Morgunblaðið - 15.10.2004, Side 33

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. OKTÓBER 2004 33
UMRÆÐAN
Við
sæ
kju
m
hr
að
se
nd
ing
u t
il f
yr
irt
æk
is
og
ök
um
he
nn
i ti
l m
ótt
ak
an
da
,
fyr
irt
æk
is
eð
a e
ins
tak
lin
gs
.
Ek
ki
bíð
a a
ð ó
þö
rfu
.
Fá
ðu
se
nd
ing
un
a s
am
dæ
gu
rs
m
eð
P
ós
tin
um
.
www.postur.is
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
IS
P
23
96
1
1
0/
20
04
Lá
ttu
ek
ki
ein
s o
g þ
ú g
eti
r b
eð
ið
ÁLFTNESINGUM er boðið til
íbúaþings n.k. laugardag í íþrótta-
húsi Álftanesskóla. Þingið stend-
ur milli kl 9 og 14.
Skipulagsmál verða á
dagskrá. Ég hvet
Álftnesinga til að
fjölmenn og koma að
hugmyndum sínum.
Í skipulagsmálum
vill Álftanesshreyf-
ingin stuðla að mann-
lífi í sátt við sérstaka
náttúru á Álftanesi.
Íbúabyggð um einn
grunnskóla, með
áhersla á dreifða og
lága byggð utan
hringvegar en þétta
vandaða byggð innan hrings í ná-
grenni skóla og þjónustu. Á íbúa-
þinginu verður kynnt „Áfanga-
skýrsla 3 – Drög að aðalskipu-
lagstillögu“, en Álftaneshreyf-
ingin telur að í drögunum sé
gengið allt of skamt í verndun
strand og tjarnarsvæða, skipulag
og hlutverk miðsvæði sé ófull-
nægjandi og betur þurfi að skil-
greina þjónustu og atvinnu-
uppbyggingu.
Friðum strandsvæði,
tjarnir og votlendi
Álftaneshreyfingin hefur í starfi
sínu lagt mikla áherslu á skipu-
lagsmálin, m.a. staðið fyrir opnum
vinnufundum og blaðaútgáfu. Þá
hafa bæjarfulltrúar okkar flutt
margar tillögur, sem eru hjá
skipulagsnefnd í skoðun. Þeir
hafa lagt fram tillögur um vernd-
un og friðun strandsvæða, tjarn-
arsvæða og votlendis. Með tillög-
unum er lagt til að einstakt
náttúruríki sé verndað um leið og
fólki verði tryggður aðgang að
hreinum og óspilltum strand-
svæðum, líkt og almenningi hefur
nú útivistarsvæði í Heiðmörkinni,
ofan byggðar.
Við viljum enga íbúðabyggð á
opnu svæði við Haukshús, eða í
fólkvanginum að Hliði
eins og fulltrúar
D-listans leggja til.
Grænt svæði með
Skógtjörninni viljum
við breykka og varð-
veitt hins stóru opnu
svæði á norðurnesinu.
Opin svæði sunnan
við Hólmatún verði
áfram óbyggð. Ná-
grenni Kasthúsa-
tjarnar, vogskorin
strönd Bessastaða-
tjarnar og nágrenni
Breiðabólstaðatjarnar
verði hlíft við raski.
Golfvöllur í Bessastaðanesi,
ný stjórnsýslumörk
Við viljum ekki golfvöll við Kast-
húsatjörn eða Bessastaðatjörn,
eins og fulltrúar D-listans berjast
fyrir. Golfvöllur þar mun rýra
náttúrufar svæðisins. Fullgildan
framtíðar golfvöll viljum við
byggja, á túnum sem hætt er að
nýta, á Bessastaðanesi.
Við viljum fara vel með land og
stuðla að jafnvirði þess hvort sem
landið er nýtt til íbúðabyggðar
eða sem útivistarsvæði, með sam-
starfi við landeigendur. Við vilj-
um færa út stjórnsýslumörk
sveitarfélagsins , vestast í Garða-
holtið, þannig að vatnasvæði
Lambhúsatjarnar og Skógtjarnar
sé allt innan okkar sveitarfélags.
Við fögnum áformur Umhverf-
isráðuneytisins um Náttúruvernd-
aráætlun sem nær til friðunar á
Skerjafjarðar og Álftanesi og
sjáum í því sóknarfæri fyrir Álft-
nesinga.
