Morgunblaðið - 19.12.2004, Qupperneq 42

42 SUNNUDAGUR 19. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Fjórði aðventu-sunnudagurinn errunninn upp oginnan skamms heilsumvið jólum. Ég vona að þú
hafir getað notið augnabliksins,
staldrað við og fundið kyrrð og
gleði þessara vikna, jafnframt því
að ígrunda merkingu þeirra. Það
er nefnilega ekki allt fengið með
spennunni, hraðanum og æsingn-
um. Stundum er nauðsynlegt að
draga sig í hlé, út úr ys og þys göt-
unnar, og hugleiða tilgang lífsins.
Og hafi slíkt einhvern tíma átt við
hefur það einmitt verið núna, í
skammdegismyrkri desem-
bermánaðar. Því jólafastan er und-
irbúningstími; kristinn lýður býr
sig þá til heimsóknarinnar í fjár-
húsið í Betlehem, til að sjá engla
og hirða og vitringa og dýr og fjöl-
skylduna úr Nasaret, og þó allra
helst barnið nýfædda.
Ef við lítum til baka og skoðum
málið nánar kemur þó annar veru-
leiki í ljós en okkur er tamt að
ímynda okkur þegar dýrð ljósanna
hefur blindað. Eða eins og Sig-
urbjörn Einarsson biskup orðaði
það í prédikun í Hallgrímskirkju á
jólanótt 1982:
Það er engin rómantík yfir umkomuleysi ör-
eigans, enginn bjarmi yfir kjörum hrakinna
útiganga, sem fá ekki rúm undir neinu þaki,
og velta út af, soltnir og örmagna, undir ein-
hverjum vegg. Og verða kannski að taka á
móti barninu sínu þá nótt, gera það sjálf með
loppnum höndum, ein í köldu myrkri, sem
gleypir jafnt þrautastunur ungrar móður,
sem og grát þess vesalings, sem er að fæðast.
Það er ekkert rósaflúr úr draumheimi yfir
því snauða pari, Maríu og Jósef. Það er eng-
inn glans yfir litlu barni, sem er að koma í
heiminn við þess háttar kringumstæður, að
það hefði átt að vera margfaldur dauðamað-
ur samkvæmt nýjustu hugsjónum um mann-
réttindi.
Barnið, sem sagt er frá, lifir af, það deyr ekki
úr hungri og króknar ekki.
En þau eru ekki öll svona lán-
söm. Því miður. Og neyðin er gíf-
urlega mikil víða.
Hinn 5. desember síðastliðinn
mátti t.d. lesa þetta á mbl.is:
Rúmlega 170 milljónir barna í heiminum
þjást af næringarskorti og 120 milljónir
ganga aldrei í skóla, að því er fram-
kvæmdastjóri Barnahjálpar Sameinuðu
þjóðanna (UNICEF), Carol Bellamy,
greindi frá í dag. Lagði hún áherslu á hversu
veigamiklu hlutverki sjálfboðaliðar gegni í að
bæta hlutskipti barna hvarvetna í heiminum.
„Enn deyja árlega hátt í tíu milljónir barna
yngri en fimm ára úr sjúkdómum sem hægt
væri að koma í veg fyrir, eins og til dæmis
niðurgangi, mislingum og bráðasýkingu í
öndunarfærum,“ sagði Bellamy m.a. við
setningu ráðstefnu í Islamabad í Pakistan
um sjálfboðaliðastarfsemi hjá hinu opinbera
og sjálfstæðum hjálparstofnunum.
Og fjórum dögum síðar var
þetta á forsíðu Morgunblaðsins, til
að undirstrika alvöruna:
Á ári hverju deyja yfir fimm milljónir barna
úr hungri, eða að jafnaði eitt barn á hverjum
fimm sekúndum, að því er fram kemur í
nýrri skýrslu Matvæla- og landbún-
aðarstofnunar Sameinuðu þjóðanna (FAO).
