Morgunblaðið - 26.09.2003, Blaðsíða 27

ÁRLEGUR aðalfundur Heim-
dallar, félags ungra sjálfstæð-
ismanna í Reykjavík, verður hald-
inn miðvikudaginn
1. október næst-
komandi og þá
verður að vanda
kosið í stjórn fé-
lagsins. Nú sem
fyrr sækjast margir
eftir stjórnarsæti,
sem er ánægjulegt
og merki um að eft-
irsóknarvert þyki
að starfa innan fé-
lagsins. Það er þó
miður að nokkrir
frambjóðendur hafi
séð ástæðu til að
hafa í frammi full-
yrðingar, í grein
sem birtist í Morg-
unblaðinu 23. sept-
ember, sem eiga ekki við rök að
styðjast og gefa ekki rétta mynd
af því mikla starfi sem unnið hefur
verið í félaginu á undanförnum ár-
um.
Kynjunum gert jafn hátt und-
ir höfði
Má þar fyrst nefna fullyrðingar
þess efnis að stuðningur Heim-
dallar við ungu karlmennina fjóra,
sem tóku þátt í prófkjöri Sjálf-
stæðisflokksins síðastliðið haust,
hafi verið meiri en stuðningur fé-
lagsins við framboð ungu
kvennanna tveggja. Konum og
körlum er, sem vera ber, gert jafn
hátt undir höfði innan Heimdallar.
Þess var sérstaklega gætt í próf-
kjörinu síðastliðið haust að Heim-
dallur gæfi öllum frambjóðendum
sömu tækifæri til að koma sér á
framfæri. Má þar á meðal nefna
að félagið gaf út tímarit þar sem
allir frambjóðendur birtu heilsíðu-
auglýsingu, Heimdallur hélt fram-
boðsfund með öllum ungum fram-
bjóðendum og framboð allra ungra
frambjóðenda var kynnt á heim-
síðu félagsins. Að skýra misgóðan
árangur frambjóðenda í prófkjör-
inu með vísan til vinnubragða
Heimdallar er því alrangt. Eins og
oft hefur verið reifað er ljóst að
þátttakendurnir í prófkjörinu
settu sér mismunandi markmið,
höfðu mismikla reynslu af stjórn-
málum, þeir háðu misjafnlega um-
svifamikla kosningabaráttu og
vörðu mismiklum fjármunum til
prófkjörsbaráttunnar. Önnur und-
irritaðra var kosningastjóri ungs
kvenframbjóðanda og fullyrðir að
hún hlaut ekki síðri stuðning
stjórnar Heimdallar en karl-
frambjóðendurnir.
Félagið kynnt ungu fólki
Fyrrnefndir frambjóðendur til
stjórnar Heimdallar halda því á
lofti að lítið hafi verið gert til að
vekja athygli ungs fólks á starfi
félagsins. Ekki er ástæða til að
telja hér upp allt það sem gert
hefur verið til að kynna félagið og
starfsemi þess á undanförnum ár-
um, en í þessu samhengi má
minna á að á síðastliðnum tveimur
árum voru bæði sveitarstjórn-
arkosningar og Alþingiskosningar.
Hægt er að fullyrða að ungir sjálf-
stæðismenn í Reykjavík hafi verið
mjög áberandi í kringum bæði
borgarstjórnarkosningarnar og Al-
þingiskosningarnar. Mikill fjöldi
ungs fólks tók virkan þátt í kosn-
ingabaráttunni og Heimdallur stóð
að blaðaútgáfu, sjónvarpsauglýs-
ingum, fundum og öðrum uppá-
komum þar sem stefna Sjálfstæð-
isflokksins og Heimdallar var
kynnt fyrir ungu fólki.
Kynjahlutföllin jafnast
Lengst af tóku karlmenn mun
meiri þátt í stjórnmálastarfi á Ís-
landi en konur. Hægt og sígandi
hefur þátttaka kvenna sem betur
fer aukist, þó enn sé nokkuð í
land. Í Heimdalli hafa kynja-
hlutföll félagsmanna jafnast smám
saman og nú er það svo að í
yngsta aldurshóp félagsmanna, 15
til 20 ára, eru stelpur 44% en
strákar 56%. Það er órækur vitn-
isburður um að Heimdalli hafi tek-
ist að laða jafnt stúlkur sem
stráka til starfa innan félagsins á
undanförnum misserum.
