Morgunblaðið - 10.03.2002, Qupperneq 49

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10. MARS 2002 49
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Bára Rúnarsdóttir 435 0054
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Gerður Hallgrímsdóttir 452 4355 868 5024
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík Skúli Hannesson 475 6669 894 2669
Búðardalur Agnar Sæberg Sverrisson 434 1381
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Sara Dís Tumadóttir 478 8161
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 699 2989
Grenivík Ólína H. Friðbjarnardóttir 463 3131
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Unnur Ingólfsdóttir 467 3149
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 892 1522
Hellissandur Sigurlaug G.Guðmundsdóttir 436 6752 855 2952
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Jóhannes V. Jóhannesson 453 7343
Hólmavík Ingimundur Pálsson 451 3333 893 1140
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Stella Steingrímsdóttir 892 3392 894 8469
Hveragerði Imma ehf. 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Helgi Ingvarsson 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Ólafía Þóra Bragadóttir 478 1786 896 1786
Innri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 862 3281
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 896 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Haukur Antonsson 566 8372 895 7818
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Reynir Arnar Ingólfsson 486 8913
Laugarvatn Berglind Pálmadóttir 486 1129 865 3679
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962 848 2173
Ólafsfjörður Árni Björnsson 866 7958 466 2575
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Alda Guðmundsdóttir 465 1344
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/892 0488/866 9574
Reykholt Bisk. Guðmundur Rúnar Arneson 486 8797
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð Mýv. Pétur Freyr Jónsson 464 4123
Sandgerði Sigurbjörg Eiríksdóttir 423 7674 895 7674
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888/854 7488/865 5038
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Margrét Vera Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey og Sigurbjörn 452 2879 868 2815
Stokkseyri Halldór Ásgeirsson 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Ingibjörg Ólafsdóttir 4564936
Tálknafjörður Sveinbjörg Erla Ólafsdóttir 456 2676
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 698 7521
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 868 3281
Þingeyri Sigríður Þórdís Ástvaldsdóttir 456 8233 456 8433
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni
OKKUR hættir til aðóttast það, sem viðekki náum að festahönd á og skilja.Þetta á m.a. við um
ýmsa sjúkdóma, einkum ef útlit
sjúklingsins breytist og verður af-
brigðilegt eða jafnvel óhugnanlegt.
Líkþrá, öðru nafni holdsveiki, er
gott dæmi um þetta. Svipað var
upp á teningnum ef einstaklingur
var flogaveikur eða hafði miklar
eða afbrigðilegar hreyfingar; s.s.
Tourette-heilkenni eða Hunt-
ingtons-sjúkdóm.
Eins var þessu farið með hina
andlega sjúku, fólk með geðrask-
anir. Ekki er langt síðan það var
almennt litið hornauga, oftar en
ekki óttafullu, og fordæmt af sam-
borgurunum, og er það enn, víða.
Og fyrir bragðið hafa ættingjar
þeirra ólánsömu einstaklinga
löngum talið sig verða að fara með
hið sanna eins og mannsmorð, og
jafnvel í sumum tilvikum fyllst
kennd blygðunar og niðurlæg-
ingar. En með auknum rann-
sóknum og fræðslu er sam-
ferðamönnum, eins og öðrum, nú
að læra að skiljast, að hér er bara
um veikindi að ræða, bilun á eðli-
legri líkamsstarfsemi, rétt eins og
hvað annað sem mannkynið kann
að hrjá.
Margt fróðlegt, en um leið slá-
andi, kom í ljós í tengslum við söfn-
un Geðhjálpar laugardaginn 2.
mars síðastliðinn. Eitt var það, að
á hverjum tíma þjást 22–24% ís-
lensku þjóðarinnar af geð-
heilsuvanda af einhverjum toga,
eða næstum einn af hverjum fjór-
um landsmönnum.
Var einhver að minnast á felu-
leik?
Öðrum fremur hefur Einar Már
Guðmundsson reynst hér ísbrjót-
ur, með hinni mögnuðu skáldsögu
Englar alheimsins, því mér er til
efs, að umræðan væri komin á
þetta stig, ef landsmenn hefðu ekki
fengið að skyggnast inn í líf Páls
Ólafssonar og vina hans. Og nú er
búið að þýða söguna yfir á mörg
önnur tungumál, sem vonandi
kemur til með að opna fleiri augu.
Sjálfur á ég á bróður, sem er í
þessum hópi. Honum gekk vel í
skóla, var afbragðsnemandi, dúx,
en 15 ára gamall veiktist hann, eða
brotnaði eins og nú er sagt. Í dag,
34 árum síðar, er hann enn veikur,
en þó ekkert í líkingu við það sem
var fyrst, þökk sé framförum
læknavísindanna og góðri umönn-
un starfsfólks í hans garð, að öllu
leyti.
