Morgunblaðið - 24.01.2004, Blaðsíða 29

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. JANÚAR 2004 29
Samfélag sjálfstætt starfandi fræðimanna
Viðar Hreinsson, bókmenntafræðingur,
hlaut Viðurkenningu Hagþenkis 2003
fyrir ævisögu sína um Stephan G.
Stephansson í tveimur bindum.
Guðjón Friðriksson, sagnfræðingur,
hlaut Íslensku bókmenntaverðlaunin
2003 í flokki fræðirita og bóka almenns
efnis fyrir verkið Jón Sigurðsson -
Ævisaga II.
„Strákarnir okkar“
Til hamingju!
NORSKA listakonan Siri Gjes-
dal opnar sýningar á verkum
sínum í sýningarsölum Nor-
ræna hússins kl. 14 á morgun,
laugardag. Yfirskrift sýning-
arinnar er Bátur og haf en
sýnd verða textílverk unnin úr
vef og gömlum segldúk, kola-,
krít-, og tússteikningar. Auk
þess verður sett upp tónlistar-
innsetning. Við opnunina koma
fram kórinn Stavanger Vocal-
ensemble og skáldkonan Od-
veig Klyve.
Siri Gjesdal er meðal þekkt-
ustu textíllistakvenna Noregs
og hefur tekið þátt í fjölda sýn-
inga gegnum árin. Á síðasta ári
tók hún þátt í sýningunni
Trame d’autore í Chieri á Ítalíu
og hélt einkasýningu í galleríi
Rose Marie Kozcy í New York.
Hún var jafnframt fulltrúi
norskra listamanna á nítjándu
alþjóðlegu textílsýningunni í
Graz í Austurríki árið 2002.
Siri Gjesdal sækir gjarnan
innblástur í skáldskap og tón-
list. Hún er búsett í Stavanger
og hefur á síðustu árum unnið
með tónskáldinu Nils Henrik
Asheim, skáldkonunni Odveig
Klyve og kórnum Stavanger
Vocalensemble. Á sýningunni
er að finna afrakstur þessa
samstarfs, m.a. í tónlistar-
innsetningu listakonunnar.
Tónleikar í tilefni
opnunarinnar
Kórinn Stavanger Vocalen-
semble mun halda tónleika kl.
13 á opnunardegi sýning-
arinnar og síðan mun hann
einnig koma fram á opnuninni.
Kórinn var stofnaður fyrir 10
árum og skipar í dag veigamik-
inn sess í tónlistarlífinu í Stav-
anger. Kórinn hefur m.a. unnið
með Norsku óperunni og Sin-
fóníuhljómsveitinni í Stavanger
við uppsetningu á óperunum La
Boheme og Rigoletto. Stav-
anger Vocalensemble hafnaði í
öðru sæti í kórakeppninni
Florilege Vocal sem haldin var
í Tours í Frakklandi síðasta
sumar.
Hið konunglega menningar-
og kirkjumálaráðuneyti Noregs
hefur veitt Stavanger Vocalen-
semble og Odveig Klyve styrk
til að koma til Íslands til að
halda tónleika og koma fram á
opnuninni.
Sýningin stendur til 7. mars.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Norska listakonan Siri Gjestal innan um verk sín í Norræna húsinu.
Textíl, tónlistar-
innsetning og kór
Á EFNISSKRÁ Sinfóníuhljóm-
sveitar Íslands í Háskólabíói á
fimmtudagskvöldið kenndi margra
grasa, og fyrsta atriði kvöldsins var
eftir Brahms, tilbrigði op. 56a við stef
eftir Haydn. Í tónleikaskránni stóð
um verkið að klassískur stíll Haydns
svifi yfir vötnunum þegar upphafs-
stefið væri leikið, en eftir það væri
tónlistin einkennandi fyrir Brahms,
þétt, rómantísk og blæbrigðarík.
Ekki var það að heyra á leik hljóm-
sveitarinnar; stjórnandinn, Guð-
mundur Óli Gunnarsson, virtist allan
tímann vera að reyna að gæða til-
brigðin klassískri heiðríkju sem
hæfði þeim engan veginn. Heildar-
hljómur hljómsveitarinnar var óeðli-
lega bjartur, lítið heyrðist í sellóun-
um og kontrabössunum, og var
útkoman undarlega hæversk og
ástríðulaus. Vissulega var ágætlega
leikið frá tæknilegu sjónarmiði þó ör-
lítill losarabragður væri á spila-
mennskunni í byrjun, en túlkunin var
bara alls ekki í anda tónskáldsins.
