Morgunblaðið - 19.11.2002, Blaðsíða 18

DÓMARI í London dæmdi í gær
þrjá menn í gæsluvarðhald vegna
gruns um að þeir hefðu undirbúið
hryðjuverk í borginni. John
Prescott, aðstoðarforsætisráðherra
Bretlands, neitaði frétt The Sunday
Times um að mennirnirnir hefðu
ætlað að gera eiturgasárás á neðan-
jarðarlestakerfi borgarinnar.
„Engar vísbendingar hafa komið
fram um að mennirnir, sem voru
handteknir, hafi ætlað að gera
gasárás eða sprengjuárás,“ sagði
Prescott. Hann bætti við að lögregl-
an hefði ekki fundið neinar vísbend-
ingar um að mennirnir ættu sprengj-
ur eða gas.
The Sunday Times sagði að
breska leyniþjónustan hefði fengið
upplýsingar um að mennirnir hefðu
ætlað að dreifa eiturgasi, hugsanlega
blásýru, í neðanjarðarlestakerfi
London. Breska útvarpið BBC sagði
að gasárás væri aðeins á meðal nokk-
urra möguleika sem mennirnir væru
taldir hafa íhugað.
„Óhætt að ferðast með
neðanjarðarlestunum“
„Það er alveg óhætt að ferðast
með neðanjarðarlestunum,“ sagði
Jack Straw, utanríkisráðherra Bret-
lands, og bætti við að engin „sérstök
hætta“ væri á gasárás. „Við þurfum
þó að vera á varðbergi vegna þess að
Bretland er á meðal landa sem liðs-
menn al-Qaeda myndu vilja ráðast á
ef þeir gætu.“
Dómari í London dæmdi mennina
þrjá í gæsluvarðhald þar til þeir
verða leiddir fyrir rétt 16. desember.
Þeir voru handteknir í vikunni sem
leið og ákærðir fyrir að hafa und-
irbúið hryðjuverk.
Hermt er að mennirnir hafi verið
með fölsuð skilríki sem þeir hafi not-
að til að undirbúa hryðjuverk.
Mennirnir heita Rabah Chehaj-
Bias, 21 árs, Rabah Kadre, 35 ára, og
Karim Kadouri, 33 ára. Lögreglan
sagði að Chehaj-Bias og Kadouri
hefðu búið í London en Kadre hefði
hvergi fast aðsetur. Að sögn breskra
fjölmiðla eru þeir frá Norður-Afríku.
Talsmaður slóvakíska innanríkis-
ráðuneytisins sagði að Kadre hefði
dvalið í Slóvakíu í rúmt ár með falsað
franskt vegabréf. Lögreglan hefði
fylgst með honum og gert breskum
yfirvöldum viðvart þegar hann hefði
farið frá Slóvakíu til Bretlands 7.
nóvember.
Mennirnir voru handteknir 9. nóv-
ember, tveimur dögum áður en Tony
Blair, forsætisráðherra Bretlands,
varaði við því að hryðjuverkamenn
kynnu að gera árásir í Bretlandi.
Hann sagði að breska leyniþjónust-
an fengi nánast á hverjum degi nýjar
upplýsingar um hugsanleg hryðju-
verk í Bretlandi, sumar þeirra væru
áreiðanlegar en aðrar rangar.
Meintir hryðju-
verkamenn
dæmdir í varðhald
Frétt um að þeir hafi ráðgert
gasárás í London neitað
London. AP, AFP.
ERLENT
18 ÞRIÐJUDAGUR 19. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SKIPSTJÓRI gríska olíuskipsins
Prestige hefur verið hnepptur í
varðhald á Spáni, sakaður um að
óhlýðnast fyrirskipunum yfirvalda
og skaða umhverfið. Skipið rekur nú
stjórnlaust um 132 km undan vest-
urströnd Spánar og óttast er að það
liðist í sundur. Yfir 70 þúsund tonn
af olíu eru í lestum þess og að
minnsta kosti 4.000 tonn hafa lekið
úr skipinu og mengað strendur
Spánar á stóru svæði. Veiðar hafa
verið bannaðar á svæðinu en þar eru
gjöful skelfisk- og kolkrabbamið.
Skipið lenti í óveðri í vikunni sem
leið, rifa kom á síðu þess og það fór
að hallast auk þess sem olía byrjaði
að leka úr því. Drepið var á vélum
skipsins þar sem óttast var að titr-
ingurinn frá þeim myndi stækka rif-
una, og mestallri áhöfninni var
bjargað í þyrlur. Skipstjórinn, stýri-
maður og vélstjóri urðu eftir í skip-
inu fram á föstudag þegar þeir voru
einnig fluttir frá borði og reynt var
að draga skipið út á rúmsjó.
Sjálfboðaliðar unnu að því í gær
að hreinsa olíu sem borist hafði að
ströndum Spánar og hafa flotgirð-
ingar verið settar við hafnir.
