Morgunblaðið - 16.10.2001, Page 44

44 ÞRIÐJUDAGUR 16. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
Á MIÐJUM áttunda áratug síðustu
aldar byrjaði lítill hópur anarkista
að halda árlegan „dag gegn McDon-
ald’s“ 16. október. Ástæðurnar fyr-
ir því að þetta fólk var á móti því
fyrirtæki eru nokkrar:
McDonald’s er ein af stærstu
keðjunum í matvælaiðnaðinum.
Stærstu fyrirtækin í hinum alþjóð-
lega matvælaiðnaði eru oft og iðu-
lega sökuð um að standa fyrir rusl-
framleiðslu, bæði að framleiða og
selja óhollan mat, sem er auglýstur
sem gæðafæða, og í kringum fram-
leiðsluna skapast ótrúlegt magn af
pappírs- og plastrusli. Þessi fyrir-
tæki, og þá sérstaklega McDo-
nald’s, eru einnig sökuð um auglýs-
ingasiðleysi þar sem auglýsingar
þeirra beinast mikið að börnum.
Þessar auglýsingar, sem og útlit og
öll ímynd veitingakeðjanna og
framsett sem fjörugir staðir, eru
sagðar vera yfirhylming yfir mis-
notkun vinnuafls, umhverfis og
dýra. Mörg hinna stóru fyrirtækja
innan matvælaiðnaðarins og víðar
hafa verið staðin að verki við að
reyna að sniðganga gild réttindi
verkalýðsfélaga. Einnig er því hald-
ið fram að náttúrulegt skóglendi og
þar með búsvæði margra frum-
stæðari hópa manna auk dýrateg-
unda sé rutt til að skapa beitilendur
fyrir kjötframleiðslu hamborgara-
staðanna. Það er jafnframt stað-
reynd að hundruð þúsunda skepna,
bæði nautgripa og fiðurfénaðs, er
slátrað dag hvern eftir stutta ævi í
þröngum básum, einungis til að
metta skyndibitamarkaðinn.
Margir hópar fólks vilja vekja
andóf gegn þessum hluta menning-
ar okkar því að aukin útbreiðsla
skyndibitakeðja þýðir aukna eins-
leitni samfélaganna og minna val
fyrir hvert og eitt okkar.
SIGURÐUR HARÐARSON,
Grettisgötu 6, Reykjavík.
Alþjóðlegur dagur
gegn McDonald’s
Frá Sigurði Harðarsyni:
ÞAÐ ER mikið deilt um notagildi
nagladekkja og hugsanlega loft-
mengun af notkun þeirra og oft vitn-
að í rannsóknir sem gerðar hafa ver-
ið á þessum þáttum erlendis. Þær
rannsóknir tel ég ekki vera mjög
traustvekjandi fyrir okkur Íslend-
inga þar sem þær eru gerðar við allt
aðrar veðurfarsaðstæður en hér eru.
Sérstaklega hefur verið vitnað til
notagildis nagladekkja í snjó og að
sjálfsögðu varð niðurstaðan sú að
notagildi þeirra við slíkar aðstæður
væri mjög lítið. Þessi niðurstaða ætti
varla að koma reyndum íslenskum
ökumönnum á óvart sem ferðast
mikið um landið að vetri til, því ég tel
að þeim sé flestum ljóst að naglarnir
þurfa að ná niður í yfirborð vegarins
svo þeir geti veitt viðnám.
Á Íslandi er mjög mikill raki og
selta í snjónum sem gerir það að
verkum að hann þjappast auðveld-
lega undir hjólum bílsins. Því skiptir
það miklu máli að munstrið á dekkj-
unum vinni vel í snjónum þar sem
naglarnir eru lítt virkir. Það hefur
verið mjög misjafnt eftir tegundum
dekkja hversu vel munstur nagla-
dekkja virkar í snjó. Nagladekk sem
virka illa í snjó geta veitt falskt ör-
yggi hjá þeim sem halda að það sé
nóg að vera á nagladekkjum, þá sé
öryggið tryggt við hvaða aðstæður
sem er. Það gera aftur á móti bara
þeir ökumenn sem aka of hratt, bæði
á auðum vegi og hálum, vegna and-
legs vanhæfis til aksturs bifreiða.
Hér er mjög óstöðugt veðurfar og
sveiflast ört á milli hita og kulda sem
orsakar mikil svellalög á vegum, oft
langtímum saman. Oft eru þessi svell
blaut og því flughál. Við þessar að-
stæður gildir að vera á nöglum eða
keðjum. Annar búnaður með svipað
viðnám á blautu svelli hefur enn ekki
komið fram.
Á blautu svelli er vatnslag undir
dekkjunum og aðeins oddar nagl-
anna ná niður í svellið, dekkin sjálf
veita lítið sem ekkert viðnám. Harð-
kornadekk gera lítið gagn við þessar
aðstæður. Þessi svellalög eru sérís-
lenskt fyrirbæri, því koma rann-
sóknir erlendis að litlu gagni fyrir
okkur Íslendinga.
Talað hefur verið um að banna
nagladekk. Það jafngildir að neita að
viðurkenna hvar og við hvaða að-
stæður við búum. Hverjum dytti í
hug að minnka einangrun í húsum
eða leggja minni kostnað í hitaveitu-
lagnir, bara vegna þess að það sé
hægt að komast af með minni kostn-
að á þessum þáttum erlendis.
Einnig hefur verið talað um að láta
þá sem nota nagladekk borga sér-
stakt gjald. Ef slíkt gjald verður inn-
heimt tel ég nauðsynlegt að setja
sérstakt gjald á breiðu jeppadekkin
sem slíta malbikinu mun meira en
fólksbíladekk og þyrla upp ryk-
mengun margfalt meira en fólksbíla-
dekk gera og eru á götunum allt árið,
en nagladekkin aðeins á veturna.
Stærsti kostnaðarliðurinn við um-
ferðina eru slysin sem kosta okkur
milljarða á ári, varla verður þeim
fækkað með því að taka burt einn
virkasta öryggisþáttinn. Nær væri
að auka eftirlit með umferðinni og
reyna að kenna mönnum að beita
nagladekkjum rétt, heldur en að
eyða stórfé í það að fækka örygg-
isþáttum.
Við megum ekki miða notkun
nagladekkja eingöngu við Reykja-
vík, því þar eru aðstæður allt aðrar
en utan borgarmarkanna. Þess
vegna er hreinlega heimskulegt að
lög og reglur um notkun nagla-
dekkja miðist eingöngu við hags-
muni Reykvíkinga og aðstæður þar.
GUÐVARÐUR JÓNSSON,
Hamrabergi 5, Reykjavík.
Nagladekk
Frá Guðvarði Jónssyni: