Morgunblaðið - 05.07.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Námskeið draga úr flugfælni
Njótið þess
að fljúga
Nú er sá tími semlandinn er semóðast að fara í
sumarfrí og margir leggja
leið sína til útlanda í lengri
eða skemmri flugferðir.
Sumir eiga erfitt með að
sofna áður en ferðin hefst
og kvíða komandi ferðalagi
– einkum flugferðinni.
Stundum kveður svo
rammt að kvíðanum að um
hreina flughræðslu er að
ræða. Flugleiðir hafa um
árabil staðið fyrir nám-
skeiði sem ber heitið;
Njótið þess að fljúga!
Birna Garðarsdóttir
starfsmaður Flugleiða hef-
ur séð um skipulagningu
þessara námskeiða.
„Námskeið til að takast
á við flugfælni eru haldin á
vegum flugfélaga í flestum lönd-
um í kringum okkur, hér frá 1989.
Námskeiðin eru flest byggð upp á
svipaðan hátt. Lögð er mikil
áhersla á slökun, aðferðir til að
vinna bug á neikvæðum hugsun-
um og fræðslu um þætti sem
tengjast flugi. Farið er í skoðun-
arferðir um flugvöll og í lok nám-
skeiðs er farið í flugferð til að láta
reyna á áhrifin.“
– Hvernig er reynslan af þess-
um námskeiðum?
„Alls hafa 200 manns útskrif-
ast. Reynslan hefur verið mjög
góð, árangur er varanlegur –
námskeiðin virðast draga mark-
visst úr flugfælni.“
– Hefur þetta verið rannsakað?
„Athuganir voru gerðar á Ís-
landi fyrir nokkrum árum sem
sýndu í eftirfylgni að 75% höfðu
flogið eftir námskeiðið og 17,5%
höfðu flogið fjórum sinnum eða
fleiri ferðir.“
– Hvað sagði þetta fólk um líð-
an sína á flugferðunum?
„Sálfræðingur og flugstjóri fá
þessar upplýsingar og samkvæmt
upplýsingum þeirra lét fólk vel af
líðan sinni í ferðunum. Á nám-
skeiðunum kenna sálfræðingur-
inn Álfheiður Steinþórsdóttir og
flugstjórinn Páll Stefánsson og
hafa þau kennt á námskeiðunum
undanfarin ár.“
– Hvenær verður næst nám-
skeið?
„Það er fyrirhugað að halda
námskeið á haustmánuðum en við
höfum að jafnaði verið með tvö
námskeið á ári.“
– Eru þessi námskeið nægilega
oft?
„Ef þörf hefur reynst brýn höf-
um við sett á aukanámskeið, eink-
um á vorin, en þá vakna margir
upp við það að flugferð er á næstu
grösum.“
– Hvernig lýsir flughræðsla
sér?
„Sálfræðingurinn tekur alla
þátttakendur í einkaviðtöl til að
greina hvers eðlis óttinn er, því
ekki eru allir haldnir sams konar
flugfælni. Sumir eru t.d. með inni-
lokunarkennd, aðrir óttast það að
vera ekki við stjórnvöl-
inn sjálfir og þannig
háðir öðrum. Loft-
hræðsla er skýring á
ótta sumra, ókyrrð í
lofti veldur sumum
kvíða og þannig mætti
telja. Óttinn lýsir sér í fælni við
aðstæður sem tengjast flugi á ein-
hvern hátt. Fólk er oft ekki hrætt
við að ferðast með öðrum farar-
tækjum heldur tengist óttinn ein-
göngu flugvélum. Fólk finnur til
óþæginda mörgum dögum áður
en það leggur af stað og smám
saman grefur um sig vaxandi
kvíðatilfinning. Ýmislegt í flug-
ferðinni sjálfri getur svo skapað
ótta þótt hann hafi ekki verið
hendi, svo sem t.d. breytileg vél-
arhljóð, hreyfing vélarinnar og
lyktina um borð í vélinni.“
– En hvað með ef eitthvað
hendir óþægilegt í flugferð og fólk
verður flugfælið í kjölfar þess?