Heimdallur er stórt félag og
innan þess starfar mikill fjöldi af
áhugasömu, duglegu og jákvæðu
fólki af báðum kynjum, sem vinn-
ur að sameiginlegum hugsjónum í
stjórnmálum. Stefna félagsins
höfðar ekki síður til kvenna en
karla og nýjum félagsmönnum,
sama af hvoru kyninu þeir eru, er
vel tekið og allir sem sækjast eftir
að taka þátt í starfsemi félagsins
ganga að opnum dyrum. Undirrit-
aðar hlakka til að sjá næstu stjórn
Heimdallar halda áfram á réttri
braut og skora á frambjóðendur
til stjórnar að fara með rétt mál í
kosningabaráttunni.
Staðreyndir um Heimdall
Eftir Helgu Árnadóttur og Þorbjörgu Helgu Vigfúsdóttur
Helga er varaformaður Heimdall-
ar, Þorbjörg er 1. varaformaður
SUS.
Þorbjörg Helga
Vigfúsdóttir
Helga
Árnadóttir
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. SEPTEMBER 2003 27
Í DAG munu fimm konur taka við námstyrkjum frá Orkuveitu Reykjavík-
ur, en þær eiga það allar sameiginlegt að stunda nám í greinum sem hefð-
bundið er að líta á sem karlagreinar. Tilgangurinn með styrkjunum er að
hvetja og verðlauna konur sem hafa ákveðið að afla sér
menntunar af þeirri tegund sem fyrirtækjum eins og Orku-
veitunni nýtist einna best. Með þessum námsstyrkjum vill
Orkuveitan leggja sitt lóð á vogarskálarnar til að stuðla að
jafnara námsvali kynjanna, en þeir eru jafnframt liður í jafn-
réttisáætlun Orkuveitunnar sem hefur að markmiði að jafna
hlut kynja í stjórnunar- og ábyrgðarstöðum hjá Orkuveitunni
og draga úr skiptingu kynja í hefðbundin karla- og kvenna-
störf. Stjórnunar- og ábyrgðarstöður hjá Orkuveitunni eru
að miklum meirihluta skipaðar fólki með menntun á tækni-
sviði og því var einsýnt að Orkuveitunni myndi seint ganga
að ná markmiðum um jafnari hlut kynja í stjórnunarstöðum
ef konur myndu ekki í auknum mæli breyta hefðbundnu
námsvali sínu.
Nú þarf að huga að iðnnáminu
Upphaf þessara styrkveitinga má rekja til þeirrar ákvörð-
unar Vatnsveitu Reykjavíkur árið 1997 að efna til árlegrar
styrkveitingar til kvenna í verk- og tæknifræðigreinum á há-
skólastigi. Eftir sameiningu veitufyrirtækjanna á árinu 2000
tók Orkuveita Reykjavíkur við merkinu og hafa styrkirnir
verið veittir í hennar nafni síðan. Í ár ákvað stjórn Orkuveit-
unnar að fjölga þessum styrkjum og bæta við nýjum flokki
styrkveitinga. Sú ákvörðun brýtur í blað bæði í sögu Orku-
veitunnar og vonandi líka í menntunarsögu íslenskra kvenna.
Nýjungin í ár felst í því að í fyrsta skipti hérlendis svo vitað
sé hefur konum sem stunda nám í hefðbundnum iðngreinum
karla, þ.e. rafvirkjun, vélvirkjun, vélfræði, múraraiðn og
pípulögnum verið gefinn kostur á að sækja um námsstyrki
ætlaða konum í þessum greinum. Á undanförnum árum höf-
um við séð mikla aukningu í ásókn kvenna í verk- og tækni-
fræðigreinar á háskólastigi. Þannig var hlutur kvenna í verkfræði í Háskóla
Íslands aðeins 14,3% á árinu 1997, sama ár og styrkveitingarnar hófust, en er
núna í haust 29%. Hlutur kvenna í tæknifræði er enn nokkru lakari, eða
14,3%. Og ef litið er til kvenna sem stunda nám á iðn- eða tæknibrautum á
framhaldskólastigi er hann enn mjög lítill, eða 9,9%. Því telur stjórn Orku-
veitunnar brýnt að stækka þann hóp kvenna sem sækir í nám í þessum grein-
um, ekki síst þegar litið er til iðnnáms og annars tæknináms á framhalds-
skólastigi.
