Morgunblaðið - 18.10.2002, Side 39

Morgunblaðið - 18.10.2002, Side 39
MENNTUN MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. OKTÓBER 2002 39 Hverfisgötu 6, Reykjavík, sími 562 2862 10 ÁR Á ÍSLANDI WISH Litir: Svart og brúnt - St. 40-47 Verð 8.990 CAESAR Litir: Svart, brúnt og drapplitað St. 40-47 Verð 10.990 EVELYN Litir: Svart, rautt og hvítt St. 36-41 Verð 8.990 WHAM Litir: Hvítt/rautt, blátt/grátt og svart/hvítt - St. 36-41 Verð 7.990 DOLL Litir: Svart, drapplitað og grátt - St. 36-41 Verð 8.990 SOLDIER Litir: Svart, blátt, rautt og hvítt - St. 36-41 Verð 8.990 SOOZIE Litur: Svart - St. 36-41 Verð 11.990 Kringlunni - Laugavegi 568 9017 511 1717 533 1727 S K Ó R N I R K O M N I R F O O T W E A R NÝTT KORTATÍMABIL að þeir aðlagist betur samfélaginu, einmana fólki eða eldri borgurum,“ segir hún og að í slíku starfi séu gild- in sem teljast til bræðralagsins í fullu gildi: virðing fyrir öðrum og umhyggja, samábyrgð og samkennd. Afleiðingar afskiptaleysis „Þátttaka barna og unglinga í ákvörðunum sem snerta nærsam- félag þeirra, eins og í skólanum, reyna ekki síst á gildin sjálfstæði, frumkvæði og ábyrgðarkennd,“ seg- ir hún og að hún vilji efla nemenda- lýðræði til að nemendur hafi meiri áhrif innan skólans og sveitarfé- lagins. Það þarf ekki að vera stórmál að fá nemendum raunveruleg verk- efni og virkja þá til að taka þátt í samfélagslegri umræðu, hafa áhrif, taka ákvarðanir og bera ábyrgð. „Með því að finna að þeir hafa rödd og tilheyra samfélaginu finna þeir til meiri hollustu, samkenndar og samábyrgðar,“ segir hún og að sýnt hafi verið fram á að börn sem alast upp við pólitískan andblæ og eru virk í pólitík á unglingsárum, láti fremur að sér kveða í þjóðfélagsum- ræðunni síðar. „Við þurfum að vekja áhuga ungmenna á borgaralegum skyldum sínum,“ segir hún. „Á þann hátt ræktum við með þeim pólitískt læsi og umburðarlyndi sem gjarnan er nefnt prófsteinn lýðræðisins. Þannig varðveittum við lýðræðið.“ Þörfin á þessu er vissulega fyrir hendi, en nefna má að um miðjan síð- asta áratug sögðu aðeins tæp 5% 18– 25 ára íslenskra ungmenna stjórn- mál vera mjög mikilvæg (Friðrik H. Jónsson. 1996. Lífsskoðun á Íslandi). Einnig hefur því verið slegið fram að lýðræðinu sé ógnað vegna slakrar þátttöku fólks í pólitískri umræðu og kosningum; lýðræðinu muni hnigna vegna „afskiptaleysis“ og „næring- arskorts“. Vert er að minna á skjálft- ann sem gengi Le Pen í frönsku for- setakosningunum olli í vor; það var m.a. skrifað á sofandahátt hins al- menna kjósanda þar. Le Pen varð annar í fyrri umferð frönsku forseta- kosninganna, á eftir Jacques Chirac. Víða má því sjá áhyggjur af lýðræð- ishugsjóninni og lífsgildum fólks. Hvert er hlutverk kennara í því að varðveita lýðræðið? Verkefnið að varðveita lýðræðið er því ósegjanlega mikilvægt. Ljóst er að gerðar eru miklar kröfur til skólans um að vinna með gildi og hvað það þýði að vera borgari í lýð- ræðislegu þjóðfélagi. „Þessi krafa er mikil áskorun fyrir kennara,“ segir Sigrún, „kennarar gegna lykilhlut- verki í skólanum við að efla siðferð- iskennd nemenda og samskipta- hæfni og örva þannig borgaravitund þeirra.“ Kennarar þurfa því mikinn stuðning í slíku starfi. Hlutur kennara stór Hún segir að ekki sé nóg að nefna þetta í námskrám heldur þurfi póli- tískur vilji einnig að vera fyrir hendi til að styðja við og styrkja daglegt skólastarf í þessu efni til að tekist verði á við það af alvöru og svo ár- angur náist. „Ég fullyrði að uppal- endum, kennurum jafnt sem öðrum, þyki mikilvægt að vinna markvisst að því að efla vitund barna og ung- linga um gildi í lýðræðislegu sam- félagi,“ segir hún en mörgum kenn- urum finnist þeir þó vanmegnugir við að taka slík viðfangsefni fyrir. „Það er hreint ekki létt verk að stýra opnum umræðum um viðkvæm efni í bekkjarstarfinu, um fordóma, erfið- leika í samskiptum, einelti, sam- skipti kynjanna, fjölmenningu, sið- ferðileg mál, og um lýðræði.