Byggjum þjónustustofnanir
á miðsvæði
Álftaneshreyfingin vill nýtt skipu-
lag miðsvæðis. Færa það nær nú-
verandi skólasvæði og sníða að
þörfum lítils bæjarfélags. Skipu-
leggja þar matvöruverslun,bakaríi
og aðra smáþjónustu, – stjórn-
sýsluhús með aðsetri fyrir fé-
lagastarf, – þjónustusetur eldri-
borgara og ef til vill heimahjúkr-
un og heilsugæslu.
Tengt miðsvæði viljum við reisa
hjúkrunarheimili og svo kallaðar
öryggisíbúðir. Við viljum leita
samninga við ríkisvaldið um að
opinber stofnun t.d. Nátt-
úrugripasafn Íslands, Nátt-
úrufræðistofnun eða önnur slík
stofun rísi á Álftanesi. Samvinna
við Landspítala háskólasjúkrahús
eða aðrar heildustofnanir um
staðsetningu langlegudeilda, á
Álftanesi, væri líka ákjósanleg.
Álftaneshreyfingin styður
byggingu Menningar og nátt-
úrufræðisetur í nágrenni Bessa-
staða , eins og stjórn SÁUM hef-
ur lagt til. Við viljum styðja við
veitingastarfsemi á vel völdum
stöðum ef aðilar sína áhuga
slíksri uppbyggingu.
Uppbygging þjónuststofnana
og atvinnulífs eins og hér er
lagt til er stækkandi sam-
félagi nauðsyn, skapar
ný störf innan sveitar-
félagsins og styrkir
tekjustofna. Þetta
er mjög brýnt
nú þegar með-
altekjur í
sveitarfé-
laginu
hafa
fallið og fjárhagsstaðan hefur
versnað á sama tíma og verkefni
og útgjöld vaxa. Bæjarstjórnin á
að snúa bökum saman og ein-
henda sér í þessa uppbyggingu
sem treystir grundvöll sjálfstæðs
sveitarfélags á Álftanesi.
Mörg önnur verkefni býða í
skipulagsmálum sem of langt mál
væri að rekja hér, eins og stíga-
gerð, fyrir göngufólk og reið-
menn, smábátahöfn, æskulýðs-
heimili og bætt íþróttaaðstaða
að ógleymdu því stóra verk-
efni að ljúka byggingu
Álftanesskóla og
tryggja Tónlistaskóla
Álftanes framtíðar
húsnæði.
Ég ítreka
hvatningu til
íbúa Álfta-
nes að
mæta
á
íbúaþingið á laugardag og koma
þar að áherslum sínum í skipu-
lagsmálum. Stuðningur við sjón-
armið
Álftarneshreyfingainnar sem
ég hef kynnt hér að framan
væri vel þegin, því áhugi
íbúanna á framgangi
þeirra skiptir sköpum.
Íbúaþing á Álftanesi
Sigurður Magnússon skrifar
um sveitarstjórnarmál
’Í skipulagsmálum villÁlftaneshreyfingin
stuðla að mannlífi í sátt
við sérstaka náttúru á
Álftanesi.‘
Sigurður Magnússon
Höfundur er oddviti
Álftaneshreyf-
ingarinnar.
Á ALÞINGI úthluta menn
fjármunum úr skatthirslunum.
Tekist er á um forgangsröðun.
Þetta er gangur lýðræðisins.
Eða hvað? Almannaviljanum
eru settar sífellt þrengri skorð-
ur. Völd sem áður voru í hönd-
um lýðræðislega kjörinna full-
trúa eru gengin þeim úr
greipum. Þetta gerist þannig
að arðsamar eignir almennings
eru seldar í hendur einkaaðila;
létt er sköttum af stórfyrir-
tækjum og nýr veruleiki verður
til. Við sjáum þennan nýja
veruleika auglýstan dag hvern
á síðum dagblaða og í fréttum
útvarps- og sjónvarpsstöðva.
Í vikunni sáum við Björgólf
Guðmundsson rétta forsvars-
mönnum Sinfóníuhljómsveitar
Íslands tékka upp á 25 millj-
ónir króna. Eftir því sem fyr-
irtækin stækka taka þau meiri
þátt í menningunni, sagði
stjórnarformaður hins einka-
vædda Landsbanka við þetta
tækifæri.
