Morgunblaðið - 28.09.2001, Blaðsíða 20

ÁRÁSIN Á BANDARÍKIN
20 FÖSTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
GEORGE W. Bush hvatti í gær
stjórnvöld í hinum 50 ríkjum Banda-
ríkjanna til að kalla út sveitir þjóð-
varðliða til að halda uppi öryggis-
gæslu á flugvöllum landsins. Bush
lét þessi orð falla á O’Hare-flugvelli
í Chicago en á engum öðrum flug-
velli vestra er viðlíka umferð. For-
setinn leggur þessa dagana ríka
áherslu á að sannfæra þjóðina um að
gerðar hafi verið viðhlítandi örygg-
isráðstafanir varðandi innanlands-
flug í Bandaríkjunum. Hefur enda
dregið stórlega úr flugumferð þar
frá því að fjöldamorðin voru framin í
New York og Washington 11. þessa
mánaðar.
Forsetinn hvatti almenning til að
taka á ný að nota sér flugsamgöngur
í Bandaríkjunum, á þann veg yrði
unnt að sýna hryðjuverkamönnun-
um fram á að bandaríska þjóðin
myndi ekki gefast upp frammi fyrir
ógninni. „Drífið ykkur um borð í
flugvélarnar. Farið allra ykkar er-
inda um öll Bandaríkin, farið í frí
með fjölskyldunni og njótið Banda-
ríkjanna,“ sagði Bush.
Þjóðvarðliðar
til öryggisgæslu
Forsetinn kvað nauðsynlegt að
þjóðvarðliðar bættust í hóp þeirra
sem önnuðust öryggisgæslu á flug-
völlum á meðan unnin yrði áætlun
um framtíðarskipan þeirra mála.
Drög forsetans gera ráð fyrir að al-
ríkisstjórnin verði framvegis ábyrg
fyrir öryggisgæslu og eftirliti á flug-
völlum í Bandaríkjunum. Til þess
þarf samþykki þingheims að liggja
fyrir.
Bandaríkjaforseti hyggst einnig
setja á stofn 500 milljóna dala sjóð
sem ætlað verður að létta á kostnaði
flugfélaga vegna breytinga á far-
þegaþotum. Er þá einkum horft til
þess að stjórnklefar farþegaflugvéla
verði þannig úr garði gerðir að ill-
eða ómögulegt verði fyrir ræningja
eða hryðjuverkamenn að brjóta sér
leið inn í þá úr farþegarýminu.
Einnig sagði forsetinn að alls kyns
nýrri tækni yrði beitt. Stefnt yrði að
því að menn á jörðu niðri gætu yf-
irtekið stjórn flugvéla, sem rænt
hefði verið eða lent hefðu í erfiðleik-
um. Sjónvarpskerfi yrði komið fyrir
í flugvélum þannig að flugmenn
gætu séð það sem fram færi í far-
þegarýminu. Samráð yrði haft við
flugmenn og flugfélög.
Vopnaðir óeinkennisklæddir
„flugverðir“ um borð
Í tillögum Bush-stjórnarinnar er
einnig gert ráð fyrir að vopnaðir,
óeinkennisklæddir „flugverðir“ á
vegum alríkisstjórnarinnar verði
framvegis um borð í farþegaflugvél-
um. Þá mun alríkisstjórnin verða
gerð ábyrg fyrir öryggi og eftirliti á
flugvöllum en fram til þessa hafa
flugfélögin haft það starf með hönd-
um. Alríkisstjórnin mun þannig
stjórna eftirliti með farþegum og
farangri auk rannsókna á ferli
þeirra sem veljast til starfa á sviði
flugöryggis. Tengt þessu er ákall
forsetans um að þjóðvarðliðar verði
kallaðir út til að auka enn á örygg-
isgæsluna. Mun alríkisstjórnin
standa undir kostnaði þessu sam-
fara.
Flugvélum breytt til að
halda aftur af illvirkjum
Hlutur alríkisstjórnarinnar á sviði
flugöryggis aukinn stórlega
Chicago. Washington. AP.
TVÆR íslamskar konur á úti-
samkomu í Peshawar í Pakistan í
gær. Pakistanar hafa samþykkt
að veita Bandaríkjamönnum full-
an stuðning í leitinni að hinum
meinta hryðjuverkamanni Osama
bin Laden, og var samkoman í
Peshawar haldin til að fagna
þessari yfirlýsingu Pakistan-
stjórnar.
AP
Stuðningur
í Pakistan


