Morgunblaðið - 15.11.2003, Blaðsíða 56

MINNINGAR
56 LAUGARDAGUR 15. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Sveinsína Jóns-dóttir fæddist í
Lónkoti í Skagafirði
22. ágúst 1916. Hún
lést á hjúkrunar-
deild Hornbrekku 6.
nóvember síðastlið-
inn. Foreldrar henn-
ar voru Jón Sveins-
son bóndi í Lónkoti,
f. 10. ágúst 1880, d.
10. júlí 1945, og eig-
inkona hans, Ólöf
Baldvina Sölvadótt-
ir, húsmóðir, f. 6.
sept. 1885, d. 5. jan-
úar 1966. Systur
Sveinsínu eru Herdís Sölvína
Jónsdóttir, gift Kristjáni Reykdal,
og Jakobína Jónsdóttir Walder-
haug, sem nú er látin. Hennar
maður var Andrés Walderhaug.
Sveinsína giftist 26. apríl 1938
Þorvaldi Þorsteinssyni, verslunar-
og skrifstofumanni og síðar spari-
sjóðsstjóra í Ólafsfirði, f. 4. sept-
ember 1916, d. 9. ágúst 1988. For-
eldrar Þorvaldar voru Þorsteinn
Þorsteinsson, útgerðarmaður í
Ólafsfirði, f. 13. ágúst 1891, d. 30.
einn son, Svein Þór. 6) Þorsteinn
Albert, verslunarstjóri, f. 5. apríl
1956, kvæntur Gunnlaugu Krist-
jánsdóttur, umboðsmanni. Þeirra
börn eru: Þorvaldur, William Geir
og Eva Rún. Þau eiga eitt barna-
barn.
Auk eigin barna ólu Sveinsína
og Þorvaldur upp systurson
Sveinsínu, Alf Karsten Walder-
haug, f. 1. júlí 1941, d. 14. desem-
ber 1999.
Á unglingsárum vann Sveinsína
við bústörf með foreldrum sínum
í Lónkoti. Síðan var hún við síld-
arsöltun á Siglufirði og í vist í
Ólafsfirði þar til hún stofnaði eig-
ið heimili. Eftir það varð heimilið
hennar starfsvettvangur.
Í mörg sumur vann hún þó við
síldarsöltun jafnhliða heimilis-
störfum.
Fyrstu tvö árin eftir að Sveins-
ína og Þorvaldur tóku saman
voru þau á heimili foreldra hans
en fluttu að þeim árum liðnum að
Brekkugötu 7 í Ólafsfirði, þar
sem þau bjuggu öll sín búskap-
arár. Eftir lát Þorvaldar bjó
Sveinsína þar ein, þangað til fyrir
tæpu ári, að hún fór á dvalar-
heimilið Hornbrekku í Ólafsfirði
og þar lést hún.
Útför Sveinsínu verður gerð frá
Ólafsfjarðarkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.
apríl 1958, og eigin-
kona hans, Snjólaug
Sigurðardóttir hús-
móðir, f. 5. maí 1889,
d. 25. mars 1967.
Börn Sveinsínu og
Þorvaldar eru: 1)
Guðrún, húsmóðir, f.
27. nóvember 1935,
gift Hreini Bernharð-
ssyni bókara og eiga
þau þrjá syni: Þor-
vald, Bernharð og
Kristin og sjö barna-
börn. 2) Jón Ingvar,
skrifstofumaður, f.
30. mars 1937, kvænt-
ur Sigrúnu Stellu Jónsdóttur,
kennara, og eiga þau tvo syni,
Helga og Þorvald, og sex barna-
börn. 3) Þóra Snjólaug, f. 10.
október 1940, d. 14. desember
1940. 4) Þóra Snjólaug, leikskóla-
starfsmaður, f. 5. mars 1950, gift
Guðbirni Jakobssyni og eiga þau
þrjú börn: Þuríði, Magneu og Þor-
vald Svein. Barnabörnin eru
fimm. 5) Ólöf, húsmóðir, f. 21.
apríl 1954, gift Kjartani Gústafs-
syni, verkamanni og eiga þau
Í dag, laugardag 15. nóvember,
verður jarðsungin í Ólafsfirði,
móðir mín Sveinsína Jónsdóttir.
