Morgunblaðið - 04.02.2003, Blaðsíða 19

NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. FEBRÚAR 2003 19
UPPHAFSTÓNLEIKAR
Myrkra músíkdaga voru haldnir í
Listasafni Íslands sl. sunnudags-
kvöld og hófust þeir á „antisinfóníu“
eftir Charles Ives, er hann samdi
1906 og er verkið tveir þættir, sá
fyrri með yfirskriftina Umhugsun
um alvarlegt mál eða ósvaraðri ei-
lífðar spurningu en sá seinni ber yf-
irskriftina Umhugsun um ekkert al-
varlegt eða Central Park í dimmu á
góðum og gömlum sumardegi. Tón-
mál verkanna myndar sérstakar
andstæður, þ.e.a.s. fyrsti kaflinn hef-
ur tónalan bakgrunn en fronturinn
er atónal og sá seinni er með atónal
bakgrunn en lagbundinn front. Á
tónleikunum var fyrri þátturinn leik-
inn en í raun ætlaðist Ives til að tveir
stjórnendur réðu ferðinni, óháðir
hvor öðrum. Á þessu ári (1906) verð-
ur Ives fyrir smáhjartaáfalli og er
ráðlagt að taka sér hvíld frá störfum
og má vera að það sé skýringin á
þessari sérkennilegu „antisinfóníu“.
Verkið var mjög vel flutt og er
áhrifamikið í einfaldleika sínum en
spurningin, sem ekkert svar er við,
var leikin að tjaldabaki á trompet, af
Eiríki Erni Pálssyni.
Annað verkið á efnisskránni var
Concordance (samhljóðan) eftir Sof-
iu Gubaidulinu (1931) samið 1971 í
hápunkti „experimentalismans“,
skemmtilegt verk, sem var og mjög
vel flutt, þar sem öll blæbrigðin voru
svo ljós, svo sem sjá mætti hvernig
þau voru hugsuð.
Þriðja verkið á efnisskránni var
kammerverk fyrir strengi, hörpu, pí-
anó, selestu og slagverk, er nefnist
Luce di Transizione (Ljós umbreyt-
inganna), eftir Úlfar Inga Haralds-
son, ungan tónsmið. Verkið er samið
1995 og frumflutt í Bandaríkjunum
sama ár. Þetta er vel samið verk,
nokkuð hefðbundið hvað snertir
vinnuaðferðir og á köflum frekar ein-
litt en þétt í tónskipan og í heild svo
vel unnið, að ljóst er, að hér er á ferð-
inni efnilegt og alvörugefið tónskáld,
sem vænta má mikils af í framtíðinni.
Lokaverk tónleikanna var ballett-
tónlistin Næturgalinn eftir John
Speight, tilþrifamikið verk um sam-
nefnda sögu eftir H.C. Andersen.
Söngur næturgalans (óbó) var einum
of vafinn inn í tónmál verksins en
hlutverk konungsins (selló) fékk
sjálfstætt rými, eins konar kadens-
ur, sem voru sérlega vel leiknar af
Sigurði Bjarka Gunnarssyni. Hug-
raun konungsins var og mjög fallega
túlkuð í samleik lágraddahljóðfær-
anna. Fuglasöngurinn var á köflum
of vafinn inn í hljómsveitarleikinn,
þótt víða mætti heyra einstaka fugla-
söngslíkingar og þá helst í flautunni,
frekar en í einleiksrödd óbósins, sem
var í höndum Daða Kolbeinssonar.
Í heild var flutningurinn mjög
góður undir stjórn Bernharðs Wilk-
inssonar en það sem best verður
munað eru verk Ives og Gubaidulinu
og einstaka augnablik, eins og kon-