Þetta er frábær náungi, sem er
manni góður kennari á stundum –
án þess að vita það. Hann er alltaf í
léttu skapi og talar aldrei illa um
nokkurn mann, er einstaklega hlý
persóna. Þrátt fyrir lítil efni, gefur
hann öllu fólkinu sínu jólagjafir,
eyðir gjarnan síðustu krónunni í
það, bara til að gleðja. Ann sér
ekki hvíldar fyrr en því takmarki
er náð. Og þar er allt skipulagt ná-
kvæmlega, langt fram í tímann.
Svo er hann frændrækinn með
afbrigðum, er langtum fremri okk-
ur systkinunum í því efni líka. Og
þegar hann grípur í nikkuna, er
hann ótrúlegur.
Í raun og veru er þessi bróðir
minn perla. Og ég veit að þær
leynast fleiri í röðum hinna and-
lega sjúku, ótalmargar. Sú festi er
dýrmætari er margur hyggur,
ómetanleg.
En hvernig skyldu mál þessa
fólks líta út nú á tímum?
Svarið er að finna á heimasíðu
Geðhjálpar (gedhjalp.is):
 Einn af hverjum fjórum greinist með geð-
raskanir einhvern tímann á lífsleiðinni.
 Geðsjúkdómar eru meðal algengustu sjúk-
dóma á Íslandi og valda meira vinnutapi
og kostnaði en flestir aðrir sjúkdómar.
Áætlað er að þetta kosti samfélagið í heild
á þriðja tug milljarða á ári eða sem sam-
svarar 3–4% af vergri þjóðarframleiðslu.
 Alþjóða heilbrigðisstofnunin, WHO, spáir
því að geðraskanir verði algengasti sjúk-
dómurinn sem samfélag þjóðanna stendur
frammi fyrir á nýrri öld.
 Á undanförnum árum hefur flatur nið-
urskurður í heilbrigðiskerfinu verið um
4% á ári, en á sama tíma hefur verið skorið
niður um 6% til geðheilbrigðismála.
 Frá árinu 1996 hefur hlutdeild sjúklinga í
lyfjakostnaði hér á landi vaxið úr því að
vera um 30% upp í 55%–60% af lyfjaverði í
dag. Þetta ásamt hækkun komugjalda í
heilbrigðisþjónustunni sem margfaldast
hefur undanfarin ár leiðir óhjákvæmilega
af sér frekari skerðingu hjá þeim tekju-
lægstu í samfélaginu, öryrkjum sem enn
frekar rýrir lögbundinn rétt þeirra til
mannsæmandi lífs.
 Skráðir eru 50 heimilislausir einstaklingar
sem haldnir eru alvarlegum geð-
sjúkdómum.
 Á árinu 2000, samkvæmt opinberum
gögnum, voru framin 50 sjálfsvíg. Mörg
undangengin ár hafa sjálfsvíg verið á
bilinu 25–30.
 Samkvæmt heilbrigðisáætlun til ársins
2010, sem gefin er út af Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu, er markmiðið
að draga úr sjálfsvígum um 25% og geð-
röskunum um 10%.
 Biðlistar eru í landinu þar sem hundruð
einstaklinga með geðraskanir bíða með-
ferðar og endurhæfingar.
Af þessu má sjá, að orð Rögn-
valds tannlæknis, besta vinar Páls
Ólafssonar, eru mikið sönn; Klepp-
ur er æði víða.
Nú er ekkert sem heitir; öll
skulum við leggjast á eitt til að
bæta hag geðsjúkra – systra okkar
og bræðra – og aðstandenda
þeirra. Okkur ber skylda til þess,
ef við ætlum að reynast sannir liðs-
menn Krists á jörðu.
Gerum hann stoltan.
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Það er ekki alltaf sól og blíða í þessari jarðarvist. Í til-
efni landssöfnunar Geðhjálpar um síðustu helgi fjallar
Sigurður Ægisson um þá sem eiga eða hafa átt
við geðraskanir að stríða eða munu í framtíðinni
þurfa að glíma við þann erfiða sjúkdóm.
Bróðir minn
HUGVEKJA
DAGANA 10. til 17.
mars stendur Sam-
band íslenskra
kristniboðsfélaga
fyrir árlegri kristni-
boðsviku í Reykja-
vík. Í tilefni vikunnar
tekur guðfræðingur-
inn Estiphanos Ber-
isha frá Eþíópíu þátt
í samkomum vikunn-
ar og kom hann hing-
að frá Noregi þar
sem hann stundar
framhaldsnám um
þessar mundir.
Fyrsta samkoma
vikunnar verður í
húsi KFUM og K við
Holtaveg í dag, sunnudag kl. 17.
Verður þar rætt við Kenýafara,
sýnt myndband og hugleiðingu
flytur Bjarni Gíslason sem er á
leið til starfa í Eþíópíu á ný næsta
sumar ásamt fjölskyldu sinni.