Eina ferðina enn varð ég
hugsi. Einkavæddar almenn-
ingseignir eins og ríkisbank-
arnir færa nýjum eigendum
tugmilljarða arð. Ríkisvaldið
lækkar um leið skatta á þessa
aðila. Og þá gerist það: Þeir
verða veitendur, styrkja listir
og menningu, líkna sjúkum og
örva fræðslu, gerast velgjörð-
armenn Þjóðminjasafnsins,
Sinfóníunnar, listasafna og
listamanna, auk þess náttúr-
lega að kosta fótboltaferðirnar
til Bretlands fyrir stjórnendur
fyrirtækjanna, og lúxusvillurn-
ar, jeppana og munaðarlífið
fyrir sjálfa sig. Hið síðara er
auðvitað aukaatriði og flokkast
undir allt aðra liði, „fólk í frétt-
um“ er það kallað í glanstíma-
ritunum.
Þetta eru afleiðingar af
stefnu ríkisstjórna Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknar. Einka-
væðingin og skattastefnan hafa
gert auðmenn að veitendum í
íslensku velferðarkerfi og
menningarlífi. Hjá þeim liggja
nú völdin. Eftir sitja fjársvelt-
ar stofnanir ríkis og sveitarfé-
laga. Á þennan hátt hafa landa-
mæri lýðræðisins verið færð til
á Íslandi. Það sem áður var
lýðræðislegt almannavald hef-
ur verið fært á hendur fámenn-
ispeningavalds. Því valdi eiga
nú listamenn og vísindamenn
sífellt meira undir; þeir eiga af-
komu sína í vaxandi mæli undir
því sem fyrr á tíð var nefnt
auðvald.
Það er kannski ástæða til að
taka það fram að tilefni þess-
ara skrifa er ekki að agnúast út
í kapítalistana, allra síst þegar
þeir vilja láta gott af sér leiða
eins og Björgólfur Guðmunds-
son augljóslega vill, heldur
hina sem ganga erinda þeirra á
Alþingi og í Stjórnarráðinu.
Engan hef ég heyrt mæla hall-
arbyltingu peningavaldsins bót.
En hvers vegna fólk kýs yfir
okkur handbendi auðvaldsins –
það er mér óskiljanlegt.
Ögmundur Jónasson
Hallarbylting
peningavaldsins
Höfundur er alþingismaður.
Í TILEFNI þeirrar umræðu sem
átt hefur sér stað í tengslum við
svokallað Sólbaksmál langar mig
aðeins að reifa málið út frá sjón-
armiði sjómanna starfandi á svip-
uðum skipum. Eftir því sem mér
skilst þá telja þeir Guðmundur
Kristjánsson forstjóri Brims og
Brynjar Kristgeirsson fram-
kvæmdastjóri Vinnslu-
stöðvarinnar að mönn-
un ísfisktogara standi
fiskvinnslunni fyrir
þrifum og sé aðal-
ástæða þess að ekki sé
hægt að reka arðvæn-
lega fiskvinnslu, helstu
rök þeirra eru að ef til
fækkunar komi þá
hlaupi launakostnaður-
inn upp úr öllu valdi.
Ég hef hinsvegar ekki
getað skilið þau rök,
einfaldlega vegna þess
að ég tel ekki grund-
völl fyrir fækkun. Áhöfn ísfisktog-
ara samanstendur af 15 mönnum
sem skipta með sér verkum á þann
hátt að skipstjóri og stýrimaður
skipta með sér sólarhringnum í brú,
þ.e 12 tíma vakt, vélstjórar, 2 stýri-
maður, bátsmaður og hásetar
standa sex tíma og sex tíma hvíld,
matsveinn hefur viðveru frá 5 að
morgni til 9 að kvöldi. Á hvorri vakt
eru 5 menn, þ.e. 2 stýrim. ann-
arsvegar og bátsm. hinsvegar og 4
hásetar, skyldustörf þessara manna
eru að taka trollið, gera að og
ganga frá fiski í lest, auk þess að
sinna viðhaldi á veiðarfærum og sjá
um þrif á skipi að lokinni veiðiferð.