Sterkir og fjölhæfir námsmenn
Þegar litið er allt til upphafs styrkveitinganna þá hefur það alltaf verið út-
hlutunarnefnd Orkuveitunnar jafnmikið aðdáunarefni hversu glæsilegar
umsóknir um þessa námsstyrki hafa verið. Umsækjendur eru undantekn-
ingalaust hörkugóðir námsmenn sem ýmist státa af einkunnum sem jaðra við
að vera fræðilega ómögulegar eða eru með námsferil að baki sem einkennist
af áræðni, sjálfstæði og mikilli fjölhæfni. Þannig er ekki óalgengt að sam-
hliða því að stunda krefjandi nám og gera það með miklum sóma séu um-
sækjendur jafnframt tónlistarmenn, afreksfólk í íþróttum, félagslega mjög
virkir eða með frábæran árangur á öðrum sviðum, jafnvel líka margra barna
mæður. Þá gera margar kvennanna sem sækja um styrkina grein fyrir
áhugasviðum sínum innan fagsins og áformum um lokaverkefni og lýsa
þannig hugmyndum um rannsóknir sem fagfólk innan Orkuveitunnar veit að
mikill faglegur fengur verður að.
Í fyrsta skipti sem tekið var við umsóknum mátti telja þær á fingrum ann-
arrar handar. Þeim hefur fjölgað stórlega ár frá ári og nú komu 66 umsóknir
um styrki frá nemendum í verk- og tæknifræðigreinum. Alls 10 umsóknir
bárust um styrki til kvenna í iðnnámi, en þær voru frá konum innan Vélskól-
ans, Iðnskólans í Reykjavík og iðnbrautum ýmissa annarra fjölbrautaskóla.
Vonandi eigum við eftir að sjá jafnmikla fjölgun bæði kvenkyns nemenda og
styrkumsókna á því sviði á komandi árum, rétt eins og frá konum í verk- og
tæknifræðinámi á háskólastigi. Til hamingju, stelpur.
Til hamingju, stelpur
Eftir Steinunni Valdísi Óskarsdóttur, Þorbjörgu Helgu Vigfúsdóttur og Hildi Jónsdóttur
Höfundar eru í úthlutunarnefnd Orkuveitu Reykjavíkur.
Þorbjörg Helga
Vigfúsdóttir
Hildur
Jónsdóttir
Steinunn Valdís
Óskarsdóttir
HINN 26. september verður Evr-
ópski tungumáladagurinn enn á ný
haldinn í Evrópu og víðar, í því skyni
að fagna fjölbreytni
tungumála og vekja
athygli á mikilvægi
tungumálakunn-
áttu. Fyrsti Evr-
ópski tungu-
máladagurinn var
haldinn hátíðlegur
hinn 26. september 2001 á Evrópsku
tungumálaári. Frá þeim tíma hefur
dagurinn fest sig í sessi og í tilefni
dagsins á fjöldi skemmtilegra við-
burða sér stað um gervalla Evrópu, í
skólum jafnt sem annars staðar.
Markmiðin með Evrópska tungu-
máladeginum 2003 eru að vekja al-
menning til vitundar um mikilvægi
tungumálanáms og auka fjölbreytni
þeirra tungumála sem kennd eru,
með það að markmiði að stuðla að
fjöltyngi og skilningi á menningu
annarra þjóða; að vekja athygli á til-
veru og gildi allra þeirra tungumála
sem töluð eru í Evrópu auk þess að
hvetja til símenntunar í tungumálum
bæði til að koma til móts við efna-
hagslegar, félagslegar og menning-
arlegar breytingar í Evrópu, og sem
lið í því að styrkja sjálfsmynd ein-
staklingsins.