„Fólki er þá líklega hvatt til að
fara sem fyrst aftur og reyna að
vinna bug á óttanum. Það er auð-
velt að gleyma að flug er einn
öruggasti ferðamáti sem til er og
flugslys eru mjög sjaldgæf. Fólk
veit lítið um flugvélar og hvað þær
þola og ímyndar sér því oft hið
versta.“
– Hvað með ef farþegar eru
alltaf á róli og fara margir aftur í
og bíða t.d. eftir að komast á sal-
erni?
„Það er ekki neitt til að óttast,
jafnvægi flugvélarinnar breytist
ekki við það, hleðslan sér um það.“
– Hvað með upplýsingar sem
nýlega hafa komið fram um að
fólk fái fremur blóðtappa á
löngum flugferðum?
„Við getum ráðlagt fólki hvíld
og að takmarka neyslu á kaffi og
kóladrykkjum sólarhring fyrir
brottför og drekka mikið vatn í
staðinn. Einnig er ráðlegt að
drekka mikið vatn um borð í vél-
inni og klæðast þægilegum fötum
sem þrengja ekki að og standa
upp á klukkutíma fresti til að
teygja úr sér og koma blóðflæðinu
af stað. Þetta er það helsta sem
hægt er að gera svo farþegum líði
vel og njóti flugsins.“
– Hefur afþreying um borð í
flugvélum, svo sem tón-
list og kvikmyndir,
mikið að segja til að
fyrirbyggja að flug-
fælni nái sér á strik hjá
farþegum?
„Já, við teljum að
slík afþreying sé af hinu góða og
hjálpi farþegum að slaka á. Lest-
ur styttir einnig stundir hjá fólki á
löngum flugferðum. Þess má geta
að þátttakendur á flugfælninám-
skeiðum okkar fá slökunarspólur
sem þeir geta gripið til ef fælnin
gerir vart við sig. Mikilvægt er að
slaka á og hugsa jákvætt um ferð-
ina sem er fyrir höndum.
Birna Garðarsdóttir

Birna Garðarsdóttir fæddist
11. mars 1970 í Reykjavík. Hún
lauk stúdentsprófi frá Verslun-
arskóla Íslands 1991 og prófi úr
Kennaraháskólanum 1995. Eftir
námslok fór hún til New York og
starfaði þar í hálft ár hjá Fasta-
nefnd Íslands hjá Sameinuðu
þjóðunum en hefur verið starfs-
maður Flugleiða frá 1996, nú
deildarstjóri í starfsþróunar-
deild. Birna er í sambúð með
Andra Ragnarssyni sölustjóra.
Mikilvægt að
slaka á og
hugsa
jákvætt
BILUN átti sér stað í Douglas DC3
áburðarvél Landgræðslunnar fyrir
nokkru. Bilunin varð í öðrum hreyfli
vélarinnar en höfuðlegan fór í hon-
um. Beðið hefur verið eftir uppgerð-
um hreyfli frá Texas en vélin er það
gömul að hætt er að framleiða
hreyfla af hennar gerð.
Flugvélin var við störf á Auðkúlu-
heiði við Blöndulón er óhappið átti
sér stað. Flugvélin er enn á þeim
slóðum en hreyfillinn var fluttur í
bæinn. Búist er við nýja hreyflinum
í dag og mun flugvélin væntanlega
verða starfshæf um helgina.
Að sögn Stefáns Sigfússonar hjá
Landgræðslunni hlaust talsvert
fjárhagslegt tjón af óhappinu. Ný-
uppgerður hreyfill kostar tæpar
fimm milljónir en auk þess urðu
hálfs mánaðar tafir á vinnu Land-
græðslunnar.
Bilun í flugvél
Landgræðslunnar
að hjúkrunarforstjórar telji að
stöðuheimildir þyrftu að vera 1.852
miðað við hjúkrunarþörf á stofnun-
unum. „Sé gengið út frá því er skort-
ur á sjúkraliðum sem svarar 45,9%
af stöðugildum.“
Mestur skortur
á dvalarheimilum
Sé litið á niðurstöður könnunar-
innar út frá stofnunum kemur í ljós
að skortur á sjúkraliðum miðað við
stöðugildi er hlutfallslega mestur á
dvalar- og hjúkrunarheimilum eða
52%. „Einnig er töluverður skortur á
sjúkrahúsum og sjúkrasviði heil-
brigðisstofnana eða 14%,“ að því er
fram kemur í niðurstöðum.