ungsharmurinn í Næturgalanum og
þá ekki síst fyrir góðan leik Sigurðar
Bjarka.
Það sem best
verður munað
TÓNLIST
Listasafn Íslands
Kammersveit Reykjavíkur flutti
verk eftir Ives, Gubaidulinu, Úlfar
Inga Haraldsson og John Speight.
Einleikarar: Sigurður Bjarki
Gunnarsson og Daði Kolbeinsson.
Stjórnandi: Bernharður Wilkinson.
Sunnudagurinn 2. febrúar.
KAMMERTÓNLEIKAR
Úlfar Ingi
Haraldsson
John
Speight
Jón Ásgeirsson
NÝ tónleikaröð, Hádegisgestir, hef-
ur göngu sína í Íslensku óperunni í
dag kl. 12.15. Tvennir tónleikar
verða nú á vormisseri með þessari
yfirskrift. Tónleikarnir í dag bera
yfirskriftina Bergmál tilfinninga –
aríur frá Händel til Cilea. Flytj-
endur eru þær Kristín R. Sigurð-
ardóttir sópransöngkona og Ant-
onía Hevesi píanóleikari. Á
efnisskránni eru óperuaríur fyrir
sópran sem spanna um tveggja og
hálfrar aldar tímabil eða allt frá
Händel (1685–1759) til Cilea (1866–
1950).
Seinni tónleikarnir í hádeg-
isgestaröðinni verða 15. apríl og
bera þeir yfirskriftina Í ungversk-
um anda – ungversk þjóðlög í út-
setningum nútímatónskálda. Flytj-
endur eru Ildikó Varga mezzósópr-
ansöngkona og Antonía Hevesi
píanóleikari.
Tilgangurinn með hinni nýju tón-
leikaröð er að koma til móts við
söngvara sem vilja koma fram á
fjölum Óperunnar, en Óperan mun
einnig hafa frumkvæði að því að
bjóða ungum söngvurum að koma
fram í þessari tónleikaröð.
Morgunblaðið/Þorkell
Antonía Hevesi píanóleikari og Kristín R. Sigurðardóttir sópransöngkona.
Hádegisgestir
í Íslensku óperunni
MUN ódýrara er fyrir Ólafsfirðinga
að fara sund en Akureyringa, sam-
kvæmt óformlegri verðkönnun
Morgunblaðsins hjá nokkrum sund-
stöðum í Eyjafirði. Þó er sundferð
fyrir barn dýrust í Dalvíkurbyggð
en ódýrust á Þelamörk. Á Akureyri
er mun dýrara að stunda sund í
Sundlaug Akureyrar en Glerárlaug,
nema hvað árskort fullorðina kostar
það sama. Glerárlaug býður upp á
30 miða afsláttarkort fullorðina en
Sundlaug Akureyrar ekki. Hins
vegar býður Sundlaug Akureyrar
upp á þriggja mánaða kort á 7.000
krónur og sex mánaða kort er lang-
ódýrast í Ólafsfirði, kostar 11.500
krónur. Í Sundlaug Dalvíkur er boð-
ið upp á heilsárskort í líkamsrækt-
ina og þá jafnframt í sund og kostar
það 29.000 krónur. Elli- og örorku-
lífeyrisþegar fá frítt í sund í Gler-
árlaug og Sundlaug Ólafsfjarðar og
einnig í Sundlaug Akureyrar og
Sundlaug Dalvíkur, svo framarlega
sem um heimamenn er að ræða. Ut-
anbæjar elli- og örorkulífeyrisþegar
greiða barnagjald í Sundlaug Ak-
ureyrar og hálft gjald fullorðinna í
Sundlaug Dalvíkur. Bæði í Sund-
laug Akureyrar og Glerárlaug er
boðið upp á afsláttarkort fyrir
námsfólk en þó ekki sömu kortin.
Einungis er um verðsamanburð að
ræða í könnuninni en ekki lagt mat
á gæði þjónustunnar.
$
" " "
"%"!
""
"&  '

