Morgunblaðið - 22.06.2003, Síða 48

FÓLK Í FRÉTTUM
48 SUNNUDAGUR 22. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Miðasalan er opin frá kl. 13-18 og fram að sýningu
sýningardaga. Sími miðasölu opnaður kl. 10 virka daga.
Fax 568 0383 - midasala@borgarleikhus.is
Miðasala 568 8000
Litla svið
RÓMEÓ OG JÚLÍA
e. Shakespeare í samstarfi við VESTURPORT
Í kvöld kl. 20 - AUKASÝNING UPPSELT
ATHUGIÐ SÍÐASTA SÝNING
Leikfélag Reykjavíkur og Íslenski dansflokk-
urinn fara nú í sumarfrí. Við þökkum ríflega
100.000 gestum fyrir komuna í Borgar-
leikhúsið í vetur. Endurnýjun áskriftarkorta
hefst 25. ágúst. Sala nýrra korta og
afsláttarkorta hefst 1. september.
Við hlökkum til ángæjulegra samverustunda
í leikhúsinu á nýju leikári 2003 - 2004
FORSÝN. ÞRI. 24/6 miðav. 1.500 ÖRFÁ SÆTI
FORSÝN. MIÐ. 25/6 miðav. 1.500 UPPSELT
FRUMSÝN. FIM. 26/6 - KL. 20.00 UPPSELT
2. LAU. 28/6 - KL. 15.00 ÖRFÁ SÆTI LAUS
3. SUN. 29/6 - KL. 17.00 ÖRFÁ SÆTI LAUS
4. FIM. 3/7 - KL. 20.00 ÖRFÁ SÆTI LAUS
5. FÖS. 4/7 - KL. 20.00 ÖRFÁ SÆTI LAUS
6. SUN. 6/7 - KL. 17.00 ÖRFÁ SÆTI LAUS
FYRIRHUGUÐ mynd leikstjórans
Róberts Douglas (Íslenski draumur-
inn, Maður eins og ég) kallast Strák-
arnir okkar en Jón Atli Jónasson
skrifaði handritið að myndinni með
Róberti. Róbert er þekktur fyrir að
fjalla um ýmis samfélagsleg málefni
úr samtímanum og er engin undan-
tekning á í þetta sinn en Strákarnir
okkar fjallar um samkynhneigt fót-
boltalið, sem spilar í utandeildinni.
„Myndin er um mann, sem heitir
Óttar Þór og er fyrirliði hjá fótbolta-
liði hjá vel þekktu íþróttafélagi á höf-
uðborgarsvæðinu og þeirra helsta
stjarna. Hann kemur út úr skápnum
við litla hrifningu íþróttafélagsins og
fer að spila með utandeildarliði sam-
kynhneigðra,“ útskýrir Jón Atli, sem
er einnig að vinna við handritsgerð
Mýrinnar, hefur gefið út smásagna-
safnið Brotinn takt og var valinn af
Royal Court-leikhúsinu í London til
að skrifa leikrit.
Fyrrverandi Ungfrú Ísland
„Myndin fjallar um hvernig Óttar
fer í gegnum tilfinningalegan rússí-
bana með fjölskyldu sinni,“ segir
hann en fjölskyldan samanstendur af
„barnsmóður hans, sem er fyrrver-
andi Ungfrú Ísland, syni, sem er á
kafi í tölvuleikjum og þungarokki, og
bróður, sem er geðsjúkur mynd-
bandaleigueigandi“, en fleiri persón-
ur koma einnig við sögu.
„Óttar á líka svona „dóminerandi“
föður sem er svona ekta íþróttatöff-
ari af gamla skólanum og „macho“ al-
veg út í eitt,“ segir hann. Jón Atli ját-
ar að vera hrifinn af fólki „sem passar
ekki alveg inn í formið og er svolítið
sér á báti, hunsar þessar óskráðu
reglur í samfélaginu“.
Myndin fjallar að mörgu leyti um
viðkvæmt viðfangsefni og segir Jón
Atli að þeir hafi alltaf haft það að leið-
arljósi að „afskræma ekki viðfangs-
efnið“.
Hvernig skyldi samstarf Jóns Atla
og Róberts hafa komið til? „Við Ró-
bert höfum þekkst síðan við vorum
unglingar,“ segir Jón Atli, sem fór
m.a.s. með lítið hlutverk í Maður eins
og ég. Jón Atli segir að á sama tíma
og Róbert hafi hafið vinnu við Strák-
ana okkar hafi hann verið að ljúka við
verk tengt málinu. „Á svipuðum tíma
er ég að ljúka við verk, sem er skrifað
fyrir leikhús og fjallar um karl-
menn,“ segir Jón Atli en verkið er
Draugalestin og verður sett upp í
byrjun næsta leikárs í Borgarleik-
húsinu.
Vantar oft eljusemina
Hann segir samstarfið hafa gengið
vel. „Þetta gekk það vel fyrir sig að
við gátum setið með eina fartölvu og
bara snúið henni við,“ segir hann.
