Morgunblaðið - 16.10.2001, Page 19

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. OKTÓBER 2001 19
ÆTLA má að ýsuafli þeirra 89
krókabáta sem fá úthlutað ýsu-
kvóta á Austfjörðum fari úr 762
tonnum á síðasta fiskveiðiári í 211
tonn á yfirstandandi fiskveiðiári.
Þetta kom fram á opnum fundi Fé-
lags smábátaeigenda á Austurlandi
sem haldinn var á Egilsstöðum á
laugardag.
Í máli Arnar Pálssonar, fram-
kvæmdastjóra Landssambands
smábátaeigenda, kom fram að ýsu-
afli austfirskra krókabáta verður
aðeins rúmur fjórðungur af því
sem var á síðasta fiskveiðiári. Þar
tapast 552 tonn, sem jafngilda 86,5
milljónum í aflaverðmæti. Alls
áætlaði Örn að áhrif laga um
kvótasetningu á ýsu, ufsa og stein-
bít hjá krókabátum hefði þau áhrif
að aflaverðmæti minnkaði um 143
milljónir á Austfjörðum.
Skiptir gríðarlegu máli
fyrir smærri sveitarfélög
Jósef Friðriksson, sveitarstjóri í
Stöðvarhreppi, sagði í framsögu
sinni á fundinum að áhrif laganna
væru ekki öll komin fram. Hins-
vegar væri nú þegar ljóst að ýsu-
og steinbítskvóti væri vart fáan-
legur á markaði, nema á mjög háu
verði. Verð á fiskmörkuðum hefði
auk þess rokið upp og mörg
smærri fiskverkunarfyrirtæki sem
hefðu byggt sig upp til að vinna
fisk til útflutnings með flugi og
treyst á hráefnisöflun á mörkuðum
færu brátt að lenda í vandræðum.
Ennfremur hefði markaðsverð á
bátum sem voru í þorskaflahá-
markskerfinu hrapað um 40–60%.
Sagði Jósef að ef ekkert yrði að
gert lentu mörg smáútgerðarfyr-
irtæki í greiðsluerfiðleikum og
gjaldþrotum, sem á endanum yrði
ekki borið uppi af öðrum en hinum
almenna borgara í formi hækkaðra
vaxta bankanna sem svifust einskis
til að ná til baka töpuðum kröfum.
Jósef sagði útgerð fimm þorsk-
aflahámarksbáta frá Stöðvarfirði á
síðasta fiskveiðiári hafa skilað
sveitarfélögum útsvarstekjum sem
nema rúmum 13% af skatttekjum
Stöðvarhrepps og þá væri aðeins
miðað við launagreiðslur til sjó-
manna og beitningarfólks. Þá væru
ótaldar útsvarstekjur landvinnslu,
umsýslu og þjónustugreina sem
skapast af útgerð bátanna. Þannig
væri ljóst að smábátaútgerð skipti
smærri strandbyggðir gríðarlega
miklu máli. „Eitthvað segir mér að
ef stjórnvaldsaðgerð sem gæti leitt
til þess að útsvarstekjur borgar-
sjóðs Reykjavíkur lækkuðu um
13%, eða 2,3 milljarða á ári, þá yrði
hún umsvifalaust dregin til baka, ef
nokkrum heilvita manni dytti þá
nokkurn tíma svoleiðis vitleysa í
hug.
Ég leyfi mér að fullyrða að þeir
háu herrar og frúr sem sömdu og
samþykktu lögin um stjórn fisk-
veiða létu sér ekki detta í hug að
framkvæmdin gæti haft þessi áhrif
á einstök byggðarlög sem flest eiga
í nógum vanda fyrir þótt þessu sé
ekki bætt ofaná,“ sagði Jósef.
Fjölmörg störf hafa tapast
Í ályktun fundarins er skorað á
ráðherra og þingmenn kjördæm-
isins að beita sér af alefli að lausn
þess vanda sem framkvæmd laga
um kvótasetningu krókabáta hefur
leitt af sér og stuðla að því að
krókakerfin sem afnumin voru 1.
september sl. verði aftur lögleidd.
Segir í ályktuninni að kvótasetn-
ing, auk veiðarfæratakmarkana,
hafi valdið því að fjölmörg störf
hafa tapast í fjórðungnum. Bent er
á að Austfirðingar megi síst við
frekari hremmingum á sviði at-
vinnumála. Veiðikerfi krókabáta
síðastliðin fiskveiðiár hafi verið
raunhæft framlag kvótakerfisins til
að efla hinar dreifðu byggðir lands-
ins og afnám þess kalli á atvinnu-
leysi, fólksflótta og doða alls mann-
lífs.
Kvótasetning á ýsu á þessu fiskveiðiári hefur mikil áhrif á útgerð krókabáta á Austurlandi
Tugmilljónir tapast