Stofnunin segir að enn hafi lítt miðað í bar-
áttunni gegn hungri í heiminum átta árum
eftir að ríki heims settu sér það markmið að
þeim sem lifa við hungurmörk fækkaði um
helming fyrir árið 2015.
Í skýrslunni segir að vannærðum í þróun-
arlöndum hafi aðeins fækkað um níu millj-
ónir frá árunum 1990–1992 og að dánartíðnin
meðal barna undir fimm ára aldri hafi haldist
óbreytt frá þeim tíma.
Á svona hluti minnir kirkjan
alltaf um þetta leyti árs, með því
að dreifa söfnunarbaukum um
landið. Einn er vísast kominn inn á
heimili þitt. Líttu til hans og
gleymdu ekki þessu, sem hér að
framan er ritað.
Í Matteusarguðspjalli, 25. kafla,
segir konungurinn:
… hungraður var ég, og þér gáfuð mér að
eta, þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að
drekka, gestur var ég, og þér hýstuð mig,
nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér
vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð
til mín … Sannlega segi ég yður, það allt,
sem þér gjörðuð einum minna minnstu
bræðra, það hafið þér gjört mér.
Um þetta snúast atburðir
jólanna fyrst og síðast, þeir eru
frásögn og vitnisburður um þann,
sem kom til að hlúa að brákaða
reyrnum, opna fjötrana, lýsa upp
skugga mannlífsins, vekja brosin.
Jafnframt bið ég þig um að
muna eftir smáfuglunum, ef jarð-
bönn verða á næstunni. Kurlaður
maís eða brotið heilhveiti gæti
bjargað lífi þeirra margra, og
þrestir og aðrir slíkir fagna ávöxt-
um, brauðmolum eða kjötsagi.
Já, það er treyst á útréttar
hendur okkar þar líka, og raunar
hvarvetna þar sem myrkrið og
kuldinn og dauðinn vilja ríkja. Þar
ber okkur að grípa inn í, til varnar
hinu smáa.
Ég enda þetta í dag með ljóðinu
„Jól“, eftir Guðrúnu Guðjóns-
dóttur, úr bók hennar Opnir
gluggar (1976):
Óskastund
á minn fund
ertu komin senn.
Ljósið kært
logar skært
lýsir heimi enn.
Lítill sveinn
ljúfur hreinn
læknar mannsins sár.
Heilög jól
hækkar sól
þerrum tregatár.
Vor og sól
vítt um ból
vekur alla dáð.
Friðarboð
frelsisstoð
finni í veröld náð.
Þá mun nú
traust og trú
taka í heimi völd.
Barnsins hönd
blessi lönd.
Kom þú, jólakvöld.
Brauðið
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Þegar gleðiríkasti tími
kirkjuársins er um
það bil að hefjast er
rétt og skylt að minna
á að gæðum þessa
heims er ákaflega
misskipt. Sigurður
Ægisson lítur af því
tilefni á nokkur dæmi
úr umræðunni, göm-
ul og ný.
HUGVEKJA
✝ Hulda Guð-mundsdóttir
fæddist í Móhúsum á
Stokkseyri 14. febr-
úar 1924. Hún lést á
Landspítala – há-
skólasjúkrahúsi
Landakoti 4. desem-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin Guðmundur
Hannesson smiður, f.
5. maí 1892, d. 17.
mars 1974, og Stef-
anía Sigurðardóttir
húsmóðir, f. 12. febr-
úar 1889, d. 5. apríl
1974. Systkini Huldu eru Sigur-
björg, f. 1921, d. 10. desember
2001, Guðmunda Margrét, f. 1923,
lést í æsku, Kristinn, f. 1927, lést í
æsku, Kristín, f. 1929, Gunnar, f.
1930, og Eva, f. 1931.
Árið 1943 giftist Hulda Guð-
bergi Finnbogasyni, f. 9. febrúar
1919, d. 3. júlí 1986. Börn þeirra
eru: 1) Hafdís, f.
