Morgunblaðið - 21.11.2003, Blaðsíða 30

LISTIR
30 FÖSTUDAGUR 21. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SVO sannarlega hafa bæði Kamm-
ersveit Reykjavíkur og Jón G. Ás-
geirsson tónskáld og tónlistarfræð-
ari verið máttarstólpar í íslensku
tónlistarlífi í gegnum árin. Á tæplega
30 ára göngu sinni hefur Kammer-
sveit Reykjavíkur boðið áheyrend-
um í marga glæsilega tónlistarveisl-
una og framreitt tónlistarrétti á
heimsvísu og borið oft fram ný ís-
lensk verk og blásið þeim byr undir
báða vængi. Það er bæði verðugt og
þakkarvert að Kammersveitin skuli
nú veita okkur með
glæsilegum hætti inn-
sýn í kammerverkin
hans Jóns, frá 35 ára
skeiði úr tónsmíðaævi
hans. Samtímis er
geisladiskurinn tæki-
færi fyrir áheyrendur
að taka þátt í 75 ára af-
mælisfagnaði Jóns G.
Ásgeirssonar með
þeirri von að áfram
megi loga glatt í afli
hans.
Jón G. Ásgeirsson
segir sjálfur að ís-
lenska landslagið og
náttúran endurspegl-
ist í listsköpuninni og við séum
kannski grófari í sinni en aðrir. Þetta
með grófleikann kemur oft saman
við meitlaða og oft tröllslega hætti í
tónlist hans, en verkin búa einnig yf-
ir einlægri og blíðri stemmingu logn-
mýktar á lágnætti. Þar nær strengur
Jóns sterkustu tökum á mér, eins og
í öðrum þætti Kvintettsins f.
strengjakvartett og pí-
anó, öðrum þætti
Strengjakvartettsins
nr. 3 og í Sjöstrengja-
ljóðinu. Stærð kammer-
sveitarinnar ræðst af
kröfum verkanna
hverju sinni, frá 3–35 ef
því er að skipta. Þessi
breytilega skipan er að-
alsmerki Kammersveit-
arinnar og endurspegl-
ast í vali tónverka á
þessari plötu. Þar gefur
að hlýða á: Kvintett fyr-
ir strengjakvartett og
píanó í fjórum þáttum
frá árinu 1975. Blásara-
kvintett nr. 2 í þremur þáttum, sam-
inn árið 1998 fyrir hinn rómaða Blás-
arakvintett Reykjavíkur, sem er í
Kammersveitinni og leikur í þessari
upptöku. Einnig Strengjakvartett
nr. 3 í þremur þáttum saminn árið
2002. Oktett fyrir tréblásara í einum
þætti frá árinu 1977. Síðast en ekki
síst Sjöstrengjaljóð fyrir strengja-
sveit sem er elst verkanna, samið
1967. Mér finnst að einstök alúð og
smekkvísi einkenni þennan disk
hvert sem litið er og hlustað.
Jóni G. Ásgeirssyni hefur oftast
tekist að tala á grípandi tónmáli,
stundum fer hann strikinu of langt
fyrir minn smekk og smyr tónsneið-
arnar fullþykkt, sbr. Lokaþáttinn í
kvintettinum. En svo tekst honum að
syngja ljúfsár og lagræn stefin svo
þau smjúga í mína innstu sálarkima,
og stemmingin sem hann nær með
að beita frjálslega úrræðum tólf-
tónatækninnar í öðrum þætti
strengjakvartettsins er sömu ættar.
Einkar mikilvægir leiðarsteinar í
tónskáldaævi Jóns og áhugavert
væri að fleiri fylgi góðu fordæmi
Kammersveitarinnar, svo hinir fjöl-
mörgu strengir í hörpu Jóns að söng-
röddum meðtöldum verði til í heild-
arútgáfu. Væntanlega með
ósömdum verkum einnig, því nafni
hefur hitt og þetta í handraðanum.
Grípandi, blíður og stríður
TÓNLIST
Geisladiskur
Kammersveit Reykjavíkur flytur tónlist
eftir Jón G. Ásgeirsson. Listrænir ráðu-
nautar: Rut Ingólfsdóttir og Bernharður
Wilkinson. Hljóðritað í Víðistaðakirkju í
des. 2002 og í Ými í júní 2003 af tækni-
rekstrardeild Ríkisútvarpsins. Tónmeist-
ari: Páll Sveinn Guðmundsson. Hljóð-
meistari: Bjarni Rúnar Bjarnason.
Hönnun: Goddur. Ljósmyndir: Páll Stef-
ánsson. Útg.: Kammersveit Reykjavíkur.
2003.
