Morgunblaðið - 02.11.2002, Qupperneq 24

ERLENT
24 LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
REFAVEIÐAR breskra að-
alsmanna og óðalseigenda hófust í
gær og notuðu þeir þá tækifærið til
að hóta stjórnvöldum miklum mót-
mælum og annarri borgaralegri
óhlýðni ef þau reyndu að banna
íþróttina. Líklega eru hundarnir
sama sinnis en þeir „fjölmenntu“ í
gær á æfingu í refaveiðum, sem
haldin var í Milton Park í Cam-
bridgeskíri.
Reuters
Refa-
veiða-
æfing GEORGE W. Bush, forseti Banda-
ríkjanna, er um þessar mundir á
ferðalagi um 16 ríki Bandaríkjanna
til að styðja við bakið á frambjóð-
endum Repúblikanaflokksins í kosn-
ingunum á þriðjudag. Gera repúblik-
anar sér vonir um, að þá takist þeim
að rjúfa pattstöðuna á þingi en þeir
hafa meirihluta í fulltrúadeildinni en
demókratar í öldungadeildinni.
Bush var í gær, á öðrum degi
kosningaferðalagsins, í Harrisburg í
Pennsylvaníu en þar er baráttan
mjög tvísýn milli George W. Gekas,
frambjóðanda repúblikana, og Tim
Holdens, fulltrúadeildarþingmanns
demókrata.
„Ég þarf á þingmönnum að halda,
sem skilja hlutverk ríkisstjórnarinn-
ar,“ sagði Bush á fundi í gær þar sem
hann útlistaði jafnframt þá stefnu
sína að lækka skatta og afskipti rík-
isins. Ætlaði hann síðan á fundi í
New Hampshire og Kentucky en
fimm daga yfirferðinni ætlaði hann
að ljúka í sínu heimaríki, Texas.
Vegna stöðunnar á þingi hefur
hvorugum flokknum tekist að koma
fram mörgum málum, sem hann tel-
ur brýn, og má af þeim nefna nýtt ör-
yggisráðuneyti, sem Bush ákvað að
stofna til eftir hryðjuverkin vestra
fyrir ári. Hefur frumvarp um það
verið samþykkt í fulltrúadeild en
stöðvast í öldungadeild.
Vill fara að dæmi Clintons
Ráðandi flokkur á oft undir högg
að sækja í kosningum á miðju eig-
inlegu kjörtímabili en Bush vonast
til að snúa á þá venju að þessu sinni
eins og Bill Clinton tókst 1998.
Bush á ferð og flugi í
kosningabaráttunni
Harrisburg. AFP.
HÓFSÖMUM íslömskum flokki,
sem spáð er langmestu fylgi í þing-
kosningunum sem fram fara í Tyrk-
landi á morgun, var í gær veittur
gálgafrestur er stjórnlagadómstóll
landsins frestaði því fram yfir kosn-
ingarnar að úrskurða hvort fallast
skyldi á kröfu ríkissaksóknara um að
framboð flokksins skyldi lýst ólög-
legt.
Hin veraldlega þenkjandi valda-
stétt Tyrklands, sem forysta hersins
fer fyrir, hefur miklar áhyggjur af
því að íslamskur flokkur komist í lyk-
ilaðstöðu á þingi, enda hefur tilraun-
in til að fá framboð flokksins bannað
verið túlkuð þannig bæði innan sem
utan landsins að með henni sé valda-
stéttin að reyna að beita dómskerf-
inu í pólitískum tilgangi.
Flokkurinn umdeildi, sem nefnist
Réttlætis- og þróunarflokkurinn og
lýtur forystu vinsælasta stjórnmála-
manns Tyrklands um þessar mundir,
Recep Tayyip Erdogans, mun eftir
ákvörðun réttarins í gær geta
óhindrað tekið fullan þátt í kosning-
unum án þess að þurfa að óttast að
kalla yfir sig einhvers konar refsing-
ar fyrir vikið.
Saksóknarar höfðu farið fram á
það að stjórnlagadómstóllinn úr-
skurðaði strax, fyrir kosningarnar,
að Erdogan gæti lögum samkvæmt
ekki gegnt formennsku í flokki sín-
um, þótt bið yrði á því að dómstóllinn
úrskurðaði um lögmæti framboðs
flokksins sem slíks.
