Morgunblaðið - 30.07.2002, Qupperneq 20

ERLENT
20 ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Hopparar
Röratengi
Fiskislóð 26 · Sími: 551 4680 · Fax: 552 6331
www.sturlaugur.is
i i l í i
l i
iskislóð 26 Sími: 551 4 80
www.sturlaugur.is
Er veggjakrot
vandamál?
Við höfum
lausnina. Seljum
hreinsilög
á 5 l brúsum.
Lynghálsi 4,
sími 588 8881.
SVYATOSLAV Pyskun, ríkissak-
sóknari í Úkraínu, sagði í gær að
ýmislegt benti til að flugmennirnir
sem flugu vélinni, sem brotlenti í
hópi áhorfenda á flugsýningu í vest-
anverðri Úkraínu á laugardag, hefðu
gerst brotlegir við lög. Margt benti
til að þeir og aðrir þátttakendur í
flugsýningunni hefðu flogið mun
nær jörðu en reglur heimiluðu.
Gekk hann svo langt að tala um
„glæpsamlega vanrækslu“ af hálfu
flugmanna og skipuleggjenda sýn-
ingarinnar.
Áttatíu og þrír biðu bana í slysinu,
þar af 19 börn. 199 til viðbótar slös-
uðust og eru 23 þeirra enn í lífs-
hættu. Þjóðarsorg hefur verið lýst
yfir í Úkraínu.
Jevgení Martsjúk, yfirmaður ör-
yggismála í Úkraínu, tók í sama
streng og Pyskun en Martsjúk hefur
verið falið að stýra rannsókn á til-
drögum slyssins. Sagði hann gáleysi
yfirmanna flughersins eða tækni-
lega bilun líklegustu orsakir slyss-
ins.
Leoníd Kútsjma, forseti Úkraínu,
hikaði hins vegar ekki við að kenna
flugher landsins um ófarirnar. Sagði
í yfirlýsingu stjórnvalda að bráða-
birgðarannsókn á tildrögum slyssins
benti til að yfirmenn flughersins
hefðu sýnt vítavert gáleysi við und-
irbúning flugsýningarinnar.
Varnarmálaráðherrann
sagði af sér embætti
Slysið varð með þeim hætti að
flugmenn herþotu af gerðinni
Sukhoi Su-27, sem framleiddar eru í
Rússlandi, virtust missa stjórn á
flugvélinni þar sem þeir léku listir
sínar í loftinu fyrir áhorfendur á
flugsýningu á herflugvelli í útjaðri
borgarinnar Lviv. Virðist sem
vængir vélarinnar hafi rekist utan í
tré, sem þarna voru, og hrapaði hún
þá til jarðar og splundraðist í
miðjum áhorfendahópnum.
Athygli vakti að flugmennirnir
náðu að skjóta sér út úr vélinni í fall-
hlíf áður en hún brotlenti og voru
þeir undir læknishendi í gær.
Kútsjma hefur þegar rekið yfir-
mann úkraínska heraflans, Petro
Shuliak, úr starfi og þá mun Volod-
ymyr Shydtjenkó varnarmálaráð-
herra hafa sagt af sér embætti.
Ennfremur rak Kútsjma Viktor
Strelnikov hershöfðingja, yfirmann
flughersins, og Sergej Oniszhenko
hershöfðingja, yfirmann fjórtándu
herdeildar flughersins, sem þátt tók
í flugsýningunni.
Fékkst það upplýst hjá dóms-
málaráðuneyti Úkraínu að Streln-
ikov hefði verið handtekinn, en bæði
hann og Oniszhenko eru grunaðir
um vanrækslu í starfi. „Þeim sem
bera ábyrgð á þessum atburði verð-
ur að refsa, um það verður ekki
deilt,“ sagði Kútsmja er hann heim-
sótti slysstaðinn á sunnudag.
Slysið hefur beint kastljósinu að
slæmu ásigkomulagi úkraínska her-
aflans. Óhöpp hafa verið tíð og síð-
ast í fyrrahaust var flugskeyti skotið
á farþegaflugvél yfir Svartahafinu
fyrir mistök, með þeim afleiðingum
að 76 farþegar vélarinnar fórust.
Orsaka harmleiksins í Lviv í Úkraínu á laugardag leitað
Yfirmenn flughersins
sakaðir um vanrækslu
Kiev. AFP.
PALESTÍNSKIR drengir hlaupa í skjól undan
árásum ísraelskra hermanna í gær en þá héldu
Ísraelar áfram hernaðaraðgerðum á Gaza-
svæðinu. Á sunnudag höfðu Ísraelar handtekið
níu Palestínumenn á Vesturbakkanum, þ.á m.
tvo af foringjum Hamas-samtakanna.
Hamas-foringjarnir tveir voru handteknir í
borginni Ramallah. Ísraelsher hafði gert loft-
árás á hús annars þeirra, Husseins Abu
Kweins, í mars en hann sakaði ekki. Eiginkona
hans og þrjú börn þeirra biðu hins vegar bana í
árásinni, að sögn palestínskra embættismanna.
Embættismenn í Ísrael sögðu að Hamas-
foringjarnir tveir hefðu tekið þátt í skipulagn-
ingu nokkurra nýlegra sjálfsmorðsárása.
Einn af forsprökkum annarrar íslamskrar
hreyfingar, Jíhad, og þrír aðrir Palestínumenn
voru handteknir í þorpinu Burkin, nálægt Jen-
ín. Einn þeirra er sagður hafa játað að hafa
ætlað að gera sjálfsmorðsárás.
