Morgunblaðið - 17.01.2004, Page 36

36 LAUGARDAGUR 17. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Í
þessari viku hefur staðið yfir mikil
ófrægingarherferð á hendur persónu
minni. Hefur varla mátt opna dagblað
eða kveikja á ljósvakamiðli án þess að
þar sé fólk að skeggræða persónu mína
og dæma hana. Ég á að hafa brotið lög um spari-
sjóði, stolið eigin fé þeirra, grafið undan heilu
sparisjóðakerfi. Ég sé græðgin uppmáluð. Van-
hæfur, siðlaus og svo má lengi telja. Allt ósann-
aðar ávirðingar sem grafa undan trúverðugleika
mínum og meiða æru mína og eru endurteknar í
sífellu. Nú getur verið að ýmsum liggi það í léttu
rúmi að vera nefndur lögbrjótur, siðleysingi og
þjófur. En svo er ekki um mig. Alla tíð hef ég
vandað mig við að halda lög og mér svíður þessi
rakalausi áburður. Neyðist ég því til að verja mig
Dagskrártillagan
Kveikjan að þessari herferð er dagskrártillaga
Samfylkingarfólks í Efnahags- og viðskipta-
nefnd þann 12. janúar sl. um að ég viki úr nefnd-
inni vegna vanhæfis. Ég hafi verið of tengdur
SPRON-málinu sem nefndin ætlaði að afla upp-
lýsinga um. Tillagan er undirrituð af Jóhönnu
Sigurðardóttur, Lúðvík Bergvinssyni og Ágústi
Einari Ágústssyni, sem mun hafa mætt í nefnd-
ina fyrir Össur Skarphéðinsson. Þessari tillögu
fylgdi greinargerð sem mikið hefur verið vitnað
til í umræðunni eins og um heilagan sannleika
væri að ræða.
Í þessu makalausa plaggi segir að óskráðar
réttarreglur gildi um hæfi alþingismanna sam-
kvæmt stjórnsýslulögum. Um störf Alþingis,
löggjafarsamkundunnar, gilda hins vegar sérlög,
þingsköp, sem hafa að geyma reglur um störf
þingmanna og hafa gilt mjög lengi. Þessar álykt-
anir í tillögu Samfylkingarinnar eru því út í hött.
Í greinargerðinni segir enn fremur að formað-
ur nefndarinnar, Pétur Blöndal, sé stofnfjáreig-
andi í SPRON og hafi mikla persónulega hags-
muni af því hver verði niðurstaða Alþingis.
Niðurstaða Alþingis liggur þegar fyrir í lögum
og þau lög hljóta að gilda. Þess vegna get ég ekki
haft hagsmuni, hvorki fjárhagslega né pólitíska
af því hver verði niðurstaða Alþingis. Ég get ekki
verið vanhæfur. Málið er í eðlilegum farvegi og
liggur nú fyrir Fjármálaeftirlitinu til ákvörð-
unar. Það væri alvarleg atlaga að réttarríkinu ef
Alþingi tæki fram fyrir hendurnar á eftirlits-
stofnunun framkvæmdavaldsins eða dómsvald-
inu með því að taka ákvörðun um þetta mál eða
breyta lögum afturvirkt.
Þá segir að Efnahags- og viðskiptanefnd hafi
ákveðið að taka málefni SPRON til sérstakrar
meðferðar. Þetta er ekki rétt. Málefni SPRON
voru ekki tekin til meðferðar í nefndinni heldur
var það ákvörðun mín sem formanns að verða
fúslega við beiðni Ögmundar Jónassonar um að
afla upplýsinga um afleiðingu þessara atburða á
aðra sparisjóði og landsbyggðina. Ég deildi
áhuga Ögmundar um að fá slíkar upplýsingar.
Svo segir í greinargerðinni að tillaga stjórnar
SPRON sé ekki í samræmi við þau viðhorf sem
ríktu á Alþingi. Ég skil ekki þessa fullyrðingu.
Alþingi samþykkti lög um þetta mál. Er verið að
staðhæfa hér að Alþingi geti ekki sett lög eftir
þeim viðhorfum sem þar ríkja? Að alþingismenn
séu ekki starfi sínu vaxnir?
