Morgunblaðið - 07.11.2004, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 7. NÓVEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Komast Jesper, Kasper og Jónatan upp með að ræna Soffíu frænku án bóta á þeim for-
sendum að það sé farið að slá svolítið í hana?
Íslendingar fara aðmeðaltali tæplega 6sinnum á ári í bíó, en
það gerir okkur að einni
mestu bíóþjóð heims.
Bandaríska dagblaðið The
New York Times gerði
kvikmyndaáhuga Íslend-
inga að umfjöllunarefni
nýlega en þar er því haldið
fram að landsmenn fari
oftar í kvikmyndahús en
aðrar þjóðir.
Ásgrímur Sverrisson,
ritstjóri Lands og sona,
málgagns Kvikmynda- og
sjónvarpsakademíunnar,
hefur bent á að þó Íslend-
ingar fari allra þjóða oftast
í bíó, og mun hærra hlut-
fall þeirra sjái innlendar myndir
en almennt gerist, þá sé markaðs-
hlutdeild íslenskra mynda á
heimamarkaði óralangt fyrir neð-
an öll meðaltöl. Hann segir að Ís-
lendingar torgi heilum ósköpum af
amerískri iðnaðarframleiðslu, en
landsmenn fari ekki í bíó til að sjá
íslenska mynd nema í um það bil
tuttugasta hvert skipti. Ekki sé þó
hægt að kvarta yfir áhugaleysi
þjóðarinnar á innlendri fram-
leiðslu, rúm 16% landsmanna sæki
íslenska mynd hverju sinni að
meðaltali og það sé hlutfall sem
þekkist hvergi annars staðar.
Ásgrímur sagði að á tímabilinu
1995 til 2002 hafi að meðaltali um
19 þúsund manns séð íslensku
myndirnar en sé horft á síðastliðin
tvö ár sé sú tala lægri. „Í þessum
meðaltalsútreikningum er hægt
að fá ýmsar niðurstöður eftir þeim
forsendum sem maður gefur sér.
Sé eingöngu miðað við allra síð-
ustu misseri er staðan ekki nógu
góð, en á móti kemur að nokkrar
myndir eru væntanlegar sem virð-
ast líklegar til að ná árangri þann-
ig að útlitið gæti breyst á næst-
unni.“
Ef miðað væri við íslenskan
markað færi gríðarlega hátt hlut-
fall þjóðarinnar á íslenskar mynd-
ir miðað við aðrar þjóðir. Nefndi
Ásgrímur til samanburðar að
danskar myndir nytu mikillar vel-
gengni á heimamarkaði um þessar
mundir, allt að fjórðungur af heild-
araðsókn í bíóhúsin þar í landi er á
heimamyndir. Slíkar tölur séu
langt fyrir ofan íslenska meðaltal-
ið, sem undanfarin ár hefur verið
um 5%. Ásgrímur bendir á að
menn geti líka litið á málið frá öðr-
um sjónarhóli. Aðsókn á danska
bíómynd er að meðaltali rúmlega
100 þúsund manns, en það heim-
fært upp á Ísland jafngildir um 5
þúsund áhorfendum. Það þætti af-
ar slakur árangur hér, enda sagði
Ásgrímur að viðmiðið væri að
mynd sem ekki fær um 20 þúsund
áhorfendur valdi vonbrigðum.
„Þetta eru fáránlegar kröfur mið-
að við stærð markaðarins en um
leið skiljanlegar vegna þess að
svipað kostar að gera bíómyndir
hér og annars staðar og því vilja
menn fá sem flesta í bíó. En nær
alls staðar annars staðar myndi
slík aðsókn teljast bærilega góð,“
segir hann og vísar í því sambandi
m.a. til Frakklands þar sem mikill
áhugi er á kvikmyndum og þar er
hlutfall á heimamarkaði hátt, um
35% „Ef Frakkland væri heimfært
upp á Ísland yrðu áhorfendur um
1500 manns að meðaltali. Við erum
bara í þessu samhengi að tala um
svo ólíkar stærðir. Viðmiðanirnar
eru svo skrýtnar hér, þetta virðist
meira byggt á einhvers konar
skynjun og tilfinningu.
Um leið og menn fara að skoða
kaldar staðreyndir kemur í ljós að
áhugi Íslendinga á íslenskum bíó-
myndum er gríðarlegur,“ sagði
Ásgrímur. Íslenskar bíómyndir
væru í einkennilegri stöðu á
heimamarkaði. Þær nytu mikilla
vinsælda þegar tölur væru bornar
saman við aðrar þjóðir, en vænt-
ingarnar væru hins vegar svo
miklar að meðalaðsókn væri undir
því sem viðunandi gæti talist.
Ásgrímur sagði að þeir tímar
heyrðu sögunni til að Íslendingar
færu á íslenskar myndir í bíó bara
af því þær væru íslenskar, „það
eru 20 ár síðan ástandið var þann-
ig“. Spurningunni um hvort Ís-
lendingar væru hættir að hafa
áhuga á íslenskum myndum svar-
aði hann neitandi. „Það er auðvit-
að út í hött að ætlast til þess að all-
ar íslenskar myndir fái met-
aðsókn,“ sagði hann og benti á að
viðmiðið í kvikmyndaiðnaðinum
væri gjarnan að ein mynd af hverj-
um 10 næði árangri, „það sama
hlýtur að vera í gildi hér á landi
líka“.
