Morgunblaðið - 04.02.2003, Blaðsíða 28

MINNINGAR
28 ÞRIÐJUDAGUR 4. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Magnús Árnasonfæddist í Reykja-
vík 16. ágúst 1932.
Hann lést á Landspít-
alanum í Landakoti
27. janúar síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru hjónin Guðrún
P. Magnúsdóttir frá
Ásláksstöðum á
Vatnsleysuströnd, f.
16. febrúar 1888, d.
17. júní 1984, og Árni
Gíslason frá Miðdal í
Mosfellssveit, f. 7.
október 1888, d. 11.
febrúar 1938. Systk-
ini Magnúsar eru: Guðbjörn, f. 8.
maí 1920, d. 25. mars 1961, Unnur,
f. 28. ágúst 1923, d. 10. febrúar
1988, Gísli, f. 13. október 1928, d.
27. janúar 1998, og Þórunn, f. 24.
maí 1936.
Hinn 14. október 1958 kvæntist
Magnús Ólínu H. Kristinsdóttur, f.
í Reykjavík 18. nóvember 1932.
Börn þeirra eru: 1) Kristinn, f. 24.
júní 1952, d. 25. mars 1971. 2)
Magnús, f. 17. nóvember 1956.
Börn hans eru Ólína Halla, f. 6.
október 1977, sambýlismaður
hennar er Andri Freyr Hansson, f.
27. júní 1977, barn þeirra er Dag-
björt Líf, f. 11. október 2000; Páll,
f. 11. mars 1986. 3) Una, f. 17. nóv-
ember 1956, gift Ómari Sigurðs-
syni, f. 18. nóvember 1953. Börn
þeirra eru Kristinn, f. 20. septeber
1977, sambýliskona Valdís H.
Hauksdóttir, f. 31 júlí 1982; Magn-
ús, f. 29. ágúst 1978, sambýliskona
Kristín Svavarsdóttir, f. 18. mars
1978, barn þeirra er Una Margrét,
f. 23. nóvember 1997; Ósk, f. 6. júní
1982. 4) Bolli, f. 17. nóvember 1961.
Sambýliskona hans
er Elsa Stefánsdóttir,
f. 22. maí 1966, börn
Bolla eru Ásta Björk,
f. 25. febrúar 1992,
Guðný Inga, f. 8. jan-
úar 1996 og fóstur-
dóttir Kristín Valdi-
marsdóttir, f. 10.
september 1988. 5)
Árni, f. 24. desember
1962. Börn hans eru
Berglind, f. 12. apríl
1985, og Árni Elvar,
f. 18. nóvember 1996.
6) Guðlaugur, f. 29.
mars 1966, kvæntur
Jóhönnu M. Jóhannsdóttur, f. 10.
apríl 1968. Börn þeirra eru Elmar,
f. 1. mars 1993, Guðmar, f. 14.
ágúst 2000, og Hreimur, f. 14.
ágúst 2000.
Magnús lauk sveinsprófi í mat-
reiðslu í Kaupmannahöfn 1963 og
hlaut meistararéttindi 1969. Hann
starfaði hjá Eimskip 1946–1964, og
í Hafnarhúsinu 1964–1970. Síðan
hóf hann sjálfstæðan rekstur frá
1970–1971. Í september 1971 flutt-
ist hann til Hafnar í Hornafirði og
hóf störf á Hótel Höfn. Hann starf-
aði þar 1972, hjá Kaupfélagi Aust-
ur-Skaftfellinga 1972–1982. Hann
rak Verslunina Kópavogur 1982–
1990, og Höfða Grill 1990–1996.
Hann vann hjá Orkuveitu Reykja-
víkur 1996–2002. Magnús sinnti
ýmsum félagsstörfum, s.s. í Lions-
hreyfingunni o.fl. Hestamennska
var aðaláhugamál Magnúsar og
var hann í Hestamannfélaginu
Hornfirðingur, Andvara og Fák.
Útför Magnúsar fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Elsku pabbi. Nú ert þú búinn að fá
hvíldina. Þetta er búin að vera löng og
erfið barátta við þennan sjúkdóm
sem á endanum sigraði. Ég á eftir að
sakna þín mikið. Þær heimsóknir sem
ég átti til þín og mömmu vestur á
Landakot, þar sem þið hafið dvalið
síðasta ár tóku mikið á mig en voru
jafnframt yndislegar. Ég hefði ekki
viljað sleppa þeim fyrir neitt.
