Morgunblaðið - 08.02.2002, Blaðsíða 22

LISTIR
22 FÖSTUDAGUR 8. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
EFTIR að hafa flett Lesbók Morgunblaðsins
laugardaginn 2. febrúar og gluggað í viðtal við
hina nýbökuðu gallerista Einar Hákonarson og
Hauk Dór setti að mér eilítinn hroll því mér
fannst á orðum þeirra eins og dagar málverks-
ins væru taldir og höfuðborgarsvæðið hefði ekk-
ert að bjóða þeim fáeinu eftirlegukindum sem
enn stunduðu málaralist.
En eftir að hafa flett einni síðu lengra létti
mér mjög við að sjá heila síðu helgaða sýningu
Listasafns Íslands á íslenskum expressjónist-
um, skreytta þremur undurfögrum málverkum í
lit. Þar við hliðina var greinarstúfurinn Fjöl-
skyldan í listinni, sem sagði frá nýrri sýningu á
verkum Ingu Þóreyjar Jóhannsdóttur, Rögnu
Sigurðardóttur og Sigríðar Ólafsdóttur í Lista-
safni ASÍ á Skólavörðuholti.
Eftir að hafa drifið mig þangað og síðan rifjað
upp ritdóma liðins mánaðar hvarflaði að mér eitt
andartak að þeir Einar og Haukur Dór hefðu
tekið of djúpt í árinni. Með flestöll söfn á höf-
uðborgarsvæðinu undirlögð málaralist af einum
eða öðrum toga spurði ég sjálfan mig hvort verið
gæti að þeir félagar skilgreindu fag sitt of
þröngt. Sannleikurinn virðist nefnilega sá að
hvarvetna, hvort heldur hér, á Vesturlöndum,
eða annars staðar, plumar málaralistin sig
prýðilega og er reyndar í gróskumikilli upp-
sveiflu um þessar mundir. Það eru að vísu ekki
sömu stílbrigðin og þau sem þeir Einar og
Haukur Dór ástunda, en gæði málverka hafa
heldur aldrei, frekar en annarra listaverka,
ákvarðast af einum ákveðnum stíl.
Þótt vissulega sé langur vegur frá verkum
Ingu Þóreyjar og Sigríðar Ólafsdóttur til stíl-
brigða Einars og Hauks Dór, eru verk þeirra
engu minni málverk en þeirra nema síður sé.
Inga Þórey hefur fyrir löngu sýnt hvað í henni
býr sem hugvitssamlegum málara. Tilraunir
hennar með form og liti leiða hana nú á vit létt-
leikandi spils með litaða hringi og doppur líkar
þeim sem ákvarða litblindu. Deiling hennar á
einu verki sínu í mislítil tondi – hringlaga mál-
verk – sem hún dreifir eins og plánetum frá
miðju og út eftir veggnum er til marks um hve
auðvelt henni reynist að búa málverkinu nýjan
og ferskan búning án þess að hverfa frá meg-
ineigindum þess.
Sigríður Ólafsdóttir, sem lauk framhaldsnámi
frá Beaux-Arts í Lyon, Frakklandi, árið 1992,
sýnir stórar fjölskyldumyndir bersýnilega mál-
aðar eftir vörpuðum ljósmyndum. Í bestu verk-
unum nær hún mjög fínu litaspili og leiftrandi
áherslum sem lyfta þeim langt yfir tæknilega
grunngerð þeirra. Einkum tekst henni vel upp í
notkun dempaðri listasamsetninga svo sem
grárra og rauðgulra.
Ragna Sigurðardóttir er sú eina þeirra
þriggja sem ekki fæst við málaralist. Tækni-
brögð hennar byggjast á textagerð sem hún set-
ur fram í orðskviðum, ekki ólíkt Jenny Holzer
eða Bruce Nauman. Þannig er gólfið í gryfjunni
notað sem skrifblokk, auk tveggja sérsmíðaðra
stóla með áklæði sem Ragna bróderar. Ekki er
langt síðan hún fjallaði í Lesbók Morgunblaðs-
ins um orð og setningar í myndlist, og nú má sjá
hana fylgja því eftir með eigin verkum.
Styrkur sýningar þeirra Ingu Þóreyjar,
Rögnu og Sigríðar felst í tengslunum sem þeim
tekst að skapa sín í millum þótt verk þeirra séu
harla ólík. Innileg og hrein og bein framsetn-
ingin undirstrikar hversdagslegt þemað um leið
og dregnir eru fram þeir látlausu töfrar sem
tengja list kvennanna þriggja við aðra heimilis-
list fyrr og síðar; Chardin eða Mary Kelly, svo
eittvað sé nefnt. Athyglisverð sýning þrátt fyrir
yfirlætisleysið.
Halldór Björn Runólfsson
Könnun
hversdagsins
„Styrkur sýningar þeirra Ingu Þóreyjar,
Rögnu og Sigríðar felst í tengslunum sem
þeim tekst að skapa sín í millum þótt verk
þeirra séu harla ólík. Innileg og hrein og
bein framsetningin undirstrikar hvers-
dagslegt þemað,“ segir í umsögninni.