Ásgrímur sagði að íslenskir
kvikmyndagerðarmenn þyrftu að
fara að gera fleiri bíómyndir sem
ættu meira erindi við samtímann.
„Þegar horft er yfir sviðið má
kannski segja að með nokkrum
undantekningum hafi myndirnar
ekki verið að tala með nógu sann-
færandi hætti við kvikuna í sam-
tímanum, fjalla um hluti sem fólki
finnst koma sér við,“ sagði hann og
einnig væri mikilvægt að bæta
markaðssetningu myndanna. Sér-
staklega þyrfti að leggja áherslu á
að ná til yngri aldurshópanna,
barna, unglinga og fólks á þrítugs-
aldri, en þessir hópar mynda
kjarna þeirra sem sækja kvik-
myndahúsin reglulega. Einnig
benti hann á að það væri knýjandi
fyrir íslenska menningu að auka
leikið íslenskt sjónvarpsefni. Vilj-
inn væri til staðar, vinsældirnar
svo gott sem vísar, en það skorti
peninga. „Þetta kostar miklar
peninga, en ég spyr: Höfum við
efni á að sleppa því?
Fréttaskýring | Kvikmyndaáhugi á Íslandi
Meira erindi
við samtímann
Um 16 þúsund manns sjá íslenskar
bíómyndir að meðaltali
Úr kvikmyndinni Börn náttúrunnar.
Íslendingar ein mesta
bíóþjóð heims
 Íslendingar eru ein mesta bíó-
þjóð heims, fara tæplega 6 sinn-
um á ári í bíó að meðaltali. Um 19
þúsund manns að meðaltali sjá
hverja íslenska mynd, en vís-
bendingar eru um að aðsókn fari
minnkandi. Þannig má benda á
að í síðustu viku sáu 134 Nice-
land en heildaraðsókn á myndina
er 2.747 manns. Á sama tíma
hafa alls 16.688 manns séð
bandarísku myndina Dodgeball.
maggath@mbl.is
UTANRÍKISRÁÐUNEYTIÐ hefur
neitað að afhenda Morgunblaðinu
skýrslu Hallgríms Sigurðssonar, yf-
irmanns flugvallarins í Kabúl, vegna
árásarinnar sem gerð var á íslenska
friðargæsluliða 23. október sl. Hið
sama á við um önnur gögn sem ráðu-
neytið hefur tekið saman vegna
málsins, að undanskilinni samantekt
sem afhent var á miðvikudag og
greint er frá í Morgunblaðinu á
fimmtudag.
Gunnar Snorri Gunnarsson ráðu-
neytisstjóri vísar til þess að sam-
kvæmt upplýsingalögum séu gögnin
undanþegin upplýsingarétti eða upp-
lýsingaréttur takmarkaður.
Í samtali við Morgunblaðið vísaði
Gunnar Snorri til þess að samkvæmt
4. grein upplýsingalaga tæki upplýs-
ingaréttur ekki til vinnuskjala sem
stjórnvald hafi ritað til eigin afnota. Í
umræddri grein segir jafnframt að
„þó skuli veita aðgang að vinnuskjöl-
um ef þau hafa að geyma endanlega
ákvörðun um afgreiðslu máls eða
upplýsingar sem ekki verður aflað
annars staðar frá“.
Þá vísaði hann til 5. greinar og 1.
og 2. tölulið 6. greinar upplýsinga-
laga. Samkvæmt 5. grein er óheimilt
að veita almenningi aðgang að gögn-
um um einka- eða fjárhagsmálefni
einstaklinga sem sanngjarnt og eðli-
legt er að leynt fari, nema sá sam-
þykki sem í hlut á.
Í þeim töluliðum 6. greinar sem
Gunnar Snorri vísaði til er kveðið á
um að heimilt sé að takmarka að-
gang almennings að gögnum þegar
mikilvægir almannahagsmunir
krefjast, enda hafi þau að geyma
upplýsingar um „öryggi ríkisins eða
varnamál“ eða „samskipti við önnur
ríki eða fjölþjóðastofnanir“.
Utanríkisráðuneytið vísar til undanþágu og takmarkana
Afhendir ekki gögn
SKIPSTJÓRINN á togaranum
Svani EA-14 frá Dalvík hafði sam-
band við sprengjudeild Landhelgis-
gæslunnar á föstudag og lét vita að
torkennilegur hlutur hefði komið
upp með veiðarfærum skipsins er
það var að veiðum út af Austurlandi.
Um var að ræða 227 kg sprengju-
hleðslu með forsprengju og hvell-
hettum úr bresku tundurdufli.
Sprengjusérfræðingar Landhelg-
isgæslunnar töldu að tundurduflið
skapaði hættu fyrir skipið og áhöfn
þess og því var skipstjóranum ráð-
lagt að halda þegar til hafnar. Tveir
sprengjusérfræðingar fóru um borð
í skipið í Neskaupstað þar sem þeir
gerðu sprengjuhleðsluna óvirka.
Sprengjunni var síðan eytt.
Svanur fékk
tundurdufl í
veiðarfærin
♦♦♦