísraels-
her sýni
aukna
hörku
Jerúsalem, AFP. AP
CARLOS Menem, fyrrverandi for-
seti Argentínu, var í gær formlega
ákærður fyrir að hafa verið höfuð-
paur „ólöglegs félagsskapar“ sem
seldi með ólöglegum hætti vopn til
Ekvador og Króatíu á síðasta ára-
tug. Var jafnframt gefin út hand-
tökuskipun á hendur forsetanum
fyrrverandi.
Menem er fyrsti lýðræðislega
kjörni þjóðarleiðtogi Argentínu sem
er handtekinn vegna spillingarásak-
ana. Hann sendi rannsóknardómar-
anum Jorge Urso skriflega yfirlýs-
ingu um málið sem snýst um
vopnasölu til Ekvador og Króatíu á
árunum 1991–1995 en á þeim tíma
var í gildi alþjóðlegt vopnasölubann
til þessara landa.
Urso hefur nú gefið út skipun um
að Menem, sem var forseti 1989–
1999, verði hafður í haldi unz réttað
hefur verið í málinu. Frá því 7. júní
sl. hefur hann verið í stofufangelsi í
húsi auðugs vinar síns norður af
Buenos Aires. Með honum dvelur ný
eiginkona hans, Cecilia Bolocco.
Menem er ákærður fyrir „fölsun á
opinberum skjölum“ og að hafa „far-
ið fyrir ólögmætum félagsskap“.
Verði hann fundinn sekur um þessar
sakargiftir gæti hann átt yfir höfði
sér fimm til tíu ára fangelsisdóm.
Menem, sem er rétt að verða 71
árs að aldri, hefur viðurkennt að hafa
heimilað vopnaútflutning til Panama
og Venezúela en hann hefði ekki haft
hugmynd um að vopnasendingarnar
myndu síðan enda í Króatíu og
Ekvador.
Áður en ákæran á hendur Menem
var birt í gær höfðu nokkrir fyrrver-
andi samstarfsmenn hans, þar á
meðal Antonio Erman Gonzalez sem
gegndi embætti varnarmálaráð-
herra, verið stefnt fyrir rétt fyrir að-
ild að hinu meinta ólöglega vopna-
sölusamsæri.
Carlos Menem ákærður
Reuters
Carlos Menem í höndum lög-
reglu í Buenos Aires.
Buenos Aires. AP.
STJÓRN Bosníu-Serba er reiðubúin
að framselja þá tvo menn sem stríðs-
glæpadómstól Sameinuðu þjóðanna
í Haag þykir
mest um vert að
svari til saka fyrir
meinta stríðs-
glæpi í Bosníu-
stríðinu 1992-
1995, það er Ra-
dovan Karadzic,
sem fór fyrir
stjórn Bosníu-
Serba meðan á
borgarastríðinu
stóð, og Ratko Mladic sem fór fyrir
her Bosníu-Serba. Greindi Mladen
Ivanic, forsætisráðherra lýðveldis
Bosníu-Serba, frá þessu í gærkvöldi,
staddur á Schiphol-flugvelli við
Amsterdam. Hollenzka fréttastofan
ANP hafði eftir honum að það væri
„engin önnur leið en að framfylgja
lögunum, sem þýðir að handtaka
þá.“ Sagði hann að lagafrumvarp
sem lægi fyrir þingi Bosníu-Serba
hefði í för með sér „að við erum
reiðubúnir til framsals.“
„Væri ég Karadzic myndi ég gefa
mig fram,“ bætti Ivanic við.
Júgóslavneska þingið samþykkti í
gær afsögn Zorans Zizic, forsætis-
ráðherra Júgóslavíu, sem sagði af
sér á föstudag til að mótmæla fram-
sali Slobodans Milosevic, fyrrver-
andi forseta, til stríðsglæpadóm-
stólsins í Haag.
Stjórnarkreppan vegna afsagnar
forsætisráðherrans er talin geta
flýtt fyrir því að Júgóslavía, sam-
bandsríki Serbíu og Svartfjallalands,
liðist í sundur. Stjórnarskrá Júgó-
slavíu kveður á um að öll stjórnin
þurfi að fara frá segi forsætisráð-
herrann af sér og efna þarf til þing-
kosninga ef ný stjórn hefur ekki ver-
ið mynduð þremur mánuðum eftir
afsögnina.
Zizic er Svartfellingur og var áður
bandamaður Milosevic en sneri baki
við honum þegar forsetinn fyrrver-
andi lét af embætti í október í kjölfar
fjöldamótmæla. Zizic sagði í ræðu á
þinginu í gær að framsal Milosevic,
sem serbneska stjórnin stóð að, væri
„ólöglegt“ og hefði valdið umróti sem
stefndi sambandsríkinu í hættu.
„Ekkert land í Evrópu myndi fram-
selja fyrrverandi forseta sinn með
þessum hætti.“
Lögreglumenn slógu varðhring
um júgóslavneska þinghúsið í Bel-
grad þar sem óttast var að stuðn-
ingsmenn Milosevic, sem hafa mót-
mælt framsalinu, myndu reyna að
ráðast inn í bygginguna.
Deilt um uppstokkun
í stjórn Serbíu
Stjórnmálamenn frá Svartfjalla-
landi hafa lofað að taka þátt í stjórn-
armyndunarviðræðum Vojislavs
Kostunica forseta og reyna að binda
enda á stjórnarkreppuna. Kostunica,
sem var andvígur framsali Milosevic,
ræddi í gær við leiðtoga DOS, kosn-
ingabandalags lýðræðisflokka í Ser-
bíu, um myndun nýrrar stjórnar í
sambandsríkinu. DOS er við stjórn-
völinn í Serbíu undir forystu Zorans
Djindjic sem hefur átt í brösum við
júgóslavneska forsetann að undan-
förnu.
Flokkur Kostunica, Lýðræðis-
flokkur Serbíu, sem á aðild að DOS,
hefur hvatt til þess að stokkað verði
upp í stjórn Serbíu. Að sögn serb-
neskra fjölmiðla sækist flokkurinn
einkum eftir ráðuneytum lögreglu-
og dómsmála.
Framsal Karadzic
og Mladic á dagskrá
Belgrad. AP. AFP.
Zoran
Djindjic