Morgunblaðið - 04.02.2005, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. FEBRÚAR 2005 39
MINNINGAR
hvern veginn finnst manni þetta svo
langt frá okkur, það eru allir hraust-
ir í ættinni okkar. En svona er þetta
líf víst og við getum því miður ekki
breytt því.
Dóra mín, þú sagðir eitt sinn við
Steinu systur: Ég vil bara sjá dætur
mínar komast til manns, þá verð ég
ánægð. Þú fékkst að sjá það og mátt
vera stolt af þeim og fjölskyldum
þeirra, það sást best í afmælinu þínu
í desember hvað þær gerðu daginn
skemmtilegan fyrir okkur öll. Ég vil
þakka þér allar heimsóknirnar hing-
að austur til okkar, þið Einar eruð
búin að vera dugleg að koma til okk-
ar, stundum bara í smákaffisopa en
alltaf jafn gaman að hitta ykkur.
Einar minn, þú heldur áfram að
koma. Hulda Dóra og Helga Þóra
senda ykkur hlýjar kveðjur og hugsa
til ykkar en þær eru erlendis og geta
ekki verið með okkur í dag.
Með þessum fáu orðum kveð ég
þig elsku frænka og sendi samúðar-
kveðjur til ömmu, afa, Einars, Krist-
ínar, Brynju, Þóru og fjölskyldna.
Dóra mín, ég veit að þú ert komin á
góðan stað þar sem við endum öll.
Með þökk fyrir allt og allt.
Bryndís Sigurðardóttir.
Elsku Dóra frænka.
Það er sárt að þurfa að kveðja þig,
langt um aldur fram. Þú háðir erfiða
en hetjulega baráttu við illvígan
sjúkdóm sem sigraði að lokum. Í
veikindunum varstu ávallt kát og
brosandi. Aldrei léstu bilbug á þér
finna og aldrei heyrðust kvartanir
frá þér. Þú hafðir meiri áhyggjur af
því hvort öðru fólki í kringum þig liði
vel. Svona varstu umhyggjusöm.
Elsku Dóra, það eru einungis til
fallegar minningar um þig. Það var
alltaf gaman að fara í pössun til þín.
Þú og fjölskylda þín sáuð aldeilis til
þess að okkur systkinunum leiddist
ekki á meðan við dvöldumst hjá ykk-
ur. Ég á margar góðar minningar frá
þeim tíma. Þú komst líka alltaf fram
við okkur eins og við værum þín eig-
in börn.
Þú varst afskaplega lagin í hönd-
unum og mikil listakona. Í gegnum
tíðina voru þeir fjölmargir munirnir
sem þú gafst okkur Guðrúnu til að
prýða heimili okkar. Þeir munu sjá
til þess að minna okkur reglulega á
þig og hugulsemina í þér.
Elsku Einar, Kristín, Brynja,
Þóra og fjölskyldur. Megi Guð veita
ykkur styrk í sorginni. Missir ykkar
er mikill en minningin lifir um ynd-
islega eiginkonu, móður, tengdamóð-
ur, ömmu og frænku sem alltaf var
jákvæð, lífsglöð og skemmtileg.
Þannig mun ég minnast Dóru
frænku.
Friðbjörn Oddsson.
Ég og Dóra höfum verið samferða
um hartnær 40 ár. Bogga vinkona
var litla systir Dóru og þreyttist
aldrei á að dásama systur sína sem
þá hafði nýverið hafið búskap með
Einari sem síðar varð Einar mágur.
Hjá Dóru systur var allt í stíl, allt svo
lekkert, allt svo sérstakt. Ég kynnt-
ist því líka af eigin raun að Dóra var
fagurkeri mikill með fima fingur.
Einar og Dóra urðu strax svo náin og
tóku þegar stefnu í lífi sínu, höfðu að
leiðarljósi ákveðin gildi, voru sam-
heldin og hjá þeim ríkti mikil ástúð.