Maður sá fyrir sér Brahms, sem var
manna feitastur, reyna að troða sér í
hirðbúning hins netta Haydns, og það
var ekki beint kræsileg sjón.
Öllu áhrifameiri var sellókonsert
nr. 1 í C-dúr eftir Haydn, en þar var
Sigurgeir Agnarsson í aðalhlutverki.
Frammistaða hans var til fyrirmynd-
ar, tónninn úr sellóinu var sterkur og
fallega mótaður, bogatæknin
áreynslulaus og fingraspil yfirleitt
nákvæmt og jafnt. Ólíkt atriðinu á
undan var túlkunin sannfærandi,
bæði öguð, en einnig skáldleg og
djúphugul. Hægi þátturinn var ein-
staklega ljóðrænn, framvindan eðli-
leg og blátt áfram, og margt í fyrsta
kaflanum var líka vel gert. Sístur var
lokaþátturinn, en þar voru hraðar
hendingar, hlaup og þess háttar helst
til óróleg, sem gerði að verkum að
stundum var á mörkunum að hljóm-
sveit og einleikari væru samtaka.
Eftir hlé voru þrjár tónsmíðar frá
Rússlandi, fyrst Nótt á nornagnípu
eftir Mússorgskí. Þetta er hermitón-
list sem líkir eftir villtum dansi norna
að hylla djöfulinn á fjalli nokkru, allt
þar til kirkjuklukkur óma í fjarska og
flótti brestur á hyskið. Tónlistin er
óhugnanleg, hrikaleg á köflum og
með magnaðri stígandi, og því kom
fremur bragðdauf túlkun Guðmund-
ar Óla nokkuð á óvart. Djöfulgang-
urinn var einhvern veginn ekki til
staðar, verkið var að vísu leikið af ör-
yggi, en þrátt fyrir það var útkoman
óttalega klén. Ég er sannfærður um
að með markvissari styrkleikabrigð-
um, ýktari áherslum og þess háttar
hefði verið hægt að gera miklu meira
úr tónlistinni.
Mun betra var næsta atriði efnis-
skrárinnar, en það var Vókalísa eftir
Rakhmanínov. Þetta er hljómsveitar-
útsetning á undurfallegu sönglagi og
var túlkunin þrunginn tilfinninga-
heitri eftirsjá, einmitt eins og hún átti
að vera.
Rúsínan í pylsuendanum var samt
1812 hátíðarforleikurinn eftir Tsjaj-
kovskí. Þar minnist tónskáldið föður-
landsstríðsins er innrás Napóleons í
Rússland var hrundið, enda heyrist í
fallbyssum undir lok verksins. Leik-
ur hljómsveitarinnar undir kraftmik-
illi stjórn Guðmundar Óla var virki-
lega glæsilegur, heildarhljómurinn
ávallt í góðu jafnvægi, meira að segja
þegar lúðrasveit, grá fyrir járnum,
stóð upp rétt fyrir tryllingslegan
lokahnykkinn og ÞRUMAÐI yfir
áheyrendum. Fallbyssudrunurnar úr
hátölurum á sviðinu voru líka flottar,
en gaman hefði verið að heyra þær úr
THX-hljóðkerfi bíósins, þó það hefði
sennilega orðið heldur yfirdrifið. Í
öllu falli var þetta vel heppnaður
flutningur og skemmtilegur endir á
tónleikunum.
Kölski hylltur
TÓNLIST
Háskólabíó
Sinfóníuhljómsveit Íslands; einleikari:
Sigurgeir Agnarsson; stjórnandi: Guð-
mundur Óli Gunnarsson. Háskólabíó,
fimmtudaginn 22. janúar. Tónlist eftir
Brahms, Haydn, Mússorgskí, Rakhman-
ínov og Tsjajkovskí.
SINFÓNÍUTÓNLEIKAR
Sigurgeir
Agnarsson
Guðmundur Óli
Gunnarsson
Jónas Sen
SUNNUKÓRINN á Ísafirði fagnar
á morgun 70 ára afmæli sínu og
sólarkomu. Á Ísafirði er hefð fyrir
því að baka pönnukökur á sólardag-
inn og frá fyrstu tíð hafa pönnukök-
ur verið fastur liður á Sunnukórs-
böllunum þótt snittur hafi bæst við
matseðilinn á seinni árum. Í tilefni
afmælisins var ákveðið að halda
Sunnukórsballið að þessu sinni í
íþróttahúsinu á Torfunesi á Ísafirði
enda fjöldi fólks sem hyggst koma
og fagna afmælinu með kórnum.