Í samtali við Morgunblaðið
sagðist Estiphanos
Berisha eiginlega
hafa alist upp í Mek-
ane Yesus kirkjunni í
Eþíópíu. Er hann
fæddur í Konsó þar
sem íslenskir kristni-
boðar hafa verið við
störf í áratugi. Hann
starfaði sem prédik-
unarstjóri í suðvest-
ur-sýnódu kirkjunn-
ar og hafði aðsetur í
Arba Minch. Einnig
stundaði hann
kennslu áður en
hann hélt til Noregs í
framhaldsnám.
Samkomur
kristniboðsvikunnar verða síðan
þriðjudag, miðvikudag og
fimmtudag í kristniboðssalnum
við Háaleitisbraut 58–60 og svo
aftur í húsi KFUM og K við
Holtaveg frá föstudegi til sunnu-
dags.
Árleg kristniboðs-
vika hefst í dag
Estiphanos
Berisha
NEFND um aukinn hlut kvenna í
stjórnmálum efnir til tveggja sams-
konar námskeiða í samstarfi við
Endurmenntunarstofnun Háskóla
Íslands fyrir konur sem hafa gefið
kost á sér til setu á framboðslistum
stjórnmálaflokka.
Markmiðið er að efla konur, nýjar
sem reyndari, til starfa í sveitar-
stjórnum og nefndum og ráðum
sveitarfélaga.
Námskeiðinu er skipt í þrjá þætti:
1. Grunnatriði í stjórnsýslu sveit-
arfélaga, málsmeðferð, réttindi
og skyldur sveitarstjórnar-
manna og hin ýmsu hlutverk og
verkefni þeirra. Kennari er
Anna Guðrún Björnsdóttir.
2. Fundarreglur, fundarstjórn og
afgreiðsla mála. Einnig nýjar
leiðir til þess að nýta tíma og
auka árangur. Kennari er Sig-
rún Jóhannesdóttir.
3. Helga Jónsdóttir lögfræðingur
og borgarritari fjalla um áhrif
kynferðis í stjórnmálum.
Fyrra námskeið verður haldið
fimmtudaginn 4. apríl kl. 18–20 og
föstudaginn 5. apríl kl. 18–22.
Seinna námskeið verður haldið
mánudaginn 29. apríl kl. 18–22 og
þriðjudaginn 30. apríl kl. 20–22.
Verð er kr. 13.500. Skráning fer
fram hjá Endurmenntunarstofnun
Háskóla Íslands.
Umsjón og nánari upplýsingar
gefur Una María Óskarsdóttir verk-
efnisstjóri nefndar um aukinn hlut
kvenna í stjórnmálum. Einnig er
bent á heimasíðu nefndarinnar:
www.fleirikonuristjornmal.is, segir í
fréttatilkynningu.
Öflugar kon-
ur í sveitar-
stjórnum
NÁMSKEIÐ í stjórnun fræðslu og
símenntunar starfsfólks hjá Endur-
menntun HÍ verður haldið fimmtu-
daginn 14. og föstudaginn 15. mars
kl. 8.30–12. Kennari er Randver
Fleckenstein, ráðgjafi hjá KPMG, og
gestafyrirlesarar.
Farið verður í helstu þætti sem
taka þarf tillit til við skipulag og
stjórnun fræðslumála í fyrirtækjum
og stofnunum m.t.t. stefnu, skipu-
lags og reksturs.
Verð er 17.400 kr. Nánari upplýs-
ingar og skráning: http://www.end-
urmenntun.hi.is og hjá Endur-
menntun HÍ.
Námskeið í
stjórnun fræðslu
og símenntunar
UMHVERFISSTOFNUN Háskóla
Íslands og Landvernd boða til mál-
stofu þriðjudaginn 12. mars kl. 17 í
Lögbergi 101, Háskóla Íslands. Þar
verða til umræðu hinir hagrænu
þættir Kárahnjúkavirkjunar og ál-
vers í Reyðarfirði. Noral-verkefnið:
Arðbært og sjálfbært. Aðgangur er
ókeypis og öllum opinn.
Hagfræðingarnir Gylfi Magnús-
son, Sigurður Jóhannesson, Edda
Rós Karlsdóttir, Þorsteinn Siglaugs-
son og Páll Harðarson flytja stutt
innlegg og taka þátt í pallborðsum-
ræðum, segir í fréttatilkynningu.
Málstofa um
Noral-verkefnið
ERLA Ólafsdóttir sjúkraþjálfari,
Birgir Hilmarsson nuddfræðingur
og Ágúst Axelsson nuddari eru
fyrstu Íslendingarnir sem hlotið
hafa réttindi hjá Upledger Institute
(UI) til að kenna „kynningu á Cran-
ioSacral-meðferðinni“. Það er
tveggja daga opið námskeið í höfuð-
beina- og spjaldhryggjarmeðferð.
Erla Ólafsdóttir og Birgir Hilm-
arsson munu halda fyrsta námskeið-
ið á höfuðborgarsvæðinu í apríl.
Íslenskir
kennarar
í CranioSacral