Lífssýn þeirra Dóru og Einars hefur
einnig verið gott veganesti fyrir dæt-
urnar, Kristínu, Brynju og Þóru eða
eins og Kristín komst að orði í ræðu
til mömmu sinnar sextugrar í des-
ember síðastliðnum: Að foreldrar
þeirra hefðu í senn gefið þeim góðar
rætur og vængi.
Það hefur ekki farið hátt en allt
það sem Dóra hefur unnið í óteljandi
listformum, saumum, vefnaði og
prjóni, er efni í margar listkynning-
ar. Þegar hún var langt komin í veik-
indum sínum prjónaði hún og saum-
aði ótal flíkur auk bútasaums og
leirverka. Fallegi kjóllinn hennar
Birgittu barnabarnsins er hrein
listasmíð. Barnabörn mín tvö, sem
fæddust í haust, fóru ekki varhluta af
dugnaðinum og fengu frá Dóru dýr-
indis peysur og sokka, prjónað úr ull.
Heimili Einars og Dóru hefur allt-
af staðið opið fyrir gestum og bar
ekki skugga á heimilislífið þrátt fyrir
veikindi Dóru. Það var notalegt að
heimsækja Dóru fram á síðasta dag.
Það er erfitt að lýsa því með orðum
en inni fyrir er mild birta, sérstök ró
og notalegheit og alltaf komið til
dyra áður en dyrabjöllu er hringt.
Ekki að undra að Einar og Dóra
hafi laðað að sér vini frá öllum
heimshornum.
Ég vil þakka Dóru svilkonu minni
fyrir samfylgdina í lífinu þar sem
engan skugga hefur borið á. Ég kveð
hana með mikilli virðingu og þakk-
læti.
Ég votta fjölskyldu Dóru, Einari,
dætrunum, Boggu, Steinu og Jóa,
barnabörnum og öðrum ættingjum
mína dýpstu samúð.
Ingibjörg Gunnarsdóttir.
Halldóra, eða Dóra, eins og hún
var oftast nefnd, tengdadóttir Sig-
ríðar systur minnar er látin, aðeins
sextug að aldri. Dóra eiginkona Ein-
ars Gíslasonar frænda míns var gott
dæmi um eiginkonu, móður og
ömmu eins og best gerist. Hún var
einstaklega dugleg, vinnusöm og
hjálpleg með afbrigðum. Ég fylgdist
með þeim hjónum allan þeirra bú-
skap.
Eins og gengur var drifið í að
eignast eigin íbúð og síðan komu
dæturnar þrjár, efnilegar myndar-
stúlkur. Alltaf var Dóra að búa til
alls konar hluti, prjónaði, saumaði
fatnað og föndraði skemmtilega
muni.
Vegna hæfileika sinna var hún
fengin til að stjórna föndurnám-
skeiðum og m.a. vann við það árum
saman á Hrafnistu í Hafnarfirði. Það
var ánægjulegt að þekkja og um-
gangast Dóru. Hún var skapgóð og
jákvæð. Hún átti það til að vera með
létta og meinlausa kímni og stríðni,
sem hún sagði með sínu fallega brosi
og það var ekki hægt annað en að
brosa á móti.
Ég mun minnast allra heimsókna
minna til þeirra Dóru og Einars með
þakklæti. Um langt árabil var ég
gestur á aðfangadagskvöldum jóla.
Síðustu árin átti hún við erfið veik-
indi að stríða, sennilega mun verri en
við hin vissum af vegna stakrar hug-
prýði hennar.
Hennar verður sárt saknað og sér-
staklega verður umbreytingin slæm
fyrir barnabörnin, sem missa nú frá-
bæra ömmu.
Við þessi leiðarlok sem koma alltof
snemma vil ég votta Einari og allri
fjölskyldunni, svo og öldruðum for-
eldrum hennar og öðrum vanda-
mönnum samúð mína.