 !"#$%!
&%
'(



 

 
    

       



 

    
 

     !"

 ! " 

 
# $%  
&
 ' " % !
#$   %"   () 
" (   !&
&


!
& " 
' " " (  
& ! $ 

 

!"

*" 

'

 (
 )     (& & ! $
!"

+&, &' 
 ' (& "  
*    $


  %" 
#&
- & &
-
  &
-
 &
-


# &
,,,
!"

  & #

 #  &
+     
) 
  
  .
& & 
   & ! $
!"

/$ " 

(  
Á SAMA tíma og Colin Powell, ut-
anríkisráðherra Bandaríkjanna,
vinnur hörðum höndum að því að
mynda alþjóðlegt bandalag gegn
hryðjuverkaógninni og Osama bin
Laden hafa ýmsir bandarískir
íhaldsmenn lýst yfir stríði á hendur
honum. Í huga þessara manna hef-
ur ráðherrann sér það til óhelgi
unnið að hafa mildað þau harkalegu
viðbrögð við árásinni, sem George
W. Bush forseti og hinir herskárri
innan ríkisstjórnar hans boðuðu
strax eftir fjöldamorðin í New York
og Washington.
Þessi sjónarmið koma nú fram í
viðtalsþáttum í Bandaríkjunum,
sem hægrisinnaðir þingmenn koma
fram í auk þess sem tölvupósti og
faxtækjum er óspart beitt.
Fjendur utanríkisráðherrans
segja að sú áhersla, sem hann leggi
á myndun alþjóðlegs bandalags og
tregða hans við að ráðast beint
gegn rótum vandans í Afganistan
og Írak, muni verða til þess að
Bandaríkjunum mistakist ætlunar-
verk sitt. Hið sama hafi gerst þegar
Bandaríkjamenn, með föður núver-
andi forseta í broddi fylkingar, létu
nægja að frelsa Kúveit úr höndum
Íraka árið 1991 en létu ógert að
halda inn í landið í því augnamiði að
steypa Saddam Hússein Íraksfor-
seta.
Einn þeirra, sem ráðist hefur op-
inberlega gegn Powell og stefnu
hans, er William nokkur Kristol.
Hann er ritstjóri hins íhaldssama
vikurits Weekly Standard. Kristol
segir í bréfi sem hann hefur dreift
til „stefnumótandi aðila“ og fjöl-
miðla að Powell fari fyrir þeim, sem
reyni að draga úr áhrifamætti her-
hvatar forsetans.
Því sjónarmiði er einnig haldið á
lofti að sum þeirra ríkja, sem taka
þátt í alþjóðlega bandalaginu gegn
hryðjuverkaógninni, muni misnota
aðstöðu sína til að ganga á milli bols
og höfuðs á stjórnarandstöðunni í
viðkomandi löndum. Aukinheldur
sé hætta á því að öll yfirstjórn að-
gerða verði þunglamaleg og óskil-
virk komi margar þjóðir nærri
skipulagningu þeirra.
Herskáir bandarískir íhaldsmenn
hafa raunar lengi haft litlar mætur
á Powell eða allt frá Persaflóastríð-
inu. Segja þeir að Powell, sem þá
var forseti bandaríska herráðsins
og fjögurra stjörnu hershöfðingi,
hafi þá líkt og nú reynst úr hófi
fram tregur til að beita herstyrk
Bandaríkjanna. Innan stjórnar
Bush forseta er talið að helstu and-
stæðingar þeirrar „samvinnu-
stefnu“, sem Powell vill fylgja, séu
þau Donald Rumsfeld varnarmála-
ráðherra, aðstoðarmaður hans,
