Morgunblaðið - 27.08.2003, Page 30

MINNINGAR
30 MIÐVIKUDAGUR 27. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Þ
á er Landsmótið yf-
irstaðið og hagyrðing-
arnir tínast aftur í
heimahagana. Í efra
og í neðra var eitt af
yrkisefnunum á laugardaginn var,
en sú málvenja hefur skapast að á
norðurfjörðunum búi menn í
neðra, en á Héraði í efra. Stefán
Vilhjálmsson kynnti sig með svo-
felldum orðum:
Ég er alinn upp í neðra
ýmsir þykjast reyndar sjá
þennan sama svipinn feðra
sem er Villa gamla á.
Vilhjálmur Hjálmarsson faðir
hans, frá Brekku í Mjóafirði, var
einmitt heið-
ursgestur
landsmótsins
og gladdi
marga með
máli sínu.
Hann heilsaði
mótsgestum með orðum Jónasar
skálda, sem bjó í Mjóafirði á
seinni hluta 19. aldar:
Yrki ég við íslenskt lag,
efnið gott mig styður.
Góðan dag og glaðan hag
gefi Drottinn yður.
Vilhjálmur gerði ekki mikið úr
hagmælsku sinni, en lumaði þó á
eigin stökum, m.a. heilræðavísum
sem hann orti fyrir vin sinn Daní-
el Sveinsson, vinnumann á
Brekku, sem ekki gerði grein-
armun á sérhljóðunum i og e. Ein
hljóðaði svo:
Best mun reynast bindinde
á brennivíne og tóbake,
en berðu þig eftir björginne
sem best þú mátt hjá kvenfólke.
Það fór vel á því að hótelið á
Djúpavogi væri kennt við framtíð-
ina, því veitingasalurinn var þétt-
skipaður hagyrðingum. Þrátt fyr-
ir allar bölspár lifir ferskeytlan
góðu lífi, eins og Vilhjálmur sagði:
„Og ferhendan lifir, á því er eng-
inn vafi, þó að Páll Ólafsson skáld
óttaðist það á sínum tíma að fer-
hendan væri að deyja. Hann orti:
Þegar mín er brostin brá
og búið Grím að heygja,
Þorsteinn líka fallinn frá
ferhendurnar deyja.
Þá var maður á Héraði, sem hét
Ólafur Bergsson, barnakennari
og verslunarmaður, afi Margrétar
konu minnar. Hann venti þessu
kvæði algjörlega í kross og sagði:
Þó að Páli bresti brá
og bili Grím að skrifa,
Þorsteinn líka falli frá
ferhendurnar lifa.“
„Í borðhaldinu var slétt hundr-
að manna, þannig að ég þarf ekki
að gera mig að lygara fyrir einn
mann,“ segir Stefán Vilhjálmsson
og rifjar upp söguna af rjúpna-
veiðimanni sem sagðist hafa veitt
99 rjúpur. Hann var spurður af
hverju hann segði ekki bara
hundrað og svaraði: „Ég fer ekki
að gera mig að lygara fyrir eina
rjúpu.“
Fyrripartar voru bornir fyrir
veislugesti með súpunni og var
höfundurinn Þorsteinn Bergsson
á Unaósi. Að borðhaldi loknu fóru
þeir Jói í Stapa yfir botnana sem
borist höfðu í sérstakan botna-
kassa, sem Hótel Framtíð hefur
komið sér upp, en það er trékassi
með útskornu loki eftir listamann-
inn Eyjólf Skúlason á Egils-
stöðum og sýnir lokið tvo ít-
urvaxna og allsnakta bakhluta. Í
hléi á dansleiknum voru lesnir
upp þeir botnar sem bestir þóttu.
Einn fyrriparturinn var svohljóð-
andi:
Hagyrðingar hækka róm,
hlaða niður glösum.
Hrönn Jónsdóttir botnaði:
Spekingslegir geifla góm
með gleraugu á nösum.
En „Þvergirðingur“ orti á
þessa leið:
„Orðin verða innantóm
yfir fullum glösum.“
Annar fyrripartur var byrjun á
braghendu:
Framtíð hérna finnst mér björt á
flestum sviðum.
Jón Karlsson í Gýgjarhólskoti
botnaði svona:
Þó er brak í lúnum liðum
lofar ellin sjaldan griðum.
Þriðji fyrriparturinn var með
innrími og þarf að gæta að því að
bera miðrímið fram að hætti
heimamanna:
Tökum flugið, kveðum kátt
könnum hugans vegi.
Brynjólfur Bergsteinsson var
einn margra sem víluðu ekki fyrir
sér að kveða dýrt:
Ei mun duga að lúta lágt
látum bugast eigi.
Góður rómur var gerður að því
þegar þrír austfirskir hagyrð-
ingar lýstu heimaslóðunum.