Spænsk stjórnvöld segja að skip-
stjórinn verði ákærður fyrir að neita
að eiga samvinnu við björgunar-
menn eftir að skipið sendi frá sér
neyðarkall sl. miðvikudag. Skipið
rak stjórnlaust nær landi klukku-
stundum saman en skipstjórinn neit-
aði að heimila björgunarbátum að
koma taugum yfir í skipið.
Reuters
Spánverjar banna veiðar
vegna olíumengunar
La Coruna. AFP.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR Evr-
ópusambandsins slógu því föstu í
gær, að umsóknarríkin tíu sem nú er
verið að ganga frá aðildarsamningum
við, mundu geta fengið formlega aðild
að sambandinu 1. maí 2004. Þeir náðu
þó engu endanlegu samkomulagi við
fulltrúa umsóknarríkjanna um fjár-
málalega hlið aðildarsamninganna.
Á fundinum í Brussel, sem sóttur
var bæði af ráðherrum aðildarríkj-
anna fimmtán og umsóknarríkjanna
tíu, var hart tekizt á um það hvernig
hin væntanlegu nýju aðildarríki – sem
flest eru fátæk fyrrverandi kommún-
istaríki – yrðu aðlöguð styrkjakerfi
sambandsins.
Fulltrúar ESB hvöttu kollega sína
frá umsóknarríkjunum til að taka því
sem að þeim væri rétt, en þeir kröfð-
ust þess að fá betra boð. „Við erum
ekki sáttir við þær tillögur sem eru
uppi á borðinu um landbúnaðarmál,“
sagði Wlodzimierz Cimoszewicz, ut-
anríkisráðherra Póllands, „við vænt-
um breytinga.“
Tékkneski utanríkisráðherrann
Cyril Svoboda sagði að af hálfu ESB
væri enn „svigrúm fyrir hendi“.
Ekki von á betra boði
ESB-ráðherrarnir ákváðu að inn-
ganga umsóknarríkjanna kæmi til
framkvæmda hinn 1. maí 2004, fimm
mánuðum síðar en að hafði verið
stefnt. Af hálfu ESB var sagt að þessi
seinkun væri nauðsynleg til að nægur
tími gæfist til að fullgilda aðildar-
samningana, sem alls staðar þurfa að
hljóta afgreiðslu í þjóðþingunum en
verða jafnframt víða lagðir undir
þjóðaratkvæði.
Fulltrúar sumra umsóknarríkj-
anna mótmæltu þessu og sögðu að
þau treystu sér vel til að ljúka öllum
formsatriðum tímanlega til að geta
gengið í sambandið strax á nýársdag
2004. Óttast Tékkar að töf á inngöng-
unni valdi því að þeir missi af háum
fjárhæðum í styrki úr sjóðum ESB.
Günter Verheugen, sem fer með
stækkunarmálin í framkvæmdastjórn
ESB, varaði fulltrúa umsóknarríkj-
anna við því að „tíminn væri að
þverra“ og hvatti þá til að samþykkja
það sem þeim byðist nú. Það tilboð
yrði ekki bætt. Þeir vísuðu þessari
áskorun Verheugens á bug og ítrek-
uðu óskir um að beingreiðslur til
bænda í löndum þeirra yrðu fljótar
færðar upp í sama hlutfall og tíðkast
nú í sambandinu.
Reiknað er með því að danska
stjórnin, sem nú gegnir formennsku í
ráðherraráði ESB, leggi í næstu viku
fram dagskrá fyrir lokalotu aðildar-
viðræðnanna, sem á að ljúka fyrir
leiðtogafund sem fram fer í Kaup-
mannahöfn 12.–13. desember.
Þrýst á EFTA-ríkin
Að ESB skuli ætla sér að þrýsta
fast á EFTA-ríkin í EES (Noreg, Ís-
land og Liechtenstein) að auka til
muna greiðslur í sjóði ESB er aðild-
arríkjum EES fjölgar með stækkun
ESB, tengist beint kröfum fátæku
Austur-Evrópuríkjanna um greiðan
aðgang að styrkjakerfinu. Í Oslóar-
blaðinu Aftenposten var í gær haft
eftir embættismönnum í Brussel sem
vel þekkja til málsins, að fulltrúar um-
sóknarríkjanna hefðu á fundi þar í
síðustu viku þrýst á fulltrúa fram-
kvæmdastjórnarinnar að sækja eins
mikið fé til EFTA-ríkjanna og kostur
væri. Þykir þetta líklegt til að festa
fulltrúa ESB í harðri afstöðu í við-
ræðum við EFTA-ríkin um aðlögun
EES-samningsins að hinu stækkaða
Evrópusambandi. Þær viðræður eiga
að hefjast uppúr áramótunum.
Deilt um fjármögnun stækkunar ESB
Nýju ríkin tekin
inn 1. maí 2004
Brussel. AP.