Morgunblaðið - 30.06.2002, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 SUNNUDAGUR 30. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
KATRÍN Júlíusdóttir, sem situr í
stjórn Evrópusamtakanna, segir að
henni lítist vel á stofnun Heimssýn-
ar, hreyfingar sjálfstæðissinna í
Evrópumálum, sem berjast gegn
hugsanlegri aðild Íslands að sam-
bandinu og stofnuð voru á fimmtu-
dag. „Það er eðlilegt að hin skoðunin
myndi sér samtök. Ég geri ráð fyrir
því að umræðan verði kröftugri
núna, hugsaðri og skipulagðari. Ég
lít á það sem mjög jákvætt skref,“
segir Katrín.
Hún segist telja að Evrópumálin
eigi eftir að vera mikið í umræðunni í
komandi alþingiskosningum. „Við
erum komin á þannig stað að við
verðum að fara að ræða þessi mál af
alvöru og verðum að fara að taka
hausinn upp úr sandinum. Ég geri
fastlega ráð fyrir því að þetta verði
stórt mál þar,“ segir Katrín.
Hún segir að Evrópumálin gætu
jafnvel haft áhrif á myndun næstu
ríkisstjórnar, það velti að nokkru á
því hvað Samfylkingin ákveði að
gera í póstkosningu í haust. Verði
tekin þar afgerandi afstaða með að-
ild telji hún svo vera. Hún segir einn-
ig augljóst að Halldór Ásgrímsson,
utanríkisráðherra og formaður
Framsóknarflokksins, sé afar
hlynntur ESB.
Katrín segir að Evrópusamtökin
muni örugglega skerpa starfið í kjöl-
far stofnunar Heimssýnar. Þegar sé
undirbúningur fyrir starfið næsta
vetur hafinn og mikið verði um að
vera. Hún segir að Evrópusamtökin
hafi frá upphafi verið þverpólitísk
eins og Heimssýn. „Þessi umræða er
þverpólitísk, hún hefur aldrei verið
byggð á pólitískum grunni,“ segir
hún.
Evrópusamtökin um Heimssýn
Jákvætt skref að
Evrópuumræðan
verði kröftugri
RÚSTABJÖRGUN úr hrundum
húsum eftir ímyndaðan jarð-
skjálfta var æfð á æfingunni Sam-
verði 2002 í Vestmannaeyjum í
gær. Aðalvettvangur æfingarinnar
var á þriðju hæð Fiskiðjunnar en
þar unnu 110 björgunarmenn, 65
Belgar og 45 Íslendingar undir
vettvangsstjórn Björgvins Herj-
ólfssonar björgunarsveitarmanns
við að bjarga 52 manneskjum sem
voru fastar inni í verbúð Fiskiðj-
unnar eftir skjálftann. Fólkið átti
ýmist að hafa lokast inni eða orðið
undir hálfhrundum veggjum og
loftum.
Sviðið var afar eðlilegt og komu
myndir frá gosinu 1973 upp í huga
gamalla Eyjamanna.
Björgunarmenn losuðu fólkið úr
rústunum, mátu ástand þess og
báru það síðan út og undir læknis-
hendur en búið var að koma fyrir
bráðabirgðatjöldum fyrir utan til
að meta ástand fólksins. Þá var
unnið að brottflutningi fólks frá
Eyjum með þremur Chinook CH 47
þyrlum og fyrir landi lónuðu
danskt og íslenskt varðskip, en
fólkið var flutt til Þorlákshafnar.
Umfang æfingarinnar er gríðar-
legt og setur hún mikinn svip á
bæjarlífið í Vestmannaeyjum. Alls
taka um 450 manns þátt í björg-
unarstörfum á æfingunni. Erlendir
þátttakendur eru varnarliðið, sem
kemur með þrjár Chinook flutn-
ingaþyrlur og eina Black Hawk
þyrlu, sér um framkvæmdastjórn,
birgðaflutninga, hlutverkaleikend-
ur, undirbúning, stjórn og keyrslu
æfingarinnar. Frá Danmörku eru
tvö varðskip, sem búin eru hvort
sinni Lynx þyrlunni, frá Eistlandi
og Belgíu björgunarsveitir, sjúkra-
flokkar og sjúkratjöld. Frá Litháen
er 30 manna björgunarsveit,
sjúkraflokkur og sjúkratjald, frá
Rúmeníu og Úsbekistan 15
björgunarmenn frá hvorri þjóð,
auk þess sem fulltrúar frá 13 öðr-
um Evrópuríkjum koma að, sem
stjórnendur og undirbúningsaðilar.