Hrönn Jónsdóttir sagði um Sunn-
mýlinga:
Ýmsir þykja ágjarnir
aðrir fremur gjafmildir
lítils háttar laundrjúgir
laglegir og spaugsamir.
Guðbjartur Össurarson sagði
frá Austur-Skaftfellingum og var
ein vísnanna svohljóðandi:
Aldan margan góðan grip
gaf í skútuströndum
og ýmsir bera svartan svip
frá sólríkari löndum.
Jón Bjarki Stefánsson gerði yf-
irreið um Norður-Múlasýslu og
setti sig í spor helstu hagyrðinga
á hverjum stað. Í Fljótsdalnum
sagði hann mikið um að vera
vegna virkjanaframkvæmda og
drypi þar smjör af hverju strái.
Hákon Aðalsteinsson byggi þar,
væri á móti virkjanafram-
kvæmdum og myndi líklega orða
lýsingu á Fljótsdalnum svona:
Í geði er fáum hér gramt
af gulli fá allir sinn skammt
og allir hér græða
hver einasta hræða
en ég er á móti því samt.
Þetta er aðeins brot af þeim
vísum sem ortar voru, enda koma
sífellt fram nýir og nýir hagyrð-
ingar, sem glæða ferskeytluna lífi.
Og trékassinn fyllist á Hótel
framtíð.
Bundið
mál í kassa
Rjúpnaveiðimaður sagðist hafa veitt 99
rjúpur. Hann var spurður af hverju
hann segði ekki bara hundrað og svar-
aði: „Ég fer ekki að gera mig að lygara
fyrir eina rjúpu.“
VIÐHORF
Eftir Pétur
Blöndal
pebl@mbl.is
✝ María Pétursdótt-ir fæddist í Ey-
hildarholti í Rípur-
hreppi í Skagafirði 6.
janúar 1918. Hún lést
á Dvalar- og hjúkrun-
arheimilinu Holtsbúð
í Garðabæ 16. ágúst
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru hjónin
Pétur Jónsson, frá
Nautabúi í Skaga-
firði, bóndi í Eyhild-
arholti og á Brúna-
stöðum í Fljótum,
síðar aðalgjaldkeri
Tryggingastofnunar
ríkisins, f. 4. apríl 1892, d. 30. sept.
1964, og Þórunn Sigurhjartardótt-
ir, frá Urðum í Svarfaðardal, f. 5.
maí 1890, d. 18. des. 1930. María
var þriðja í röð barna þeirra, en
systkini hennar voru: Jón, Sigur-
hjörtur, Pétur, Friðrik, Pálmi,
Soffía og Þórarinn, sem öll eru lát-
in. Seinni kona Péturs var Helga
Moth Jónsson, f. 1914, d. 2002.
Dóttir þeirra er Elísabeth Sólveig.
Sonur Péturs og Guðbjargar Jó-
hannesdóttur er Páll. Eftir lát
móður sinnar ólst María upp hjá
Hólmfríði Jónsdóttur, föðursystur
sinni, og manni hennar, Axel Krist-
jánssyni, kaupmanni á Akureyri.
Uppeldissystkin Maríu eru Björg,
Sólveig og Páll.
María giftist 11. maí 1945 Jör-
undi Oddssyni frá Hrísey, f. 13.
febrúar 1919, d. 30.ágúst 1959, við-
skiptafræðingi og aðalbókara
Landssíma Íslands. Foreldrar hans
voru hjónin Oddur Sigurðsson frá
Steindyrum á Látraströnd, skip-
stjóri í Hrísey, og
Sigrún Jörundsdóttir
frá Hrísey. Börn
Maríu og Jörundar
eru: 1) Ragnar, f.
1945, kvæntur Svan-
hvíti Sigurðardóttur,
f. 1949. Börn þeirra
eru: a) María, f. 1965,
gift Skildi Pálma-
syni, b) Guðbjörg, f.
1967, c) Jörundur, f.
1979. 2) Sigrún, f.
1948, gift Sveini Áka
Lúðvíkssyni, f. 1947.
Synir þeirra eru: a)
Jörundur Áki f. 1971,
kvæntur Herdísi Sigurbergsdótt-
ur, b) Sveinn Áki f. 1976, kvæntur
Áslaugu H. Jónsdóttur. Lang-
ömmubörnin eru sjö.
María lauk gagnfræðaprófi frá
Gagnfræðaskóla Akureyrar og fór
síðan í húsmæðraskóla í Dan-
mörku. Að honum loknum vann
hún við heimilisstörf í Kaup-
mannahöfn um nokkurt skeið. Eft-
ir heimkomuna var María við skrif-
stofustörf á Akureyri. Hún starfaði
um árabil hjá Ragnari Þórðarsyni í
Markaðnum og var þar verslunar-
stjóri, en árið 1961 réðst hún til
starfa hjá Útvegsbanka Íslands og
starfaði þar til ársins 1987, seinni
árin sem deildarstjóri. Árið 1970
vann hún hjá Privatbanken í Kaup-
mannahöfn. María var í stjórn
Starfsmannafélags Útvegsbank-
ans og einnig var hún í stjórn
Skagfirðingafélagsins í Reykjavík.