Mér eru efstar í huga þær stundir
sem við tvö áttum svo oft saman í
vinnu. Ég man þegar þú varst með
Madda kaffi. Þá fékk ég u.þ.b. tíu ára
að fylgjast með þér við að elda og
smyrja snittur og ýmislegt í þeim
dúr. Síðan fór ég að fara með þér
áfram í vinnu, t.d. Hafnarbúðir,
Hellu, Þingvöll, og austur á Höfn, aft-
ur í bæinn þegar við rákum „saman“
Höfðagrill þangað til þú hættir
rekstri og fórst til Orkuveitunnar,
fyrsta skipti í allt annað starf en þú
varst vanur starfa við. Þér þótti gam-
an að prófa þetta en síðan endar þú á
Nesjavöllum í mötuneytinu hjá Orku-
veitunni, þar til sjúkdómurinn fór að
versna og að lokum sigraði hann, en,
elsku besti pabbi minn, hafðu ekki
áhyggjur af mömmu ég mun hugsa
vel um hana fyrir mig og þig og, góð-
ur guð, gefðu mömmu kraft og styrk í
sorg sinni. Megi þér líða sem allra
best á þínum nýja stað, pabbi minn.
Þín dóttir
Una.
Pabbi minn og mikill vinur er fall-
inn frá, aðeins 70 ára að aldri. Mig
langar aðeins að rifja upp nokkur
minningarbrot um stundir sem við
áttum saman, en minningarnar um
pabba mun ég varðveita alla tíð.
Ekki gleymi ég því þegar við
bjuggum á Hornafirði í tíu ár. Þá kom
ég oft til að borða í mötuneytinu hjá
þér þegar mamma þurfti að fara til
Reykjavíkur vegna veikinda eða af
öðrum ástæðum. Þá brölluðum við
margt saman.
Hestarnir voru okkur mikils virði á
þessum tíma. Það var farið á hestbak
á hverjum degi. Þegar komið var aft-
ur til baka úr góðum reiðtúr var sest í
kaffistofuna og drukkinn góður kaffi-
sopi og eitthvað gott með því. Það er
mér eftirminnilegt þegar við fórum á
hestamannamótið á Vindheimamel-
um 1982. Þið Sverrir, mágur þinn og
vinur, höfðuð mikið gaman af því að
fræða mig um ýmislegt og grínast.
Þegar ég var aðeins fimm ára og þú
varst nokkur sumur að leysa af sem
kokkur á Þingvöllum, kom ég þangað
og fékk alltaf ís hjá Lása kokk. Það
var ekki amalegt að fara á báta o.fl.
Pabbi, þú mikli öðlingur og heið-
ursmaður, það var ánægjulegt nú á
síðari árum að fá þig í kvöldspjall
heim í nýja húsið okkar sem þú varst
svo stoltur af og spjalla um heima og
geima. Þarna var það sem við náðum
vel hvor til annars. Þú sagðir mér frá
þinni ætt og liðnum tíma. Ég sagði
þér ýmislegt um okkar hagi. Þegar ég
sagði þér að við Jóhanna ætluðum að
gifta okkur ljómaðir þú af gleði. Ég
vil þakka þér fyrir ógleymanlega
stund sem við áttum á brúðkaupsdag-
inn okkar Jóhönnu. Þú og tengdafað-
ir minn sem voruð svona hressir þá
eruð báðir fallnir frá núna. Pabbi, þú
sem ætlaðir að fara að hafa það miklu
betra nú á síðari árum og keyptir
handa ykkur mömmu þennan fallega
litla sumarbústað í Húsafelli. Ég
gleymi því ekki þegar þið buðuð Elm-
ari syni okkar að koma og vera í viku.
Hann var svo spenntur að fara til afa
og ömmu. Svo kom hann heim eftir
viku og sagðist aldrei mundu gleyma
þessum tíma.
Pabbi, margir sögðu að við værum
líkir. Mikið er ég stoltur af því. Mér
fannst þú líka mjög laglegur maður
og mikið krútt. Pabbi, þú kenndir
mér mikið sem ég mun nota á hverj-
um degi. Þú sagðir alltaf: „Vinnan
skapar auðinn.“ Þessu er ekki hægt
að gleyma, maður notar svona orða-
tiltæki á hverjum degi, þökk sé þér,
elsku pabbi.