Jón Otti Jónsson.
Í dag kveðjum við okkar ágætu
Hringskonu og góða vinkonu, hana
Dóru.
Hún hefur setið í stjórn félagsins
okkar, Kvenfélagsins Hringsins, í
nokkur ár og verið mjög virk fé-
lagskona.
Handavinna og það sem að henni
snýr var hennar sérgrein, en hún er
meðal annars ein af stofnendum
Perluklúbbsins. Tengdasonur Dóru
orti vísu um stelpurnar í þeim klúbbi
og við látum hana fylgja hér:
Við perlum svo léttar á kvöldin,
svo prúðar og glaðar í mund.
Þá skrautið tekur völdin
og masið léttir lund.
Dóra var ávallt hrókur alls fagn-
aðar þar sem við vorum saman og
alltaf til í að sprella líka, eins og í
ferðalögum Hringsins.
Þrátt fyrir mikil veikindi, var hug-
ur hennar allur hjá okkur. Á aðvent-
unni, þegar við vorum með fjáröflun í
Jólaþorpinu, þá kom Einar með
henni til að kíkja á okkur, hvernig
gengi og hvaða hannyrðir og annað
við værum með.
Elsku Dóra. Við Hringskonur
kveðjum þig með söknuði og þökkum
fyrir þann tíma sem leiðir okkar lágu
saman.
Sigrún gjaldkeri okkar, sem stödd
er í Ameríku, sendir kveðjur þaðan.
Við biðjum góðan Guð að styrkja
Einar, Kristínu, Brynju, Þóru og
fjölskylduna alla, sem og aldraða for-
eldra á þessum erfiðu stundum.
Ingibjörg Gígja Karlsdóttir,
fyrrv. formaður, og Kristín
Gunnbjörnsdóttir, formaður
Kvenfélagsins Hringsins.
Þegar ég var um 8
ára eignaði ég mér bók
foreldra minna, Sléttuhreppur fyrr-
um Aðalvíkursveit. Afi minn Gunnar
Friðriksson var í útgáfunefnd. Ég
man alltaf hvað mér þóttu tilkomu-
miklar myndirnar í bókinni af forfeðr-
um mínum, afa, bræðrum hans og
systrum, langafa og langömmu. Þessi
bók er nú nær ófáanleg. Afi var fædd-
ur 29. nóvember 1913 í Aðalvíkinni,
sonur Friðriks Magnússonar útvegs-
bónda og Rannveigar Ásgeirsdóttur
þriðju konu hans, en Friðrik hafði
misst fyrri tvær konur sínar úr veik-
indum. Hann átti því tvo hálfbræður
og tvær hálfsystur, sem ólust upp
annars staðar. Gífurlega harðbýlt var
í Sléttuhreppi, svo harðbýlt að árið
1952 fluttu síðustu íbúarnir burt úr
sveitarfélagi, sem tæpum tveimur
áratugum fyrr hafði verið skipað
fimm hundruð einstaklingum. Þótt
lífsbaráttan hafi verið hörð, þá var
þetta samfélag alveg ótrúlega sam-
huga og allir lögðust á eitt að hjálpa
náunganum, ef erfiðleikar steðjuðu
að.Í desember 1924 sat lítill snáði
langtímum saman við gluggann í stof-
unni heima og reyndi með loppnum
höndum og andardrætti að bræða
frostrósirnar á rúðunum, svo að hann
gæti séð út á víkina, því hann hlakkaði
mikið til að fá bræður sína heim um
jólin, en þeir voru sjómenn, en biðin
var löng. Hann sat dögum saman við
gluggann og beið, en ekki kom vélbát-
urinn Leifur inn víkina. Það var svo
ekki fyrr en nokkrum dögum síðar að
fréttir bárust um það frá Ísafirði að
Leifs væri saknað. Þetta sama haust
fórst á annan tug manna úr víkinni í
sjóslysum, vinir frændur og nágrann-
ar. Síðar á lífsleiðinni hafði afi mikinn
áhuga á slysavörnum sjómanna og
hóf störf á þeim vettvangi um 1950.
