Morgunblaðið - 21.10.2003, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 ÞRIÐJUDAGUR 21. OKTÓBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
FORSVARSMENN Kirkjugarða Reykjavík-
urprófastsdæma gera ráð fyrir að taka samtals 50
hektara land undir kirkjugarða á næstu tveimur
áratugum. Við Gufuneskirkjugarð eru fimmtán
hektarar sem ráðgert er að taka undir grafarsvæði
á næstu tíu til fimmtán árum, að sögn Þórsteins
Ragnarssonar, forstjóra Kirkjugarðanna. Aukin-
heldur er gert ráð fyrir tólf hektara landi í Kópa-
vogi, 20 hektara svæði undir Úlfarsfelli og þriggja
hektara duftgarði, eins og það er kallað við Leyni-
mýri við Öskjuhlíð. Gert er ráð fyrir að síðast-
nefndu tvö svæðin verði afhent í kringum 2015.
Samkvæmt spá Hagstofu Íslands er gert ráð
fyrir því að fjöldi látinna á hverja þúsund íbúa á Ís-
landi muni hækka úr 6,4 dauðsföllum árið 2000 í
11,6 dauðsföll árið 2045. Það þýðir að fjöldi látinna
á Íslandi fari úr 1.823 árið 2000 í 4.115 árið 2045.
Að sögn Þórsteins er ástæðan hækkandi með-
alaldur fólks, á undanförnum áratugum, en talið er
að meðalaldur hækki ekki verulega á næstunni.
„Við sífellt hækkandi meðalaldur hefur öldruðum
fjölgað hlutfallslega mjög mikið á síðustu áratug-
um og hefur orðið mikil „uppsöfnun“ í elstu aldurs-
hópunum,“ segir í fréttabréfi Kirkjugarða Reykja-
víkur. „Á áratugunum milli 2000 og 2045 mun
aldursdreifing væntanlega aftur ná meira jafn-
vægi með stóraukinni dánartíðni úr elsta aldurs-
hópnum.“
Á heimasíðu Kirkjugarðanna kemur fram að lík-
brennsla hefur færst í vöxt á síðustu árum. Er nú
svo komið að rúmlega fimmta hver útför á höf-
uðborgarsvæðinu er bálför. Að sögn Þórsteins er
hægt að taka sex sinnum fleiri duftgrafir á hvern
hektara lands en kistugrafir.
Fimmtíu hekt-
arar undir
kirkjugarða
AUGU bæði manna og myndavéla fylgdust spennt með í þann mund
sem Strokkur í Haukadal bjó sig undir að þeyta sjóðandi vatni upp í
loftið í fagurri hauststillunni. Hverinn gýs sem kunnugt er reglulega
og þessir bandarísku skólakrakkar hafa væntanlega ekki séð eftir
að hafa lagt á sig ferð yfir Atlantshafið til þess að upplifa Strokk í
vígamóð og fundið þannig hversu lifandi íslensk náttúra er.
Morgunblaðið/RAX
Með augun á Strokki
ÞEGAR Jón Vilberg Guðjónsson
hugðist í sumar fá endurgreitt
tryggingagjald, sem hann átti inni
hjá Líftryggingafélagi Íslands hf.,
vegna líftryggingar sem keypt var
árið 1933 af norska líftrygginga-
félaginu Andvöku, kom í ljós að inn-
stæðan var alls 20 krónur. Að auki
fékk hann bónusgreiðslu upp á 5.232
krónur. Að sögn Rúnars Guðjóns-
sonar, deildarstjóra hjá Líftrygg-
ingafélagi Íslands, voru samningar
sem gerðir voru á þessum tíma ekki
verðtryggðir og „fóru því illa út úr“
verðbólgunni. Með sama hætti
„brunnu lán upp“ sem tekin voru
fyrir tíma verðtryggingar.
Forsaga málsins er sú að faðir
Jóns, Guðjón Jónsson, keypti líf-
tryggingu handa syni sínum, af
norska tryggingafélaginu Andvöku,
árið 1933, en þá var Jón ellefu ára.
Tryggingaskjalið var gefið út í Ósló
hinn 28. nóvember 1933. Í samn-
ingnum við félagið var m.a. kveðið á
um að 2.000 íslenskar krónur skyldu
greiddar út árið 1972.
Fyrsta greiðslan sem Guðjón innti
af hendi, vegna samningsins, var
52,20 krónur, en þá upphæð greiddi
Guðjón og síðan Jón næstu átta árin.
Guðjón vann sextíu tíma á viku, að
sögn Jóns, og fékk í vikulaun 104
krónur. Var því greiðslan um helm-
ingur af vikulaununum.
Jón segir að árið 1972 hafi hann
verið búinn að gleyma líftrygging-
unni, „en ég fór af stað á níunda ára-
tugnum og spurði hvað ég gæti feng-
ið borgað. Þá voru mér boðnar 24
krónur.“ Jón kveðst ekki hafa tekið
við þeim krónum en nú í júní í sumar
ákvað hann „að fara aftur af stað til
að reyna að fá málið afgreitt.“ Þá var
Líftryggingafélag Íslands hf. búið að
taka yfir skuldbindingar félagsins
Andvöku, en í millitíðinni hafði fé-
lagið verið selt nokkrum sinnum.
Jón segir að í haust, eða um þrem-
ur mánuðum eftir að hann hefði lagt
inn ósk um afgreiðslu sinna mála hjá
félaginu, hafi hann fengið erindi um
að tryggingafjárhæðin, sem hann
gæti fengið útgreidda væri 20 ís-
lenskar krónur. Í bónus fékk hann
hins vegar 5.212 krónur, en kveðið
er á um slíka bónusgreiðslu í samn-
ingi Andvöku. Jón segir að þetta sé í
raun dæmi um hvernig margir fóru
út úr verðbólgunni.