Frumflytja þrjú
lög og texta
Að venju byrjar dagskráin með
því að kórinn syngur nokkur lög,
þ.á m. verða frumflutt þrjú lög við
frumsamda texta Ólínu Þorvarðar-
dóttur, rektors Menntaskóla Ísa-
fjarðar: Lagið Sunna eftir Jónas
Tómasson tónskáld; Norðurljósa-
blús, lag og texti eftir Villa Valla
(Vilberg Vilbergsson), og Sunnu-
polki, lag eftir Baldur Geirmunds-
son. Þá syngur kórinn Rís heil þú
sól, lag eftir Jón Laxdal við kvæði
Hannesar Hafstein en kórinn hefur
sungið þetta lag í hvert sinn sem
hann hefur fagnað afmæli sínu. Þá
mun kórinn syngja Habanera úr
Carmen, einsöngvari er Ingunn
Ósk Sturludóttir. Veislustjóri verð-
ur Hjálmar H. Ragnarsson, rektor
Listaháskóla Íslands. Faðir hans,
Ragnar H. Ragnar, var stjórnandi
kórsins í aldarfjórðung og var
Hjálmar orðinn undirleikari hjá
kórnum áður en hann fermdist. Ár-
ið 1975 gerðist hann stjórnandi
kórsins og gegndi því starfi í tvö ár.
Í tilefni afmælisins gaf kórinn út
geisladisk sem kom út fyrir ára-
mótin. Kórinn kom fram í ávarpi
útvarpsstjóra á gamlárskvöld og
söng þar tvö lög. Á vordögum mun
kórinn flytja lagaflokkinn Streng-
leika eftir Jónas Tómasson eldri,
við ljóð Guðmundar Guðmundsson-
ar skólaskálds. Verður það gert í
samstarfi við sóknarnefnd Ísafjarð-
arkirkju og Sinfóníuhljómsveit
áhugamanna.
Sunnu-
kórinn
70 ára
Á CAFÉ Borg í
Kópavogi stend-
ur nú yfir ljóða-
sýningin Blá-
leikur að orðum
en þar eru ljóð
Hrafns Andrésar
Harðarsonar
framreidd á
málmplötum
Gríms Marinós
Steindórssonar.
Sl. haust hófst
samstarf milli
Ritlistarhópsins
og Café Borgar,
sem áður hét
Vinstri bakkinn,
um ljóðasýn-
ingar. Steinþór Jóhannsson, sem
er nú um stundir talsmaður og
forsprakki hópsins, reið á vaðið í
september. Síðan komu þau Krist-
jana Emilía Guðmundsdóttir,
Hjörtur Pálsson og Eyvindur P.
Eiríksson. Við opnun hverrar sýn-
ingar les skáldið úr verkum sín-
um. Stendur hver sýning í einn
mánuð og varsýningin Bláleikur
að orðum opnuð hinn 8. janúar sl.
Hrafn Andrés Harðarson er
einn af frumkvöðlum Ritlist-
arhóps Kópavogs, sem gaf út
ljóðasöfnin Glugga 1996, Ljósmál
1997 og Sköpun 2001.
Hrafn hefur skrifað smásögur,
blaða- og tímaritsgreinar um
bókasöfn, bækur og menningar-
mál. Hann var ritstjóri 4. heftis
Andblæs árið 1996.
Ljóð Hrafns hafa birst í tíma-
ritum, blöðum og safnritum.
Eftir hann eru ljóðabækurnar:
Fyrrvera, 1982 (ásamt þeim
Magnúsi Gestssyni og Þórhalli
Þórhallssyni), Þríleikur að orðum
(myndskreytt af Hörn Hrafns-
dóttur) 1990,Tónmyndaljóð ásamt
Grími Marinó Steindórssyni
myndlistarmanni og Gunnari
Reyni Sveinssyni tónskáldi, 1992
(ensk útgáfa 1993 og endur-
prentuð 1999),
Hafið brennur með þýðingum á
ljóðum lettnesku skáldkonunnar
Vizma Belsevica, 1994 og Hlér
1996 (með tónlist Gunnars Reynis
og myndum Gríms Marinós),
Vængstýfðir draumar 1999 með
þýðingum á ljóðum 11 lettneskra
skálda og myndskreytingu eftir
Lolitu Zikmane, Úr viðjum ásamt
Grími Marinó Steindórssyni, 1999.
Bláleikur að orðum
Ljóð Hrafns A. Harðarsonar á blikkplötum á Café Borg.