Morgunblaðið - 24.01.2004, Blaðsíða 16

ERLENT
16 LAUGARDAGUR 24. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
EVRÓPSKA geimfarið Mars Ex-
press hefur fengið skýrustu vísbend-
ingarnar til þessa um að ís sé að
finna á Mars, að sögn Geim-
ferðastofnunar Evrópu, ESA, í gær.
Vísindamenn hafa lengi talið að
frosið vatn sé á pólum Mars en nið-
urstöður þeirra hafa hingað til
byggst á óbeinum rannsóknum, svo
sem á gögnum um hita eða um-
merkjum um vetni.
Vísindamenn ESA sögðu í gær að
þeir hefðu rannsakað uppgufun
vatnssameindanna sjálfra og notað
til þess innrauða myndavél í Mars
Express yfir suðurskauti plán-
etunnar.
Allen Moorehouse, einn vísinda-
manna ESA, sagði að þetta væri
„fyrsta beina vísbendingin“ um að ís
væri að finna á Mars.
Gervitungl NASA, Mars Odyssey,
sem hefur verið á braut um plán-
etuna í tvö ár, hafði áður sent gögn
sem bentu til þess að ís væri á
stórum svæðum á Mars, rétt undir
yfirborðinu. David Southwood, sem
stjórnar vísindarannsóknum ESA,
sagði hins vegar að þær niðurstöður
byggðust á óbeinum mælingum og
gögn evrópsku stofnunarinnar væru
„áþreifanlegri“.
„Fyrri mælingarnar voru óbeinar
og þetta er í fyrsta skipti sem við
finnum beinar vísbendingar um
vatnssameindir á Mars,“ sagði
Southwood. „Auðvitað er allt sem
tengist vatni á Mars nokkurs konar
heilagur bolli vísindamanna. Þetta
er örugglega betra en allt sem við
höfum fundið til þessa.“
„Ekki ný frétt“
Talið er að hafi einhvern tíma ver-
ið vatn á yfirborði Mars kunni líf að
hafa þrifist þar. Moorehouse sagði
þó að of snemmt væri að draga
ályktanir um það nú.
Orlando Figueroa, sem stjórnar
Mars-rannsóknum NASA, neitaði
staðhæfingu evrópsku vísindamann-
anna um að þeir hefðu orðið fyrstir
til að staðfesta að ís væri á Mars.
„Oddyssey sem hefur verið á braut
um Mars frá 2001 fann kynstrin öll
af frosnu vatni við suður- og norð-
urskautin. Og við vorum undrandi á
því hversu mikið vatnið var og svo
nálægt yfirborðinu. Þannig að þetta
er ekki ný frétt en við erum ánægð
með að gervitungl þeirra getur líka
aflað gagna um hvar vatnið er.“
Spirit sendir aftur
gögn til jarðar
Geimrannsóknastofnun Banda-
ríkjanna fékk í gær gögn frá Mars-
vagninum Spirit í fyrsta skipti í tvo
sólarhringa. Spirit sendi fyrst gögn í
tíu mínútur og síðan aftur í tuttugu
mínútur.
DSN-fjarskiptastöð NASA á Spáni
tók á móti gögnunum. Sérfræðingar
stofnunarinnar rannsökuðu þau í
gær til að grafast fyrir um orsakir
þess að engin gögn bárust frá Mars-
vagninum í tvo daga. Hann sendi þá
aðeins slitrótt og merkingarlaus
hljóð eða stutt hljóðmerki sem gáfu
til kynna að hann hefði tekið á móti
skipunum frá jörðu.
Sérfræðingar NASA töldu að
þetta stafaði af vandamálum í hug-
búnaði eða vélbúnaði Spirit. Þeir
gætu lagað hugbúnaðinn með því að
senda geisla til Mars-vagnsins – sem
er í meira en 160 milljón km fjar-
lægð frá jörðu – eða frumstilla tölvu
Spirit með því að setja stýrikerfið
aftur í inniminni. Verði hins vegar
bilun í vélbúnaðinum stendur NASA
frammi fyrir miklu erfiðara og jafn-
vel óleysanlegu vandamáli.
Segjast hafa fundið ís á Mars
AP
Mynd af Mars sem evrópskt geimfar tók 15. janúar í 273 kílómetra fjarlægð frá rauðu plánetunni. Á myndinni sést meðal annars forn árfarvegur.

  
   

    

 !
 !  "
#$$%
&''

(!  !
)
'
"
 









% &
  
&  

'(() *
# 
   
+  
 )
    -.


  

  


/&

    


&-)0 )  -1)  

- 2""


* 




  
 
  





 

  )
 
!

*
 
 
* +!

  +  !,- 

.)."
+   
/ 
  "! *

  
 '


*
  
)

 
!!! ! !0)


  
.).
1 

! 
2 

! 
0)

( ! "


0)

3 

"


)
415
! 




