Morgunblaðið - 18.10.2002, Qupperneq 26

ERLENT
26 FÖSTUDAGUR 18. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Ármúla 21 - 108 Reykjavík - Sími 533 2020
www.vatnsvirkinn.is
HAUSTTILBOÐ
20-40% afsláttur
af hreinlætistækjum, stálvöskum,
sturtuklefum, sturtuhurðum,
blöndunartækjum, baðáhöldum o.fl.
ÞAÐ var grátklökk stund þegar
fimm Japanir, sem Norður-Kóreu-
stjórn lét ræna fyrir um aldarfjórð-
ungi, komu aftur á æskuslóðirnar í
Japan í fyrradag. Ættingjar þeirra,
gamlir vinir og skólafélagar föðmuðu
þá að sér en fólkið fékk aðeins leyfi til
að snúa heim í 10 daga og varð að
skilja börnin sín eftir í Norður-Kór-
eu.
Með því að halda eftir börnunum
sem gíslum er N-Kóreustjórn að
tryggja, að fólkið snúi aftur til
N-Kóreu og ljóst er, að því er ekki
frjálst að segja hvað sem er. Einn
Japananna, Yasushi Chimura, efaðist
til dæmis um, að hann vildi búa í Jap-
an og sagði, að hann og kona hans,
Fukie Hamamoti, hefðu lagað sig að
lífinu í N-Kóreu, átt börn og væru
hamingjusöm.
Önnur hjón, Kaoru Hasuike og
Yukiko Okudo, sem var rænt 1978,
sögðust fagna því að vera komin heim
þótt aðeins væri í stutta stund en létu
annars lítið eftir sér hafa.
Þeim var rænt þegar þau fengu sér
göngutúr á ströndinni við heimabæ-
inn, Kashiwazaki, troðið ofan í poka
og flutt til N-Kóreu. Þar giftust þau
og eiga tvö börn, dreng og stúlku.
Chimura og Hamamoto var rænt eft-
ir að hafa borðað á veitingastað við
ströndina og gengið yfir í nálægan
garð til að skoða stjörnurnar. Þau
giftust í N-Kóreu og eiga þrjú börn.
Hitomi Soga, fimmti Japaninn,
vitjaði æskustöðvanna á Sado, af-
skekktri eyju, en eiginmaður hennar
ákvað að vera eftir í N-Kóreu. Hann
er Charles Jenkins, bandarískur lið-
hlaupi í Kóreustríðinu 1952. Vilja
bandarísk yfirvöld gjarnan hafa tal af
honum í von um, að hann geti veitt
upplýsingar um aðra bandaríska her-
menn, sem saknað er síðan í stríðinu.
Það var átakanleg stund þegar
Soga hitti föður sinn en hún var 19
ára þegar henni var rænt ásamt móð-
ur sinni. Er ekkert vitað um örlög
hennar.
„Þetta er eins og draumur. Allt
fólkið, fjöllin, árnar og dalirnir, him-
inninn, landið og trén segja við mig:
„Velkomin heim,““ sagði Soga er hún
kom aftur til eyjarinnar sinnar.
Ekkert vitað um
dauðdaga átta manna
Japanirnir fimm eru þeir einu, sem
enn eru á lífi af að minnsta kosti 13
manns, sem N-Kóreumenn rændu.
Var fólkið neytt til að kenna n-kór-
eskum njósnurum japönsku og fræða
þá um japanska siði. Ekki er vitað
hvernig dauða hinna Japananna bar
að en N-Kóreustjórn neitar, að þeir
hafi verið líflátnir.
Það var á fundi nýlega með Junich-
iro Koizumi, forsætisráðherra Jap-
ans, sem Kim Jong Il, leiðtogi N-Kór-
eu, viðurkenndi, að Japönunum hefði
verið rænt og kenndi hann um „öflum
í hernum“. Í fyrstu var talið, að fólkið
fengi að snúa heim frjálsar mann-
eskjur en nú virðist annað vera komið
á daginn.
Fimm Japanir, sem Norður-Kóreumenn rændu, í tíu daga heimsókn
Tárvotir endurfundir
á æskuslóðum í Japan
Börnunum haldið
sem gíslum í
Norður-Kóreu
AP
Hitomi Soga grætur hér í faðmi föður síns en hún var 19 ára þegar henni
var rænt ásamt móður sinni. Ekkert er vitað um örlög móðurinnar.
Kashiwazaki. AP.
Átta Palest-
ínumenn
drepnir
Gazaborg. AFP.
ÍSRAELSKI herinn drap átta Pal-
estínumenn, þ. á m. tvö börn, í gær,
er hermenn á skriðdrekum brugðust
við árás herskárra Palestínumanna er
höfðu skotið eldflaugum að skrið-
drekunum í bænum Rafah á sunnan-
verðu Gaza-svæðinu, að því er haft
var eftir palestínskum og ísraelskum
embættismönnum. Í fyrradag átti Ar-
iel Sharon, forsætisráðherra Ísraels,
fund með George W. Bush Banda-
ríkjaforseta, sem hafði farið þess á
leit að Ísraelar reyndu að forðast að
drepa óbreytta, palestínska borgara.
