Morgunblaðið - 11.09.2004, Page 46

FRÉTTIR
46 LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
LÖGREGLAN í Reykjavík mætti hugleiða að
efla samskiptin við íbúana og láta vera að
rannsaka mál sem hvort sem er eru óleys-
anleg, sagði Walter McNeil, lögreglustjóri í
Tallahassee í Flórída, en hann heimsótti lög-
regluna í Reykjavík nýlega og ræddi auk þess
við fjölda manns sem vinna að löggæslumálum.
Hann var afar hrifinn af því hvernig Íslend-
ingar takast á við afbrot unglinga og vonast til
að svipaðar aðferðir verði teknar upp í Talla-
hassee.
Íbúar í Tallahassee eru um 160.000 og alls
eru íbúar sýslunnar um 260.000. McNeil segir
að vegna þess hve mannfjöldinn sé svipaður
geti lögregluembættin í Reykjavík og Talla-
hassee lært ýmislegt hvort af öðru og hafi
raunar þegar gert það en embættin hafa átt
gott samstarf um árabil.
McNeil sagðist hafa mestan áhuga á því
hvernig löggæslu- og réttarkerfið hér á landi
tæki á ungum afbrotamönnum, sérstaklega
þeim sem eru yngri en 15 ára, og hvernig reynt
væri að leita sátta milli brotamanna og fórn-
arlamba. Samvinna félagsmálayfirvalda og
lögreglunnar í slíkum málum væri afar áhuga-
verð og til fyrirmyndar. Sum ríki Bandaríkj-
anna hafi reyndar þegar innleitt svipaðar að-
ferðir en í Flórída hefði reynst erfiðara að
koma þeim á. Ástæðan er einkum lagaleg en
McNeil vonast til þess að geta miðað starfs-
aðferðir lögreglu við þær sem þegar hafa verið
innleiddar í Reykjavík.
Geta lært af starfsbræðrum sínum
McNeil segir að íslenska lögreglan geti
einnig lært talsvert af starfsbræðrum sínum í
Flórída, sérstaklega hvað varðar samskipti
íbúanna og lögreglu. „Að þessu leyti erum við
komnir mun lengra,“ segir hann. Árlega sé
hópur borgara úr hinum ýmsu þjóðfélags-
hópum boðaður á fund með lögreglu þar sem
rætt er hvað lögregla eigi að leggja áherslu á
og hvaða aðferðir séu líklegastar til að skila ár-
angri. Þessi fundarhöld taki yfirleitt 2–3 daga.
McNeil segir að þessi samvinna sé afar ár-
angursrík og skili sér m.a. í aukinni ánægju
borgaranna með löggæslu auk þess sem hún
auðveldi starf lögreglu til muna. Íbúarnir séu
mun viljugri til að fara að tilmælum lögreglu
og auðveldara sé að fá fjölmiðla og fé-
lagasamtök í lið með henni. Árangurinn sjáist
m.a. í því að í skoðanakönnun í fyrra hafi 92%
þátttakenda talið sig örugg í borginni og sama
hlutfall hafi borið traust til lögreglu. Þá hafi
glæpum fækkað um 22% síðan 1997.
McNeil vill að lögreglumenn líti á íbúana
sem viðskiptavini lögreglunnar og að hver lög-
reglumaður reyni að ná sem allra bestum
tengslum við þá sem hann hefur afskipti af.
Reyndar hafi Geir Jón Þórisson, yfirlög-
regluþjónn í Reykjavík, greinilega tileinkað
sér þetta. „Þegar ég geng um í Reykjavík með
Geir Jóni sá ég að fjölmargir köstuðu á hann
kveðju og vildu vita hvernig hann hefði það,“
sagði McNeil. Þetta væri dæmi um árangur af
góðu samstarfi lögreglu og íbúa.
Lausnarstuðull
Þá mætti lögreglan í Reykjavík hugleiða
hvernig ákveðið er hvaða mál hljóti rannsókn.
Það sé nefnilega ekki sjálfgefið að lögregla
rannsaki öll minniháttar afbrot sem íbúarnir
tilkynna. Til þess að ákveða hvaða mál fá at-
hygli beiti lögreglan í Tallahassee svokölluðum
lausnarstuðli.
Á stuðlunum eru sett tíu skilyrði fyrir því
hvort mál hljóti rannsókn en uppfylli málið fá
eða ekkert skilyrðanna sé það einfaldlega ekki
rannsakað. Það sé engu að síður skráð hjá lög-
reglu og ef frekari upplýsingar berist sé auð-
velt að hefja rannsókn. Með þessu móti nýtist
mannskapurinn lögreglu betur.
