Morgunblaðið - 05.07.2001, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
STARFSHÓPUR á vegum Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga kynnti
í gær tillögur sínar um hvernig
sveitarfélögin geti brugðist við fíkni-
efnavandanum, samræmt og eflt
fræðslu um fíkniefni og forvarnir í
grunn- og framhaldsskólum.
Nefndin leggur til að ráðinn verði
verkefnisstjóri til a.m.k. þriggja ára.
Hann verði forvarnarfulltrúi sam-
bandsins og til ráðgjafar fyrir sveit-
arstjórnir og stofnanir þeirra um
framkvæmd forvarnarmála. Einnig
verði hann tengiliður við aðra sem
vinna að málaflokknum og safni og
miðli upplýsingum um hvernig megi
efla forvarnir.
Lagt er til að gerðar verði reglu-
lega rannsóknir á stöðu fíkniefna-
mála í einstökum sveitarfélögum og
niðurstöður þeirra verði nýttar við
skipulag forvarna. Útgáfa námsefnis
um fíkniefni og forvarnir verði efld
og skólum verði ávallt tryggður
greiður aðgangur að slíku námsefni.
Kennarar og annað starfsfólk
skóla og annarra stofnana sem vinna
með ungu fólki fái árlega þjálfun og
fræðslu, þannig að þeir geti borið
kennsl á fíkniefni og einkenni
neyslu.
Foreldrafélög í framhaldsskóla
Lagt er til að enn frekar verði
stutt við starf foreldrafélaga í
grunnskólum sem og að hvatt verði
til stofnunar foreldrafélaga í fram-
haldsskólum.
Einnig að sambandið skori á við-
komandi yfirvöld að gera sérstakt
átak gegn dreifingu og sölu fíkni-
efna innanlands. Því verði beint til
allra viðkomandi aðila, að lög um að-
gengi barna og ungmenna að áfengi
og tóbaki séu virt og að sveitarfélög
setji sér aðgerðaáætlun um viðbrögð
við brotum á skilmálum vínveitinga-
leyfa. Skólar eigi einnig að móta sér
skýra stefnu um hvernig bregðast
skuli við þegar börn og unglingar
lenda í vanda og hvaða úrræði skól-
inn geti veitt strax innan vébanda
sinna. Sömuleiðis er talið mikilvægt
að skólar myndi forvarnateymi og
ráði starfsmann sem sinni forvörn-
um sérstaklega. Einnig að samstarf
skóla og lögreglu verði eflt.
Loks er lagt til að sveitarfélögin
hafi frumkvæði að stofnun sam-
starfshópa um forvarnir innan sveit-
arfélaga.
Alvarlegasta vandamálið
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, for-
maður Sambands íslenskra sveitar-
félaga, segir að þessar tillögur
starfshópsins hafi fengið jákvæðar
undirtektir á síðasta stjórnarfundi
sambandsins. Hann segir að það eigi
eftir að skýrast hvernig staðið verði
að framkvæmd þeirra. Hann segir
að kostnaður sem af verkefninu
hlýst fyrir sambandið sem tengist
starfi verkefnastjórans, sé um 10
milljónir króna á ári. Við það bætist
kostnaður á sveitarfélögin. Vilhjálm-
ur benti á að í skoðanakönnun sem
unnin var fyrir Reykjavík hafi rúm
37% svarenda sagt að þau teldu
vímuefnanotkun vera alvarlegasta
vandamálið í borginni. Hann sagðist
telja að forvarnir gegn fíkniefnum
ættu eftir að verða eitt helsta verk-
efni sveitarstjórna á næstu árum.
Hann sagði að borgarfulltrúar og
óeinkennisklæddir lögregluþjónar
hefðu á göngu sinni um miðborgina
á dögunum séð hvar fíkniefni gengu
kaupum og sölum fyrir allra augum.
„Það virðist vera alveg ótrúlegt
magn í umferð og alveg ótrúlega
þjálfað lið einstaklinga sem sér um
innflutning og sölu. Þessir menn
nást ekki nema einn og einn. Við er-
um bara í stríði,“ sagði Vilhjálmur.
Morgunblaðið/Billi
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formaður Sambands íslenskra sveitar-
félaga, Anna Þóra Baldursdóttir, formaður starfshópsins og Ingvi
Hrafn Óskarsson, aðstoðarmaður dómsmálaráðherra.