Sé þetta sama hins vegar skoðað
UM 370 sjúkraliða vantar til starfa á
sjúkrahúsum og heilbrigðisstofnun-
um á landinu samkvæmt nýlegri
könnun sem Landlæknisembættið
gerði að beiðni heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðherra um þetta efni. Þar
kemur fram að heildarfjöldi stöðu-
heimilda fyrir sjúkraliða á landinu sé
1.364 en af þeim séu sjúkraliðar í 994
stöðum.
„Skortur á sjúkraliðum miðað við
stöðuheimildir er því 370 eða um
27%. Til að mæta þeim skorti hefur
ófaglært starfsfólk verið ráðið í
stöðuheimildirnar,“ segir m.a. í nið-
urstöðum könnunarinnar.
Í niðurstöðunum er tekið fram að
stöðuheimildir gefi þó ekki alltaf
rétta mynd af þörfinni. Er á það bent
út frá mati hjúkrunarforstjóra á
heildarþörf sjúkraliða kemur í ljós
að skortur á sjúkraliðum er 74% á
dvalar- og hjúkrunarheimilum og
23% á sjúkrahúsum og sjúkrasviðum
heilbrigðisstofnana.
Þá kemur fram í könnuninni að
hlutfallslega sé hvað mestur skortur
á sjúkraliðum í Reykjavík og á Suð-
urlandi.
Könnunin náði til allra stofnana á
landinu þar sem hjúkrun er veitt eða
til alls 131 stofnunar. Sendur var út
spurningalisti í febrúar árið 1999 til
sjúkrahúsa og heilbrigðisstofnana,
heilsugæslustöðva, dvalar- og hjúkr-
unarheimila sem og til endurhæfing-
ar- og meðferðarstofnana. Alls svör-
uðu 111 eða 84,7%.
Um 370 sjúkraliða skortir
Engar áhyggjur, góði. Frúin rankar við sér aftur, hún varð bara fyrir verðbólgu-skoti.
LÖGREGLAN á Eskifirði
lagði hald á myndavélabúnað á
salerni gistiheimilis á Reyðar-
firði á þriðjudag, í kjölfar kæru
sem tvær þýskar stúlkur, sem
voru gestir á gistiheimilinu,
lögðu fram vegna búnaðarins.
Myndavélin á salerninu var
tengd við tölvu í móttökunni.
Tveir eigendur gisitheimilis-
ins, sem leigja út reksturinn og
eru staddir í Reykjavík, munu
ekki hafa vitað af málinu.
Hald lagt á
myndavél
á salerni
FRIÐÞÓR Eydal, upplýsinga-
fulltrúi varnarliðsins, segir engra
sérstakra viðbragða að vænta vegna
umkvartana yfir lágflugi herflugvéla
á hvalaslóð yfir Skjálfandaflóa enda
séu heimildir til sjónflugs fyrir hendi
frá flugmálastjórn.
„Hafi einhver við það að athuga að
flugvélar séu á þessu svæði út af ein-
hverri starfsemi leita þeir bara til
flugmálayfirvalda og þeirra sem
reka slíka flugstarfsemi og fara fram
á breytingar,“ segir hann. „Ef hins
vegar íslensk stjórnvöld leituðu eftir
því við varnarliðið að æfingaflugi
yrði hagað á annan veg, þá yrði það
örugglega tekið til skoðunar,“ sagði
Friðþór.
Hann bætti því jafnframt við að
vélin sem kvartað var yfir væri
björgunarvél sem fylgdi björgunar-
þyrlum varnarliðsins til að gefa þeim
eldsneyti á flugi. „Þeirra æfingaflug
er m.a. til að kynna sér aðstæður
hér,“ sagði Friðþór og bætti við að
skipt væri um þessar vélar vikulega
sem kallaði á að menn kynntu sér ís-
lenskar aðstæður.
Engar aðgerðir
vegna lágflugs
UNGUR maður lagði til móður
sinnar með skærum í heima-
húsi í suðurbæ Hafnarfjarðar í
gærkvöld. Konan fékk áverka á
háls og var flutt með sjúkrabíl á
slysadeild.
Árásarmaðurinn gisti fanga-
geymslur lögreglunnar í Hafn-
arfirði í nótt og verður yfir-
heyrður í dag. Talið er líklegt
að hann hafi verið undir áhrif-
um vímuefna.
Réðist að
móður sinni
með skærum