Það eru margar minningar sem
koma upp í hugann við þessi tíma-
mót. Það er alltaf sárt að kveðja þá
sem manni þykir vænt um og hafa
reynst manni vel.
Leiðir mömmu lágu hingað til
Ólafsfjarðar þegar hún var 18 ára
gömul er hún kom hingað sem
ráðskona til Þorsteins og Snjólaug-
ar í Félagahúsinu. Þar kynntist
hún pabba, var það ást við fyrstu
sýn, hann sá ekki sólina fyrir þess-
ari fallegu skagfirsku stúlku. Þetta
unga par bast órjúfanlegum bönd-
um og þau ákváðu að setjast að í
Ólafsfirði og hvergi annars staðar.
Þau hófu búskap að Brekkugötu
7 sem þá var verbúð, þar bjuggu
þau alla tíð og á það hús stóra sál í
huga okkar þar sem við börnin ól-
umst upp við ást og umhyggju
mömmu og pabba.
Þau voru með ákveðna verka-
skiptingu á heimilinu, pabbi vann
úti og gegndi mörgum mikilvægum
störfum sem honum tókst vel að
leysa, enda mikilsmetinn maður
sem lagði alla sína krafta til að
byggja upp fjörðinn sinn sem hann
dáði. Hlutverk mömmu var að ann-
ast heimilið og ala upp börnin þar
sem ást og umhyggja var ríkjandi.
Mamma vann um tíma við ræst-
ingar í Sparisjóði Ólafsfjarðar, hún
bakaði kleinur og soðið brauð í
togarana á staðnum, einnig man ég
eftir mömmu við síldarsöltun þar
sem við krakkarnir fengum að
hjálpa til með að raða í tunnurnar,
þar var ekki slegið slöku við, hún
var kappsöm og dugleg og vildi að
hlutirnir gengju hratt og vel fyrir
sig. Hún var heilsteypt, hreinskilin
og glaðlynd kona.
Eftir að pabbi veiktist annaðist
hún hann svo að hann gæti verið
heima á Brekkugötunni þar sem
honum leið best.
Mamma var heilsuhraust þar til
fyrir rúmum þremur árum að hún
brotnaði illa á mjöðm og þurfti þá
að fara á sjúkraheimilið Horn-
brekku í Ólafsfirði og dvaldi hún
þar um tíma, en hún vildi komast
heim á Brekkugötuna þar sem
henni leið best, hún vildi hafa
snyrtilegt í kringum sig og að vera
vel til höfð.
Eftir að hún fór aftur heim
þurfti hún að fá aðstoð og þó við
systkinin værum boðin og búin,
voru það þó Ólöf og Kjartan sem
alltaf voru til staðar og önnuðust
hana. Mamma mat það mikils og
eiga þau miklar þakkir skilið fyrir.
Fyrir um tíu mánuðum fór sjón-
inni að hraka mikið hjá mömmu og
henni reyndist ekki fært að vera
lengur heima og fór þá á dval-
arheimilið Hornbrekku þar sem
hún dvaldi til æviloka. Hún kunni
vel við sig þar og mat mikils þá
góðu umönnun og þjónustu sem
hún fékk og viljum við aðstand-
endur færa starfsfólkinu bestu
þakkir fyrir.
Mamma var trúuð kona. Hún
sótti allar kirkjuathafnir og hafði
gaman af söng. Hún vildi hjálpa
þeim sem áttu erfitt. Mamma og
pabbi voru mjög gestrisin og lang-
tímum saman voru krakkar í vist
hjá þeim í lengri eða skemmri
tíma.
Mamma var mikil fjölskyldu-
kona. Í gegnum tíðina hefur verið
hefð fyrir því að á aðfangadags-
kvöld mæti öll fjölskyldan upp á
Brekkugötu í kaffi og kökur. Sem
betur fer hefur fjölskyldan verið
að stækka því barnabörnum og
barnabarnabörnum hefur fjölgað
en ekki mátti minnast á það við
mömmu að húsið rúmaði ekki leng-
ur allan fjöldann. Mamma var
ánægð í návist fjölskyldunnar og
börnunum þótti vænt um þessa
góðhjörtuðu konu.
Þegar hún gaf mér heilræði end-
aði hún alltaf á: „Mundu. Steini
minn, að biðja bænirnar og gakktu
á Guðs vegum.“
Síðasta mánuð fór heilsu
mömmu að hraka og við gerðum
okkur grein fyrir að hverju stefndi
og það gerði hún líka. Hún var um-
vafin börnum sínum síðustu stund-
ina, er hún kvaddi þennan heim.