Pabbi, ég vil biðja þig, þar sem þú
ert nú, að styrkja mömmu til að tak-
ast á við sín veikindi og það tómarúm
sem verður í kringum hana við fráfall
þitt.
Pabbi, ég var stoltur af þér og öllu
sem þú gerðir og ég elska þig.
Þinn
Guðlaugur.
Elsku tengdapabbi og vinur. Ég
kveð þig með söknuði því margar
góðar stundir áttum við saman. Ég
man þegar ég kom fyrst austur á
Höfn til ykkar og við fórum í útreiðar-
túra sem voru mjög ánægjulegir fyrir
mig.
Þegar þið komuð aftur til Reykja-
víkur var gaman því þá áttum við
margar góðar stundir í eldhúsinu,
sérstaklega um jól og páska. Man ég
hvað þú naust þín í hjólhýsinu á
Laugarvatni og Húsafelli þar sem þið
voruð með lítinn notalegan sumarbú-
stað og alltaf var nóg til af kjöti á
grillið. Þegar þú veiktist varstu stað-
ráðinn í að sigra.
Algóði Guð, veittu tengdamóður
minni, börnum þeirra, tengdabörnum
og barnabörnum styrk á þessum
sorgartímum.
Þinn tengdasonur og vinur
Ómar.
Hárið líkist hvítum snjó,
höndin stirð og fætur,
ennþá leynist ylur þó
innst við hjartarætur.
Góða nótt, elsku afi minn.
Megi guð og gæfa vera með þér á
nýjum stað.
Takk fyrir allt.
Þín
Berglind.
Mágur minn Magnús Árnason var
fæddur í ÍR-húsinu við Túngötu í
Reykjavík, næstyngstur fimm systk-
ina. Hann ólst upp í Reykjavík og
lauk þaðan skyldunámi. Árið 1948, þá
16 ára, var hann í fyrstu áhöfn Trölla-
foss sem sigldi honum til Íslands um
Panamaskurðinn. Var það mikið æv-
intýri ungum manni. Haustið 1948 fór
hann til Danmerkur til að nema mat-
reiðslu. Bjó hann þar hjá móðursyst-
ur sinni Margréti sem var gift dönsk-
um manni. Hélt hann eftir það góðu
sambandi við frænku sína og einka-
son hennar Preben. Skiptust þeir oft
á heimsóknum í fríum, nú síðast þeg-
ar Magnús varð 70 ára í ágúst síðast-
liðnum.
Magnús var kokkur á skipum Eim-
skips á árunum 1950–1968 en eftir
það var hann með sjálfstæðan rekst-
ur til 1972 þegar fjölskyldan flutti til
Hafnar í Hornafirði. Þar sá hann um
mötuneyti frystihúss Kaupfélagsins
næstu tíu árin. Síðustu árin starfaði
hann hjá Rafmagnsveitu Reykjavík-
ur og svo Orkuveitu Reykjavíkur, nú
síðast sá hann um mötuneyti starfs-
manna á Nesjavöllum.
Magnús átti reiðhesta frá 1968.
Átti hann margan góðan gæðinginn
og var vel virkur félagsmaður í fé-
lögum hestamanna þar sem hann
hafði hesta hverju sinni. Minnist ég
sérstaklega hestadaga í Garðabæ í
maí 1984 þar sem Andvari stóð fyrir
góðri kynningu á brúkun hesta fyrr
og síðar. Tók hann þátt í þessari sýn-
ingu af miklum áhuga. Einnig átti
hann hross á landsmóti í A-flokki
gæðinga.
Við mágarnir áttum samleið í
gegnum hestamennskuna og fórum
við saman á landsmót og fjórðungs-
mót. Árið 1978 reið Magnús á lands-
mót á Þingvöllum frá Hornafirði.
Seinna reið ég með honum og fleiri
Hornfirðingum á fjórðungsmót á Iða-
völlum á Héraði. Var þetta ógleym-
anleg ferð þar sem menn taglhnýttu
hrossin í lest þar sem þröngt var
meðfram vegum. Var mér sagt að
Ingimar á Jaðri í Suðursveit ferðaðist
þannig þegar hann fór einn langar
leiðir svo hratt að enginn gat fylgt
honum nema fuglinn fljúgandi.