“ Hún segir að það stuðningskerfi sem kennarar þurfi til þessa t.d. í formi símenntunar, krefjist tíma, orku og peninga. „Brennandi spurn- ing er hvort nægur pólitískur áhugi, skilningur og vilji sé fyrir hendi til að styðja við svo krefjandi samstarf kennara, skólastjórnenda og ráð- gjafa. Það er sannfæring mín að markviss kennsla um gildi í lýðræð- islegu samfélagi sé undir því komin.“ Sigrún segir að lokum að miklu skipti að allir leggist á árarnar hver með öðrum í þeim róðri að rækta með börnum og unglingum mann- gildi lýðræðislegs þjóðfélags. Þannig ætti lýðræðinu að vera borgið. Verk- efnið sé í eðli sínu eilíft og þurfi að vera það; með orðum þýska guð- fræðingsins Niebuhr: „Það sem er þess virði að vinna að verður ekki framkvæmt á æviskeiði einnar manneskju.“ Morgunblaðið/Árni Sæberg Ráðstefnuna um lýðræði í skólum sótti margt skólafólk af öllum skólastigum. Einnig kynntu nokkrir skólar nýleg verkefni sín sem tengjast þessu efni. SIGRÚN Aðalbjarnardóttir varð doktor í þroskasálfræði frá Harvard University árið 1988. Hún fékk masters- gráðu í þroskasálfræði frá sama skóla árið 1984. BA- gráðu hlaut hún í uppeldisfræði frá félagsvísindadeild Háskóla Íslands árið 1983. Stúdentspróf frá Kenn- araskóla Íslands 1970 og kennarapróf frá sama skóla ár- ið 1969. Sigrún var kennari á grunnskólastigi við Breiðholts- skóla í Reykjavík árin 1970–1976 og við Hamarsskóla í Vestmannaeyjum 1976–1977. Hún hefur verið prófessor í uppeldis- og menntunarfræði við félagsvísindadeild Háskóla Íslands frá árinu 1994. Rannsóknir hennar beinast að þroska barna og unglinga eða þroskasál- fræði, áhættuhegðun ungs fólks, fagvitund kennara og kennsluaðferðum og námsefnisgerð. Hún hefur haldið fjöldamörg námskeið fyrir kennara og ritað margar greinar í innlend og erlend fagtímarit. Sjá nánar: http:// www.hi.is/~sa/ Nám og störf Sigrúnar Sigrún Aðalbjarnardóttir NÆSTI umsóknarfrestur í Leon- ardó, bæði vegna tilraunaverk- efna og mannaskipta, er til 4. nóvember 2002. Nú eru eru í gildi ný for- gangsatriði varðandi tilraunaverkefni, tungumálaverkefni og gagna- söfn. Þau eru 1. Að meta nám að verðleikum. 2. Nýjar aðferðir við nám og kennslu 3. Náms- og starfsráðgjöf. Nánari útskýringar á for- gangsatriðum og umsóknargögn er að finna á heimasíðu Leon- ardó; http://www.rthj.hi.is/ page/leonardo. MENNT, sam- starfsvettvangur atvinnulífs og skóla, aðstoðar umsækjendur í umsóknarferlinu. Sími 5112660, tölvupóstur: alla@mennt.is. Heimasíða: http:// www.mennt.net. Upplýsingar veita einnig Hildur Svavarsdóttir og Þórdís Eiríksdóttir hjá Lands- skrifstofu Leonardó í síma 5254900. Menntaáætlun ESB SÓKRATES/Grundtvig – Endur- menntun og fullorðinsfræðsla. Samstarfsverkefni a.m.k. þriggja stofnana frá ESB/EES- löndum þar sem unnið er að þró- un námsgagna eða námskeiða í fullorð- insfræðslu og endur- menntun. SÓKRAT- ES/Mínerva – Ný tækni í þágu menntunar. Samstarfsverkefni a.m.k. þriggja stofnana frá ESB/ EES-löndum í þróunarverk- efnum fyrir nýja tækni. Þátttak- endur geta verið menntastofn- anir, tölvufyrirtæki og þeir sem sinna tækni á sviði menntunar. SÓKRATES/Lingua – tungu- málanám og -kennsla. Samstarfsverkefni a.m.k. þriggja stofnana frá ESB/EES- löndum til eflingar tungumála- náms og -kennslu. Verkefni geta t.d. snúið að þróun námsefnis. Þátttakendur geta verið mennta- stofnanir, tungumálakennarar, námsgagnastofnun, fjölmiðlar, útgefendur o.fl. Umsóknar- frestur rennur út 1. nóvember 2002. Nánari upplýsingar veita Óskar E. Óskarsson, oeo@hi.is, og Ragnhildur Zoëga, rz@hi.is, hjá Landsskrifstofu Sókratesar/ Alþjóðaskrifstofu háskólastigs- ins. Upplýsingaskrifstofur um Evrópumál

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.