Mamma mín. Ég veit að þinn
Guðs vegur er beinn og það verður
tekið vel á móti þér. Ég er viss um
að pabbi bíður þín með þessi fal-
legu erindi sem hann orti til þín
þegar þú varst 18 ára:
Fjöllin mín, há og fögur,
færið þið kveðju frá mér
fegurstu stúlkunni handan við fjöllin,
sálin er fannhvít sem mjöllin.
Blikandi haf með bárunni berðu
þá brennandi ást sem að sérðu
blossa í brjósti mér inni.
Berðu það stúlkunni minni.
Vina mín, ég vil þig finna,
vera litla stund með þér,
lesa ljóðin augna þinna
sem að ljóma fyrir mér.
Viltu hlusta, ef ég hjala,
horfa svo í augu mér.
Viltu hugsa, viltu tala,
vina mín, ég er hjá þér.
(Þorvaldur Þorst.)
Elsku mamma, þá er komið að
leiðarlokum. Hafðu þökk fyrir alla
þína ást og umhyggju sem þú
veittir okkur.
Við munum sakna þín og minn-
ast þín með hlýju og þakklæti.
Þorsteinn Þorvaldsson.
Við andlát ástvinar hverfur hug-
urinn gjarnan til liðins tíma og
minningar leita fram. Svo er mín-
um huga farið við andlát Sveinsínu
Jónsdóttur, tengdamóður minnar.
Kynni okkar hófust fyrir nær
hálfri öld, þegar ég, tilvonandi
tengdasonur, kom fyrst inn á
heimili hennar.
Vissulega hafði ég oft séð þessa
myndarlegu konu, sem vakti at-
hygli fyrir fríðleik sinn og smekk-
legan klæðaburð. Alla þá áratugi,
sem ég þekkti hana, var það henni
sérstakt kappsmál að vera snyrti-
leg og vel til höfð.
Hún elti ekki tískuna, en reisnin
og myndarskapurinn, sem yfir
henni hvíldi gerðu allt prjál og
punt óþarft.
Þessi þörf hennar fyrir snyrti-
mennsku dvínaði ekki með aldr-
inum og aðdáunarvert var að fylgj-
ast með því allt til hinsta dags
hennar, hve mikið kapp hún lagði á
það að vera vel klædd og snyrt.
Líkama sínum reyndi hún að
halda í góðu formi, því að henni
var annt um allt útlit sitt. Ætlaði
hún sér þá stundum um of, einkum
eftir að hún hlaut slæmt beinbrot
fyrir nær þremur árum síðan.
Annar ríkjandi eðlisþáttur hjá
henni var einstök umhyggja og
kærleikur í garð þeirra, sem voru
einstæðingar eða bjuggu við kröpp
kjör. Sem betur fer held ég að eng-
inn hér í bænum okkar sé svo illa
staddur nú, að eiga vart mat í
næstu máltíð. En slíkt fólk var hér
fyrr á árum og margan matarbit-
ann færði hún því.
Kærleikur hennar birtist í fleiri
myndum. Þó nokkrum sinnum tók
hún að sér börn, þegar veikindi
eða önnur bágindi hrjáðu aðstand-
endur þeirra.
Skipti þá engu máli hvort að-
standendurnir voru nánir ættingj-
ar eða allsendis óskyldir henni.
Þessi börn dvöldu yfirleitt tíma-
bundið hjá henni, en einn dreng,
systurson sinn, ól hún upp og hon-
um sýndi hún síst minni ástúð en
sínum eigin börnum.
Ein og óstudd hefði hún ekki
getað fylgt öllum góðverkum sín-
um eftir.
Sér við hlið hafði hún einstak-
lega ljúfan og traustan eiginmann,
Þorvald Þorsteinsson, sem studdi
hana af heilum hug í blíðu og
stríðu meðan hann gat, en hann
lést um aldur fram fyrir 15 árum
síðan.
Lát hans var mikið áfall fyrir
tengdamömmu, því að mjög kært
var með þeim alla tíð.