Lögreglustjórinn í Tallahassee segir að ekki eigi að rannsaka óleysanleg mál
Íbúar eru viðskiptavinir lögreglu
Morgunblaðið/Árni Torfason
Walter McNeil heimsótti m.a. lögreglustöðina í Grafarvogi og kynnti sér samstarf lögreglu og
Miðgarðs, fjölskylduþjónustu Grafarvogs, en þar hefur verið unnið að því að leita sátta milli
ungra afbrotamanna og þeirra sem verða fyrir barðinu á þeim. Á myndinni eru Ingibjörg Sig-
urþórsdóttir, Walter McNeil og Heiðar Bragi Hannesson rannsóknarlögreglumaður.
ÍSLENSKA fyrir erlenda stúdenta
er orðið vinsælt nám og er yfirfullt á
þau námskeið á ári hverju að því er
fram kemur hjá Alþjóðaskrifstofu há-
skólastigsins. Um 600 erlendir nem-
endur stunda nám við íslenska há-
skóla árlega en mun færri komast að
en vilja. 72 erlendir háskólastúdentar
frá 15 þjóðlöndum sóttu í haust mán-
aðarnámskeið í íslensku í Námsflokk-
unum til að búa sig undir háskólanám
við íslenska háskóla í vetur.
Morgunblaðið náði tali af tveimur
stúdentum þeim Alfonso Martinez
del Hoyo Canterla frá Spáni og Kal-
ina Kapralova frá Búlgaríu, en þau
hafa bæði verið í íslenskunámi und-
anfarin mánuð og eru Erasmus-
skiptinemar. Þetta er í fyrsta sinn
sem þau koma til landsins og leggur
Alfonso stund á verkfræði en Kalina
erfðafræði. Kalina segir ástæðuna
fyrir vali sínu á Íslandi vera einfalda.
„Hér eru mörg verkefni [tengd erfða-
fræði] í gangi og mikil framþróun hef-
ur átt sér stað í fræðunum,“ segir
Kalina og bætir við að hún leggi
stund á náttúrufræði og því hafi verið
tilvalið að koma hingað.
„Ég ætla að ljúka námi mínu [í
verkfræði] hér,“ segir Alfonso sem
hélt í upphafi að Ísland væri Græn-
land. Hann segir það gott að hafa tek-
ið þátt í íslenskunámi þó að hann tali
takmarkaða íslensku enn sem komið
er. Það sem hann hafi lært eigi eftir
að hjálpa honum mikið við að skilja
Íslendinga betur og nefnir merkingar
á skiltum svo dæmi sé tekið.
Kalina tekur undir það og segja
þau bæði að það sé spennandi að
kynnast framandi tungumáli og ann-
arri menningu. „Ég var í námi í
frönskum háskóla áður en ég kom
hingað og á einni alþjóðaskrifstofunni
sá ég að Ísland var í boði og hugsaði
strax með mér, þangað langar mig til
að fara,“ segir Kalina.
Meðal þess sem þau gerðu, fyrir
utan að sækja íslenskunámskeið, var
að fara í ýmsar ferðir s.s. á Árbæj-
arsafn og í Þjóðmenningarhúsið.
Einnig fengu þau kynningu um landið
og menningu t.d. með því að horfa á
íslenskar kvikmyndir, sitja fyr-
irlestra um sögu Íslands, íslenska
popptónlist o.fl. og þótti þeim það
bæði gagnlegt og skemmtilegt.
„Námskeiðið var bæði hjálplegt og
skemmtilegt,“ segir Kalina og bætir
við að það hafi að auki verið vel skipu-
lagt. Aðspurð segjast þau vera vel
stemmd og full tilhlökkunar fyrir
komandi skólaár.
Íslenskunám fyrir erlenda háskóla-
stúdenta hjá Námsflokkunum
Morgunblaðið/Jim Smart
Alfonso og Kalina voru ánægð með íslenskunámskeiðið og hlakka til vetr-
arins. Um 600 erlendir nemendur stunda nám við íslenska háskóla árlega.
Bæði gagnlegt
og skemmtilegt
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi yfirlýsing frá Sveinbirni
Kristjánssyni:
„Harður dómur!
Í nýföllnum úrskurði Héraðsdóms
Reykjavíkur var ég dæmdur í fjög-
urra og hálfs árs fangelsi. Telst það
nokkuð hart og hefur verið fjallað um
að þetta sé harðasti dómur í viðlíka
máli sem upp hefur verið kveðinn.
Samt er ég sáttur við þennan hluta og
mun auðvitað hlíta honum.
Það sem verra er er sá aukni dóm-
ur sem ég og fjölskylda mín hljótum í
þessu máli.
Þar sem ég taldi fyrir þennan dóm
að Ísland væri með eðlilegt réttarfar
og stæði öðrum vestrænum þjóð-
félögum ekki að baki varð niðurstaða
Héraðsdóms mér mikið áfall. Þeir
dómar sem meðákærðu hlutu í þessu
máli verða að teljast hrikalegir.