Sveitarfélög segi fíkni-
efnum stríð á hendur
Starfshópur á vegum Sambands íslenskra sveitarfélaga kynnir tillögur um fíkniefnaforvarnir
KRISTÍN Eiríksína Ólafsdóttir sem
býr við Aðalstræti 34 á Akureyri
verður 100 ára á morgun, föstudag.
Kristín fæddist á Nefstöðum í
Fljótum 6. júlí árið 1901, en ólst upp
í Flókadal til 12 ára aldurs þegar
hún fluttist með foreldrum sínum
til Siglufjarðar. Foreldrar hennar
voru hjónin Björg Halldórsdóttir og
Ólafur Eiríksson. Þau eignuðust
sex börn og var Kristín þriðja elst.
Tvær systur hennar eru á lífi, Anna
og Dórothea.
Kristín giftist Jóni Pálssyni tré-
smið frá Arnarnesi í Arnarnes-
hreppi árið 1922. Þau eignuðust tvö
börn, Bergþóru, sem býr á Ak-
ureyri, og sr. Arngrím í Reykjavík.
Jón lést árið 1972.
Þau hjónin keyptu húsið við Að-
alstræti 34 á Akureyri og þar hefur
Kristín búið síðan eða í nær 80 ár.
„Maður er nú ekki alltaf að flytja“
sagði hún. „Það er ekkert að gera
með það, hér er gott að vera.“
Kristín sagðist vera við þokka-
lega heilsu, en hún væri aðeins far-
in að tapa sjón. „Ég er með ský á
auga og hef ekki kjark til að láta
krukka í það,“ sagði hún. „Mér
finnst verst að geta ekki lesið að
gagni, það er aumast, ég hef alltaf
lesið mikið.“
Kristín hlustar á útvarp og horfir
á sjónvarp. Þá er hún dugleg við
hannyrðir, prjónar, heklar m.a.
heilu rúmteppin. „Ég er aðeins far-
in að finna fyrir handadoða, en ég
reyni að berja hann úr mér.“
Spurð hverju hún helst þakki
langlífið segir hún það hreina guðs-
gjöf að hafa góða heilsu. „Það
skiptir líka miklu að vera ánægður
með sitt og þá held ég að létt lund
hjálpi líka mikið til. Fýlan er það
versta, en hún hefur aldrei verið til
staðar hér á þessu heimili.“
Kristín sagði að vissulega hefði
margt breyst í sinni tíð. „Það er
margt orðið betra en var og sem
betur fer er fátæktin sem ég þekkti
á yngri árum ekki eins skelfileg nú.
Fólkið hefur ekkert batnað, það er
bara áfram þokkalegt eins og það
var áður. Mér finnst fólk núna alltaf
vera að flýta sér, það er alltaf á
hlaupum og hugurinn sömuleiðis.“
Kristín matreiðir sjálf. „Ég lærði
snemma að bjarga mér sjálf og
þannig verður það áfram. Dóttir
mín aðstoðar mig við ræstingar,
kaupir inn og sér um garðinn, en
annað geri ég sjálf.
Ég má sannarlega þakka fyrir
hvað ég er og ég mun sjá um mig
sjálf á meðan ég get.
Já, er á meðan er og heimurinn
hossar mér,“ sagði Kristín sem ætl-
ar ásamt fjölskyldu sinni að taka á
móti gestum í Húsi aldraðra á af-
mælisdaginn.
Hrein guðsgjöf að
hafa góða heilsu
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Kristín Ólafsdóttir við heimili
sitt í Aðalstræti 34
Kristín E. Ólafsdóttir á Akureyri
100 ára á morgun
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra segist hafa vissar efa-
semdir um að erlend lántaka rík-
issjóðs upp á 15-20 milljarða komi
að miklum notum við að vernda
stöðugleikann, eins og ASÍ hefur
lagt til að verði gert. Hann segir
þó skiljanleg mótmæli ASÍ á
hækkunum á þjónustugjöldum
sveitarfélaga og lýsir yfir áhyggj-
um af háum vöxtum hér á landi.