Óeirðir blossuðu upp meðal gyðinga í land-
nemabyggð nálægt Hebron á sunnudag eftir
útför 21 árs gyðings sem lét lífið í árás Palest-
ínumanna á föstudag. Landnemarnir réðust
inn í gamla miðbæinn í Hebron og hófu þar
skothríð. 14 ára palestínsk stúlka beið bana.
Reuters
Hamas-
foringjar
handteknir
Útiloka
árekstur
árið 2019
Stjörnufræðingar hafa nú úti-
lokað að loftsteinninn 2002
NT7, sem er tveir kílómetrar í
þvermál, muni rekast á jörðina
hinn 1. febrúar árið 2019.
Kemur þetta fram á heimasíðu
Geimvísindastofnunar Banda-
ríkjanna, NASA. Fyrstu út-
reikningar þóttu benda til
þess að einhverjar líkur væru
á að steinninn, sem uppgötv-
aðist 9. júlí sl., rækist á jörð-
ina eftir 17 ár.
Vísindamenn hafa undan-
farnar vikur safnað frekari
upplýsingum um steininn til
að geta reiknað út sporbaug
hans og fullyrða nú að hann
muni svífa hættulaust framhjá
jörðinni árið 2019. Þeir segja
að á næstu vikum og mán-
uðum muni fást enn betri
mynd af hugsanlegri för 2002
NT7. Á þessu stigi sé til að
mynda ekki hægt að útiloka að
steinninn rekist á jörðina í
febrúar árið 2060, en svarið
við þeirri spurningu ætti að
liggja fyrir í haust.
STJÓRNVÖLD í Rúmeníu hafa nú
miklar áhyggjur af orðspori þjóð-
arinnar en helsta „útflutningsvara“
landsins þykir ekki auka hróður
þess á erlendri grundu. Þykir þeim
sem umheiminum séu send þau
skilaboð, að Rúmenía sé mikið
glæpabæli, með því að svo mikill
fjöldi fólks, sem raun ber vitni, flytji
til Vesturlanda og endi þar í störfum
tengdum kynlífsiðnaðinum.
Á undanförnum áratug hefur
mjög færst í aukana að fátækt fólk
flýi Rúmeníu, sé jafnvel selt mansali
til Vestur-Evrópuríkjanna og þar
neytt til að starfa í kynlífsiðnaðin-
um. Hafa reglulega verið fluttar
fréttir í evrópskum fjölmiðlum af
rúmenskum vændiskonum og betl-
urum, sem nú er að finna á götum
allra helstu stórborga Vestur-Evr-
ópu. Þar er gjarnan um að ræða
sígauna, sem seldir hafa verið man-
sali af rúmenskum glæpasamtökum,
en auk þess bendir ýmislegt til að
glæpasamtök neyði fötluð börn vilj-
andi til að stunda betl í stórborg-
unum, en þeim er síðan gert að skila
samtökunum meginhluta ágóðans.
„Við verðum að bregðast við þess-
um vanda hið fyrsta,“ sagði Adrian
Nastase, forsætisráðherra Rúmen-
íu, nýverið um leið og hann for-
dæmdi harðlega iðju glæpasamtaka,
sem misnota sér eymd fólks með
þessum hætti.
„Ef við gerum það ekki munum
við þurfa að una því að orðspor
Rúmeníu í Vestur-Evrópu verði afar
neikvætt, það er hætta á því að
ímynd landsins mótist fyrst og
fremst af starfsemi glæpasamtaka
erlendis,“ bætti hann við.
Fátæktin
undirrót vandans
Mansal hefur færst í aukana í
Rúmeníu eftir að kommúnistastjórn
í landinu féll árið 1990, en þó einkum
eftir að Evrópusambandið aflagði þá
kröfu í janúar á þessu ári, að rúm-
enskir ríkisborgarar þyrftu vega-
bréfsáritun til ESB-ríkjanna. Hafa
Frakkar einkum mátt súpa seyðið af
þessu – enda Frakkland vinsæl
endastöð Rúmenanna – og kom
franska lögreglan nýverið upp um
rúmenskan glæpahóp, sem hafði
stundað það að flytja inn fötluð börn
sérstaklega til þess að betla. Heilsu-
hraustum börnum kenndu þeir aftur
á móti hvernig þau gætu gert sér
upp fötlun og þannig haft fé af fólki.
Hyggjast stjórnvöld í Búkarest
og París nú taka höndum saman og
berjast gegn glæpasamtökum, sem
stunda mansal og eru atkvæðamikil
í kynlífsiðnaðinum. Hafa Rúmenar
fyrir sitt leyti heitið öflugra landa-
mæraeftirliti og þá hefur stjórn
Nastase ákveðið að senda erindreka
sinn út af örkinni, og mun hann
verða búsettur í París í því skyni að
sinna þessum málum sérstaklega.
Hefur hins vegar verið bent á að
rætur vandans sé að finna í þeirri
miklu fátækt sem ríki meðal sígauna
í Rúmeníu. Með því að bæta að-
stæður sígauna – sem gjarnan mega
sæta ofsóknum og fordómum í Rúm-
eníu – verði höggvið að rótum vand-
ans.
Stjórnvöld í Rúmeníu hafa
áhyggjur af orðspori landsins
Óttast að ímynd Rúmeníu erlendis
mótist af starfsemi glæpasamtaka
Búkarest. AFP.