3




 45(67(


)  

  &

  
 )


8&#*  

 Dermstadt. AP, AFP.
’ Þetta er í fyrstaskipti sem við finn-
um beinar vísbend-
ingar um vatnssam-
eindir á Mars. ‘
TONY Blair, forsætisráðherra Bret-
lands, mun ekki neyðast til að segja af
sér í næstu viku þegar birt verður
skýrsla um rannsókn á tildrögum
þess að vopnasér-
fræðingurinn
David Kelly svipti
sig lífi. Þetta er
mat Robins
Cooks, fyrrv. ut-
anríkisráðherra
Bretlands.
Cook segir í
grein sem birtist í
gær í breska dag-
blaðinu The In-
dependent að víst
megi heita að
áfram verði deilt
um þá ákvörðun
Blairs að fara
ásamt Banda-
ríkjamönnum
með hernaði gegn
stjórn Saddams
Husseins í Írak.
„Vilji Blair gera
meira en að halda velli í næstu viku og
treysta stöðu sína verður hann með
öllum ráðum að freista þess að leysa
deiluna um Íraks-málið,“ segir Cook
m.a. í greininni.
Í næstu viku mun Hutton lávarður,
sem falið var að rannsaka lát Davids
Kellys, skila skýrslu sinni. Talið er að
hún geti reynst mikið áfall fyrir Tony
Blair. Kelly svipti sig lífi í júlímánuði í
fyrra eftir að upplýst hafði verið að
hann væri helsti heimildarmaður
fréttar breska ríkisútvarpsins, BBC,
þar sem því var haldið fram að stjórn-
völd hefðu markvisst ýkt ógnina sem
sögð var stafa af Írökum og meintum
gereyðingarvopnum þeirra. Sjálfs-
morð Kellys er almennt talið erfiðasta
málið sem Blair hefur þurft að glíma
við á sex ára valdaferli sínum.
Cook segir í greininni að sjálfsmorð
Kellys sé mikill harmleikur. Hins veg-
ar sé það „jafnvel enn stærra pólitískt
hneyksli“ hvernig Bretar létu Banda-
ríkjamenn ginna sig til þátttöku í inn-
rásinni í Írak sem grundvölluð hafi
verið á hættumati er reynst hafi til-
búningur einn.
Íhaldsmenn með 40% fylgi
Kelly-málið og sú staðreynd að ger-
eyðingarvopn hafa engin fundist í
Írak þykja hafa veikt stöðu Tonys
Blairs. Það mat þótti styrkjast enn í
gær þegar dagblaðið The Daily Tele-
graph birti könnun á fylgi flokkanna.
Samkvæmt henni hefur fylgi Íhalds-
flokksins aukist mjög á þeim þremur
mánuðum sem liðnir eru frá því að
Michael Howard tók við embætti
flokksleiðtoga. Breskir íhaldsmenn
hafa, ef marka má könnunina, ekki
notið meira fylgis í rúm ellefu ár eða
frá því að Margaret Thatcher fór fyrir
flokknum. Samkvæmt könnuninni
hefur Íhaldsflokkurinn nú fimm pró-
sentustiga forskot á Verkamanna-
flokk forsætisráðherrans. Fylgi
Íhaldsflokksins mælist 40%, Verka-
mannaflokksins 35% og Frjálslynda
demókrataflokksins 19%. Í breskum
stjórnmálum er 40%-markið talið sér-
lega mikilvægt. Sú speki er viðtekin
að flokkur þurfi að ná 40% fylgi til að
eiga von um sigur í þingkosningum
þar í landi.
Dagblaðið The Daily Telegraph er
hallt undir Íhaldsflokkinn breska.
Segir
Blair
tæpast
falla
Breski Íhalds-
flokkurinn í mikilli
sókn samkvæmt
skoðanakönnun
Tony Blair
Robin Cook
Lundúnum. AFP.
ALMENNINGUR í Danmörku
tekur vel í þá tillögu ríkisstjórnar-
innar að þeir sem vinna fram að sjö-
tugu fái um 3.500 danskar krónur
aukalega í eftirlaunagreiðslur á
mánuði eftir að þeir setjast í helgan
stein. Sú upphæð samsvarar um
40.000 íslenskum krónum á mánuði.
Einn af hverjum þremur Dönum
getur hugsað sér að slá dögum golf-
ferða, rauðvínsdrykkju og bingó-
spils á frest og vinna til sjötugs
gegn ríflegri eftirlaunagreiðslum,
að því er fram kom í könnun sem
dagblaðið Berlingske Tidende birti
í gær.
Claus Hjort Frederiksen, at-
vinnumálaráðherra Danmerkur,
segir eðlilegt að margir vilji vinna
lengur en nú er krafist. Hann segir
einnig að núgildandi reglur í Dan-
mörku um skerðingu eftirlauna-
réttinda ef fólk vinnur fram yfir eft-
irlaunaaldur séu óskiljanlegar.
Þá er Vinnuveitendasamband
Danmerkur einnig ánægt með til-
lögur ríkisstjórnarinnar. „Með
þessu gefur ríkisstjórnin eldra fólki
möguleika á að velja og einnig
hvatningu til að vinna lengur, en
Danmörk þarfnast þess. Það er
sanngjarnt að umbuna fólki fyrir að
ákveða að vera lengur á vinnu-
markaðnum,“ segir Jørn Neer-
gaard Larsen, einn forvígismanna
vinnuveitendasambandsins
Margir Danir vilja vinna lengur