MYNDLIST
Listasafn ASÍ
Til 17. febrúar. Opið þriðjudaga til sunnudaga
frá kl. 14–18.
MÁLVERK & BLÖNDUÐ TÆKNI
INGA ÞÓREY JÓHANNSDÓTTIR,
RAGNA SIGURÐARDÓTTIR OG
SIGRÍÐUR ÓLAFSDÓTTIR
Hafnarborg, Hafnarfirði
Tveimur sýningum lýkur á mánu-
dag. Sýningu á verkum ljósmyndar-
ans Ásgeirs Long, Svona var Fjörð-
urinn og fólkið, og sýningu á verkum
norska listmálarans Inge Jensen.
Sýningarnar eru opnar alla daga
nema þriðjudaga frá kl. 11–17.
Í tilefni af lokum ljósmyndasýn-
ingar Ásgeirs Long verður kvik-
myndin „Hafnarfjörður fyrr og nú“
eftir Ásgeir og Gunnar Róbertsson
Hansen sýnd í Bæjarbíói á sunnudag
kl. 17 og er aðgangur ókeypis.
Sýningum lýkur
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd við umsögn
Braga Ásgeirssonar um bókina Sköp-
un og samnefnda myndlistarsýningu í
Listasafni Kópavogs, Gerðarsafni
(Mbl. 1. febrúar 2002).
„Ég undirrituð, sem ásamt Krist-
jönu Emilíu Guðmundsdóttur, sá um
útgáfu á bók Ritlistarhóps Kópavogs,
Sköpun, sem kom út í nóvember sl.,
leiðrétti hér með eftirfarandi atriði.
1. Myndlýsingar við ljóð: Í bókinni
Sköpun eða á samnefndri listsýn-
ingu í Gerðarsafni er ekki um að
ræða myndlýsingar við ljóð. Það
kemur skýrt fram í formála að ým-
ist var ljóð samið við mynd eða
mynd gerð í tilefni af ljóði. Langt
mál Braga um myndlýsingar í
þessari grein á þar ekki heima.
2. Bókin Sköpun er í greininni í tví-
gang nefnd Ljósblik. Ekki veit ég
hvaðan greinarhöfundur hefur
það.
3. Í grein Braga segir að Valgerður
Benediktsdóttir muni vera í for-
svari fyrir bókinni. Það er rangt.
Valgerður er hins vegar ein af
stofnendum Ritlistarhóps Kópa-
vogs og skrifaði formála að Sköp-
un.
4. Bragi segir að bókin Sköpun sé
„eins konar heimild um myndlist-
ar- og ritmennt í Kópavogi á al-
mennum grundvelli.“ Það er mjög
vafasöm fullyrðing. Bókin er eins
og segir á titilsíðu: „Ljóð og mynd-
ir skálda og myndlistarmanna úr
Kópavogi“ og gefur sig alls ekki út
fyrir að vera neitt annað.
5. Að lokum vil ég mótmæla harðlega
þeirri fullyrðingu Braga um sýn-
inguna Sköpun að ekki sé „tiltak-
anleg fagmennska að baki upp-
setningarinnar í heild“. Sýningin
er einmitt sett upp af reyndum
fagmönnum Gerðarsafns og er
uppsetningin mjög vel heppnuð.
Það er ekki auðvelt verk að setja
upp sýningu innbyrðis ólíkra verka
þannig að hún myndi heild en hér
hefur það takist með ágætum.
Helga K. Einarsdóttir.“
Athugasemd
♦ ♦ ♦
„VÍÐA liggja vegamót“ var ein-
hvern tíma sagt og það átti sann-
arlega við um ferðir Kristínar R.
Sigurðardóttur sópransöngkonu
þegar hún fór á söngnámskeið til
Búdapest í sumar. Þar hitti hún
ungverska mezzósópransöngkonu,
Ildikó Varga, sem í sjálfu sér er
ekki í frásögur færandi, nema fyr-
ir það að Ildikó var þá sjálf að
koma héðan frá Íslandi en hún
starfaði sem söngkennari í Stykk-
ishólmi síðasta vetur. Á námskeið-
inu var líka breskur píanisti, Clive
Pollard, og þegar betur var að gáð
hafði hann starfað sem píanókenn-
ari í Borgarnesi. Þremenningarnir
sem hittust þarna á vegum tilvilj-
ananna í Búdapest eru nú allir hér
á landi og á morgun kl. 16 halda
þau tónleika í Grensáskirkju. Að
sögn Kristínar eru verkin á efnis-
skrá þeirra eftir eldri meistara;
Vivaldi, Händel, Gluck, Pergolesi
og Cherubini. „Þetta eru aríur og
dúettar úr messum, kantötum og
óratoríum auk fjögurra dúetta eft-
ir Cherubini en ég held að þeir
hafi ekki heyrst hér áður án þess
að ég þori að fullyrða það.“ Meðal
þessara verka eru þekkt atriði úr
Messíasi eftir Händel og úr Stabat
Mater eftir Pergolesi.