Enn minnist ég eins, sem ein-
kenndi hana mjög, en það var ein-
læg trú hennar á Guð og virðing
hennar fyrir guðsorði. Hún var
sannkristin kona, öll hennar
breytni vitnaði um það. Hún naut
þess að sækja messur og aðrar
trúarathafnir og gjarnan tók hún
undir sálmasönginn.
Mér eru sérlega hugleiknar sam-
verustundir fjölskyldu hennar á
aðfangadagskvöldum á árum áður,
þegar mín eigin börn voru í
bernsku.
Hápunktur þessa helga kvölds
var aftansöngur í sjónvarpinu, þar
sem biskupinn yfir Íslandi predik-
aði. Slík hátíðarstemmning ríkti þá
í stofunni á Brekkugötu 7, að jafn-
vel smábörnin létu vart á sér bæra.
Nú er þessi mæta kona horfin
yfir móðuna miklu, sem enginn á
afturkvæmt yfir. Hún var sann-
færð um, að handan þeirrar móðu
væri annað líf. Líf án þrauta og
þjáninga. Líf, sem frelsarinn boð-
aði og hún var farin að þrá á síð-
ustu ævidögum sínum. Megi hún
hljóta það líf sem laun fyrir allt
það góða, sem hún lét af sér leiða á
langri og farsælli lífsgöngu sinni.
Hreinn Bernharðsson.
Í dag kveð ég elskulega tengda-
móður mína. Ég kynntist henni
fyrst fyrir 40 árum og hefur hún
reynst mér hin besta tengdamóðir
og það sama get ég sagt um
tengdaföður minn, þann ljúflings-
mann, sem lést árið 1988.
Ég á margar góðar minningar
eftir öll þessi ár. Hún Sína, eins og
hún var kölluð, hafði stórt hjarta
og ekkert mátti hún aumt sjá, allt-
af var hún tilbúin að rétta hjálp-
arhönd, þeim sem minna máttu
sín.
Hún var afar trúrækin kona og
ræktaði trú sína. Hún hafði létta
lund og smitandi hlátur, en hún
gat líka verið ákveðin og ýtin. Hún
vildi að hlutirnir gerðust fljótt,
helst ekki seinna en í gær.
Hún var góð móðir og amma og
mikil húsmóðir. Heimilið var til
fyrirmyndar, allt í röð og reglu.
Hún saumaði alltaf fötin á börnin
ung og þau voru að sjálfsögðu vel
klædd og henni til sóma. Alltaf var
gaman að koma út á Brekkugötu,
þar var glatt á hjalla, barnabörnin
voru mörg og fór sá hópur stækk-
andi og hafði hún hið mesta yndi af
að hafa þau öll hjá sér, börnin og
barnabörnin. Það var föst venja í
fjölskyldunni að koma öll saman á
aðfangadagskvöld og á gamlárs-
kvöld út á Brekkugötu og eru þær
ánægjustundir ógleymanlegar.
Elsku Sína mín, nú ert þú komin
til hans Valda þíns, sem þú hefur
saknað svo mikið síðan hann
kvaddi þennan heim. Ég veit að
hann beið eftir þér, eins og þú
sagðir mér, að þig hefði dreymt
hann fyrir stuttu og að hann sagði
við þig í draumnum: Jæja, Sína
mín, nú fer að styttast í að við hitt-
umst.
Það er erfitt að kveðja, en ég
veit að þér líður núna vel og fel ég
þig Guði á vald.
Þín tengdadóttir,
Sigrún Jónsdóttir.
Það er undarleg tilfinning að
standa núna svo að segja fullorðinn
og horfa á ömmu Sínu, þessa
sterku og hjartahlýju konu, þenn-
an klett í lífi svo margra – dána.
Ég hélt að hún gæti ekki dáið.
Fyrir mér er lífið nú dapurra og
heimurinn fátækari.
Ég hef ekki kynnst nokkurri
manneskju sem bar utan á sér jafn
mikla hlýju. Það hlýtur að teljast
til mikilla forréttinda að eiga slíka
konu að ... hvað þá að eiga hana
sem ömmu. Það fyrsta sem kemur
upp í huga þessa barnabarns er
hlýr faðmur, stór barmur, fallegt
bros, stórt hjarta, leiðandi hönd,
mjólk í glasi, kleinur, vöfflur,
brennheitt kakó, smurt brauð sum-
ar og vetur, kossar og enn meiri
kossar, farðu þér ekki að voða,
elskan, varaðu þig á þessu hjóli,
passaðu litla bróa, mundu svo að
koma í kaffi klukkan fjögur, er þér
kalt, fáðu þér kakó, klaufi ertu að
festa öngulinn í rassinum á þér,
amma skal laga ...
