Morgunblaðið - 06.02.2002, Side 25

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. FEBRÚAR 2002 25
25.896
02
1B
/
TA
K
T
IK
FULLTRÚAR Sam-
fylkingarinnar í skipu-
lags- og umferðarnefnd
Hafnarfjarðar eru stór-
yrtir í greinaskrifum
sínum í Morgunblaðinu
25. og 26. janúar síðast-
liðinn. Það er gott að
menn tjái sig málefna-
lega um skipulag á
norðurbakka og veki á
því athygli en það er
jafnframt mikilvægt að
menn fari með rétt mál
í umfjöllun sinni.
„Engin umræða hef-
ur farið fram í skipu-
lagsnefnd um bryggju-
hverfið,“ skrifar
Trausti Baldursson. Ekki er minnið
upp á það besta hjá félaga mínum í
skipulagsnefndinni. Skipulagstillög-
ur að norðurbakka voru unnar fyrir
nefndina 1999 og eru grundvöllur að
núverandi áformum og markmiðum
fyrir bryggjuhverfið. Þar voru við-
höfð lýðræðisleg vinnubrögð í ýtr-
asta skilningi þess orðs og hafði til
þess tíma ekki jafn vel verið vandað
til verka í þeim skilningi í skipulags-
vinnu fyrir bæinn. Skipulagsnefnd,
eins og fjöldi bæjarbúa, kom að
þeirri tillögugerð, bæði með viðtölum
við ráðgjafa og á kynningarfundum
sem haldnir voru um málefnið. Þar
var lagt af stað með aðstöðu fyrir
Listaháskóla Íslands á um tveimur
þriðju hlutum norðurbakkans, en um
600 íbúa byggð í 200 íbúðum á einum
þriðja. Þegar tillögum um Listahá-
skólann var ýtt út af borðinu á síð-
asta ári lét einn lóðarhafa á svæðinu
gera tillögur þar sem allt svæðið var
hugsað fyrir íbúðir.
Gunnar Svavarsson tekur í sama
streng og flokksbróðir hans þar sem
hann skrifar: „Í kjölfar þessa hefur
bæjarstjóri sýnt í fjölmiðlum tillögur
að háhýsabyggð og landfyllingum.
Þessar tillögur hafa aldrei verið til
umfjöllunar í skipulagsnefnd …“ Ég
verð að hressa upp á minnið hjá þess-
um samnefndarmönnum mínum, því
þessar tillögur voru lagðar fram og
ræddar í skipulagsnefndinni á fundi
4. september síðastliðinn í tengslum
við umfjöllun um tillögur að nýrri
byggð við Vesturgötu 18–24. Þeim
var ekki ætlað að fá neinn dómsúr-
skurð nefndarinnar heldur vera inn-
legg í áframhaldandi faglega um-
ræðu.
Ég hef aldrei legið á þeirri skoðun
minni að mér finnst þær tillögur sem
hér um ræðir gera ráð fyrir of hárri
byggð á þessum stað. Þess ber að
minnast að ég var einn þeirra sem í
valdatíð Alþýðuflokksins sáluga
börðust á móti því að byggingarnar
við verslunarmiðstöðina Fjörð yrðu
eins háar og raunin varð. Það hefur
ætíð verið skoðun mín
að byggingar í hjarta
Hafnarfjarðar eigi að
virða gamla bæinn og
taka mið af mælikvarða
og hæð þeirra bygginga
sem fyrir eru. Sú skoð-
un mín er óbreytt og
það vita félagar mínir í
skipulagsnefndinni.
Þær fullyrðingar og
sú umfjöllun sem þess-
ar tillögur um háhýsi og
landfyllingar hafa feng-
ið hjá fulltrúum Sam-
fylkingarinnar eru
vægast sagt ósmekk-
legar, því þeir vita að
þessar tillögur hafa
verið lagðar til hliðar og hugmynda-
samkeppni um svæðið er í undirbún-
ingi. Í kjölfar þeirrar samkeppni og
að afloknum kosningum í vor mun
skipulags- og umferðarnefnd Hafn-
arfjarðar að sjálfsögðu sinna laga-
legri skyldu sinni og fjalla um og
stýra þeirri skipulagsvinnu sem í
hönd fer. Fái ég einhverju um það
ráðið verður það gert í eins mikilli
sátt við bæjarbúa og kostur er.
Ítarleg um-
fjöllun um
bryggjuhverfi
Sigurður
Einarsson
Höfundur er formaður skipulags- og
umferðarnefndar Hafnarfjarðar.
Skipulagsmál
Fái ég einhverju um
það ráðið, segir
Sigurður Einarsson,
verður það gert í eins
mikilli sátt við bæjarbúa
og kostur er.
MIKIÐ framfaramál
er nú í höfn, með sam-
þykkt Alþingis á frum-
varpi sjávarútvegsráð-
herra um málefni
svokallaðra dagabáta.
