Morgunblaðið - 16.11.2004, Blaðsíða 2
2 ÞRIÐJUDAGUR 16. NÓVEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
M
Á
T
T
U
R
IN
N
&
D
Ý
R
Ð
IN
- Hlynur Páll Pálsson
Fréttablaðið
,
„Þetta eru stórskemmtilegar sögur
á mörkum fantasíu og veruleika
sem grípa mann frá fyrstu
setningu. ... Á undraverðan
hátt tekst Hermanni að vera í
senn háfleygur og alþýðlegur,
án þess þó að virka
tilgerðarlegur ... Þetta er
athyglisverð bók sem
enginn ætti að láta
fram hjá sér fara.“
Colin Powell segir af sér
Colin Powell utanríkisráðherra og
þrír aðrir ráðherrar í stjórn George
W. Bush Bandaríkjaforseta hafa
sagt af sér, að sögn embættismanna
í Washington í gær. Þeir sögðu lík-
legast að Condoleezza Rice þjóð-
aröryggisráðgjafi yrði eftirmaður
Powells.
Íslandsbanki í stórræðum
Íslandsbanki hyggst gera tilboð í
allt hlutafé í bankanum BNbank.
Tilboðsupphæðin samsvarar 33,3
milljörðum íslenskra króna. Gangi
kaupin eftir mun Íslandsbanki tvö-
falda inn- og útlánaveltu sína.
Kennarar segja upp
Nokkuð hefur verið um að grunn-
skólakennarar hafi sagt upp störfum
eftir að ríkisstjórnin setti lög á verk-
fall þeirra. Á Fáskrúðsfirði sögðu
allir 15 kennarar grunnskólans upp
störfum, sjö sögðu upp á Stöðv-
arfirði og 17 í Mosfellsbæ.
Enn fjöldamorð í Darfur
Starfsmenn BBC, breska rík-
isútvarpsins, segjast hafa fundið
nýjar sannanir fyrir fjöldamorðum
og nauðgunum í Darfur-héraði í
Súdan. Í afskekktu þorpi, Kidinyir,
sögðu íbúarnir að 80 börn hið
minnsta hefðu verið myrt.
Kattasamþykkt í Reykjavík
Allir sex mánaða gamlir fress-
kettir sem ganga úti skulu geldir
samkvæmt ákvæðum í drögum að
kattasamþykkt í Reykjavík. Þá skal
örmerkja alla ketti, eigendur þurfa
að kaupa ábyrgðartryggingu fyrir
ketti sína og þeim er skylt að láta
ormahreinsa þá einu sinni á ári.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 28
Fréttaskýring 8 Umræðan 28/31
Úr verinu 12 Bréf 30
Viðskipti 14 Minningar 32/37
Erlent 16/17 Skák 38
Minn staður 18 Brids 39
Akureyri 20 Dagbók 40/42
Austurland 20 Myndasögur 40
Suðurnes 22 Staður og stund 42
Landið 23 Bíó 46/49
Daglegt líf 24 Ljósvakar 50
Menning 25,43/49 Veður 51
Forystugrein 26 Staksteinar 51
* * *
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Ólafur Stephensen, aðstoðarritstjóri, olafur@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfull-
trúi, orri@mbl.is Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@ .is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkjustarf
Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Auður Jónsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl
!!"
!
"
#
$
%&' (
)***
)'
*+ SEÐLABANKINN telur að mikil
veðsetning íbúðarhúsnæðis, allt að
90% hjá Íbúðalánasjóði og allt að
100% hjá bönkunum, muni líklega
leiða til þess að eigið fé sem bundið
er í íbúðum fólks muni í mörgum til-
vikum verða neikvætt einhvern tím-
ann á næstu árum, enda hafi raun-
virði íbúða sjaldan eða aldrei verið
hærra en nú. Eftirstöðvar íbúða-
lánanna geti því orðið hærri en verð-
mæti eignarinnar.
Skýrsla bankans var unnin að
beiðni félagsmálaráðherra vegna
áforma um að hækka hámarkslán í
90% af verði „hóflegrar“ íbúðar.
Beiðni ráðherrans barst í lok síðasta
árs. Hún varð tilefni til umfangsmik-
illar rannsóknar Seðlabankans og
var skýrslan send ráðherranum í lok
júní. Hún hefur nú verið birt á vef
bankans.
Í fréttinni sem fylgir skýrslunni
segir að frá því skýrslan var unnin
hafi miklar breytingar orðið á ís-
lenska íbúðamarkaðinum, einkum
vegna samkeppni frá bönkunum.
Fjárhæð fasteignaláns sé nú aðeins
takmörkuð af greiðslugetu einstak-
linga og verðmæti íbúðar.
Örvar einkaneyslu
Þrátt fyrir gjörbreytt umhverfi
standi niðurstöður rannsóknarinnar
enn fyrir sínu. Þótt þær breytingar
sem hafi orðið á íbúðalánakerfinu
séu að mörgu leyti framför feli þær í
sér örvun eftirspurnar og einka-
neyslu á sama tíma og mikil þensla
sé á íbúðamarkaði. Mikil veðsetning,
allt að 90%–100%, muni líklega leiða
til þess að eigið fé sem bundið er í
íbúðum fólks muni í mörgum tilvik-
um verða neikvætt á næstu árum,
enda hafi raunvirði íbúða sjaldan eða
aldrei verið hærra en nú. „Slíkar að-
stæður geta aukið hættu á fjárhags-
legum vanda skuldara og þar með
fjármálakerfisins í heild, eins og
reynsla Norðurlandanna í upphafi
síðasta áratugar er glöggt dæmi
um,“ segir á vef bankans.