Í fyrrasumar fór Magnús sína síð-
ustu hestaferð þegar hann fór með
vinafólki sínu frá Húsafelli vestur á
Löngufjörur til þess að ríða þar á
sandinum en það hafði lengi verið
draumur hans.
Mikið heilsuleysi hrjáði Magnús og
Ólínu konu hans síðustu tvö til þrjú
árin. Höfðu þau fest sér sumarhús á
Húsafelli en gátu því miður ekki notið
þess eins og til stóð.
Nú þegar ég kveð Magnús hinstu
kveðju vil ég þakka honum samfylgd-
ina í 50 ár. Magnús var mjög ósérhlíf-
inn, greiðvikinn og góður verkmaður.
Við Þórunn og börn okkar kveðjum
kæran bróður, mág og frænda og
biðjum honum guðs blessunar á nýj-
um vegum. Við vonum að björtu
minningarnar veiti Lólý og afkom-
endum þeirra styrk í sorg þeirra.
Hafðu þökk fyrir öll árin.
Sverrir Hallgrímsson.
MAGNÚS
ÁRNASON
 Fleiri minningargreinar
um Magnús Árnason bíða birtingar
og munu birtast í blaðinu næstu
daga.
Ó
skaplega var nú gam-
an að fá lykilinn að
Íslendingabók loks í
hendur, og vikan
löng og erfið meðan
beðið var eftir honum. Allir farnir
að ræða um nýuppgötvaðar
frænkur og frændur, og viðmótið
á vinnustaðum allt annað og vin-
samlegra. „Heyrðu, við erum víst
náskyld eftir allt!“ „Hvers son var
aftur hann pabbi þinn?“ Allt í
þessum þægilega og vinalega tón
sem afsannar alveg þá kenningu
að frændur séu frændum verstir.
Spennan og forvitnin hvað biði
mín handan þess sem ég þegar
vissi um forfeður mína og frænd-
ur var að verða óbærileg, þegar
lykillinn datt
loks inn um
bréfalúguna
seint á mánu-
degi. Leiðin
var greið og
bein í bókina
góðu sem var lokið upp með mik-
illi eftirvæntingu.
Það var skuggalega afhjúpandi
að finna bæði Sigurð „Íslands-
tröll“ og Þorbjörgu „digru“ í for-
feðratalinu; – varpar ljósi á ým-
islegt. Þorbjörg var reyndar gift
Vermundi „mjóva“ Þorgrímssyni
og skýrir það jafn mikið um syst-
ur mína. Það er líka rannsókn-
arefni hvers vegna leiðtogar allra
íslenskra stjórmálaflokka standa
mér næst gegnum föðurættir
mínar, en listamenn og menning-
arspírur frekar í gegnum móð-
urættirnar.
Og spurningarnar vakna hver
af annarri; – hvernig karakter var
hann eiginlega þessi langafi minn
sem átti tuttugu og eitt barn, með
fjórum konum á þrjátíu og sex ára
tímabili? Og hvað með langömmu
mína sem missti manninn sinn og
tvö börn með stuttu millibili; –
hvernig hafði hún það?
Það kitlar hégómagirndina að
finna frændsemi við Björk og
Melkorku Mýrkjartansdóttur; –
það er kannski þess vegna sem
allir virðast svo glaðir þessa dag-
ana; – við þessi venjulegu „nó-
boddí“ erum búin að finna okkur
stað meðal stórmennanna. Og svo
eru það furðurnar; eins og sú að
við dóttir mín skulum vera fjór-
menningar og hún því skyld
sjálfri sér í fjórða og fimmta lið!
Það voru því talsverð vonbrigði
að finna í frændgarðinum þá
Lyga-Mörð, Natan Ketilsson og
Grím Ólafsson, margtugtaðan
óþokka norðan frá Kvíabekk í
Ólafsfirði, sem vann sér það helst
til frægðar að verða fyrsti alvöru
glæpamaður Reykjavíkur á of-
anverðri átjándu öld. Ekki skán-
aði líðanin við að finna sig komna
af fyrsta alvöru raðmorðingja Ís-
landssögunnar, Axlar-Birni.