"!

%
)"!


"* '

"+




",   
 
 
 
 
'


!-
!.
&/0


   %
  
 
 
 
 
 %
    
 
 
 
 
' 12" "3  

 "  "  
 
 
 
 
   %  4  

 
 
 
 
     &#"
'
#
 5  ()  *
 (
 
 ()  **
 (
*3

)E)
0-/&$**3

)> 
0-"/  
 
' 62" "3  

 "  
 
 
   Ódýrast í sund fyrir
börnin á Þelamörk
Verðkönnun
á sundstöðum
í Eyjafirði
Morgunblaðið/Kristján
Sundferð kostar meira í Sundlaug Akureyrar en í Glerárlaug.
VÍSINDAMENN við Cambridge-
háskóla í Bretlandi hafa þróað
cheddar-ost sem lækkar hlutfall
LDL-kólesteróls í blóði, samkvæmt
fréttavef BBC. Varan er kynnt undir
formerkjunum „hollari valkostur en
ostur“ og kemur í kjölfar jurtavið-
bits og jógúrts með sömu eiginleika.
Osturinn er gerður úr fitulausri kúa-
mjólk og jurtaolíu. Hann lyktar og
bragðast eins og hefðbundinn chedd-
ar-ostur og lítur eins út, en inniheld-
ur jurtasteról, sem varnar því að
skaðlegt kólesteról safnist upp í lík-
amanum.
Fyrstu rannsóknir eru sagðar
benda til þess að umræddur ostur
geti lækkað kólesterólmagn í blóði
um 20% á einungis þremur vikum.
Nýi valkosturinn er framleiddur á
sama hátt og hefðbundinn cheddar-
ostur og er haft eftir ostasérfræðingi
að hann sé nánast alveg eins og fyr-
irmyndin.
Nauðsynlegt fyrir líkamann
en bara í hæfilegu magni
Matvæli með háu hlutfalli mett-
aðrar fitu, eins og til dæmis ostur,
leiða til myndunar kólesteróls í lifur.
„Kólesteról er nauðsynlegur þáttur í
myndun hormóna, D-vítamíns, galls
og frumuhimna. Mikið er um mett-
aða fitu í nútímamatvælum og því
framleiðir lifrin meira kólesteról en
líkaminn þarf á að halda. Kólesteróli
er skipt í tvo flokka; LDL, sem sest
innan á æðaveggi, og HDL, sem ekki
safnast fyrir í líkamanum. Æskilegt
er fyrir heilsuna að halda magni
LDL-kólesteróls í lágmarki og
tryggja hærra hlutfall HDL, en þar
hafa hollar matarvenjur mikið að
segja,“ segir BBC.
Hermt er að nægilegt sé að borða
65g af jurtafituostinum til þess að
lækka kólesterólhlutfall í líkamanum
um 10–13%. „Nýi valkosturinn er
hugsaður fyrir þær tvær milljónir
Breta sem hafa of hátt kólesteról í
blóði. Þeir sem vilja huga að heils-
unni geta nú valið um fituminna við-
bit og trefjaríkt brauð og jógúrt sem
lækkar kólesteról. Nú hafa ostaunn-
endur sem þurfa að huga að heils-
unni líka fengið eitthvað við sitt
hæfi.“
Markaðshlutdeild hefðbundins
cheddar-osts er 60% í Bretlandi.
Ostur sem dregur
úr kólesterólmynd-
un framleiddur
Cheddar-ostur kom á markað á
Íslandi fyrir fáeinum árum.
KOLSÝRÐ Fjallasúrmjólk,
sem kynnt var á sýningunni
Matur 2002 í Kópavogi í
fyrravor og
stóð til að
færi í versl-
anir, er enn
á döfinni, að
sögn Einars
Matthías-
sonar,
markaðs-
og þróun-
arstjóra
MS. Er mið-
að við að
súrmjólkin fari í verslanir á
vormánuðum að hans sögn.
Fjallasúrmjólkin er kol-
sýrð, í ætt við súrmjólk sem
var á boðstólum hérlendis
fyrir talsvert löngu og marg-
ir muna sjálfsagt. Hlaut hún
góðar viðtökur á Mat 2002.
„Nú er verið að leysa
tæknileg vandamál sem komu
upp við framleiðsluna,“ segir
Einar, en súrmjólkin mun
hafa skilið sig í umbúðunum
og hlaupið í kekki þegar leið
á geymsluþolið.
„Við vorum ekki nógu
ánægðir með þetta og vildum
ná jafnari gæðum,“ segir
hann.
Einar kveðst telja að fyrr-
greint vandamál við fram-
leiðsluna sé nú leyst og því
megi búast við að Fjallasúr-
mjólk komi í verslanir með
vorinu.
Fyrst um sinn verður
Fjallasúrmjólk sett á markað
án bragðefna, það er hrein.
Verður hún í fernum sem eru
talsvert þéttari en aðrar
mjólkurumbúðir.
Fjallasúr-
mjólk enn
á döfinni
DÖNSK landbúnaðaryfirvöld hafa
varað við salmonellu í hundagotti,
segir vefsíða DagensHandel.
Salmonellubaktería mun hafa
fundist í nagbeinum og svínseyrum
sem seld voru sem hundasælgæti.
Hermt er að framleiðendur og inn-
flytjendur umræddrar vöru hafi tek-
ið hana af markaði, en bakterían
fannst í 10% þeirra sýnishorna sem
tekin voru til athugunar.
Salmonella í
hundagotti
♦ ♦ ♦
LISTIR