Seðlabankinn hefur áhyggjur af áhrifum 90–100% fasteignalána
Eftirstöðvar geta orðið
hærri en verðmæti eignar
ÓVENJULEGIR tónleikar verða
haldnir í Langholtskirkju á laug-
ardaginn kemur kl. 17 en hann er
í senn dagur heilagrar Sesselju
og dagur tónlistarinnar. Hljóm-
sveitin Mezzoforte og Kór Lang-
holtskirkju sameina þá krafta
sína og flytja verkið Kaleidoscope
eftir Árna Egilsson, tónskáld og
bassaleikara, sem búsettur hefur
verið í Bandaríkjunum í nærri
hálfa öld.
Það var líf í tuskunum þegar
ljósmyndari Morgunblaðsins leit
inn á fyrstu æfingu á verkinu í
Langholtskirkju í gærkvöldi.
Morgunblaðið/Sverrir
Mezzoforte í
Langholtskirkju
SJÖ þúsund íslenskar konur á aldr-
inum 18–45 ára munu á næstu dög-
um fá senda könnun á lífsháttum og
heilsufari kvenna, sem gerð er á veg-
um Krabbameinsfélags Íslands.
Þessi 7.000 eintök eru fyrsti hluti af
samtals 20 þúsund eintökum sem
send verða út hér á landi í þessari
samnorrænu könnun.
Könnunin nær til alls 80 þúsund
kvenna á Íslandi, í Danmörku, Nor-
egi og Svíþjóð og er hún gerð í þágu
tveggja rannsókna, segir Laufey
Tryggvadóttir, framkvæmdastjóri
Krabbameinsskrár og ábyrgðar-
maður könnunarinnar. Annars veg-
ar er um að ræða rannsókn á
áhættuþáttum sjúkdóma sem tengj-
ast vörtuveirum og á algengi
kynfæravartna. Hins vegar er um að
ræða rannsókn á tengslum lífshátta
og heilsufars.
„Við eigum von á því að fá góð svör
og reiknum frekar með því. Íslend-
ingar eru yfirleitt viljugir að hjálpa
til með vísindarannsóknir, og svo
tekur ekki nema um 10 mínútur að
svara þessu. Einnig bjóðum við þeim
sem vilja að svara könnuninni á Net-
inu á öruggu svæði,“ segir Laufey.
Upplýsingar nýtast í áratugi
Upplýsingarnar sem fram koma í
svörum kvenna við könnuninni verða
notaðar næstu 5–30 árin til að fylgj-
ast með forstigsbreytingum,
krabbameinum, hjarta- og æðasjúk-
dómum og hugsanlega öðrum sjúk-
dómum hjá þátttakendum. Það verð-
ur gert með því að keyra saman
svörin úr spurningalistunum og
skrár Leitarstöðvar, Krabbameins-
skrár og Vistunarskrár Landlækn-
isembættisins. Laufey segir að
tryggt sé að aldrei verði skoðuð sam-
an svör úr könnuninni og persónu-
auðkenni. Einungis sé skráð númer
á svarblöðin og lykill að kennitölu
varðveittur annars staðar. Rann-
sóknin uppfylli því á allan hátt kröf-
ur Vísindasiðanefndar og Persónu-
verndar.
Stór norræn könnun á lífsháttum
og heilsufari kvenna
Nær til 20 þúsund
íslenskra kvenna
FORSTJÓRI Samkeppnisstofnun-
ar, Georg Ólafsson, segir stofnunina
ekki hafa gert samkomulag við Olíu-
félagið um að ekki yrðu gerðar
breytingar á starfsemi Olíudreifing-
ar hf. sem er sameiginlegt innflutn-
ings- og dreifingarfélag Olíufélags-
ins (Esso) og Olís. Hann segir
Samkeppnisstofnun heldur aldrei
hafa gefið neinum loforð um að þeir
sættu ekki lögreglurannsókn.
Rangt hjá stjórnarformanni
Olíufélagsins
Í skýrslu um yfirheyrslu yfir
Kristjáni Loftssyni, stjórnarfor-
manni Olíufélagsins, hjá Ríkislög-
reglustjóraembættinu í nóvember í
fyrra, kemur m.a. fram að í sam-
komulagi sem félagið hafi gert við
Samkeppnisstofnun hafi falist að
ekki yrði ráðskast með rekstur Olíu-
dreifingar og að Samkeppnisstofnun
færi ekki að eigin frumkvæði til lög-
reglu með málið.
„Það er rangt hjá stjórnarfor-
manni Olíufélagsins að samkeppnis-
yfirvöld hafi gert samkomulag við
Olíufélagið varðandi starfsemi Olíu-
dreifingar,“ segir Georg. „Það er
einnig rangt hjá honum að sam-
keppnisyfirvöld hafi brotið einhver
fyrirheit varðandi aðkomu lögreglu.
Samkeppnisstofnun hefur ekkert um
það að segja hvort lögregla ákveður
að hefja rannsókn vegna ólögmæts
samráðs. Það leiðir því af sjálfu sér
að Samkeppnisstofnun getur ekki
gefið neinum loforð um að þeir sæti
ekki lögreglurannsókn og stofnunin
hefur aldrei gert slíkt. Að öðru leyti
telur Samkeppnisstofnun ekki rétt á
þessu stigi að tjá sig frekar um um-
mæli stjórnarformanns Olíufélags-
ins þar sem fyrir liggur að olíufélög-
in munu skjóta ákvörðun
samkeppnisráðs til áfrýjunarnefnd-
ar samkeppnismála.“
Ekki gefin loforð
um að menn
sættu ekki lög-
reglurannsókn
Deilt um/8