KAMMERVERK
Jón Ásgeirsson
Jón Hlöðver Áskelsson
FINNSKI tenórinn Peter
Lindroos lést í bílslysi í Svíþjóð
nú í vikunni, 59 ára að aldri að
því er AFP-fréttastofan greindi
frá. Lindroos hafði getið sér
gott orð fyrir söng sinn á al-
þjóðavettvangi og heillaði
áhorfendur með túlkun sinni á
Rodolfo í La Boheme, Cavara-
dossi í Toska og sem Don Jose í
Carmen.
En Lindr-
oos kom
tíðum fram
í óperuhús-
um Vínar,
München
og Ham-
borgar á
áttunda og
níunda ára-
tugnum.
Hann hafði gott vald á einum 30
óperuhlutverkum og kom einn-
ig fram sem gestasöngvari í
Scala-óperunni í Mílanó og
konunglegu bresku óperunni í
Covent Garden áður en hann
lagði söngferilinn á hilluna 1995
og tók að sér hlutverk leiðbein-
andans við Síbelíusarakadem-
íuna í Finnlandi. Lindroos, sem
var á ferð með fjölskyldu sinni,
lést eftir árekstur við vörubíl
rétt hjá Gautaborg. 18 mánaða
sonur hans lést einnig af völd-
um slyssins og ástand eigin-
konu hans og fjögurra ára dótt-
ur er talið alvarlegt.
Peter
Lindroos
látinn
Peter Lindroos
BERGUR Thorberg opnar mál-
verkasýningu í gamla kaupfélags-
húsinu á Skagaströnd í kvöld, föstu-
dagskvöld kl. 20. Bergur er
búsettur erlendis en mun á næst-
unni halda nokkrar sýningar á Ís-
landi, m.a. á Ísafirði, Vestmanna-
eyjum og í Reykjavík. Á sýningunni
verða einkum verk máluð með kaffi
en einnig akrýlverk. Í fréttatilkynn-
ingu segir að kaffimálverk Bergs
hafi vakið töluverða athygli erlendis
að undanförnu en hann málar þau
jafnt á pappír sem á stóra striga. Á
meðan á sýningum stendur mun
Bergur sýna hvernig hann vinnur
verk sín.
Á slóðinni www.vitanova.is/thor-
berg má sjá verk Bergs.
Sýningin á Skagaströnd stendur
til kl. 18 á sunnudag.
Bergur Thor-
berg sýnir á
Skagaströnd
LEIKDEILD Umf. Dagrenningar, Lundarreykjadal í
Borgarfirði frumsýnir leikritið Mann og konu eftir
Jón Thoroddsen í félagsheimilinu Brautartungu kl. 21
í kvöld, föstudagskvöld. Leikstjóri er Þórunn Magnea
en með helstu hlutverk fara þau Guðmundur Þor-
steinsson á Skálpastöðum sem séra Sigvaldi, Guðrún
Björk Friðriksdóttir á Skálpastöðum sem Sigrún
heimasæta í Hlíð, Unnsteinn Snorrason á Hvanneyri
sem Þórarinn mágur, Hildur Jósteinsdóttir á Skálpa-
stöðum sem Þórdís í Hlíð, Sigrún Sigurðardóttir á
Krossi sem Staðar-Gunna og Helgi Björnsson á Snart-
arstöðum sem Hjálmar tuddi. Alls fara sextán leik-
arar með hlutverk í sýningunni auk annars starfs-
fólks.
Leikdeild UMFD var stofnuð árið 1995 og hefur síð-
an sett upp nokkrar sýningar, m.a. Húrra krakki eftir
Arnold og Bach, Sjálfstætt fólk eftir Halldór Laxness,
Púntilla og Matta eftir Bertolt Brecht og Íslands-
klukkuna eftir Halldór Laxness. Auk þess nokkra
leikþættir og dagskrár eftir heimamenn.
Næstu sýningar eru á sunnudagskvöld, föstudaginn
28. nóvember og sunnudaginn 30. nóvember.
Úr sýningunni Maður og kona sem frumsýnd verður í Borgarfirði í kvöld.
Maður og kona í Lundarreykjadal
ARNA Kristín Einarsdóttir leikur
einleik á flautu og ljóð í Borgarleik-
húsinu í tónleikaröðinni 15.15 á
morgun. Þar leikur hún á andstæður
með því að tefla saman eigin ljóðum,
sem varpað er á myndflöt með lýs-
ingu Kára Gíslasonar ljósahönnuðar
og ólíkum einleiksverkum eftir ís-
lenska og erlenda nútímahöfunda og
fyrri tíðar meistara. Á „fljóðleik-
unum“ verða frumflutt tvö verk eftir
Þuríði Jónsdóttur, Fljóð, sem Þur-
íður samdi sérstaklega fyrir Örnu
Kristínu á Ítalíu í haust og l’Altra-
dimensione. Þuríður stundar flautu-
leik og tónsmíðar í Bologna á Ítalíu
og eru verk eftir hana leikin víða um
Evrópu, auk þess sem hún tekur þátt
í öllum helstu hátíðum nútíma-
tónlistar á Ítalíu sem flautuleikari.
