Morgunblaðið - 19.05.2002, Síða 25

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. MAÍ 2002 25
„ÉG er sprottin úr ósköp
venjulegu umhverfi. Ég ólst
upp í vesturbæ Kópavogs og
fékk undanþágu til að byrja strax sjö ára í Kór
Kársnesskóla þegar hann var að byrja. Ég hafði
rosalega gaman af því að syngja. Ég byrjaði á
blokkflautu í Tónlistarskóla Kópavogs en langaði til
að læra á þverflautu. Ég gerði það, var síðustu fjög-
ur árin í flautunni hjá Bernharði Wilkinson. En
þegar ég var fimmtán ára hætti ég öllu músík-
standi, bæði í kórnum og í tónlistarskólanum. Ég
var löt; – nennti ekki að æfa mig.“
Það fer um blaðamann; – kunnugleg saga – þar
sem umhverfi hans var reyndar aðeins annað, og
flautan var fiðla. Það hljóta margir að kunna svona
sögur; um krakka sem byrja í tónlist en gefast upp
þegar unglingsárin taka við og áhugamálin verða
önnur. En það er einkennilegt með tónlistarnám.
Þar sem áhuginn er á annað borð fyrir hendi gerist
það ótrúlega oft að frækornið sem eitt
sinn var sáð, getur blómstrað löngu síð-
ar, og blómstrin geta orðið stór og fögur
og vakið allra eftirtekt, rétt eins og raun-
in er orðin með viðmælanda okkar,
Magneu Tómasdóttur sópransöngkonu,
sem stígur sín fyrstu spor á íslensku leik-
sviði í hlutverki Sentu í Hollendingnum
fljúgandi. Það var reyndar talsverð mús-
ík í kringum hana á barnsaldri, en sú
músík var allt öðru vísi.
„Ég kem alls ekki úr klassísku tónlist-
arumhverfi. Pabbi, Tómas Grétar Óla-
son, spilaði á saxófón í Svaninum, spilaði
líka á böllum, á Vellinum, og með Ómari
Ragnarssyni og spilaði líka á harmón-
ikku. Ég skammaði hann einu sinni alveg
rosalega þegar ég var að koma heim úr
tónlistarsögutíma, fyrir að hafa alveg
gleymt að kynna mér klassíska tónlist.
Músíkin sem hlustað var á heima var al-
þýðumúsík. Fjölskyldan söng mikið og
spilaði í boðum og pabbi hlustaði á djass;
Ellu Fitzgerald, Cleo Lane, Louis Arm-
strong og Glenn Miller. Smári föðurbróð-
ir minn var eini menntaði tónlistarmað-
urinn í fjölskyldunni, en amma var
organisti í Fljótshlíðinni og ömmubróðir
minn organisti suður með sjó. Annar föð-
urbróðir minn, Pálmar, spilar líka á pí-
anó; – hefur verið að spila í sjónvarpinu
og á Lækjarbrekku og á slíkum stöðum. Mamma
heitir Guðlaug Gísladóttir og er frá Hvalsnesi. Hún
var ekkert í tónlist, en söng alltaf með öðrum í fjöl-
skylduboðum. Það er alltaf mikið spilað og sungið,
og allir krakkarnir sem eitthvað kunna á hljóðfæri
eru látnir spila. En ég hafði ekkert sérstaklega
mikinn áhuga á tónlist. Þó fór ég tvisvar í Óperuna
með pabba og mömmu; á Carmen og Töfraflaut-
una, og mér fannst gaman. Það var þó ekkert sér-
taklega tónlistin sem heillaði mig, meira allt hitt í
kringum hana. Ég sat á fyrsta bekk á Töfraflaut-
unni og hékk með höfuðið niðrí hljómsveitargryfj-
unni allan tímann. Það fannst mér spennandi. Þeg-
ar ég var að byrja í tónlistarskólanum fannst mér
til dæmis óperukellingar hálf asnalegar. Annars
fann ég um daginn gamla minningabók sem hét
Bekkurinn minn. Þar hafði ég skrifa að ég vildi vera
dýralæknir eða hárgreiðslukona, en undir liðnum
Annað hafði ég skrifað: Mig langar að verða söng-
kona og syngja út um allan heim. Mig rak í roga-
stans þegar ég sá þetta, ég man ekkert eftir því að
hafa nokkurn tíma hugsað um þetta neitt sérstak-
lega.
Ég held ég hafi alltaf verið kröftugur krakki og
vildi helst alltaf vera úti. Mamma batt mig í band
við staur þegar ég var eitthvað um tveggja ára, og
þannig undi ég mér alsæl og hamingjusöm í polla-
gallanum úti í garði. Ég var í skátunum, og í sex
sumur var ég í sveit á Steinum undir Eyjafjöllum, –
vildi helst aldrei koma í bæinn aftur og fékk stund-
um frí í skólanum til að ná sauðburðinum. En ég
man, þegar við vorum að koma heim með heyið af
Skógasandi, þá sat ég aftaná bílnum og söng há-
stöfum alla leiðina, alltaf. Ég eignaðist hest, sem ég
skírði Draum, og átti hann í átján ár, þar til fyrir
einu og hálfu ári, þegar þurfti að lóga honum. Þegar
ég hætti í tónlistinni þá var ég annað hvort á hest-
baki eða í skátunum, og svo í sveitinni á sumrin.
Mig dreymdi um það að verða bóndi eða dýralækn-
ir.“
En ekki varð hún bóndi; hvað þá dýralæknir. Á
síðasta námsári í Menntaskólanum í Kópavogi kom
hún dag nokkurn heim til mömmu og sagðist vera
búin að innrita sig aftur í tónlistarskólann.