Líftryggingin brann upp
Í GREINARGERÐ vegna af-
sagnar sinnar sem varaborgar-
fulltrúi og varaformaður menn-
ingarmálanefndar Reykjavíkur
segir Steinunn Birna Ragnars-
dóttir að hún hafi upplifað að
vera meinað að tjá sig um skoð-
anir sínar í borgarstjórn af sam-
herjum sínum.
Hún hafi m.a. ritað grein í
Morgunblaðið um málefni Aust-
urbæjarbíós en sú grein hafi
verið ræða sem hún hafi ætlað
að halda í borgarstjórn en ekki
fengið að flytja þar sem hún
hafi ekki fallið að skoðunum
annarra fulltrúa. Aðspurð segir
Steinunn Birna að þetta hafi
kannski verið sá atburður sem
hafi vakið sig hvað alvarlegast
til umhugsunar um veru sína í
þessu starfi, „og hvort ég gæti
yfirleitt beitt mér fyrir málum
sem eru mér mikilvæg og ég vil
gjarnan berjast fyrir. Hvaða að-
gang hafa kjósendur að lýðræð-
islegri umræðu þegar hún er
þögguð niður í meirihluta borg-
arstjórnar?“
Steinunn Birna segir það
gefa auga leið að menn séu ekki
alltaf sammála og allra síst í
svona málum. „Fulltrúar í borg-
arstjórn geta auðvitað verið
mjög ósammála um afdrif eða
örlög eins húss og málið ekki
pólitískt í eðli sínu. En menn
verða að fá frelsi til að gera upp
hug sinn í svona málum í menn-
ingarsögulegu samhengi og ég
hef orðið vör við að fjöldi fólks
er sammála mér. Mér finnst því
að borgaryfirvöld skuldi kjós-
endum og borgarbúum það að
þeir fái að verða vitni að skoð-
anaskiptum í sitjandi meiri-
hluta, að það sé ekki eitthvað
sem haldið sé frá fólki. Og þótt
niðurstaðan verði ekki öllum að
skapi hefur það að minnsta kosti
upplifað að skoðun þeirra hafi
verið komið á framfæri og hún
rædd,“ segir Steinunn Birna.
Steinunn Birna segir í grein-
argerðinni að ekki hafi verið
nægilega gætt að faglegum sjón-
armiðum en hagræðing ein frek-
ar ráðið för. „Án þess að ég dragi
það í efa að menn þurfi að vera
varkárir með fé skattborgaranna
hef ég oft haft á tilfinningunni,
þegar því er haldið fram að ekki
sé til fé í verkefnin, að þá séu þau
rök notuð sem umbúðapappír
þegar pólitískan vilja skortir. Oft
speglar þetta ekki bara auraleysi
heldur einnig viljaleysi og ég tel
að það viljaleysi hafi verið of
ríkjandi viðhorf gagnvart menn-
ingarmálum í Reykjavík.“
Greinargerð Steinunnar Birnu Ragnarsdóttur
Var meinað að tjá sig
um Austurbæjarbíó

Menningarborgin/29
ÍSLENSK kona, Heba Þórisdóttir,
hafði yfirumsjón með förðun í nýrri
mynd Quentins Tarantinos, Bana
Billa (Kill Bill), sem var frumsýnd
hérlendis um helgina. Heba hefur
búið í Los Angeles í 16 ár þar sem
hún hefur líka unnið við gerð rokk-
myndbanda og auglýsinga.
Hún hefur góða reynslu af sam-
starfinu við Tarantino en auk þess
hefur hún unnið með öðrum þekkt-
um leikstjóra, David Lynch.
Lucy Liu í hlutverki sínu. Áhersla
var lögð á augun í förðun.
Heba Þórisdóttir
Förðunar-
meistari í
Bana Billa

Hringdi/52
TVÍTUGUR ökumaður var stöðvað-
ur á ofsahraða rétt fyrir utan Húsa-
vík um helgina. Mældist hann á 165
km hraða þegar hann var gómaður
af lögreglumönnum. Ökumaðurinn
gaf þær skýringar að hann hefði ver-
ið að „flýta sér“ en tilgreindi ekki
frekar ástæður sínar fyrir aksturs-
lagi sínu. Ekkert mark var tekið á
honum og má hann búast við öku-
leyfissviptingu fyrir aksturslag sitt.
Tekinn á 165
km hraða
♦ ♦ ♦
ÓLAFUR Elíasson verður með einkasýningu í
Listasafni Reykjavíkur – Hafnarhúsinu 17. jan-
úar nk. Sýningin tekur yfir allt safnið og er, að
sögn Soffíu Karlsdóttur kynningarstjóra, óum-
deilanlega viðamesta og kostnaðarsamasta sýn-
ingarverkefni sem Listasafn Reykjavíkur hefur
ráðist í.
Sýning Ólafs stendur í tvo mánuði og lýkur
um líkt leyti og sýningu hans í Tate Modern. Sú
sýning hefur vakið verðskuldaða athygli fjöl-
miðla og almennings og allir samdóma um stór-
fengleika hennar.
Verk Ólafs, Skáli / Pavillion, sem hann sýndi í
Listasafni Reykjavíkur – Kjarvalsstöðum 1998.
Ólafur Elíasson
sýnir í Hafnarhúsinu
♦ ♦ ♦