Afi flutti ungur suður, yfirgaf
æskuslóðirnar og kom bláfátækur til
Reykjavíkur, en áður hafði hann
reynt fyrir sér í útgerð, en ekki geng-
ið upp. Hann hafði líka rekið sig á í
sambandi við sjómennskuna, sem var
eina lífsframfæri Aðalvíkinga. Fisk-
urinn hafði verið lífsbjörg fólksins í
þessari veiðimannabyggð um aldir og
þeir sem gátu ekki lært rétt handtök
töldust aldrei menn með mönnum. Afi
GUNNAR
FRIÐRIKSSON
✝ Gunnar Friðriks-son, fyrrverandi
forseti Slysavarna-
félags Íslands, fædd-
ist á Látrum í Aðal-
vík 29. nóvember
1913. Hann lést á
Landspítala, Landa-
koti, föstudaginn 14.
janúar síðastliðinn
og var útför hans
gerð frá Dómkirkj-
unni 24. janúar.
sagði í ævisögu sinni að
hann vantaði flestar for-
sendur til að verða lið-
tækur fiskimaður og
gæti því aldrei orðið
jafnoki föður síns. En
þegar hann flutti í höf-
uðstaðinn kom í ljós að
hann bjó yfir miklum
hæfileikum, þegar hann
fór að stunda viðskipti,
fyrst hjá öðrum, en síðar
byrjaði hann að vinna
sjálfstætt. Hann hafði
nefnilega gaman af fólki,
gat spjallað við hvern
sem var, þá sérstaklega sveitafólk og
það hjálpaði honum seinna, þegar
hann fór að reka fyrirtæki sitt. Sama
var uppi á teningnum þegar hann fór
að ferðast um heiminn í viðskiptaer-
indum, til Póllands eða Austur-
Þýskalands, eða þegar hann fór með
ömmu til suðrænna slóða. Þá gaf
hann sig á tal við heimamenn, sér-
staklega þótti honum gaman að hitta
fólk á svipuðu reki og hann sjálfur,
fiskimenn í Portúgal, eða pólska
skipasmiði. Á tíræðisaldri hafði hann
sama yndi af að hitta fólk og mátti oft
sjá hann á Kaffi París, þar sem hann
hitti gesti og gangandi, en oftast sat
hann þar með aldavini sínum, Gísla
Halldórssyni arkitekt.
Afi tók um tíma þátt í verkalýðs-
baráttunni fyrir vestan, en kynnist
ömmu, Unni Halldórsdóttur frá
Sandbrekku í Hjaltastaðaþinghá í
síldarvinnu á Djúpuvík. Þau byggðu
saman heimili í Reykjavík og enduðu
á Hjarðarhaga, þar sem þau byggðu
sér stórt og glæsilegt einbýlishús.
Foreldrar hans og fóstursonur
þeirra, Rósi, fluttu svo suður um 1950
og bjuggu í kjallaranum á Hjarðar-
haganum, þannig að heimilið var orð-
ið stórt og því fylgdi mikill gestagang-
ur. Börnin urðu þrjú, en áður hafði afi
eignast einn son. Barnabörnin og
barnabarnabörnin eru fjölmörg og
hann einn vissi nákvæmlega hversu
mörg þau eru og hann fylgdist af
áhuga og stolti með þeim öllum. Það
hefur verið honum mikið áfall þegar
amma missti heilsuna á níunda ára-
tugnum, en hann bjó einn síðustu árin
á Vesturgötunni, beint á móti, þar
sem fyrirtæki hans, Vélasalan stóð í
Garðastræti.Þótt afi byggi lengstan
sinn aldur í höfuðborginni var hann
alltaf Aðalvíkingur í Reykjavík. Eitt
það síðasta sem hann talaði um var
kirkjan á Stað í Aðalvík, en þá var
hann kominn heim í huganum. Hon-
um var sérstaklega annt um að af-
komendur hans heimsæktu Aðalvík-
ina og lagði sitt af mörkum til að
heimili foreldra hans „Nesið“ væri
gert upp og haldið við. Á sumrin
koma þar nú bara túristar og afkom-
endur gamalla Aðalvíkinga, sem hafa
nú byggt upp og haldið við gömlu hús-
unum. Honum var það mikið kapps-
mál að klára alla hluti áður en hann
yfirgæfi þessa jarðvist, en þó aðallega
að saga forfeðranna kæmist til skila.