Þessi tillaga og greinargerð með henni hefur
dunið yfir þjóðina þó að ekki standi steinn yfir
steini af því sem þar er fullyrt. Kemur það mér á
óvart hve gagnrýnilausir fjölmiðlar hafa verið í
umfjöllun sinni um málið og ekki hirt um að
kanna réttmæti greinargerðarinnar. Þegar nógu
oft er tönglast á fullyrðingunum fara þær að
verða sannar í hugum fólks og það fer að trúa
þessum röngu persónulegu árásum á mig.
Vanhæfi þingmanna
Síðan þessi fundur var haldinn hafa fjölmiðlar
hamast á vanhæfi þingmanna og alltaf í
tengslum við mína persónu. Eins og ég hafi gert
eitthvað af mér. Virðast mjög margir rugla sam-
an gildandi lögum og því hvernig breyta ætti lög-
um svona eða hinsegin. Ég get svo sannarlega
tekið undir það að breyta þurfi lögum um starf-
s
s
f
m
g
r
s
e
a
þ
þ
u
m
e
h
g
s
þ
–
t
s
a
a
u
a
é
þ
i
M
e
s
h
s
b
s
f
l
m
h
þ
s
Hvers virði er
Eftir Pétur H. Blöndal
N
ýlega voru kynntar helstu
niðurstöður rannsóknar á
húsnæðis- og búsetuóskum
borgarbúa árið 2003. Þessi
könnun var unnin fyrir
borgaryfirvöld á árunum 2002 og 2003 af
starfshópi undir forystu dr. Bjarna Reyn-
arssonar landfræðings, en IMG Gallup sá
um framkvæmd viðhorfskönnunarinnar.
Niðurstaðan byggist á túlkun á greiningu
Gallups og samanburði við kenningar og
rannsóknir á þessu sviði.
Mjög gagnlegar upplýsingar koma fram
í þessari könnun og mikilvægt er að borg-
aryfirvöld nýti sér þau viðhorf sem þar
koma fram, meðal annars um ástæður fyr-
ir vali á búsetu í einstaka borgarhlutum og
hve mikilvægt er að til staðar sé góð svo-
kölluð nærþjónusta, svo sem grunnskólar,
leikskólar, félagsþjónusta og ýmis önnur
þjónusta. Einnig kemur fram í skýrslunni
að öryggismál almennt svo sem umferð-
aröryggi og öryggi barna skipta miklu
máli og betri aðstæður fyrir bíla og bíla-
umferð.
74% borgarbúa vilja
búa í sérbýli
Þessi könnun sýnir einnig betur en
nokkuð annað að borgaryfirvöld hafa ekki
komið til móts við óskir Reykvíkinga hvað
varðar framboð lóða undir sérbýli og gildir
það jafnt um einbýli, rað- og parhús. Í
könnuninni var spurt um húsnæðisóskir
borgarbúa og nefndu 74% svarenda sér-
býlishús, þar af rúmur helmingur einbýlis-
hús. Hlutfall húsagerðar í Reykjavík árið
2002 var 52% í sérbýli og 47% í fjölbýli.
Stefna R-listans í skipulags- og lóða-
málum tekur ekkert mið af þessum óskum
borgarbúa. Frá því lóðauppboð borg-
arinnar hófust árið 2000 hafa einungis ver-
ið seldar lóðir undir 167 einbýlishús eða
um 8%, fjöldi rað- og parhúsa er 247 eða
um 12% og íbúðir í fjölbýli eru rúmlega
1.590 eða um 80%. Greinilega er ekkert lát
á þessari stefnu R-listans, því á Norð-
lingaholti, sem nú er í uppbyggingu, er fjöl-
býli um 80%.