... amma ... amma ...
Hvenær hefur barnið tilefni til
að þakka ömmu sinni fyrir farinn
veg? Er ætlast til þess í daglega
lífinu? Hæ, amma, þakka þér fyrir
þetta fyrir þrjátíu árum, öll hand-
tökin, móttökurnar, lífið sjálft,
takk fyrir allar kleinurnar, allt, ég
mundi ekki eftir því þá en má ég
þakka núna? Er það merki um
veikleika ef maður grætur? Er það
ekki merki um hrörnun heims og
himinhvolfa ef maður játar ást sína
og aðdáun á ömmu sinni? Ætli mér
sé ekki sama.
Enga manneskju hef ég þekkt
sem auglýsti guð á jafn yndislegan
og eðlilegan hátt og hún amma
Sveinsína. Guð var lífsins vatn.
Guð var loftið sem hún andaði að
sér. Mikið vildi ég að fleiri fylgdu
hennar fordæmi.
Vegsemd guðs ykist að stórum
mun. Trúin á guð er betur komin í
höndum kvenna eins og ömmu
heldur en margra presta, ég segi
það og prenta. Maðurinn er dauð-
legur og það eru ekki góðar fréttir
fyrir guðstrúna. En trúin á jes-
úguð var ömmu svo mikið hjartans
mál að ekkert barn hennar eða
barnabarn lifði dag eða svo mikið
sem dagpart án þess að komast í
snertingu við trú hennar, guðsorð
og bænir. Hennar hljóða einlægni,
lífseiga bros og hjartnæma trú, allt
geislaði af sönnum anda. Tæplega
nírætt andlit hennar geislaði af
barnslegri gleði og trú.
Vertu barn í hjarta þínu og þá
mun þér vel farnast, sagði amma
oft við mig, og skipti engu hvort ég
var fimm-fimmtán-eða fimmtíuog-
fimm einhvern tímann. Trúðu á
guð og láttu hann leiða þig. Þannig
talaði amma. Ég sé fyrir mér fal-
lega konu sem lygnir aftur augun
og spennir greipar.
Amma. Oft sátum við saman og
sögðum hvort öðru sögur, en fátt
gladdi meira mitt meyra hjarta en
að heyra sögur þínar sem ég á
örugglega eftir að færa í letur. Af
lítillæti þínu hlustaðir þú á mínar
kersknisögur og meira að segja
leyfðir þú mér að skrifa ævisögu
þína. Manstu þegar bókin um Guð-
rúnu Símonar söngkonu kom út, þá
kom ég til þín tíu ára og vildi ólm-
ur skrifa bók og fékk að skrifa
ævisögu þína á tveim dögum, en
auðvitað vissir þú að það var bara
hugdetta snáðans sem varð að
brjótast fram, þolinmæði þín enda-
laus; elsku amma, þú sem hafðir
þolgæði fjallsins, ég sakna þín
meir en orð fá lýst.
Stórir strákar verða litlir
frammi fyrir dauðanum. Ég brosi í
huganum þegar ég sé þitt fallega
andlit og bros, því ég er stoltur af
því að vera afkomandi vinnukon-
unnar frá Lónkoti, sem kom til
Ólafsfjarðar og kynntist syni út-
gerðarmannsins, Þorvaldi Þor-
steinssyni, afa Valda, sem vildi
SVEINSÍNA
JÓNSDÓTTIR
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
NANNA STEINUNN ÞÓRÐARDÓTTIR,
Baldurshaga,
Fáskrúðsfirði,
sem lést á Sjúkrahúsinu á Egilsstöðum þriðju-
daginn 11. nóvember, verður jarðsungin frá
Fáskrúðsfjarðarkirkju í dag, laugardaginn
15. nóvember, og hefst athöfnin kl. 14.00.
Jón Bergkvistsson,
Guðríður Bergkvistsdóttir, Jón Guðmundsson,
Rannveig Bergkvistsdóttir, Erlendur Jóhannesson,
Bergþóra Bergkvistsdóttir, Tryggvi Karlesson,
barnabörn og barnabarnabörn.