Morgunblaðið - 19.10.2003, Blaðsíða 15

gerð sem gerði borgurum frá 25
löndum, sem öll eru múslimaríki að
Norður-Kóreu undanskilinni, skylt
að skrá sig sérstaklega við komuna
til landsins, veita afrit af fingraför-
um og hafa samband við yfirvöld
fjörutíu dögum eftir komu sína.
Kunnur pakistanskur ritsjóri, Ejaz
Haider, lenti í vandræðum þegar
hann uppfyllti ekki þessi skilyrði.
Haider var í Washington í boði
bandaríska utanríkisráðuneytisins
og hafði aðstöðu í Brookings-rann-
sóknastofnuninni. Dag einn þegar
hann var að ganga inn í bygginguna
var hann stöðvaður af tveimur vopn-
uðum mönnum, sem tóku hann hönd-
um fyrir þær sakir að hann sinnti
ekki tilkynningaskyldunni. Að sögn
Haiders hafði utanríkisráðuneytið
fullvissað hann um að það væri
óþarft. Það vildi Haider til happs að
hann var í vinfengi við utan-
ríkisráðherra Pakistans, sem einmitt
var staddur í Washington. Yfir-
maður Suður-Asíudeildar Brook-
ings-stofnunarinnar, Stephen
Cohen, gerði honum viðvart og
Haider var látinn laus eftir að ráð-
herrann hafði tekið mál hans upp við
Ashcroft og hinn bandaríska starfs-
bróður sinn, Colin Powell. Ella hefði
Haider vafalaust verið vísað úr landi,
eins og fjölmörgum öðrum. Cohen
lét þau ummæli falla að hann hefði
ekki búist við að verða vitni að því í
sínu heimalandi að fólk væri stöðvað
á götunni fyrir engar sakir og tekið
höndum.
Í maí síðastliðnum höfðu 2.747 er-
lendir borgarar verið handteknir á
grundvelli þessarar reglugerðar.
Haldið í átta mánuði vegna
útrunninnar vegabréfsáritunar
Innflytjendalög í Bandaríkjunum
heimila að innflytjendur séu hneppt-
ir í varðhald til að tryggja að unnt sé
að senda þá úr landi ef úrskurður
fellur á þann veg. Síðustu misseri
hefur fjöldi innflytjenda verið tekinn
höndum samkvæmt þessari heimild.
Þeir eiga ekki sama rétt á lögfræði-
ráðgjöf og almennir fangar og 80%
þeirra fá enga lögfræðiaðstoð.
Í annarri nýútkominni bók, Taint-
ed Legacy eftir William Schultz, for-
stöðumann Bandaríkjadeildar
mannréttindasamtakanna Amnesty,
segir meðal annars frá máli Pakist-
anans Ansers Mehmood. Vegabréfs-
áritun hans var runnin út þegar
hann var handtekinn í New York í
byrjun október 2001. Daginn eftir
var hann yfirheyrður af alríkislög-
reglumönnum, sem töldu sig ekkert
hafa á honum að græða. Þá var hann
færður í handjárn, leggjárn og
keðjubelti og fluttur í varðhaldsfang-
elsi í Brooklyn. Þar settu verðir á
hann tvenn handjárn og ein leggjárn
til viðbótar, hrintu honum upp að
vegg og neyddu hann til að hlaupa
eftir löngum gangi þannig að járnin
skárust í húð hans. Eftir tvær vikur
var Mehmood leyft að hringja í eig-
inkonu sína. Ekki náðist í hana og
var Mehmood þá sagt að hann gæti
reynt aftur eftir sex vikur. Hjónin
fengu loks að hittast þegar hann
hafði verið í haldi í þrjá mánuði.
Þann tíma hafði hafði hann verið
hafður í einangrun í gluggalausum
klefa, þar sem tvær flúorperur voru
látnar loga í loftinu allan sólarhring-
inn. Að lokum var Mehmood ákærð-
ur fyrir að nota ógilt almannatrygg-
ingaskírteini og var hann sendur úr
landi í maí 2002, nærri átta mánuð-
um eftir handtökuna.
Skýrsla sem unnin var af innra
eftirliti dómsmálaráðuneytisins og
kom út í júní staðfestir að fólki sem
hefur engin sannanleg tengsl við
hryðjuverk hafi verið haldið föngnu
með þessum hætti, oft svo mánuðum
skiptir, við óviðunandi aðstæður og
án þess að fá að ræða við lögmenn
eða ættingja. Í skýrslunni kemur
fram að mikill fjöldi innflytjenda og
erlendra ríkisborgara hafi verið tek-
inn höndum eftir hryðjuverkin 11.
september og að starfsmenn alrík-
islögreglunnar hafi ekki lagt sig
fram um að skilja að þá menn sem
hafi verið teknir af handahófi og þá
sem raunverulega léki grunur á að
tengdust hryðjuverkum. Eru þau
vinnubrögð harðlega gagnrýnd.
Heimildir
American Civil Liberties Union, AP, Cato
Institute, BBC, The New York Review of
Books, The Washington Post.
öryggishagsmuna
adalheidur@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 2003 15
#2 GÓ‹UR MATUR
HVERS VEGNA ÍSLAND?
40 ÁSTÆ‹UR
ICELAND REVIEW
ÁSKRIFTARSÍMI 512-7517
askrift@icelandreview.com
Til sölu
Falleg verslun með glæsilega
og spennandi sérvöru, staðsett á besta
stað í miðbæ Reykjavíkur, til sölu
af sérstökum ástæðum (veikindi eiganda).
Upplagt tækifæri til að skapa sér sjálfstæða
atvinnu í fallegu fyrirtæki og góðu umhverfi.
Miklir möguleikar og vöxtur í
arðbærri verslun. Góð vertíð framundan.
Áhugasamir leggi inn helstu upplýsingar
á auglýsingadeild Mbl., Kringlunni 1, R., eða á
netfang book@isl.is fyrir 28. október nk. merkt:
„Góð staðsetning“.