Kunnátta í tungumálum kemur
öllum til góða, jafnt ungum sem
öldnum. Það er aldrei of seint að
leggja stund á tungumálanám og
njóta þeirra tækifæra sem það býð-
ur upp á. Með því að læra tungumál
annarra þjóða aukum við gagn-
kvæman skilning og sigrumst á
menningarmun sem skilur okkur að.
Hægt er að fagna Evrópska
tungumáladeginum í skólum, á
vinnustöðum eða á hvaða vettvangi
sem er með dagskrá sem ungir jafnt
sem aldnir taka þátt í. Öll tungumál
koma til greina, jafnt þau sem við
lærum á unga aldri sem og þau sem
við höfum lagt stund á síðar, jafnt
evrópsk mál sem önnur, og jafnt op-
inber sem svæðisbundin tungumál
eða táknmál.
Markmiðið er að menntastofnanir
um allt land, leikskólar, grunn-
skólar, framhaldsskólar, háskólar og
aðrir hagsmunaaðilar, taki áskor-
uninni og nýti daginn til vinnu við
spennandi og lærdómsrík tungu-
málaverkefni. Vonir standa til þess
að dagurinn nái að festa sig rækilega
í sessi og verði til þess að auka al-
menna umræðu um gildi tungumála-
kunnáttu og skilning á eigin menn-
ingu og annarra.
Engum ætti að þurfa að leiðast á
Evrópska tungumáladeginum 2003
því mennta- og menningarstofnanir
um allt land munu standa fyrir
margvíslegum uppákomum í tilefni
dagsins. Grunn- og framhaldsskólar
ætla að nýta daginn til verkefna er
tengjast tungumálum og menningu
og má sem dæmi nefna að Grunn-
skólinn á Súðavík mun nýta sér það
fjölmenningarlega samfélag sem
Vestfirðir eru orðnir og bjóða er-
lendum íbúum í þorpinu í heimsókn í
skólann og fá þá til að kenna bæði
nemendum og kennurum örlítið í
sínum tungumálum. Nemendur
Kvennaskólans munu koma saman á
sal og syngja á öllum þeim tungu-
málum sem þau læra í skólanum.
Goethe-Zentrum í Reykjavík mun
í tilefni dagsins bjóða upp á sýnd-
arveruleikaferð um hinn þýskumæl-
andi heim. Farin verður sælkeraferð
og á meðan á henni stendur læra
menn stuttar notadrjúgar setningar
og fræðast um matarmenningu
þeirra héraða sem ferðast verður
um. Þetta ferðalag mun fara fram í
húsnæði Goethe-Zentrum á Lauga-
vegi 18, III. hæð frá kl. 16–17.30.
Alþjóðahúsið verður einnig með
dagskrá í tilefni dagsins, en að
kvöldi 25. september verður opnað
samstarfsverkefni Alþjóðahúss og
Stúdentaráðs HÍ sem ber nafnið
Tungumálaskiptin. Verkefnið felst í
tungumálamiðlun sem fer þannig
fram að Íslendingar læra annað
tungumál af útlendingi sem býr hér
á landi og útlendingurinn fær tæki-
færi til að æfa sig og bæta íslensku-
kunnáttu sína.
Að kvöldi Evrópska tungu-
máladagsins stendur Alþjóðahúsið
fyrir dagkrá um ást og rómantík.
Fólk víðsvegar að úr heiminum mun
lesa upp rómatíska, lostafulla eða
ástþrungna kafla úr bókum á eigin
tungumáli og að upplestrinum lokn-
um fá íslenskumælandi hlustendur
skýringar á tungumáli sem þeir
skilja. Dagskráin verður fremur
óformleg og opin og er fólki frjálst
að mæta með sínar bækur og lesa
eða segja sögur á öðrum tungu-
málum. Dagskráin hefst kl. 21.00 á
Kaffi Kúltúre í Alþjóðahúsinu á
Hverfisgötu.
Stofnun Vigdísar Finnbogadóttur
í erlendum tungumálum mun svo, í
tilefni dagsins, standa fyrir málþingi
um ungt fólk og tungumálakunnáttu.