Hann skrifaði bókina um „Mannlíf í
Aðalvík“ fyrir nokkrum árum, auk
þeirrar bókar, sem áður var getið, en
hann lauk líka annarri bók, sem hann
ætlaði að gefa öllum afkomendum sín-
um, en hún er persónulegt framhald
af fyrri bókinni um mannlífið í Að-
alvík. Á okkur afkomendunum hvílir
nú sú ánægjulega skylda að heim-
sækja „Nesið“ og kynna okkur sögu
forfeðranna. Guð blessi minningu
Gunnars Friðrikssonar.
Gunnar Freyr Rúnarsson.
Fyrstu kynni okkar Gunnars Frið-
rikssonar tengdust útgáfu björgunar-
og sjóslysasögu Íslands, bókaflokks-
ins Þrautgóðir á raunastund, sem
Steinar J. Lúðvíksson skráði að
beiðni minni. Ljóst var frá upphafi að
samstarf við Slysavarnafélag Íslands
væri mikilsvert, því innan vébanda
þess væri til staðar sú þekking og
reynsla sem skipt gæti sköpum um
skráningu verksins og framgang. Við
Steinar gengum því á fund Gunnars,
sem þá var forseti félagsins, og
kynntum honum hugmyndina. Hann
tók henni fagnandi og fól hinum hug-
kvæma og hugumstóra framkvæmda-
stjóra félagsins, Hannesi Þ. Hafstein,
að greiða götu okkar hvar sem því
yrði við komið.
Seinna gerðist það að ég tók sæti í
stjórn slysavarnadeildarinnar í
Reykjavík. Þegar svo Gunnar ákvað
að hætta forsetastörfum hjá félaginu
gerði hann boð fyrir mig og hvatti mig
til að gefa kost á mér í næstu fé-
lagsstjórn. Ég gat ekki skorast undan
þeirri hvatningu og sat síðan lengi í
stjórninni.Gunnar var borinn og
barnfæddur í Aðalvík á Hornströnd-
um. Þegar hann hafði létt af sér ára-
tuga félagsstörfum gafst honum tóm
til að skrá endurminningar sínar sem
hlutu nafnið Mannlíf í Aðalvík. Þar
segir frá ættum hans og uppruna,
sérstæðu mannlífi og harðri lífsbar-
áttu sem hann kynntist strax ungur
að árum, baráttu hans við að halda lífi
í byggðinni, sem varð þó því miður
undan að láta, og stórmerku lífshlaupi
eftir að hann flytur á mölina og kemst
í fremstu röð athafnamanna. Mér
þótti vænt um að Gunnar fól mér út-
gáfu ævisögunnar. Hún er ein þeirra
sem er sannarlega betur skráð en
óskráð; hafsjór af mikilvægum fróð-
leik sem ella hefði farið forgörðum.
Ég rek ekki áratugastörf Gunnars
fyrir Slysavarnafélagið. Það munu
aðrir gera. Ég á þá ósk í brjósti að
þeir sem halda um stjórnvöl félagsins
hverju sinni verði jafnfarsælir og
Gunnar. Hafi það að leiðarljósi, svo
stuðst sé við fræg orð Kennedys heit-
ins forseta, að hugsa meira um það
hvað þeir geti gert fyrir félagið en
hvað félagið geti gert fyrir þá. Þá mun
vel farnast.