„Það var skemmtileg tilviljun að
kynnast Ildikó þarna úti. Hún er
nú að kenna sitt annað starfsár í
Stykkishólmi, en henni var boðið
starf þar fljótlega eftir að hún
kláraði einsöngvarapróf og söng-
kennarapróf frá Franz Liszt-
akademíunni. Hún þáði það að
koma hingað og líkar mjög vel
hér. Við erum búnar að æfa mikið
saman í vetur og stefnum á fleiri
tónleika. Í sumar syngjum við svo
saman í Cosi fan tutte eftir Mozart
hjá Óperustúdíói Austurlands, en
þar verðum við í aðalhlutverkum
sem systurnar Fiordiligi og Dora-
bella, en óperan verður sýnd fyrir
austan og svo tvisvar í Íslensku
óperunni.“
Kristín segist hafa mjög gaman
af tónlist frá barrok- og klassíska
tímanum. „Ég er þó meira mennt-
uð í þessum týpíska bel canto óp-
erusöng; ég lærði á Ítalíu en það
má segja að þessi tónlist sé gamli
bel canto stíllinn; – uppruninn og
mér finnst það rosalega hollt að
syngja þessa tónlist reglulega.“
Þegar talið berst að píanóleik-
aranum, Clive Pollard er Kristín
óspör á lýsingarorðin. „Hann Clive
er eitt af undrabörnunum. Hann
er algjör snillingur. Þegar við hitt-
umst í Búdapest í sumar kom það
á daginn að hann hafði kennt í
nokkra mánuði í Borgarnesi um
1996. Hann var svo píanóleikari á
námskeiðinu. Það vildi svo til núna
í vetur að það vantaði píanókenn-
ara í tímabundnar afleysingar í
Stykkishólmi og Dagrún Hjart-
ardóttir söngkennari í tónlistar-
skólanum í Borgarnesi mundi eftir
honum og það vildi svo vel til að
Clive var á lausu og sló til og er
búinn að vera hér núna í sjö vikur
en fer aftur út eftir viku.“
„Hollt að
syngja
þessa
tónlist“
Morgunblaðið/Golli
Ildikó Varga mezzósópran, Clive Pollard píanóleikari og Kristín R. Sigurðardóttir sópran.
MÁVAHLÁTUR eftir Kristínu
Marju Baldursdóttur, sem nýverið
kom út hjá Krüger-forlaginu í
Þýskalandi, fær lofsamlega dóma í
þýskum fjölmiðlum.
Gagnrýnandi Die Welt segir í um-
sögn sinni að það sem taki langan
tíma verði á endanum gott: „Það tók
Kristínu Marju Baldursdóttur átta
ár að skrifa fyrstu skáldsögu sína og
hún varð góð, meira að segja mjög
góð. Þessi stórkostlega saga rann-
sakar mannlegt eðli í krók og kima,
ódrengskap og manngæsku, kven-
lega reisn og vanmátt karlmanna.“
Hann segir jafnframt að Freyja sé
eins og kvenhetja úr Íslendingasög-
unum.
Mávahlátur er að mati gagnrýn-
anda Oldenburger Volkszeitung
„bráðskemmtileg saga“. Hann segir
að Ísland sé „bókmenntalegt undra-
land með sína tæplega 290.000 íbúa.
... Nú hefur Kristín Marja Baldurs-
dóttir bæst í hópinn með Máva-
hlátri. Hún stendur eins og aðrir ís-
lenskir höfundar föstum fótum í
þúsund ára sagnahefð landsins ...
Frábær kímnigáfan brýst alltaf í
gegn og er aldrei ofaukið heldur
sprettur úr miðju
mannlífsins og er svo
heillandi af því að hún
er ættuð úr hugarheimi
Öggu litlu.
Trúið mér, Mávahlát-
ur er svo sannarlega
stór skáldsaga – frum-
raun Kristínar Marju
og verður fyrir alla
muni að þýða meira af
verkum hennar á
þýsku.“
Sögð í léttum tón
Í Ticket segir að
barnið Agga og heims-
daman Freyja séu
skemmtilegar andstæður sem bæti
hvor aðra upp á dásamlegan hátt.
„Íslenska skáldkonan Kristín Marja
Baldursdóttir segir söguna í léttum
tón og af ást á því um-
hverfi sem hún gerist
í.
Er Freyja ef til vill
ein af þeim nornum
sem búa í barnslegum
hugmyndaheimi
Öggu,“ spyr gagnrýn-
andinn að lokum.
Gagnrýnandi Kieler
Nachrichten ritar að
það sé ekki auðvelt að
flokka Mávahlátur.
Sagan sé í senn
glæpasaga, þjóð-
félagslýsing og beri
auk þess merki hefð-
bundinnar þroska-
sögu. Þetta sé „skemmtileg þorps-
og tíðarandalýsing, þar sem gest-
urinn frá Ameríku hleypir fjöri í at-
burðarásina“.
Mávahlátur fær góða
dóma í Þýskalandi
Kristín Marja
Baldursdóttir