Til að þeir sem lesa þetta skilji
hvað málið snýst um, þá er verið að
dæma bróður minn, frænda minn og
samstarfsmann bróður míns í mjög
harða refsingu saklausa, án þess að
nokkur gögn komi fram í málinu til að
styðja dómana! Ekki voru lögð fram
nein gögn í málinu sem tengja þá við
refsivert athæfi og ekki voru kölluð
fyrir nein vitni sem vitnuðu um refsi-
vert athæfi. Þvert á það kom fram
framburður um að þeir vissu ekki
betur en að allt væri í lagi og fengu
allavegana ekki aðra vitneskju frá
mér. Einnig voru lögð fram gögn sem
sýndu að ég hefði leynt þá, og viljandi
afvegaleitt þá, um annars vegar upp-
runa fjárins í sumum tilfellum og hins
vegar um að refsivert athæfi hefði átt
sér stað af minni hálfu í öðrum til-
fellum.
Hvernig má þetta vera í ríki sem
kennir sig við lýðræði og stærir sig af
því að vera framarlega í réttindum
þegna sinna? Hvernig má vera að án
gagna séu menn dæmdir sekir?
Einu sinni var maður dæmdur fyr-
ir morð á Íslandi án þess að lík fynd-
ust. Um það hefur verið rætt alla tíð
síðan og finnst flestum að réttarmorð
hafi verið framið.
Það sem ég tel að standi að baki
þessu er hið hrikalega misnotaða vald
fjórða valdsins, fjölmiðlanna. Sumir
fjölmiðlamenn, sem ekki kannast við
þetta vald, hafa misnotað það hingað
til og munu gera það áfram. Það að
setja hálfsannleika fram í blaðaskrif-
um er verra en hreinasta lygi. Lygi er
þó hægt að benda á en hálfsannleika
er mjög erfitt að greina. Dómur Hér-
aðsdóms ber þess merki að þar hafi
verið látið undan þrýstingi aðila sem
hafa fjallað af jafn óvilhöllum hætti
um málið eins og að segja að „(sak-
borningur) hafi lýst yfir sakleysi og
ætli (þess vegna) að láta saksóknara
hafa fyrir því að sanna sekt“.
Svona málflutningur hefur verið til
þess fallinn að fá almenningsálitið
upp á móti saklausum aðilum og orðið
til þess að vondur dómur er fallinn.
Ekki býst ég þó við því að menn sjái
að sér eða telji nokkuð rangt við
þetta, því miður.
Ekki bjóst ég við að dómarar létu
undan þrýstingi sem þessum. Og
verð ég því að gera þeim grein fyrir
því sem þessi dómur þýðir fyrir mig.
Fyrir mig er þetta lífstíðardómur.
Það að saklausir menn séu dæmdir,
ungir, til mjög harðra refsinga út af
gjörðum mínum er óbærilegt. Ef þið
teljið þennan dóm minn réttlætanleg-
an verð ég að velta fyrir mér hvers
vegna þið kusuð ekki frekar að dæma
mig til fullrar refsingar, innan ramma
laganna? Ég veit ég skaðaði marga
með gjörðum mínum, en þýðir það að
líf mitt þurfi að vera með þeim hætti í
framtíðinni að ég muni aldrei geta
horft framan í foreldra mína, systkini
og annað venslafólk?
Það er kannski skrýtið að sjá
dæmdan mann tjá sig um mál með
þessum hætti, en ég gat því miður
ekki orða bundist.
Að lokum vil ég þakka starfsfólki
Héraðsdóms fyrir mannlega og góða
framkomu á meðan á þessu máli stóð
í réttarsal. Einnig vil ég þakka þeim
sem að rannsókn málsins komu. Ekki
er ég viss um að ég gæti komið jafn
vel fram undir sömu kringumstæð-
um.
Þetta er einstaklega vandað fólk.“
Yfirlýsing frá Svein-
birni Kristjánssyni
ÖLD er liðin síðan fyrsti bíllinn
kom hingað til lands og fyrstu raf-
ljósin voru einnig tendruð á Ís-
landi fyrir réttum 100 árum.
Af þessu tilefni gefur Íslands-
póstur út tvö frímerki. Hlynur
Ólafsson og Valgerður G. Hall-
dórsdóttir teiknuðu frímerkin.
Fjórða frímerkjaröðin með ís-
lenskum villisveppum kemur einn-
ig út um þessar mundir. Gefin eru
út tvö verðgildi, 50 og 60 kr.
Myndefnið á 50 kr. frímerkinu er
skeiðsveppur. Myndefnið á 60 kr.
frímerkinu er vallhnúfa. Tryggvi
T. Tryggvason teiknaði frímerkin.
Fjölbreytni á nýjum frímerkjum