1944, maki Þórhallur
Magnússon. Börn
þeirra eru Guðberg,
maki Sigrún Stefáns-
dóttir, þau eiga þrjár
dætur, og Hulda sem
er í sambúð með Jó-
hanni Kristinssyni. 2)
Stefanía, f. 1951,
maki Óli Björn
Torfason. Börn
þeirra eru Stefán
sem er í sambúð með
Elínu Urði Hrafn-
berg, þau eiga tvær
dætur, og Hulda
Björg sem er í sambúð með Ævari
Pálma Pálmasyni. 3) Sigríður, f.
1953, maki Símon Kristjánsson.
Börn þeirra eru Kristján og Guð-
björg Huld sem er í sambúð með
Halldóri Bjarkari Jóhannessyni.
Útför Huldu fór fram í kyrrþey
að ósk hinnar látnu hinn 15. des-
ember.
Elskuleg tengdamóðir mín er látin
og hugurinn leitar til þeirrar stundar
er ég hitti hana fyrst fyrir rúmlega 30
árum. Það voru glæsileg hjón, Hulda
og Beggi, sem tóku á móti mér í Álf-
heimum 32. Ég fann strax þá hlýju og
umhyggju sem einkenndi Huldu alla
tíð. Hlýja gagnvart öllum í fjölskyld-
unni og þeim sem heimsóttu hana.
Hún var glæsileg húsmóðir og alltaf
tilbúin að slá á létta strengi, glettnin
var ekki langt undan.
Við Hulda náðum strax vel saman
og þegar ég bjó í Álfheimum nokkra
mánuði árið 1974 áður en við Sigga
fluttum í eigið húsnæði þurfti ég í
fyrsta skipti að hafa áhyggjur af vigt-
inni. Eldhúsið var miðpunktur heim-
ilisins en í Álfheimum var siður að
framreiða hádegismat, síðdegiskaffi,
kvöldmat og kvöldkaffi og eru mér
sérstaklega minnisstæð kvöldin þeg-
ar allt heimilisfólk sat saman í Álf-
heimum og rabbaði saman.
Gestkvæmt var í Álfheimum og
voru margar sögur sagðar sem
áhugavert var að hlusta á. Venjulegt
kvöldkaffi hjá Huldu væri líklega í
dag kallað kvöldverðarhlaðborð.
Ekki var ein sort á borðum heldur
margar.
Hulda var mikill spaugari og hafði
gaman af að herma eftir fólki og náði
sumum ótrúlega vel. Hulda var fyrst
og fremst húsmóðir af gamla skólan-
um og hugsaði mjög vel um heimili
sitt og fjölskyldu sína. Heimilisstörf
léku í höndunum á Huldu og hún
lagði metnað sinn í að gera alla hluti
mjög vel, það var saumað út, prjónað
og bakað, allar kökur nákvæmlega
jafn stórar. Glæsileg matarboð og
glæsileg kaffiboð er það sem kemur
upp í hugann en Álfheimar voru mið-
stöð fjölskyldunnar.
Það er ekki hægt annað en að
minnast jólanna í Álfheimum en afi
Beggi og amma Hulda lögðu mikið
upp úr því að öll fjölskyldan kæmi til
þeirra á aðfangadag og var alltaf
borðaður hamborgarhryggur. Þegar
fjölskyldan stækkaði var orðið erfitt
að koma öllum fyrir og jólagjafirnar
tóku sitt pláss og man ég að fyrstu
jólin sem voru ekki í Álfheimum voru
mjög sérstök og veit ég að þetta var
erfitt fyrir Huldu en hún gerði sér
grein fyrir að þetta væri bara eðlileg
þróun.
Hulda var mikil amma og voru
barnabörnin oft hjá ömmu og afa í
Álfheimum, fengu alltaf gistingu ef
mamma og pabbi voru upptekin á
laugardagskvöldum. Á sunnudögum
var opið hús sem endaði með glæsi-
legri sunnudagssteik. Ef eitthvað
bjátaði á í fjölskyldunni var amma
Hulda mætt á staðinn. Hún lagði
áherslu á að allir stæðu saman og
hjálpuðu hver öðrum.