Íslenskir aðilar sem koma að
framkvæmdinni eru Landhelgis-
gæslan með varðskip, þyrlu, stjórn-
stöð og framkvæmdastjórn, Slysa-
varnafélagið Landsbjörg, sem sér
um aðstoð við undirbúning og
keyrslu á æfingunni, grunnþjálfun
erlendra björgunarsveita auk þess
sem hún útvegar m.a. rústabjörg-
unarsveitir, slöngubáta ásamt
áhöfnum, bifreiðar, sjúkratjald og
sjúkraflokk.
Þá veita flestar björgunarsveitir
af SV-horninu eitthvert framlag.
Aðrir íslenskir þátttakendur eru
utanríkisráðuneytið, Slökkvilið
Suðurnesja, Slökkvilið Vestmanna-
eyja, Landspítalinn, Rauði kross Ís-
lands, förðunarflokkur, áfalla-
hjálparhópur og sjálfboðaliðar frá
Vestmannaeyjum og Þorlákshöfn.
Þá veitti Biskupsstofa áfallahjálp
og Almannavarnir ríkisins og al-
mannavarnanefndir Vestmanna-
eyja og Þorlákshafnar og Neyðar-
línan aðstoðuðu við stjórnun og
undirbúning.
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
Á æfingunni í gær var reynt að hafa allt sem eðlilegast og líkast raunverulegum aðstæðum en aðalvettvangur hennar var á þriðju hæð Fiskiðjunnar.
Fólki bjargað og flutt á brott
eftir ímyndaðan jarðskjálfta
Vestmannaeyjum. Morgunblaðið.
VERÐBÓLGAN á Íslandi á áttunda
og níunda áratugnum er helsta or-
sökin fyrir því að 35 ára gamlar 500
króna bankainnistæður í Lands-
banka Íslands hafa rýrnað, að sögn
Halldórs J. Kristjánssonar, banka-
stjóra Landsbanka Íslands.
Í blaðinu í gær segir Sveinn Kjart-
ansson frá því að 500 krónur, sem
hann hafði lagt inn hvorar á sína
bankabókina hjá Landsbankanum
árin 1965 og 1967, séu í öðru tilvikinu
orðnar 193 krónur en í hinu 248
krónur nú. Þá kom einnig fram að ef
um hefði verið að ræða 500 kr. lán frá
bankanum frá þessum tíma hefðu
500 krónurnar verið orðnar að 80.000
króna skuld.
Halldór segir að á meginþorra
tímabilsins hafi bankar ekki tekið
sjálfstæðar ákvarðanir um vexti.
„Allir þekkja hvernig sparifé lands-
manna rýrnaði á þessum árum. Eftir
að verðstöðugleiki náðist og vaxta-
ákvarðanir urðu frjálsar hafa ís-
lenskum sparifjáreigendum boðist
hærri raunvextir en í flestum öðrum
ríkjum.“ Hann gerir athugasemd við
útreikningana á innistæðunni og
samanburðinn við skuldabréfið. „Þar
virðist gjaldmiðilsbreytingin 1980
ekki hafa verið tekin með í reikn-
ingana sem þýðir að innistæðan
breyttist í 5 krónur. Þá sýnist mér
skuldabréfið vera verðtryggt, jafn-
vel frá þeim tíma þegar slíkt var ekki
í boði. Bankainnistæðan er hins veg-
ar ekki verðtryggð.“ Hann bendir á
að ekki hafi verið vitjað um innistæð-
una á tímabilinu en strax upp úr 1976
hafi betri kjör staðið til boða og
bankinn reynt að vekja athygli inni-
stæðueigenda á slíkum kjörum.
Þetta sé ekki sérstakt fyrir Lands-
bankann, sama hafi gerst hjá inni-
stæðueigendum í öðrum bönkum.