Enginn vafi er á því að
þessi nýju lög styrkja
mjög grundvöll þessa
útgerðarforms og
treysta forsendur þess.
Þegar fjallað var um
málefni svo-kallaðra
krókaflamarksbáta á
haustmánuðum á Al-
þingi kom staða daga-
bátanna til umræðu.
Ljóst var að treysta
þyrfti rekstrarforsend-
ur þessa útgerðarflokks og gera
breytingar á rekstrarumhverfi hans.
Lögðum við þingmenn í meirihluta
sjávarútvegsnefndar í nefndaráliti
okkar áherslu á að það yrði gert fyrir
1. febrúar nk., enda ljóst að mál þess-
ara báta yrðu ekki leidd til lykta fyrir
áramót. Nú hefur verið við það staðið
og er það í senn mikilvægt og
ánægjulegt.
Engum nema ofurmennum
ætlandi var
Gamalt baráttumál smábátasjó-
manna er leitt í lög með þessari
breytingu. Horfið er frá því að sókn-
areiningin sé sólarhringur. Þess í stað
verður sóknareiningin klukkustund.
Þetta er mikið réttlætis- og framfara-
mál. Fyrra fyrirkomulag leiddi til of-
urkapps. Menn stóðu við færin í heil-
an sólarhring án hvíldar. Slíkt er
engum ætlandi nema ofurmennum.
Handfæraveiðarnar hefðu með sama
áframhaldi breyst í eðli sínu og ein-
ungis orðið á færi þeirra yngstu og
hraustustu og það einungis um
skamma hríð. Þetta fyrirkomulag
bauð líka hættunni heim, þar sem
menn fóru ekki í land þótt brældi,
fyrr en í fulla hnefana.
Breytingin nú leiðir
til þess að ofurkappið
hverfur og öryggi sjó-
manna eykst. Var það
raunar ein af ábending-
um stjórnskipaðrar
nefndar um öryggismál
sjómanna sem skilaði
áliti sínu fyrir ekki
löngu síðan. Þá má ætla
að hráefnismeðferð
batni með þessu móti.
Samhliða þessu fær
Fiskistofa aðgang að
hinu sjálfvirka tilkynn-
ingakerfi. Þar með
verður tímamæling
sóknarinnar gerð alveg
örugg og getsakir um
að teygst hefði stundum úr sólarhring
dagabátanna ættu að heyra sögunni
til.
Eykst aflinn?
Skiptar skoðanir eru um hvort
þessi lagabreyting muni auka afla
þessa bátaflokks. Ýmislegt gæti orðið
til þess að sóknin minnki. Í fyrsta lagi
það sem hér hefur verið nefnt „ofur-
kapp“ og ætla má að dragi úr. Í annan
stað er augljóst að veiðiferðum fjölg-
ar og tíminn sem nýtist við veiðar
skerðist af þeim ástæðum. Loks var
það þannig í gildandi lögum að menn
gátu látið minnka báta sína til þess að
verða sér úti um fleiri sóknardaga.
Það er nú afnumið og mun því skerða
sóknarmöguleika dagabátanna frá
því sem ella hefði orðið. Tíminn einn
mun hins vegar leiða í ljós nákvæm-
lega hver þróunin verður. Það er
raunar einn megin tilgangur þessara
laga að menn sjái betur hver sé hin
raunverulega sóknargeta þessa flota,
en upplýsingar um það hafa verið á
reiki.
Háðir veðri og vindum
Öllum sem til þekkja er þó auðvitað
ljóst, að engir bátar eru háðari veðri
og vindum, en einmitt litlir handfæra-
bátar. Veðurlag, straumar, hitastig
sjávar og fiskigöngur munu mestu
ráða um afla þessara báta. Haldi fisk-
urinn sig á grunnslóðinni og séu veð-
urskilyrði góð afla þessir bátar vel. Sé
tíðarfar óhagstætt, eða sá guli fer ut-
ar, minnkar aflinn. Stærri bátar með
fjölbreyttari sóknarmöguleika geta
fremur aðlagað sig slíkum breyting-
um, en hinir minni miklu síður.
Knýjandi nauðsyn
Það gerði þessa lagasetningu nú
mjög knýjandi, að við lagabreyting-
arnar varðandi smábáta fyrir jólin
var opnað á að floti 78 báta, svokall-
aðir þakbátar, fengi heimild til þess
að velja á milli krókaflamarkskerfis
og dagakerfis. Fyrir þá var þess
vegna brýnt að forsendurnar og
framtíðarskipulagið væri sem ljósast.
Fyrir í dagabátaflotanum eru 218
bátar. Eigendur þeirra áttu sannar-
lega tilkall til löggjafans um að það
yrði gert skýrara hver staða þeirra
yrði þegar inn í þeirra veiðikerfi
kæmu nýir bátar. Það hefur nú verið
gert og útgerðarmönnum þessara
báta gert auðveldara að móta sér
stefnu til framtíðar.