Eftir að afi Beggi lést árið 1986 tók
Hulda sig til og tók bílpróf og gat eftir
það farið allra sinna ferða. Hún var
sjálfstæð kona og hörkudugleg og var
það henni mjög mikilvægt að geta
komist leiðar sinnar án aðstoðar ann-
arra.
Árið 1996 flutti Hulda í Gullsmára
10 og bjó sér glæsilegt heimili og átti
hún þar góð ár og talaði hún um
hversu ánægð og heppin hún var með
nágranna sína.
Síðustu tvö árin fór að gæta Alz-
heimers-sjúkdóms hjá Huldu og kom
það fram í því að þessi glæsilega hús-
móðir átti erfitt með að gera einfalda
hluti innan heimilisins. Þessi sjúk-
dómur er erfiður og flókinn og erfitt
fyrir ættingja að gera sér grein fyrir
einkennum hans.
Nú er Hulda mín búin að fá kær-
komna hvíld og hitta afa Begga en síð-
ustu mánuðir voru henni erfiðir. Megi
góður Guð geyma og vaka yfir Huldu.
Þinn tengdasonur,
Símon Kristjánsson.
Þegar við frænkurnar förum að
hugsa til baka um ömmu Huldu koma
upp ótrúlega margar skemmtilegar
minningar. Hugurinn leitar strax í
Álfheimana þar sem við eyddum
ófáum stundum. Alltaf vildum við
vera hjá ömmu Huldu enda ekki furða
eða eins og elsta barnabarnið sagði
svo réttilega: „Það er „plenty“ af öllu
hjá ömmu. Það var allt til af öllu, full-
ur ísskápur af alls konar góðgæti
enda gistinætur hjá ömmu mjög eft-
irsóknarverðar.
Hér áður fyrr hittist öll fjölskyldan
iðulega hjá ömmu Huldu á hátíðum.
Okkur frænkunum þótti það nú ekki
leiðinlegt enda nóg að gera. Gula
tunnan beið eftir okkur inni í fata-
skáp. Í henni var ýmislegt skemmti-
legt, þar á meðal kúluspilið, lestin og
ekki má gleyma Bínu brúðulækni sem
var mikið lesin. Dýrunum í Hálsa-
skógi var einnig oft skellt á fóninn.
Þetta allt hélt okkur uppteknum frá
hvítu veggjunum sem alls ekki mátti
snerta að ógleymdu öllu puntinu sem
ekki mátti taka.
Sérstaklega minnumst við ferð-
anna í Grasagarðinn í Laugardal.
Stundum var komið við í ísbúðinni í
Álfheimunum. En það þurfti ekki ferð
í Grasagarðinn til að fara í þá búð. Í
þessum ferðum og reyndar eins og
alltaf var rosalega gaman hjá okkur.
Amma var mjög skemmtileg og góð
kona með mikinn húmor. Hún var
alltaf í sínu fínasta pússi og vel til
höfð. Dömugenið og húmorinn í okk-
ur frænkum er beint frá ömmu komið.
Fyrir um tíu árum flutti amma í
Gullsmárann. Þangað heimsóttum við
hana oft því gott var að koma í kaffi til
ömmu eftir langan skóladag og
spjalla aðeins og hlæja.
Þegar við gistum hjá ömmu á okkar
yngri árum lagði hún mikla áherslu á
að farið yrði með bænirnar á kvöldin
fyrir svefninn. Um leið og við þökkum
ömmu fyrir allar góðu stundirnar og
allt sem hún gerði fyrir okkur viljum
við kveðja hana með bæninni sem hún
kenndi okkur Huldunum:
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni.
Sitji Guðs englar saman í hring,
sænginni yfir minni.