En dómstóllinn ákvað í gær að
fresta frekara réttarhaldi um lög-
mæti þess að Erdogan gegni flokks-
formannsembætti og veittu flokkn-
um 15 daga frest til að skila inn
gögnum til varnar sínum málstað.
Yfirríkissaksóknari Tyrklands vill
fá framboð flokksins lýst ólöglegt á
þeim forsendum að hann ákvað að
halda í Erdogan sem flokksformann,
þrátt fyrir að hann hafi fyrir fjórum
árum hlotið dóm fyrir að „espa til
trúarbragðahaturs“. Vegna þessa
dóms er Erdogan bannað að taka
sæti á þingi og þar með einnig að
eiga aðild að ríkisstjórn. Lögin kveða
á um að menn sem sakfelldir hafa
verið fyrir undirróður geti ekki orðið
þingmenn.
Erdogan, sem er 48 ára að aldri, er
fyrrverandi borgarstjóri Istanbúl,
en árið 1998 var hann dæmdur í
Spenna í lofti er Tyrkir ganga að kjörborðinu á morgun
Vinsælasti flokkur-
inn fær gálgafrest
Ankara. AFP, AP.
AP
Recep Tayyip Erdogan, leiðtogi hins íslamska Réttlætis- og þróunarflokks,
á fundi, sem hann hélt með stuðningsfólki sínu í borginni Bursa í gær.
fangelsi fyrir að fara opinberlega
með tilvitnun í íslamskt trúarkvæði,
þar sem segir meðal annars: „Mosk-
ur eru herbúðir okkar, mínaretturn-
ar byssustingirnir, þakhvelfingarnar
hjálmar okkar og hinir trúuðu her-
menn okkar.“
Úlfur í sauðargæru?
Erdogan hefur í kosningabarátt-
unni svarið af sér róttæklingafortíð
sína og segist styðja veraldlegt
stjórnkerfi Tyrklands og tilraunir
landsins til að fá aðild að Evrópu-
sambandinu. En margir áhrifamenn
valdastéttarinnar vantreysta hinum
heillandi Erdogan; hann sé slægur
bókstafstrúarmaður í gervi hófsams
stjórnmálamanns, sem sæti færis að
grafa undan hinu veraldlega stjórn-
kerfi um leið og flokkur hans kæmist
til valda. „Sumir flokkar leyna sínum
raunverulegu markmiðum,“ sagði
Bulent Ecevit, núverandi forsætis-
ráðherra, á fimmtudag. Réttlætis- og
þróunarflokkurinn sé „efstur á lista í
þessu sambandi“.
Vinsældir flokksins má fyrst og
fremst rekja til vonbrigða margra
kjósenda með flokkana sem verið
hafa við völd, en landið hefur gengið í
gegnum gríðarlegar efnahagsþreng-
ingar á síðustu misserum. Flokknum
hefur verið spáð um 30% fylgi, sem
er um 10% meira en næststærsti
flokkurinn er talinn geta náð.
TÉTSENSKI stríðsherrann Shamil
Basajev lýsti sig í gær ábyrgan fyrir
gíslatökunni í Moskvu í síðustu viku
og sagði að Aslan Maskhadov, leiðtogi
aðskilnaðarsinna í Tétsníu, hefði ekki
átt aðild að aðgerðinni. Í yfirlýsingu á
vefsíðu sinni bað Basajev Maskhadov
„og vopnabræður mína fyrirgefning-
ar á því að ég skuli ekki hafa greint
þeim frá áætlunum mínum og fram-
kvæmd þessarar aðgerðar“.
Yfirlýsing Basajevs kemur eftir að
Rússar sökuðu Maskhadov um að
hafa átt þátt í skipulagningu gíslatök-
unnar. Birtist hún á vefsíðu tétsensku
skæruliðanna og þar sagði einnig, að
Basajev hefði sagt sig úr stjórn
Maskhadovs.
Rússneska stjórnin fór í gær fram
á það við Bandaríkjastjórn, að hún
bætti hreyfingunni, sem Basajev
stýrir, á lista yfir hryðjuverkasamtök
en hún hefur áður krafist þess sama
gagnvart öðrum skæruliðahreyfing-
um í Tétsníu. Segjast Bandaríkja-
menn vera að íhuga þessar óskir.
Gíslatakan í Moskvu
Basajev
kveðst
ábyrgur
Moskvu. AFP.
♦ ♦ ♦