Því verður ekki neitað að
grúskið í Íslendingabók er for-
vitnilegt og fræðandi. Þar lifnar
við löngu horfin fortíð sem getur
verið óhemju skemmtilegt að
grufla í. Vangavelturnar um
mann sjálfan í ljósi þessarar for-
tíðar verða ennþá meira knýjandi
en nokkru sinni fyrr, og sé maður
á annað borð forvitinn um það
hvernig maður er saman settur á
líkama og sál, verður forvitnin um
forfeðurna enn meiri.
Það má telja víst að með Íslend-
ingabók muni Íslensk erfðagrein-
ing skapa sér meiri vinsemd ís-
lensku þjóðarinnar en nokkur
auglýsing hefði getað keypt.
Þetta var ekki bara þarft og
skemmtilegt framtak, – heldur
líka klókt bragð í að afla Íslenskri
erfðagreiningu viðskiptavildar
venjulegs fólks, sem kannski hef-
ur haft uppi efasemdir um þau
leyfi sem fyrirtækið hefur fengið
til að sýsla með persónulegar
upplýsingar um okkur.
Með Íslendingabók verður gildi
erfðarannsókna á Íslandi nefni-
lega svo ótrúlega augljóst. Við er-
um öll skyld hvert öðru. Frænd-
semi okkar hvert við annað er
ótrúlega auðrakin, og maður
ímyndar sér að það sé nánast úti-
lokað að aðrar þjóðir nái nokkurn
tíma að skrásetja sig með jafn
áhrifaríkum mætti. Þetta sagði
Kári strax í upphafi; fyrir daufum
eyrum sumra, – en hér er það
borðliggjandi. Íslendingar stagl-
ast stöðugt á því hve einstök þjóð
við erum. Auðvitað erum við ekk-
ert einstakari en aðrar þjóðir,
nema kannski fyrir þetta eitt:
skrásetningaráráttuna; að hafa
tekist að skrá okkur svona vel, og
haldið upplýsingunum til haga.
Ættfræðingar ættu að gleðjast í
stað þess að hrína yfir því að nú sé
ekkert lengur fyrir þá að gera. Nú
liggja grundvallarupplýsingarnar
fyrir, tengslanet Íslendinga fyrr
og síðar, og þá einmitt tækifærið
fyrir þá að leggjast í raunveruleg
fræðistörf um ættir landsins –
ættfræði, – í stað þess að telja að
ættfræðin felist í því að safna
saman rannsóknargögnunum, –
vita hver er skyldur hverjum.
En Íslendingabók er ekki bara
gaman, – hún er líka gagnlegt
gagn. Við erum því miður ekki öll
komin af Þorgerði „fögru“, Mar-
gréti „högu“, Þóroddi „spaka“ og
Oddi „sterka“. Ég geri mér grín-
laust engar grillur um að hold-
arfar mitt sé frá Þorbjörgu
„digru“ komið. En allar ættir hafa
enn einhver sérkenni, og það seg-
ir sitt að talað er um að fólk sverji
sig í ættina. Að hafa „Flekkudals-
hollningu“ er mér vísbending um
að í mér búi að líkindum ákveðnir
erfðaþættir sem gætu reynst
heilsu minni hættulegir. Það sama
á við um þá sem eru komnir af
Þorsteini „skjálga“, Birni
„drumbi“, Bárði „stirfna“, Ingi-
mundi „svera“, Bergi „ósvífna“,
Grími „glömmuði“. Við erum sem
betur fer hætt að uppnefna hvert
annað, – en uppnefnin á þessum
löngu dauðu forfeðrum eru full-
vissa þess að í okkur leynast alls
kyns erfðir sem geta gert okkur
rangeyg, þögul, þrjósk, feit, ósvíf-
in og ofvirk.
Þar kemur að vísindunum. Við
viljum nefnilega vita hvernig það
gerist að við verðum álappaleg
eða ofvirk, gigtveik eða grimm-
lynd. Við viljum útrýma „göll-
unum“ í erfðum okkar og verða
heilbrigð. Með Íslendingabók er
okkur berlega sýnt hve vel við er-
um fallin til þeirra rannsókna sem
leitt geta til framfara í þá átt.
Íslend-
ingabók
Það kitlar hégómagirndina að finna
frændsemi við Björk og Melkorku
Mýrkjartansdóttur; – við þessi venju-
legu „nóboddí“ erum búin að finna okk-
ur stað meðal stórmennanna.
VIÐHORF
Eftir Bergþóru
Jónsdóttur
begga@mbl.is