Þar munu grunn- og framhalds-
skólanemendur, auk fulltrúa for-
eldra, koma saman og ræða vítt og
breitt um tungumálakunnáttu og
menningarlæsi. Fjallað verður um
máltöku og menningarlæsi erlendra
skiptinema á Íslandi, um nám í forn-
málum í íslenskum menntaskóla,
nám og störf á Spáni, tvítyngi barna,
um tungumálanám almennt í ís-
lenskum menntaskólum, og það að
læra tungumál á borð við japönsku.
Að loknum framsöguerindum
mun frú Vigdís Finnbogadóttir
stjórna pallborðsumræðum um ungt
fólk, tungumálakunnáttu og menn-
ingarlæsi. Þá verður Evrópumerkið
(European Label) veitt, en það er
viðurkenning fyrir nýbreytniverk-
efni í tungumálanámi og tungumála-
kennslu. Málþingið hefst kl. 15.00 og
er haldið í hátíðarsal Háskóla Ís-
lands (aðalbyggingu).
Stofnun Vigdísar Finnbogadóttur
í erlendum tungumálum hvetur alla
til að taka virkan þátt í þeirri form-
legu dagskrá sem á boðstólum er á
Evrópska tungumáladaginn. Þá er
dagurinn einnig kjörinn vettvangur
til þess að huga að eigin tungumála-
kunnáttu, nota þá kunnáttu sem fyr-
ir er og huga að því að alltaf er hægt
að bæta við sig. Kunnátta í erlendum
tungumálum er lykillinn að skilningi
á erlendum menningarheimum og á
tímum hnattvæðingar og síaukinna
samskipta þjóða á milli verður slíkur
skilningur sífellt mikilvægari.
Evrópski tungumáladagurinn 26. september 2003
Eftir Sigfríði Gunnlaugsdóttur
Höfundur er verkefnisstjóri Stofn-
unar Vigdísar Finnbogadóttur í er-
lendum tungumálum.
RJÚPNASKYTTUR hafa haldið
áfram að kveina yfir hinni rétt-
mætu alfriðun rjúpunnar. Meira
að segja hafa sumir
veiðimenn talað,
eins og þeir ættu
tilkall til veiðanna,
af því að þeir hafi
svo lengi stundað
rjúpnaveiðarnar.
Nú skuluð þið
heyra gamla sögu.
Tvær konur bjuggu saman í
einu herbergi. Þær áttu sinn son-
inn hvor. Þeir voru smábörn á
sama aldri. Þeir sváfu hjá mæðr-
um sínum. Önnur konan hafði
lagst ofan á sinn son, svo að hann
dó. En hún fór með hann og lagði
í rúm grannkonunnar og tók
hennar son og lagði hjá sér. Þegar
grannkonan vaknaði sá hún son
hinnar konunnar liggja dáinn hjá
sér. Hún vildi fá sinn son aftur.
En konan þrætti og sagði að sá
sem lifði væri sonur sinn. Þræta
kvennanna um drenginn sem lifði
gekk svo langt, að málið var lagt
fyrir Salómonsdóm. Þar voru
margir viðstaddir. Salómon hinn
vitri konungur hlustaði á mál
kvennanna um stund. Síðan sagði
hann við hermann: „Högg þú
drenginn í sundur og skulu þær
hafa sinn hlutinn hvor“. Önnur
konan æpti þá upp yfir sig: „Nei –
nei. Gefið henni heldur barnið“.
En hin sagði: „Já, höggvið hann“.
Þá sagði Salómon: „Sú sem vill
ekki láta deyða barnið er móðir
þess – hún vill heldur gefa það.
Hún elskar barnið. Fáið henni
drenginn“.
Við sem elskum rjúpuna og vilj-
um ekki láta deyða hana. Við eig-
um rjúpuna.
Vona ég að umhverfisráðherra
sjái það með Salómon, hvorri
beiðninni á að hlýða. Vonandi læt-
ur hún skotmannagræðgina sem
vind um eyrun þjóta og heldur
fast við sína réttu og drengilegu
ráðstöfun.
Við sem fyrir löngu vildum al-
friðun rjúpunnar, eigum nú loks-
ins að fá réttlætið fram. Kjarval
bannaði að skjóta rjúpur. Loksins
á því banni að verða hlýtt.
Á ég rjúpuna
eða þú,
rjúpna-
skytta?
Eftir Rósu B. Blöndals
Höfundur er rithöfundur.