„Ég tel að vextir séu það háir, að
þótt þeir lækkuðu eitthvað, þá
hefði það sáralítil áhrif á eftir-
spurn,“ segir Halldór. „Þetta er
fyrst og fremst spurning um hvort
atvinnulífið þoli vextina. Ef það
gerir það ekki mun það hafa mikil
og alvarleg áhrif á fjármálastofn-
anir.“
Halldór segir að Íslendingar
verði að taka því sem orðið er,
hvað snertir gengi krónunnar og
verðbólguna, enda verði því ekki
breytt sem gerst hafi. „Það þarf
engan að undra þótt eitthvað hafi
gerst í sambandi við gengið miðað
við þann mikla viðskiptahalla sem
hefur orðið og þær miklu erlendu
lántökur sem farið hefur verið út í.
Það er líka ljóst að lífeyrissjóðirnir
hafa sent mikið af sínu fjármagni
úr landi.
Ríkissjóður hefur nýlega tekið
ákvörðun um að styrkja stöðu
Seðlabankans með erlendu láni til
að stuðla að sem mestum stöðug-
leika inn í framtíðina. Ég tel það
vera viðfangsefni dagsins að
tryggja stöðugleika til lengri tíma
litið og hef vissar efasemdir um að
meiri erlend lántaka ríkissjóðs nú
komi þar að miklum notum. Ég er í
sjálfu sér tilbúinn að ræða það ef
Seðlabankinn kemur með slíka til-
lögu. Það hefur verið ákveðið að
auka sjálfstæði með nýlegum lög-
um frá Alþingi og það kemur til
með að auka aðhald í efnahags-
stjórninni.“
ASÍ telur að hækkun á þjón-
ustugjöldum sveitarfélaga vinni
gegn verndun stöðugleikans og
hefur sambandið því mótmælt
hækkununum. Halldór segir þau
mótmæli afar skiljanleg enda sé
aðgátar þörf þegar kemur að
gjaldskrárhækkunum.
„Þar hafa sveitarfélög ekkert
síður skyldur en ríkisvaldið. Aðal-
atriðið að mínu mati er hvernig við
getum tryggt kaupmátt og kaup-
máttaraukningu til frambúðar og
hvað það er í þjóðarbúskapnum
sem getur bætt kjör almennings á
næstu árum.“
Halldór Ásgrímsson formaður Framsóknarflokksins
Efast um ágæti
erlendrar lántöku
HANDBÓK lítillar einkaflugvélar
sem brotlenti á Reykjavíkurflug-
velli í fyrrasumar var ekki til á ís-
lensku, heldur frönsku. Vélinni
hlekktist á við æfingar á Reykja-
víkurflugvelli í júní sl. með þeim
afleiðingum að hún hafnaði á
hvolfi á norður-suður flugbraut
vallarins.
Flugmaður og farþegi voru
fluttir á slysadeild en reyndust
lítið meiddir.
Engan sakaði í slysinu, en
Rannsóknarnefnd flugslysa segir
í skýrslu sinni um atvikið það vera
miður, að flughandbókin skuli
ekki hafa verið þýdd á íslensku
eða ensku, eða útdráttur saminn
úr henni tiltækur flugmönnum,
flugkennurum og flugnemum
þegar flugvélin var skráð.
Flugvélin var frönsk og flug-
handbókin því á frönsku. Segir í
skýrslu Rannsóknarnefndarinnar
að án þess að slíkt hafi verið
kannað sérstaklega telji hún ólík-
legt að flughandbók á frönsku
gagnist að fullu flugnemum hér á
landi. Því sé nauðsynlegt að flug-
handbók sé ávallt til staðar þegar
flugvél sé skráð og að hún sé á
tungumáli sem flugnemar og flug-
menn, sem hyggjast fljúga flug-
vélinni skilja og geti án vand-
kvæða kynnt sér innihald hennar.
Nefndin leggur því til við Flug-
málastjórn að séð verði til þess að
lofthæfiskírteini flugvélar, sem
notuð er í kennslu og æfingaflugi
flugnema sé ekki gefið út eða end-
urnýjað, nema því fylgi flughand-
bók á tungumáli sem notendur
skilja eða útdráttur, sem Flug-
málastjórn samþykkir, verði sam-
inn úr henni á slíku tungumáli.
Í svari Flugmálastjórnar, sem
birt er í ársskýrslu RNF, tekur
Flugmálastjórn undir tillögu
nefndarinnar og hefur þessu at-
riði nú verið bætt inn á gátlista
varðandi skráningu loftfara.
Flughandbækur séu á
íslensku eða ensku