Rúmlega tíu manns særðust í bar-
daganum í Rafah í gær, þ. á m. lítil
stúlka sem sögð var í lífshættu. Tals-
maður ísraelska hersins sagði að
þarna hefðu palestínskir hryðju-
verkamenn rétt eina ferðina skýlt sér
á bak við óbreytta borgara á meðan
þeir frömdu ódæðisverk. Að minnsta
kosti sex manns, flestir börn, létust í
síðustu viku er ísraelski herinn fór
með skriðdreka inn í Rafah, sem er á
heimastjórnarsvæði Palestínumanna.
Á fundinum með Bush í fyrradag
fékk Sharon þögult samþykki fyrir
því, að Ísraelar svari hugsanlegri
flugskeytaárás Íraka ef til komi, verði
af herför Bandaríkjamanna gegn
stjórn Saddams Husseins Íraksfor-
seta. En ísraelskir fréttaskýrendur
segja að ólíklegt sé að Írökum muni
gefast ráðrúm til að beita takmörk-
uðum flugskeytabirgðum sínum til
árása á Ísrael, og þar að auki hafi Ísr-
aelar þróað flugskeytavarnarkerfi
sem geri þeim kleift að skjóta niður
eldflaugar sem stefni á landið.
NOKKRUM dögum eftir hryðju-
verkin í Bandaríkjunum 11. sept-
ember í fyrra fékk Michael Gerson,
orðasmiður Bandaríkjaforseta, víð-
tækari aðgang að Hvíta húsinu
vegna þeirra miklu breytinga sem
framundan voru í starfi hans. Ger-
son er 38 ára og var ráðinn í starf
yfirræðuritara George W. Bush
vegna þess hversu vel hann var að
sér í þeirri stefnu repúblíkana í
heilbrigðis- og menntamálum er
kölluð hefur verið „umhyggjusöm
íhaldsmennska“. Nú gegnir hann sí-
fellt stærra hlutverki í að undirbúa
bandarísku þjóðina fyrir stríð.
Gerson tók þátt í að skrifa ræð-
una sem forsetinn hélt á allsherj-
arþingi Sameinuðu þjóðanna í síð-
asta mánuði, þar sem áherslan var
öll á staðreyndir og hinar fjöl-
mörgu aðfinnslur við framkomu
Saddams Husseins Íraksforseta.
„Við vildum sýna, í ljósi staðreynda,
að ekkert færi milli mála,“ sagði
Gerson. „Forsetinn vill leggja fram
skýra og afdráttarlausa valkosti.
[Allsherjarþing Sameinuðu þjóð-
anna] á yfirleitt ekki slíku að venj-
ast og það jók á dramatík augna-
bliksins.“
Formlegar ræður hafa gegnt það
miklu lykilhlutverki í að byggja
upp trúverðugleika Bush eftir all-
nokkur axarsköft í kosningabarátt-
unni að fræðingar hafa sagt Gerson
áhrifamesta forsetaræðuritarann
síðan Theodore Sorensen var yfir-
ræðuritari Johns F. Kennedys.
Embættismenn í Hvíta húsinu segja
að áhrif Gersons hafi aukist eftir að
Karen Hughes, sem lengi hefur ver-
ið ráðgjafi forsetans, hætti að vera í
Hvíta húsinu daglega. Hún gegnir
þó enn lykilhlutverki í að móta
ímynd forsetans.
Gefinn fyrir Biblíutilvísanir
Á skrifstofu ræðuritara forsetans
starfa átta ræðuritarar og rannsak-
endur. Málfar Gersons er ekki eins
óformlegt og málfar Bush, Gerson
leggur meira upp úr flúri og klass-
ísku orðfæri. Þeir sem eru frá Tex-
as lýsa því sem „skrautlegu“. Bush
og Hughes hafa fengið Gerson til að
aðlaga sig fábreyttu málfari forset-
ans, sem Hughes telur að nái til
kjósenda.
Það er megineinkenni á ræð-
unum sem Gerson semur að hann
grípur gjarnan til orðfæris úr og
tilvísana til trúartexta. Gerson er
evangelískur biskupakirkjumaður
og á það sameiginlegt með forset-
anum að vera reiðubúinn til að tala
opinberlega um þá kjölfestu sem
kristin trú er í lífi hans.
Af þessu leiðir að forsetinn flytur
ræður sem eru alsettar Biblíutilvís-
unum. Þegar Bush sór embættiseið-
inn hét hann því, að þegar Banda-
ríkjamenn „sæju særða ferða-
langinn við veginn til Jeríkó,
munum við ekki taka á okkur krók
framhjá honum“. Eftir hryðjuverk-
in sagði hann við skelfingu lostna
þjóðina: „Það eru ekki alltaf merki
frá Guði sem við erum að leita að.“
Gerson segir að í ræðuskrifunum
hafi verið reynt að nota trúarlegt
málfar á þann hátt að það sameini
fólk. „Martin Luther King gerði
þetta oft á tímum borgararétt-
indahreyfingarinnar. Hann til-
heyrði langri hefð, sem rekja má
allt aftur til spámanna Gamla testa-
mentisins, og samkvæmt henni tek-
ur Guð virkan þátt í mótun sög-
unnar, og þegar allt kemur til alls
er hann málsvari réttlætisins.“
Hefur aðlagað sig fá-
breyttu málfari forsetans
Ræðuritari Bush á þátt í að móta
stefnuna gagnvart Írak
The Washington Post.
The Washington Post
Michael Gerson var ráðinn í starf
yfirræðuritara Bush vegna þekk-
ingar sinnar á „umhyggjusamri
íhaldsmennsku“.