Gömlu baráttumáli
siglt í höfn
Einar K.
Guðfinnsson
Dagabátar
Enginn vafi er á því,
segir Einar K. Guð-
finnsson, að þessi nýju
lög styrkja mjög grund-
völl þessa útgerð-
arforms og treysta
forsendur þess.
Höfundur er formaður
sjávarútvegsnefndar Alþingis.
AF ÞVÍ Háskóli Ís-
lands undir stjórn
þinni hefur ákveðið að
taka upp inntökupróf í
læknisfræðiskor og
sjúkraþjálfunarskor
langar mig til þess að
senda þér þetta bréf-
korn, bæði sem göml-
um nemanda Mennta-
skólans á Akureyri og
sem forstöðumanni
merkustu og virðuleg-
ustu menntastofnunar
landsins.
Í fyrsta lagi vil ég í
upphafi gera athuga-
semd við að ekkert
samráð var haft við
framhaldsskóla landsins um breyt-
ingarnar. Ástæða hefði verið til að
leita umsagnar hvers einstaks
framhaldsskóla þegar um svo rót-
tækar breytingar var að ræða,
breytingar sem hafa áhrif á stöðu
framhaldsskólanna og nemenda
þeirra. HÍ ber að mínum dómi að
hafa góð tengsl við framhaldsskóla
landsins, vilji hann teygja til sín
nemendur – að ekki sé talað um
góða nemendur. Þessi háttur, sem
nú er á hafður, getur hins vegar
valdið því að stúdentar sniðganga
HÍ og halda annað til menntunar.
Í öðru lagi vil ég benda þér á að
með þessum nýju reglum er enn
gengið á rétt nemenda utan af
landi. Inntökuprófið er haldið í júní
á vegum Háskóla Íslands og í hús-
næði hans, eins og segir í reglunum.
Þannig verða nemendur utan höf-
uðborgarsvæðisins að taka sér far
til Reykjavíkur og
koma sér þar í hús.
Nemur kostnaður af
slíku háum fjárhæðum
og er beinn aukakostn-
aður sem nemendur af
höfuðborgarsvæðinu
þurfa ekki að greiða.
Í þriðja lagi gera
inntökupróf af þessu
tagi framhaldsskólana
ómynduga og rýra
gildi almenns stúd-
entsprófs, enda eru
sumir stúdentaskólar
teknir að búa nemend-
ur sína undir ákveðin
próf í HÍ – með ágæt-
um árangri – en slíkt
stuðlar að sérhæfingu og rýrir gildi
almenns stúdentsprófs.
Í stað einhliða aðgerða hefði ver-
ið eðlilegra að auka samráð HÍ og
stúdentaskóla og ræða hugsanlega
sérhæfingu í framhaldsskólum til
undirbúnings námi í HÍ og öðrum
háskólum. Að mínum dómi kemur
aukin sérhæfing til greina, ef með
því er unnt að bæta hag nemenda
og efla menntun á háskólastigi, en
meginmarkmið Menntaskólans á
Akureyri – eins og annarra stúd-
entaskóla – er að búa nemendur
undir nám í háskóla og líf og starf í
lýðræðisþjóðfélagi í sífelldri þróun.
Í fjórða lagi verða reglur af því
tagi, sem HÍ hyggst nú taka upp, til
þess að nemendur verða að ákveða
sig þegar í grunnskóla, ef þeir ætla
að eiga greiða leið í læknadeild HÍ.
Má efast um gildi reglna af því tagi.
Í fimmta lagi var orðin sæmileg
sátt um núgildandi reglur um inn-
töku í læknadeild HÍ, enda þótt
sumt hefði mátt lagfæra. Ef núgild-
andi reglur hafa valdið vonbrigðum
og skaða verða nýjar reglur ekki
síður til þess – og varla hefur það
verið ætlunin – en í upphafi skal
endinn skoða.
Ég vil því andmæla meðferð
þessa máls og efnislegum þáttum
reglnanna. Eðlilegra hefði verið að
ganga í þveröfuga átt og heimila
öllum, sem lokið hafa stúdentsprófi,
að hefja nám í læknadeild HÍ. Slíkt
hefði verið í samræmi við aukið
frjálsræði samtímans og ekki
kostnaðarmeira þegar upp var stað-
ið. Síðan hefði HÍ mótað skýrar
reglur á faglegum grunni um hvaða
nemendur fengju að halda áfram
námi, á sama hátt og framhalds-
skólar gera nú. Þá bæri HÍ ábyrgð
á menntun og menntunarkröfum
nemenda sinna og allir sætu við
sama borð.
Með bestu kveðjum að norðan.
Opið bréf til Páls Skúla-
sonar háskólarektors
Tryggvi
Gíslason
Inntökupróf
Ég vil því andmæla
meðferð þessa máls,
segir Tryggvi Gíslason,
og efnislegum þáttum
reglnanna.
Höfundur er skólameistari
Menntaskólans á Akureyri.