Jón Atli segir að vinna við hand-
ritsgerð sé ekki svo ólík hverri ann-
arri vinnu. „Þetta var eins og að vera
í vinnu einhvers staðar. Við settumst
bara niður á morgnana og byrjuðum
að skrifa,“ segir hann. „Sama hvað
maður er að skrifa þá gengur það
mikið út á sjálfsaga. Það er mikið til
af frábæru fólki sem hefur frábærar
hugmyndir en það vantar bara elju-
semina,“ segir hann um handrits-
gerðina og ritstörf almennt.
Umfjöllunarefnið vakti strax at-
hygli Jóns Atla. „Það sem vakti
áhuga minn á þessu verkefni var það
að Róberti tekst að finna viðfangsefni
í samtímanum, sem öðrum yfirsést.
Hann virðist vera með puttann á
púlsinum. Íslenska þjóðin er dálítið
þannig að okkur hættir til að gera
landkynningarmyndir þar sem eng-
inn má neitt ljótt sjá. Á endanum bú-
umst við við því og ætlumst til að út-
lendingar sjái myndirnar okkar,“
útskýrir hann og heldur áfram: „Mér
finnst sjarmerandi að setja svolítið
Breiðholt í þetta. Ég hef engan
áhuga á því að gera einhverjar land-
kynningarmyndir.“ Jón Atli bætir við
að myndir Róberts veiti samfélaginu
aðhald „eins og öll list ætti að gera“.
Fótbolti hið fullkomna listform
„Við lifum á tímum þar sem við
skautum dálítið á yfirborðinu,“ segir
hann og segir vandamálin leyst í
„klukkutíma spjallþætti í sjónvarpi“.
Annað sem Jóni Atla fannst
heillandi við viðfangsefnið var fót-
boltinn. „Fótbolti er hið fullkomna
listform og það er ekkert annað sem
kemst nálægt honum. Fótbolti er svo
fallegur, hann er svo grimmur og
ljóðrænn, þú finnur allt í fótbolta,“
segir hann.
„Það sem við erum að gera í hand-
ritinu er líka að láta leikinn halda
áfram utan vallarins,“ segir hann og
skýtur inn í að það gefi kost á að hafa
mörg sturtuatriði.
Jón Atli segir að handritin hafi
löngum verið helsti galli íslenskrar
kvikmyndagerðar. „Kannski einna
helst samræðurnar sem hafa ekki
ratað rétta leið,“ segir hann.
„Það er alltaf verið að dæma
myndir á listrænum forsendum en
viðfangsefnið skiptir minna máli.
Mér finnst í þessu tilviki viðfangsefn-
ið kalla á það að myndin verði gerð,“
segir hann.
Stefnt er á að hefja tökur á mynd-
inni í ágúst, útskýrir Jón Atli, en seg-
ir það háð ákvörðun Kvikmyndamið-
stöðvar Íslands.
Langar ekki að gera
landkynningarmyndir
ingarun@mbl.is
Morgunblaðið/Sverrir
Jón Atli Jónasson vill „setja svolítið Breiðholt“ í íslenska kvikmyndagerð.
Jón Atli Jónasson er meðhandritshöfundur að nýrri mynd Róberts Douglas
Samkynhneigt fótbolta-
lið í utandeildinni er við-
fangsefni nýrrar kvik-
myndar Róberts
Douglas. Inga Rún
Sigurðardóttir ræddi
við Jón Atla Jónasson,
meðhöfund handritsins
um Strákana okkar.
Svona eru karlar … eða hvað?
Gísli Hrafn Atlason ráðskona
karlahópsins og framhaldsnemi í
mannfræði fjallaði um kynlífskaup
karla en Gísli hefur rannsakað at-
hæfið í Kaupmannahöfn þar sem
hann er í námi. Rannsókn Gísla er
byggð á viðtölum við vændiskonur
sem og þá sem kaupa kynlíf. Hann
segir karlmenn sem kaupa kynlíf af
vændiskonum jafnan hafa einhverja
sögu sem þeir nota sem afsökun fyr-
ir kaupunum. „Oft er sagan byggð á
hugmyndum um kynþörf karla.
Kúnnarnir telja konur ekki hafa
mikla kynþörf.“
Erindi Gísla vakti athygli á fund-
inum en meðal helstu niðurstaðna
hans er sú að „því viðurkenndara
HVAÐ er svona merkilegt við það að
vera karlmaður? Greinilega heil-
margt ef marka má umræður um
karlmennsku á samnefndu kvöldi
Femínistafélags Íslands sem haldið
var á Grandrokk mánudagskvöldið
16. júní. Fundurinn var fyrsti op-
inberi viðburðurinn sem karlahópur
félagsins stendur fyrir.