Paul D. Wolfowitz, Dick Cheney
varaforseti og Codoleezza Rice
þjóðaröryggisráðgjafi. Þetta fólk
telur að Bandaríkjamenn eigi að
beita herstyrk sínum af fullum
þunga gegn hryðjuverkaleiðtogan-
um Osama bin Laden og þeim, sem
skjóta yfir hann skjólshúsi sem og
Saddam Íraksforseta.
Hægrimenn í
stríð við Powell
Utanríkisráð-
herrann sagður
tregur til að beita
heraflanum
Washington. The Los Angeles Times.
STÆRSTA flugfélag Evrópu,
British Airways (BA), skýrði í
gær frá því að ákveðið hefði
verið að draga mjög saman
seglin í rekstrinum. Verður
vikulegum ferðum fækkað um
190 en áður hafði verið skýrt
frá því að um 7.000 störf yrðu
lögð niður.
Af áætlunarferðum sem
leggjast af eru 36 til Banda-
ríkjanna. Talsmaður fyrirtæk-
isins, David Spurlock, sagði
að hagnaður hefði þegar
minnkað um 40 milljónir
punda, um sex milljarða
króna, vegna truflana á flugi
og aukins kostnaðar vegna ör-
yggismála í kjölfar hryðju-
verkanna í Bandaríkjunum.
Um 56.000 manns starfa hjá
British Airways.
BA dreg-
ur saman
seglin
London. AP.
BANDARÍKJASTJÓRN skoraði í
gær á skæruliða í Tsjetsjníu að slíta
öll tengsl við hryðjuverkamenn, sér-
staklega Osama bin Laden. Tals-
menn skæruliða neita, að þeir hafi
samband við hann en vilja þó ekki
útiloka, að svo hafi verið áður.
Áskorun Bandaríkjastjórnar, sem
þótti nokkuð harðorð, kemur eftir að
Vladímír Pútín, forseti Rússlands,
lýsti yfir miklum stuðningi við bar-
áttu Bandaríkjamanna við hryðju-
verkasamtök en talsmaður Hvíta
hússins neitar þó, að þarna sé eitt-
hvert samband á milli.
Rússar fagna
„Leiðtogar Tsjetsjena verða að
fara að dæmi allra annarra ábyrgra
leiðtoga og slíta öll tengsl við alþjóð-
leg hryðjuverkasamtök á borð við al-
Qaeda, samtök Osama bin Ladens,“
sagði Ari Fleischer, talsmaður Hvíta
hússins.
Sergei Jastrzhemskí, talsmaður
Rússlandsstjórnar í málefnum
Tsjetsjníu, fagnaði í gær auknum
skilningi Bandaríkjastjórnar á því,
að lausn Tsjetsjníudeilunnar væri
„órjúfanlega tengd baráttunni gegn
hryðjuverkum“. Sagði hann, að
tsjetsjneskir skærliðar hefðu bein
tengsl við alþjóðleg hryðjuverka-
samtök og alveg sérstaklega við bin
Laden.
Talsmaður eins helsta skæruliða-
hópsins í Tsjetsjníu neitaði í gær, að
hann hefði nokkurt samband við bin
Laden en viðurkenndi, að hann hefði
„stjórnmálaleg“ tengsl við talibana-
stjórnina í Afganistan. Hann útilok-
aði þó ekki, að tengsl hefðu verið við
bin Laden áður fyrr en fullyrti, að
þau væru engin nú.
Kveður við nýjan tón í afstöðu Bandaríkjanna til tsjetsjneskra skæruliða
Skorið verði á tengsl við bin Laden
Washington, Moskvu. AP, AFP.