Þegar ný íbúðarhverfi eru skipulögð er
mikilvægt að tekið sé tillit til þessara óska
74% borgarbúa og þess gætt um leið að
ákveðið jafnvægi milli húsagerða sé til stað-
ar í íbúðarhverfum. Eins og fyrrgreindar
tölur sýna fer því fjarri að tekið hafi verið
tillit til þessara mikilvægu sjónarmiða í
skipulagningu nýrra íbúðahverfa á und-
anförnum árum. Ekki er ólíklegt að lóða-
uppboð borgarinnar eigi þátt í þessari þró-
un og auk þess má fullyrða að söluhagnaður
borgarinnar verði meiri eftir því sem lóðir
undir fjölbýlishús eru fleiri.
R
Þrátt fyrir
sóknarinnar
að hundsa þ
fundi borgar
arráðsfulltrú
gefur fremu
Eru húsnæðis- og bú
Reykvíkinga einskis
Eftir Vilhjálm Þ. Vilhjálmsson
’ Stefskipulag
tekur ek
um ósku
Greinarhöfundur telur of mörgum fjölbýlishúsalóðum haf
EIMSKIP 90 ÁRA
Eimskipafélag Íslands hf. er 90ára í dag. Félagið er nánastjafnaldri Morgunblaðsins og
var stofnað 10 árum eftir að Ísland
fékk heimastjórn. Stofnun Eimskipa-
félagsins var grundvallarþáttur í
sjálfstæðisbaráttu íslenzku þjóðar-
innar. Með stofnun þess og starfsemi
hófust Íslendingar handa um að taka
flutninga til og frá landinu í eigin
hendur eftir margra alda hlé.
Þessum aðstæðum lýsti Thor Jen-
sen, einn mesti athafnamaður ís-
lenzkrar sögu, með eftirfarandi orð-
um í hinni merku bók Valtýs heitins
Stefánssonar, ritstjóra Morgunblaðs-
ins um ævi Thors og störf:
„Þegar Íslendingar hættu að sigla
sínum eigin skipum, glötuðu þeir
sjálfstæði sínu. Enn var það svo, eftir
að verzlunin var gefin frjáls, að þeim
sem vildu beina verzluninni inn á nýj-
ar brautir var sniðinn stakkur af
þeim, sem réðu kaupskipaferðunum.
Þetta lá í augum uppi. Þetta hafði
sagan kennt okkur. Ég hugsaði með
mér, að Íslendingar gætu orðið sigl-
ingaþjóð eins og Norðmenn, sem ekki
létu sér nægja að sjá fyrir flutninga-
þörf sjálfra sín, einni saman. Við ætt-
um með tímanum að eignast stór
skip, sem færu um heimshöfin með
stærri farma en við þyrftum sjálfir á
að halda. Farmenn Íslands skyldu
ryðja sér braut á sviði heimsviðskipt-
anna.“
Eimskipafélag Íslands hf. hefur
staðið undir þeim vonum, sem við það
voru bundnar í upphafi. Félagið hefur
frá stofnun sinni skipt sköpum um að
Íslendingar tóku flutninga afurða
sinna í eigin hendur svo og flutninga
nauðsynja frá útlöndum. Til Eim-
skipafélagsins og starfsemi þess
verður jafnan litið, sem lykilþáttar í
baráttu þessarar fámennu eyþjóðar
fyrir sjálfstæði sínu bæði fyrr og nú.
Eimskipafélagið hefur jafnan verið
fyrirferðarmikið í íslenzku atvinnu-
lífi. Forystumenn þess hafa jafnan
verið í hópi þeirra sem mest hefur
kveðið að í viðskiptalífinu. Það hefur
alltaf staðið töluverður styr um Eim-
skipafélagið. Slíkt er ekki sagt félag-
inu til lasts. Það ríkir aldrei logn-
molla um þá sem hafa einhver umsvif.
Eimskipafélagið hefur líka haft for-
ystu um nýjungar í íslenzku atvinnu-
og viðskiptalífi. Sumir töldu Eim-
skipafélagið bezta viðskiptaháskóla
landsins í forstjóratíð Harðar Sigur-
gestssonar.
Átökin í íslenzku atvinnulífi hafa
frá upphafi náð til Eimskipafélagsins
og gera enn. Þau stóðu í aðdraganda
stofnfundar félagsins og þau setja
mark sitt á starfsemi Eimskipa-
félagsins um þessar mundir. Nýir
stjórnendur og eigendur Eimskipa-
félags Íslands hafa tekið við merki-
legri arfleifð. Hún snýst um fleira en
krónur og aura.