Þorgerður Einarsdóttir femínisti
og fræðikona sagði í upphafsávarpi
sínu að karlmenn fái misvísandi
skilaboð frá samfélaginu. Annars
vegar séu fyrirmyndir þeirra grófar
og ofbeldisfullar hetjur á borð við
hnefaleikakappann Mike Tyson og
hins vegar hinn mjúki maður sem oft
er dásamaður.
sem vændi er, þeim mun meira verð-
ur það“. Hann segir að í Danmörku
sé mikið frjálsræði varðandi klám og
vændi og fólk þurfi að hafa gríð-
arlega mikið fyrir því að hafa ekki
klám fyrir augunum. Lokaorð Gísla
voru á þessa leið: „Því meiri karl-
remba, því meira vændi höfum við í
samfélaginu.“
Ofbeldi er ekki karlmennska
Félagsfræðingurinn Ingólfur V.
Gíslason flutti erindi um tengsl karl-
mennsku, ofbeldis og hermennsku.
Ingólfur sagði hermenn hvatta til of-
beldisverka á grundelli þess að and-
stæðingurinn væri „afmennskaður“.
Takist að koma því inn hjá ungum
drengjum í herþjónustu að óvin-
urinn sé af allt öðru sauðahúsi og
ólíkur þeim þá sé líklegra að þeir
séu tilbúnir að beita ofbeldi. „Öll
verstu hryðjuverk karla gegn kon-
um eru réttlætt með því að karlar og
konur séu ólík, Mars og Venus …
karlar eru karlar,“ sagði Ingólfur.
Hann bætti við að tengsl karl-
mennsku við ofbeldi og kynlíf, sem
birtast í mannlegum veruleika og í
kvikmyndum, væru beinlínis lífs-
hættuleg og þau þurfi að rjúfa.
Auglýsingar eru mikill áhrifa-
valdur á líf okkar allra og eflaust
hugsanahátt. Jóhannes Hólm, nýút-
skrifaður grafískur hönnuður frá
LHÍ, sagði karlmenn birtast í ýms-
um myndum í auglýsingum. Hinn
karlmannlegi, stælti karlmaður væri
staðalmyndin sem oft væri birt í
auglýsingum tískuhúsa á borð við
Calvin Klein. En karlinn birtist í
fleiri myndum, t.d. í bandarískum
sjónvarpsþáttum þar sem aðal-
karlpersónan væri í mörgum til-
vikum heimsk og klaufaleg, færist
flest illa úr hendi en ætti fallega og
gáfaða konu til að bæta upp fyrir
alla gallana. Í íslenskum auglýs-
ingum hefði þessi karlatýpa komið
fyrir en nútímalegri mynd hans væri
þó orðin algengari. Jóhannes sagðist
telja mikilvægt að rýna í auglýs-
ingar og fylgjast með því hvaða hlut-
verk þær fá kynjunum að fást við.
Neðanbeltishúmor
karlanna er klisja
Að lokum ræddi grínarinn Sig-
urjón Kjartansson um húmor og
karlmennsku. Hann sagði það vera
lífseiga klisju að karlar grínuðust
eingöngu neðan beltis. „Það er besta
leiðin fyrir þann sem hefur engan
húmor að tjá sig með neðanbeltis-
húmor.“
Sigurjón sagði kvikmyndir vera
mótandi fyrir húmorista. Vitræna
unglingamyndin Ferris Bueller’s
Day Off hefði til að mynda verið vin-
sæl á hans unglingsárum og haft
mikil áhrif á hans húmor.
Þegar einn gesta í troðfullum
salnum spurði Sigurjón að því hvort
til væri karlahúmor og kvenna-
húmor sagði hann svo ekki vera.
„Nei, bara vondur og góður húmor.
Við höfum öll húmor, misgóðan
samt.“
Að mati Sigurjóns getur þó verið
að konur sem eru grínarar séu
ófeimnari við að gera grín að eigin
vaxtarlagi, gjarnan íturvaxnar kon-
ur. Slíkt væri „kvenskur“ húmor
sem karlmenn notuðu í minna mæli.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Jóhannes Hólm segir birting-
armyndir karlmannsins í auglýs-
ingum ólíkar.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Sigurjón Kjartansson sagði „kvensk-
an“ húmor helst felast í því að geta
gert grín að eigin vaxtarlagi.
Ingólfur V. Gíslason sagði við-
stöddum frá hættulegum tengslum
ofbeldis, karlmennsku og kynlífs.
Fjöldinn allur af fólki vildi fræðast um karlmennsku og efri hæðin á Grandrokk var smekkfull.
„Kvenskt“ karl-
mennskukvöld
eyrun@mbl.is
Karlmenn voru í naumum meirihluta á
karlmennskukvöldi Femínistafélagsins á
dögunum. Eyrún Magnúsdóttir fékk
hina bestu skemmtun út úr kvöldinu.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Gísli Hrafn Atlason hefur kynnt sér
kynlífskaup í Danaveldi og segir að
karlremba sé slæm fyrir samfélagið.