Þegar skuttogararnir komu fyrst
var þessi mönnun fundin út. Þá
voru skipin að fiska ca 3000 tonn á
ári og þótti gott. Nú þykir lélegt ef
þessi skip skila undir 5000 tonnum
og þeir sem mest hafa aflað komist
í rúm 7000 tonn og geta menn í
þessu ljósi spurt sig hvort vinnan
hafi minnkað um borð. Í flestum til-
fellum hafa menn ærinn starfa
flesta túra og mín skoðun er sú að
ekki sé grundvöllur fyrir fækkun og
kemur þar margt til. Í fyrsta lagi,
ef fækkað er þá verða einungis 3
menn til að taka trollið í stað fjög-
urra áður, því áfram munu 2 stýri-
maður og bátsmaður sjá um híf-
ingar í brú einfaldlega vegna þess
að það er bundið í
reglugerð að ekki sé
sami maður sem
stjórnar skipi og hífir,
til að koma í veg fyrir
slys. Í öðru lagi, þá
mun einfaldlega
aukast vinnuálagið á
þá sem eftir verða, því
ekki er um neina hag-
ræðingu um borð að
ræða. Mér hefur skilist
á málflutningi Guð-
mundar að hans mark-
mið sé að fá betri fisk í
land með fækkun á
mannskap. Ég skil ekki þann mál-
flutning, einfaldlega vegna þess að
með færri mönnum tekur lengri
tíma að gera að og ganga frá fisk-
inum. Ég hef lúmskan grun um að
hans hugmyndir gangi út á það að
menn standi aukavaktir til að ná
þessu markmiði en þar sem ég
þekki til á ísfisktogara og hef unnið
á slíkum skipum síðastliðin 22 ár,
þá hefur ekki verið neinn skortur á
aukavöktum, menn hafa staðið frí-
vaktir möglunarlaust í hverri ein-
ustu veiðiferð þar sem ég þekki til
og ekki fengið krónu fyrir. Þessar
hugmyndir eru að mínu mati ger-
samlega óásættanlegar fyrir sjó-
menn nema ef til kæmi eitthvað
sem létti mönnum störfin og þar á
ég við að ef settar yrðu aðgerð-
arvélar um borð, þá mætti ræða
það að fækka í ljósi þess að um
tækninýjungar væri að ræða. Mál-
flutningur þessara manna um að
þessir tveir menn sem þeir vilja
fækka um skipti sköpum fyrir út-
gerðina og fiskvinnsluna er að mínu
mati ákaflega lítilfjörlegur ég held
að þeir ættu að beita sjónum sínum
inná við og ná fram hagræðingu í
rekstri. Ég gæti trúað að þar fynd-
ist mörg matarholan. Eitt sem þeir
gleyma viljandi að geta um í árás-
um sínum á okkur sjómenn er sú
staðreynd að það er búið að taka
mikið fé út úr rekstrinum því það
hefur þurft að borga út óheyrilegar
upphæðir til manna sem hafa verið
að að kaupa og selja sjávarútvegs-
fyrirtæki og hagnast um stjarn-
fræðilegar upphæðir á örskömmum
tíma. Það er því að mínu mati mjög
ómerkilegur málflutningur að
kenna eingöngu sjómönnum um
stöðu útgerðarinnar og fiskvinnsl-
unnar og ata menn auri til að draga
athygli manna frá þessari stað-
reynd sem ásamt ýmsum öðrum at-
riðum er ástæða þess að ekki geng-
ur betur. En við sjómenn erum
kannski bara í þeirri stöðu að þegar
menn eru komnir í þrot, þá er
spjótunum beint að okkur eða svona
á svipaðan hátt og maðurinn sem
ekkert gekk upp hjá og var kominn
í tilvistarlega sjálfheldu sparkaði,
frekar en að gera ekki neitt, í hund-
inn sem alltaf hafði fylgt honum
tryggur og trúr.
Lítilfjörlegur málflutningur
Eiríkur Jónsson fjallar
um útveginn ’Það er því að mínumati mjög ómerkilegur
málflutningur að kenna
eingöngu sjómönnum
um stöðu útgerðarinnar
og fiskvinnslunnar.‘
Eiríkur Jónsson
Höfundur er stýrimaður á SHB AK
10 og stjórnarmaður í FS, félagi skip-
stjórnarmanna.