„Jahérna Magnea mín, mikið er það nú gaman að
þú skulir ætla að taka flautuna upp aftur; ég skal
borga.“
„Mamma, ég innritaði mig í söngnám, og ég ætla
að borga það sjálf!“
„Jæja, já Magnea mín.“
Þannig gerðist það að hún leiddist út í söngnám.
Fyrsti söngkennarinn, og eini söngkennari hennar
á Íslandi var Unnur Jensdóttir, og henni fylgdi
Magnea síðar í Tónlistarskólann á Seltjarnarnesi
og varð fyrsti nemandi skólans til að ljúka 8. stigs
prófi í söng. Í fyrsta söngtímanum söng hún Hafið
bláa hafið. En Magnea var bara að læra að syngja
fyrir sjálfa sig og læra að beita röddinni. Einhver
hafði einhvern tíma spurt hana hvort hún ætlaði
ekki að fara að læra eitthvað á þessa miklu rödd
sína, það frækorn hafði sitt að segja og áhuginn á
söngnáminu kviknaði. Og hún stóð við það að borga
sitt söngnám sjálf.
„Ég vann í Ömmubakstri, við að baka flatkökur.
Það var svo heppilegt, því vinnudagurinn var búinn
snemma, og ég hafði þá seinnipartinn til að æfa mig
og fara í tónlistarskólann. Eitt sumarið fór ég út til
London, og var í þrjá mánuði hjá gamla söngkenn-
aranum hennar Unnar. Það var frábært. Ég fór á
tónleika á hverjum degi, og fannst allt stórkostlegt
og frábært þótt það hafi örugglega ekki verið þann-
ig.“
Eftir að söngnámi heima lauk
sótti hún um hjá sama kennara við
Trinity College í London og komst
inn. Hún var búin að vera í stór-
borginni í tíu daga, þegar kennar-
inn dó, og hún stóð á tímamótum;
þekkti engan, og velti því fyrir sér
hvað nú væri til ráða. „Þá kom einhver kergja í mig
og ég hugsaði með mér að það væri allt of auðvelt
að gefast upp nú. Ég ákvað að halda áfram og taka
þetta alvarlega.“ Það gerði Magnea og lauk námi í
London með glans. Veturinn eftir að skólanámi
lauk hélt hún áfram í einkatímum, en stóð líka
frammi fyrir því mikla undri að vera ekki lengur
bundin við stundatöflu. „Ég gerði ekkert fyrstu vik-
urnar; lærði engin ný lög; en kennarinn var skiln-
ingsríkur, sagði ekkert og lét mig bara gera radd-
æfingar.“ En það kom að því að hún spreytti sig á
sínu fyrsta inntökuprófi í þýskt óperuhús. Það var
Óperustúdíó Kölnaróperunnar. Og hún komst inn;
– í fyrstu tilraun. „Ég var auðvitað vel undirbúin, en
mér fannst ég ótrúlega afslöppuð í prófinu; næstum
kærulaus. Ég var bara svo barnslega saklaus, vissi
ekkert hvað ég var að fara út í. Það var kannski eins
gott.“ Þetta gerðist allt hratt, og Magnea var alltaf
eins og skrefinu á undan sjálfri sér. Hún hafði aldr-
ei kynnst óperu á þennan hátt; fagmennskunni, líf-
inu, stressinu og samkeppninni. Henni var hent útí
djúpu laugina, en bjarghringurinn fólst í orðum
sem amma hennar lagði að henni áður en hún fór í
sveitina sem krakki.. „Hún sagði við mig: „Magnea
mín, verstu vinnukonurnar eru þær sem skipa fyrir
verkum. Nú ert þú að fara í sveitina og verða vinnu-
kona og fjósakona. Fyrstu vikuna skalt þú horfa á
hvernig fólkið ber sig að, og svo skalt þú vera sjálf-
stæð, gera eins.““ Þetta er eitt besta vegarnesti
sem ég hef fengið út í lífið. Fyrstu árin í Köln var ég
líka eins og suga, ég fylgdist með því hvernig hlut-
irnir gengu fyrir sig og hvernig fólk kom misvel
undirbúið á æfingar. Það var mikill lærdómur, og
fagmennskan mikil.“ Nú er Magna að hætta í Köln-
aróperunni. Hún vill reyna fyrir sér annars staðar í
Þýskalandi og læra fleiri hlutverk. Hún segist vera
Óperustúdíóstelpa í Köln og segist kannski ekkert
komast neitt lengra þar, en annars staðar og
kannski í minni óperuhúsum gætu öðru vísi og
stærri tækifæri gefið betri reynslu og þann þroska
sem hún sækist eftir. Hún á þó enn sitt annað heim-
ili í Köln, og þaðan ætlar hún að sækja á önnur mið.
Það var lán að hún skyldi hafa getað komið heim til
að syngja í Hollendingnum fljúgandi. Hún undirbjó
sig vel fyrir hlutverkið með þekktum Wagnerþjálf-
ara í Köln. Þetta er fyrsta aðalhlutverkið hennar,
og sumum fannst Wagner nokkuð stór biti fyrir svo
unga söngkonu. „Þetta er ekkert mál. Ég er engin
Öskubuska, og ég er búin að vera að syngja margt
annað úti í Köln sem líka er erfitt, þótt það hafi ekki
verið Wagner.“
Bakaði flatkökur
og söng
Eftir Bergþóru
Jónsdóttur
NÓTT Í FENEYJUM: Hertoginn gef-
ur hinni þokkafullu Barböru hýrt
auga. Magnea Tómasdóttir og Kol-
beinn Jón Ketilsson sungu saman í
þessari óperettu eftir Offenbach í
Kölnaróperunni í febrúar 1999.
begga@mbl.is