Útför Maríu verður gerð frá Bú-
staðakirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 10.30.
Með örfáum orðum langar mig
að minnast tengdamóður minnar
Maríu Pétursdóttur. Með þakklæti
hugsa ég til hennar, en Maríu
kynntist ég ung að árum. Sautján
ára gömul fluttist ég inn á hennar
heimili. Þá kunni hún lagið á ungu
stúlkunni, hvort sem um tiltekt
eða matargerð var um að ræða,
sagði hún þá yfirleitt „Gerðu þetta
bara eins og þú vilt, en ég er vön
að gera þetta svona,“ og auðvitað
gerði ég eins og hún var vön að
gera og báðar vorum ánægðar. Ég
man ekki eftir öðru en að okkur
kæmi vel saman. Hún var þolin-
móð, ákveðin, en réttsýn.
Heimili hennar stóð alltaf opið
eins og okkar annað heimili öll þau
tuttugu ár sem við bjuggum úti á
landi. Dætur okkar héldu til hjá
henni meðan þær stunduðu fram-
haldsnám. María hélt partý fyrir
þær, eða „gilli“ eins og hún kallaði
það, einnig útskriftarveislur að
hennar frumkvæði eins og það
væri alveg sjálfsagt. Ekki má
gleyma kímnigáfunni sem hún hélt
til daudadags þrátt fyrir hennar
erfiða sjúkdóm. Það er af mörgu
að taka, en ég get ekki minnst
Maríu án þess að nefna þá sér-
stöku umhyggju sem Sigrún dóttir
hennar sýndi móður sinni alla tíð
og kom til hennar nær daglega eft-
ir að hún hætti að vinna fyrir um
15 árum. Mikil kona er horfin í
annan heim, södd lífdaga.
Blessuð sé minning hennar.
Svanhvít Sigurðardóttir.
Að heilsast og kveðjast, það er
lífsins saga. Í dag kveð ég tengda-
móður mína, Maríu Pétursdóttur,
konu sem hefur verið fastur punkt-
ur í lífi mínu sl. 36 ár, eða allt frá
því ég fór að gera hosur mínar
grænar fyrir einkadóttur hennar,
Sigrúnu. Ekki er ég viss um að
henni hafi í byrjun litist alltof vel á
strákgopann sem sóttist eftir
stelpunni, en okkur Maríu varð
fljótt vel til vina og fann ég strax
að hún var engin venjuleg kona.
Hvort sem hún var ávörpuðMaría,
frú María, Maja frænka eða amma
María var virðingin og væntum-
þykjan sú sama. María missti móð-
ur sína ung og þá fóru flest systk-
inin til aðstandenda svo þau ólust
ekki upp saman né umgengust að
ráði fyrr en uppkomin og var
henni það kappsmál að þau end-
urnýjuðu systkinatengslin, enda
var María mjög frændrækin. Hún
var þriðja í röð systkinanna en
manni fannst hún vera höfuð ætt-
arinnar, sú sem allir litu upp til og
leituðu til. Gaman var að hlusta á
hana þegar bræður hennar komu í
heimsókn og sátu hjá henni í eld-
húsinu og hún var að ,,siða þá“ til.
Eftir fráfall móður sinnar ólst
María upp hjá Hólmfríði föður-
systur sinni og hennar manni Axel
Kristjánssyni, kaupmanni á Akur-
eyri. Var alltaf mjög kært með
henni og uppeldissystkinum henn-
ar.
María var falleg kona og
skemmtileg og alltaf var stutt í
glettnina hjá henni og oft varð ég
fyrir stríðni hennar. Hún var ávallt
mjög snyrtilega klædd, svo eftir
var tekið og hélt hún þeim eig-
inleika alla tíð. Af langri samleið
er margs að minnast, gleðistunda
þar sem áföngum var fagnað, há-
tíða, ferðalaga o.fl. Það var t.d.