Örlygur Hálfdanarson.
Þeir hverfa nú sem
óðast fyrir sigð dauð-
ans, sem fæddir voru á
þriðja og fjórða áratug
nýliðinnar aldar. Langt ævistarf að
baki, niðjum skilað til framtíðarinnar.
Þannig er þetta aðeins. Ævibraut
manna er venjulega talin vera þrjú
tímabil: þroskabraut, starfstímabil og
elliár. Ég mun hér að mestu dveljast
við fyrsta áfangann í lífi manns, sem
varð mér samstiga á námsbraut fyrir
um sex áratugum. Það var í Kenn-
araskólanum við Laufásveg, sem varð
INGÓLFUR ARNAR
ÞORKELSSON
✝ Ingólfur ArnarÞorkelsson
fæddist á Háreks-
stöðum á Jökuldals-
heiði 23. janúar
1925. Hann lést á
Hjúkrunarheimilinu
Sóltúni 3. janúar síð-
astliðinn og fór útför
hans fram frá Kópa-
vogskirkju 11. jan-
úar.
þá fjögurra ára skóli og
veitti kennararéttindi
við barna- og unglinga-
stigið að loknu kennara-
prófi. Þetta nám veitti
þó ekki rétt til inngöngu
í háskóla, fjarri fór því.
Duglegustu nemendum
tókst að ljúka stúdents-
prófi á einu ári eftir al-
mennt kennarapróf, en
flestir urðu að verja
tveimur árum til að ná
þessu marki. Ingólfur
Arnar Þorkelsson sýndi
mikinn félagslegan
áhuga í Kennaraskólan-
um og var þar framarlega á ýmsum
sviðum. Benti margt til, að hann ætti
fyrir höndum forystuhlutverk í þjóð-
félaginu. Bindindishreyfingin átti þá
drýgst ítök í honum. Hann varð for-
seti Sambands bindindisfélaga í skól-
um, sem stofnað var fyrst til 1932, fyr-
ir tilstilli Pálma Hannessonar,
rektors Menntaskólans í Reykjavík,
og fleiri góðra manna. Málgagn þess-
ara samtaka var Hvöt. Þar ritaði Ing-
ólfur greinar fylltar eldmóði. Einmitt
á þessu sama skeiði átti ég, sem þetta
rita, hlut að ritstjórn þessa málgagns,
og var Ingólfur betri en enginn þar til
uppörvunar og samvinnu. Ingólfur
var áhugamaður að hverju, sem hann
gekk. Í skemmtanalífi skólans lét
hann ekki deigan síga. Hann vildi, að
æskan skemmti sér án vímugjafa, heil
og hraust. Sjálfur var hann með lipr-
ustu dansmönnum, sem ég minnist úr
skólanum mínum við Laufásveg á ár-
unum 1945–48, en þá útskrifaðist Ing-
ólfur. Eftir það varð kennsla og skóla-
stjórn ævistarf hans. Með erfiðu og
krefjandi kennslustarfi lauk hann
góðu stúdentsprófi utan skóla við
MR, eftir áfangakerfi, sem nokkrir
starfandi barnakennarar nýttu sér,
og Brynjólfur Bjarnason, mennta-
málaráðherra, kom á í sinni ráðherra-
tíð, góðu heilli. Ingólfur lauk síðan há-
skólaprófi í dönsku og sögu. Hann var
framsækinn og metnaðargjarn, en
slíkt lyftir mönnum ætíð og gefur lífi
þeirra og starfi aukið gildi.
Með Ingólfi A. Þorkelssyni er horf-
inn af sjónarsviðinu einn af minnis-
stæðustu skólamönnum þessa lands á
síðari hluta tuttugustu aldar. Blessuð
sé minning hans.
Auðunn Bragi Sveinsson.