Morgunblaðið - 16.10.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 16. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fyrirlestrar um sorg og sálgæslu
Sálgæsla, trú
og þunglyndi
FYRIRLESTRARum sorg og sál-gæslu verða haldn-
ir í aðalstöðvum KFUM og
K á Holtavegi á morgun,
miðvikudag, klukkan 17 og
fer skráning fram á skrif-
stofu KFUM og KFUK.
Fyrirlestrarnir eru opnir
almenningi jafnt sem fag-
fólki en þar munu ólíkir
fyrirlesarar fjalla um ýms-
ar hliðar þessa málaflokks.
Ólöf I. Davíðsdóttir er ein
þeirra og fjallar hún um
trú og þunglyndi.
– Á vegum hvers er fyr-
irlestrakvöldið og um hvað
verður fjallað?
„Fyrirlestrarnir eru á
vegum Biblíuskóla og mið-
bæjarstarfs KFUM og
KFUK. Þar verða fluttir
fjölbreyttir fyrirlestrar. Séra
María Ágústsdóttir fjallar um
sorgarviðbrögð, séra Sigurður
Pálsson fjallar um sorgina sem
kemur fram vegna sjálfsvíga,
Kjelrun Langdal hjúkrunarfræð-
ingur fjallar um sorgina þegar
dauðinn nálgast, Rannveig Sigur-
björnsdóttir hjúkrunarfræðingur
fjallar um mátt bænarinnar og ég
fjalla um trú og þunglyndi.“
– Af hvaða tilefni eða ástæðu er
þessi fyrirlestraröð haldin?
„Það er stöðug þörf fyrir sí-
menntun á þessu sviði ekki síður
en á öðrum sviðum. Það er mjög
opinn og frjósamur jarðvegur
innan kirkjunnar almennt fyrir
þetta efni. Þörfin er mikil og fólk
finnur fyrir löngun til þess að
svara henni. Við erum alltaf að
átta okkur betur á því að fólk þarf
oft hjálp til að jafna sig eftir
áfall.“
– Hefur því ekki verið sinnt
nægilega hingað til?
„Jú, vissulega, fólk vill halda
sér við. Þetta hefur ekki verið
vanrækt en starfsvettvangurinn
fyrir leikmenn hefur opnast af því
að þörfin er svo mikil. Bæði prest-
ar, fagfólk og leikmenn þurfa á sí-
menntun og fræðslu að halda.“
– Hvernig skilgreinið þið sál-
gæslu?
„Sálgæsla er fyrst og fremst
stuðningur en ekki meðferð. Hún
felur í sér að taka sér stöðu við
hlið þess sem er í vanda og fylgja
honum sem vinur á leiðinni. Í
rauninni er þetta sama vinna og
prestar vinna en þeir vita að þeir
anna ekki eftirspurn, þeir þurfa
samstarfsfólk og vilja það.“
– Um hvað fjallar fyrirlesturinn
þinn?
„Hann fjallar um þunglyndi
meðal trúaðs fólks. Trúin bóluset-
ur okkur ekki gegn erfiðleikum
frekar en sjúkdómum. Þunglyndi
er sjúkdómur og hann fer ekki í
manngreinarálit. En því miður
verður raunin oft sú að trúin sem
ætti að styrkja okkur í erfiðleik-
um hrynur til grunna í þunglyndi.
Trúaður einstaklingur upplifir oft
tvöfalda byrði, ekki bara að hon-
um mistakist í einkalífinu heldur
líka að hann sé gallað-
ur kristinn einstakling-
ur. Hann mætir annars
konar fordómum innan
trúarhópa þar sem oft
viðgengst afneitun á
tilfinningalegum
vandamálum og geð-
sjúkdómar eru skilgreindir sem
andlegt vandamál.“
– Hvaðan færðu heimildir þín-
ar?
„Ég styðst aðallega við efni af
kristilegum vef um þunglyndi
sem ég hef þýtt á íslensku. Þýð-
ingu mína er að finna á slóðinni
www.christian-depression.org/is.
Vefurinn er miskunnsöm upp-
spretta fræðslu fyrir þunglynda
trúaða einstaklinga og aðra sem
er annt um þá. Auk þess byggi ég
á eigin reynslu.“
– Gerið þið greinarmun á þung-
lyndum kristnum einstaklingum
og öðrum?
– „Nei alls ekki, þunglyndi fer
ekki í manngreinarálit, það birtist
eins hjá öllum. Trúaður einstak-
lingur lendir hins vegar oft í við-
bótartogstreitu vegna heims-
myndar sinnar, hann efast og
óttast jafnvel höfnun Guðs. Þann-
ig að sálgæsla við slíkan einstak-
ling þarf að taka þessi átök með
inn í myndina og sinna þeim líka.
Hún þarf að miða að því að end-
urbyggja þessa trú sem ef til vill
er í molum.“
– Er mikil spurn eftir sálgæslu
meðal þunglyndra einstaklinga?