gaman að ferðast með Maríu um
Skagafjörðinn og hlusta á hana
lýsa bernskuárum sínum og hlusta
á söguna um það þegar hún barn
að aldri ,,drukknaði næstum“ í
Héraðsvötnum og var bjargað af
bræðrum sínum og frænda. Hún
sagðist stundum vera af besta
hestakyni Skagafjarðar og þar sem
ég hef verið í hestamennsku frá
unglingsárum hafði ég gaman af
ræða við hana um hina frægu
MARÍA
PÉTURSDÓTTIR
✝ Sigurþór Sigurðs-son fæddist 8. des-
ember 1919 í Reykja-
vík. Hann lést á
dvalarheimilinu Drop-
laugarstöðum í
Reykjavík mánudag-
inn 18. ágúst síðast-
liðinn. Foreldrar Sig-
urþórs voru Sigurður
Kristinn Gíslason frá
Akranesi, f. 23. maí
1884, d. 8. mars 1974,
og Ólafía Ragnheiður
Sigurþórsdóttir hús-
freyja, f. 28. nóvem-
ber 1887 í Guttorms-
haga í Holtahreppi í
Rangárvallasýslu, d. 19. nóvem-
ber 1977. Systkini Sigurþórs eru
Ragnheiður, f. 8. desember 1909,
d. 26. janúar 1998, Sigríður, f.
10. nóvember 1911, d. 8. júlí
1994, Vilborg, f. 9. febrúar 1913,
Sigurþórs og fyrverandi eigin-
konu hans, Sigurlaugar M. Guð-
mundsdóttur, Guðmundur Örn,
búsettur í Houston í Bandaríkj-
unum, f. 24. ágúst 1946. Börn
hans eru 1) Sigurlaug Margrét,
f. 30. nóvember 1967 í sambúð
með Pétri Hjaltested, f. 16. 10.
1969, börn þeirra eru Laufey, f.
23. maí 1995, og Unnur, f. 21.
júní 1999. 2) Ágúst Örn, f. 4.
október 1971, dóttir hans var
Helga Ósk, f. 5. ágúst 2003, d. 7.
ágúst 2003. 3) Sigurþór, f. 27.
mars 1973, synir hans eru Jó-
hann Arnar, f. 2. nóvember 1994,
og Róbert Arnar, f. 26. mars
2000, 4) Paul Kolka, f. 4. ágúst
1987. Núverandi eiginkona Guð-
mundar er Eileen Sigurthorsson,
f. 10. júní 1952 í Pasadena, í
Texas, Bandaríkjunum. Dóttir
hennar og uppeldisdóttir Guð-
mundar er Kelli Sue Butler, f. 2.
desember 1971. Eiginmaður
hennar er Randy Butler, f. 18.
desember 1973.
Útför Sigurþórs verður gerð
frá Dómkirkjunni í Reykjavík í
dag og hefst hún klukkan 15.
Óskar Guttormur,
f. 21. júlí 1914, d.
21. janúar 1998,
Kristín Ólafía, f.
23. október 1916,
d. 16. maí 2002,
Svava, f. 3. febrúar
1922, d. 28. nóvem-
ber 1994, Emilía
Sigríður, f. 24. júlí
1923, Gísli, f. 26.
júní 1926, 14. júlí
1991, og Valgerð-
ur, f. 12. janúar
1928.
Eftirlifandi eig-
inkona Sigurþórs
er Margrét Friðriksdóttir ljós-
móðir, f. 1. desember 1927. For-
eldrar hennar voru Friðrik Jóns-
son, f. 8. nóvember 1896, d. 16.
apríl 1977, og Sigríður Bene-
diktsdóttir, f. 24. nóvember
1892, d. 23. ágúst 1987. Sonur
Hinn 18. ágúst lést á Droplauga-
stöðum fyrrverandi tengdafaðir, afi
sona minna og langafi barnabarna
minna.
Mig langar að minnast þín kæri
Sigurþór með miklum hlýhug og
kærleika frá okkur.
Þú varst sterkur persónuleiki og í
okkar minningu varstu ávallt á
fleygiferð á meðan heilsan leyfði.
Burstagerðarmaður, smiður og
heildsali. Skoðanir þínar voru ávallt
mjög ákveðnar, hvort sem það varð-
aði fólk, þjóðfélagsmál og ekki síst
stjórnmál.
Þú áttir yndislega eftirlifandi eig-
inkonu sem stóð þér ávallt við hlið og
studdi á allan hátt, Margrét Frið-
ríksdóttir ljósmóðir, lengst starfandi
á Fæðingardeild Landspítalans en
hún tók á móti báðum afastrákunum
þínum.
Synir mínir minnast afa og ömmu-
helganna; þar á meðal man Sigurþór
nafni þinn eftir veggklukkunni í stof-
unni sem heyrðist svo vel í og sló á
hálftíma fresti, bíóferðir á sunnudög-
um og Gústi minn man sérstaklega
eftir söluferð með þér norður í landi.
Mikið þótti okkur vænt um að hafa
verið hjá þér mánudaginn 18. ágúst
þar til þú kvaddir. En þá varst þú bú-
in að segja okkur að þú værir að fara
á nýtt Dvalarheimili, sem á þeirri
stundu fannst þér ekkert mál fyrir
þig, og fallegur staður sagðir þú.
SIGURÞÓR
SIGURÐSSON