Eimskipafélagið og Morgunblaðið
hafa átt samleið í 90 ár og yfirleitt
farið vel á með þeim þótt stundum
hafi leiðir skilið um skeið en aldrei til
langframa.
Morgunblaðið óskar félaginu, for-
ráðamönnum þess og starfsfólki til
hamingju með þann glæsilega árang-
ur sem náðst hefur í starfi þess á 90
árum.
„FRAMÞRÓUN“ Í
SKJÓLI TOLLVERNDAR
Pálmi Vilhjálmsson, framkvæmda-stjóri Samtaka afurðastöðva í
mjólkuriðnaði, segir í svörum sínum
við verðkönnun Neytendasamtakanna
á osti, sem fram komu í Morgunblaðinu
í fyrradag, að því sé ekki mótmælt að
mygluostar séu talsvert dýrari hér á
landi en í nágrannalöndunum. „Það er
þannig, hefur verið þannig og verður
líklega þannig á meðan þeir eru fram-
leiddir hér á landi,“ segir Pálmi í
blaðinu. „Þetta er sambland margra
þátta en mygluostarnir eru dýrari
hérna vegna mun minni framleiðslu. Á
Íslandi eru búin til 500 kíló til eitt tonn
á mánuði. Þetta er handavinna sem
fólk situr við því ekki er hægt að vél-
væða fyrir svona lítið magn. Í ná-
grannalöndum okkar er þetta verk-
smiðjuframleiðsla nánast allan
sólarhringinn. Þarna liggur mikill
munur.“
Ennfremur segir Pálmi: „Sú skoðun
hefur verið sett fram að mjólkuriðn-
aðurinn á Íslandi ætti að laga sig að
komandi samningum ríkja innan
Heimsviðskiptastofnunarinnar, WTO.
Í því fælist að hætt yrði að leggja
áherslu á fjölbreytni og vöruþróun og
framleiðslunni einbeitt að fáum teg-
undum sem staðist gætu samkeppni
við frjálsan innflutning. Slík stefna
leiddi til óheilla vegna þess að enginn
iðnaður lifir morgundaginn nema að
vera í stöðugri framþróun.“
Þetta er gjörsamlega fráleitur mál-
flutningur og nú til dags dettur varla
talsmönnum nokkurrar annarrar at-
vinnugreinar en landbúnaðarins í hug
að hafa slíkt á orði. Það, sem hér er í
raun um að ræða, er að viðkomandi
framleiðsla er óhagkvæm vegna
smæðar markaðarins. Þess vegna er
verðið á henni hátt. Hægt væri að
flytja jafngóða eða betri erlenda fram-
leiðslu til landsins á miklu lægra verði,
en af því að innlenda framleiðslan er til
staðar, eru lagðir á innflutninginn
geysiháir tollar, sem vernda innlendu
framleiðsluna fyrir samkeppni og veita
framleiðendum hennar engan hvata til
að reyna að ná aukinni hagkvæmni í
framleiðslunni, eða þá til að stækka
markaðinn með því að lækka verðið.
Neytendur verða að biðja þess heitt
og innilega að t.d. kornbændum detti
ekki í hug að fara að framleiða morg-
unkorn í neytendaumbúðum undir
merkjum fjölbreytni og vöruþróunar,
vegna þess að það myndi með sömu
rökum væntanlega leiða til þess að toll-
ar legðust af ofurþunga á innfluttu
kornflögurnar og -hringina, sem neyt-
endur leggja sér til munns á morgn-
ana.
Rétt eins og allar aðrar atvinnu-
greinar verður landbúnaðurinn fyrr
eða síðar að horfast í augu við að hann
verður að framleiða þær vörur, sem
standast samkeppni, hvort sem hún er
innlend eða erlend. Hugmyndir, fram-
tak og tækifæri skortir ekki í íslenzk-
um landbúnaði. En það er herfilegur
misskilningur ef menn halda að það sé
„framþróun“ að ástunda dýra og óhag-
kvæma framleiðslu í skjóli tollverndar.