„Já, hún er mikil og þörfin er
líka þung. Oft vegna þess að
þekkingu og reynslu skortir með-
al þeirra sem veita hjálpina. Þar
ríkja líka fordómar. Við þörfn-
umst þess að þeir sem fengið hafa
sjúkdóminn og náð bata segi frá
reynslu sinni til að efla víðsýni og
von annarra. Við þörfnumst þess
líka að einstaklingar sem ekki
hafa náð bata, en hafa lært að lifa
með sjúkdómi sínum, segi frá bar-
áttu sinni og úrræðum á jákvæð-
an hátt. Til að svo megi verða
þurfa hinir heilbrigðu sem ekki
þarfnast læknis að kunna að fara
með þann trúnað og traust sem
þeim er sýnt með slíkri afhjúp-
un.“
En hvaða von gefur trúin þeim
sem er þunglyndir?
„Vonin er fólgin í því
að Jesús sjálfur lofar
að koma inn í aðstæður
okkar og vera þar með
okkur. Hann lofar ekki
að umbreyta aðstæð-
unum en hann lofar að
gefa okkur frið sinn. Hann þjáist
sjálfur eins og maður og getur því
skilið okkur í veikleika okkar.
Fyrsta skrefið á batavegi er alltaf
að leita til læknis þegar þunglyndi
er annars vegar. Það rífur sig
enginn upp úr þunglyndi á skó-
reimunum né með trúnni einni
saman.“
Ólöf I. Davíðsdóttir
 Ólöf I. Davíðsdóttir er fædd
21. júlí 1962 í Reykjavík. Hún er
verslunarmaður. Hún hefur
starfað um árabil á kirkjulegum
vettvangi við túlkun úr erlendum
tungumálum yfir á íslensku. Auk
þess hefur hún sinnt sálgæslu og
uppfræðslu á þeim vettvangi.
Hún hefur haldið fyrirlestra inn-
an kirkjunnar af og til sl. 15 ár.
Ólöf er gift Snorra Halldórssyni
kerfisfræðingi. Þau eiga synina
Ágúst og Elías.
Sálgæsla er
fyrst og
fremst stuðn-
ingur en ekki
meðferð
Það var mikið halelúja hjá englunum hans Davíðs þegar friðardúfunni var sleppt.
TILKYNNT tilfelli um lús á nem-
endum í grunn- og leikskólum lands-
ins eru orðin 74 það sem af er árinu,
þar af 39 á höfuðborgarsvæðinu og
35 á landsbyggðinni. Í fyrra var til-
kynnt um 117 tilfelli til sóttvarna-
læknis hjá landlæknisembættinu,
þar af 75 á höfuðborgarsvæðinu. Alls
er tilfellin 273 síðastliðin þrjú ár í 42
skólum.
Ekki er mikið vitað um
hvað veldur sveiflum
Samkvæmt upplýsingum frá sótt-
varnalækni er ætlast til að foreldrar
barna grípi til aðgerða, í samræmi
við leiðbeiningar frá skólahjúkrun-
arfræðingi, geri lús vart við sig í
bekkjum. Lúsin getur hins vegar
orðið þrálátt vandamál ef foreldrar
virða að vettugi tilmæli viðkomandi
skólayfirvalda um leita lúsa á börn-
um sínum og mun vera grunur um að
slíkt sé raunin í sumum tilvikum.
Vitað er að lúsin herjaði af miklum
krafti á skólabörn fyrir 10–15 árum
en ekki er vitað mikið um hvað veld-
ur þessum sveiflum.
Smitast yfirleitt er
höfuð snertast
Þrisvar sinnum hefur orðið vart
lúsar í a.m.k. einum skóla á höfuð-
borgarsvæðinu síðastliðnar vikur og
hefur þá verið brugðist við með al-
mennu bréfi til foreldra barna þar
sem vakin er athygli þeirra á vanda-
málinu. Ef lúsin fer að dreifast er
þess krafist af foreldrum að þeir leiti
lúsa í hári barna sinna og staðfesti
skriflega við skólayfirvöld, að ekki
hafi fundist lús við kembingu.
Í grein Þórólfs Guðnasonar,
barnalæknis á heilsuvefnum net-
doktor.is, kemur m.a. fram að lúsin
smitast yfirleitt er höfuð snertast,
t.d. við leik barna. Hún getur einnig
smitast ef skipst er á fötum eða ef
sama greiða eða bursti er notaður.
Ef grunur leikur á að lús sé í föt-
um skal þvo þau í þvottavél, við 60
gráða hita. Leggja skal greiður og
bursta í sápuvatn. Allir í fjölskyld-
unni og þeir sem fjölskyldan um-
gengst mest skulu skoðaðir. Skoða
skal hvern einstakling nokkrum
sinnum.
Við meðferð á lúsinni er notað sér-
stakt sjampó eða fljótandi áburður
og skal endurtaka meðferðina eftir
eina viku.
Ítarlegri upplýsingar er að finna í
grein Þórólfs á www.netdoktor.is.
Höfuðlús á skólabörnum sækir í sig veðrið
74 lúsatilfelli það
sem af er árinu