Einnig flytur Arna Kristín verk eftir
Debussy, Atla Heimi Sveinsson, J.S.
Bach, Geir Rafnsson og Ian Vane.
Ljóð Örnu Kristínar sem birt eru í
skránni og á myndfleti bera heitin
Blár, Himinn og jörð, Formfast, Að
eilífu, er, Stærð, Myrkur, Áhættu-
atriði og Ryk. Auk þess er birt ljóðið
Todo exciste al unísono eftir breska
tónskáldið Ian Vine.
Í tónleikaskrá segir Arna Kristín
m.a.: „Mig langar til þess að sjá hvort
orðin bæti einhverju við tónana og
hvort tónarnir slái á dýpri strengi
þegar orðin birtast með. Orðin og
tónarnir eru hvort úr sinni áttinni og
tengjast ekki innbyrðis. Orðin eru
mín en tónlistin er eftir aðra. Orðin
komu ekki í tengslum við upplifun
mína á tónverkunum sem þau birtast
með.“
Arna Kristín er flautuleikari í Sin-
fóníuhljómsveit Íslands. Hún lauk
framhaldsnámi í flautuleik við Ind-
iana University í Bloomington, BNA,
og Royal Northern College í Man-
chester á Englandi. Aðalkennari
hennar bæði í Bandaríkjunum og á
Englandi var Peter Lloyd, en einnig
sótti hún einkatíma hjá Wissam
Boustany. Arna Kristín starfaði við
flautuleik og kennslu á Englandi þar
til hún var ráðin flautuleikari við Sin-
fóníuhljómsveit Íslands í september
2000. Hún hefur einnig leikið með dú-
óinu mallika&mcqueen ásamt slag-
verksleikaranum Geir Rafnssyni,
bæði á Íslandi og í Bretlandi.
Samspil orða og tóna
í Borgarleikhúsinu
Morgunblaðið/Ómar
Arna Kristín Einarsdóttir sameinar ljóð og tóna á 15.15-tónleikum í dag.
SÝNING Leikminjasafns Íslands,
Frumherji og fjöllistamaður, Sigurð-
ur Guðmundsson málari, verður opin
í gamla Góðtemplarahúsinu, Suður-
götu 7 í Hafnarfirði (á bak við þjóð-
kirkjuna) frá kl. 14.00–17.00 laugar-
dag og sunnudag.
Á laugardaginn kl. 15 flytur Elsa
E. Guðjónsson, búninga- og textíl-
fræðingur, fyrirlestur á sýningunni
sem hún nefnir: Sigurður málari og
íslenskir þjóðbúningar kvenna. Sýn-
ingin er sett upp í samvinnu við Góð-
templarahúsið í Hafnarfirði, Þjóð-
minjasafn Íslands og
Heimilisiðnaðarfélag Íslands sem
leggur til sýnishorn af búningum
ásamt Kolfinnu Sigurvinsdóttur og
Þjóðdansafélaginu.
Aðgangur er ókeypis.
Fyrirlestur
um Sigurð
málara
SÝÐASTA sýning á CommonNon-
sense á Nýja sviði Borgarleikhússins
verður annað kvöld, laugardags-
kvöld, kl. 20. Sýningin er spunnin út
frá uppfinningum og furðutækjum
Ilmar Stefánsdóttur myndlistar-
konu.
Stephen Harper, einn leikaranna
úr sýningunni, þarf að hverfa til ann-
arra verkefna í London og verða því
sýningar ekki fleiri í Reykjavík.
CommonNonsense leggst í víking
eftir áramót og verður á fjölum
Pero-leikhússins í Stokkhólmi og
einnig í Battersea Art Center í
London.
Síðasta sýning
á Common-
Nonsense
ÞÖGN er yfirskrift sýningar Elín-
borgar Halldórsdóttur, Ellý, sem
opnuð verður í Listasetrinu Kirkju-
hvoli, Akranesi á morgun, laugar-
dag. Hún tileinkar sýninguna minn-
ingu vinkonu sinnar Katrínar Emmu
Maríusdóttur.
Ellý sýnir olíumyndir sem hún
hefur unnið á þessu ári þar sem
hugðarefni hennar eru Akranes og
upplifanir hennar frá því hún flutti
þangað.
Ellý lauk námi við Listaháskóla
Íslands vorið 2001. Þetta er sjötta
einkasýning hennar en hún hefur áð-
ur haldið fimm sýningar á höfuð-
borgarsvæðinu. Hún starfar nú sem
forstöðumaður Hvíta hússins á
Akranesi.
Listasetrið er opið alla daga nema
mánudaga frá kl. 15–18. Sýningunni
lýkur 7. desember.
Minningarsýn-
ing á Akranesi
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