(Sig. Jónsson frá Prestshólum.)
Elsku amma, hvíl í friði.
Hulda Þ., Hulda Björg
og Guðbjörg Huld.
HULDA
GUÐMUNDSDÓTTIR
✝ Fjóla Kristín Sig-urðardóttir
fæddist á Jökli í Eyja-
fjarðarsveit 11. ágúst
1939 og ólst upp á
Vatnsenda, Syðra-
Dalsgerði og Gröf í
sömu sveit. Hún and-
aðist 12. desember
síðastliðinn. Fjóla
var dóttir hjónanna
Sigurðar Sigurðsson-
ar, f. á Ánastöðum
12. nóv. 1910, d. 22.
apríl 1976, og Unnar
Pálmadóttur, f. á
Sílastöðum í Glæsibæjarhreppi
26. ágúst 1912, d. 19. okt. 1975.
Fjóla var fjórða af níu systkinum,
hin eru öll á lífi.
Fjóla giftist 17.
júní 1962 Davíð
Jónssyni f. á Naust-
um 1 á Akureyri 13.
apríl 1940. Stofnaðu
þau síðan heimili sitt
þar. Börn þeirra eru
þrjú: Pétur, kvæntur
Önnu Lilju Fillips-
dóttir, Valdimar
Björn, sambýliskona
Þorgerður Berg-
vinsdóttir, og Sæunn
Sigrún, sambýlis-
maður Axel Örn
Rafnsson. Þau búa öll á Akureyri.
Fjóla var jarðsungin frá Akur-
eyrarkirkju 17. desember.
Það er svo skrítið að hún amma
mín sé farin. Síðastliðinn laugardag
hringdi pabbi í mig og spurði hvort
ég vildi ekki koma norður og kyssa
ömmu. Ég er svo fegin að hafa komið
þennan dag og getað kvatt þig amma.
Ég er viss um að þú fannst að ég var
komin þar sem þú kreistir hönd mína
og opnaðir augun. Þetta er mér mik-
ils virði. Það sem við getum huggað
okkur við er að nú líður þér betur og
ert laus við þennan vonda sjúkdóm.
Við frændsystkinin höfum nú
brallað ýmislegt hjá ömmu á Naust-
um, þar var oft mikið fjör. Þar ber
helst að nefna alla kofana sem voru
smíðaðir, öll kassabílarallýin og allan
mysinginn sem var borðaður úr skeið
með bestu lyst. Á laugardögum var
það svo fastur liður hjá okkur að fara
og borða besta grautinn í bænum hjá
ömmu.
Amma mín var dugleg kona og
þrátt fyrir veikindi sín var hún alltaf
að. Það er mér mjög minnisstætt
þegar ég kom einn daginn í heimsókn
að það var einhver að rölta hægt og
rólega frá húsinu og að verkstæðinu.
Þetta var hún amma, það var skíta-
kuldi og smáhálka, en amma brá á
það ráð finna sér prik til að hafa í
annarri hendi og stafinn sinn í hinni.
Hún var á leið með ruslið og fannst
þetta minnsta mál þó svo að þetta
tæki hana töluvert langan tíma.
Þegar amma dó sagði Rúnar að
þetta hefði ekki verið það besta sem
gat komið fyrir ömmu, það besta
væri að hún væri með honum að
renna sér uppi á hól eins og einu
sinni. Þetta er dagsatt, ég vildi óska
þess að amma væri að renna sér með
okkur, en það verður ekki í þessu lífi.
Amma er nú komin á stað þar sem
henni líður vel, hún mun fylgjast með
okkur þangað til okkar tími kemur
og þá mun hún taka á móti okkur.
Þangað til bið ég Guð að geyma þig
amma mín, mér þykir alveg rosalega
vænt um þig og mun alltaf geyma
minninguna um þig í hjarta mínu. Þín
ömmustelpa
Þóra.
FJÓLA KRISTÍN
SIGURÐARDÓTTIR