Aðspurður hvort eitthvað verði að-
hafst í málinu segir hann það ekki
kalla á aðgerðir. „Ég þakka góðlát-
legt bréf og lærdómsríka dæmisögu
sem sýnir mikilvægi þess að vaxta-
frelsi ríki og stöðugleiki. Mikið er um
að fólk finni gamlar bækur eins og í
þessu tilviki en því miður getum við
ekkert gert í málinu.“
Segir verð-
bólguna hafa
étið upp
sparnaðinn
SÖMU reglur munu í flestum tilvik-
um gilda um rafræna meðferð
stjórnsýslumála og hefðbundna
stjórnsýslumeðferð, ef farið verður
eftir tillögum nefndar um rafræna
stjórnsýslu sem hefur skilað inn
skýrslu og drögum að nýju laga-
frumvarpi til forsætisráðherra.
Ráðherra skipaði nefndina í nóv-
ember 2000 til að kanna hvaða laga-
breytinga væri þörf til að rafræn
stjórnsýsla gæti þróast. Meðal
helstu vandkvæða voru reglur um
afrit og frumrit skjala, reglur um
áskilaða vottun skjala og reglur um
undirskriftir, en samkvæmt tillögun-
um mun fullgild rafræn undirskrift
teljast jafngild undirskrift á pappír,
að sögn Páls Hreinssonar, prófess-
ors við lagadeild Háskóla Íslands og
formanns nefndarinnar. „Þá þurft-
um við að skoða hvort og hvenær raf-
rænt skjal sem sent er frá stjórn-
völdum sé bindandi fyrir viðtakanda
á sama hátt og bréf sem berst honum
í pósti.“
Í skýrslunni er lagt til að kafla
með reglum um rafræna stjórnsýslu
verði bætt inn í Stjórnsýslulögin frá
1993. „Þannig teljum við okkur hafa
fundið lausnir á helstu lagalegu
hindrunum sem staðið gætu í vegi
fyrir því að rafræn stjórnsýsla verði
tekin upp í meira mæli en þá er auð-
vitað eftir að huga að tæknilegum
þáttum eins og öryggismálum og
hvernig staðið verður að geymslu
upplýsinga.“
Páll tekur fram að enginn verði
skyldugur til að nota rafræna stjórn-
sýslu, hvorki stjórnvöld eða almenn-
ingur. „Þetta á aðeins að vera aukin
þjónusta við borgarana og þýða
meira hagræði og minni kostnað. Þá
hvetjum við til þess að stjórnvöld
velji hugbúnað með hliðsjón af bún-
aði almennings og haldi kostnaði í
lágmarki til að sem flestir geti nýtt
sér rafræna stjórnsýslu.“ Hann von-
ast til að forsætisráðherra leggi
frumvarpið fram á Alþingi í haust.
Páll bendir á að í samræmi við
vandaða stjórnarhætti hafi skýrslan
verið birt í heild á vef forsætisráðu-
neytisins – forsaetisraduneyti.is, en
þar er almenningi gefinn kostur á að
gera athugasemdir við drögin að
frumvarpinu. „Þarna getur fólk
komið skoðunum sínum að á Netinu
sem er einmitt dæmi um hvernig raf-
ræn stjórnsýsla getur aukið áhrif
borgaranna og þar með lýðræðið.“
Skýrsla um rafræna stjórnsýslu
Lúti sömu reglum
og hefðbundin
stjórnsýsla gerir
MAÐUR brenndist illa á hendi
þegar hann fékk sink yfir sig
við vinnu í Zinkstöðinni Sekk í
Kópavogi um hálfáttaleytið í
gærmorgun.
Að sögn lögreglunnar í
Kópavogi var maðurinn fluttur
á bráðadeild Landspítala við
Hringbraut og er hann mikið
brenndur.
Brenndist
illa á sinki
MAÐURINN sem fannst lát-
inn á Skjálfandaflóa í fyrradag
hét Agnar Rafn Vilhjálmsson
og var búsettur á Akureyri.
Hann var 36 ára, fæddur 9.
maí 1966. Hann var ókvæntur
og barnlaus, en lætur eftir sig
foreldra. Agnar var starfs-
maður Vífilfells á Akureyri.
Agnar fór út á kajak á
fimmtudag og ætlaði að snúa
aftur klukkan átta um kvöldið.
Leit hófst á miðnætti þegar
ekkert hafði spurst til hans.
Hann fannst síðan látinn í
sjónum skammt suður af Flat-
eyjardal um tvöleytið á föstu-
dag.
Agnar Rafn
Vilhjálmsson
Lést á
Skjálfanda-
flóa