Morgunblaðið - 12.06.2005, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 12. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hjartarafstuðtæki Powerheart G3
Auðvelt í notkun, aðeins einn hnappur
Íslenskt tal og textaskilaboð
Framkvæmir sjálfspróf daglega
Powerheart G3 með Star biphasic tækni
Rescue Ready - ávallt tilbúið til notkunar
Íslenskur leiðbeiningabæklingur
Ábyrgð á tæki er 7 ár
Ísmed ehf, Lyngháls 13, 110 Reykjavík. Sími 520 4300 www.ismed.is







Bjargar mannslífum
UMFANGSMIKIL AÐGERÐ
Greinaflokkur um Landspítala –
háskólasjúkrahús hefur göngu sína í
Morgunblaðinu í dag. Þar er m.a.
greint frá einni umfangsmestu lýta-
aðgerð sem framkvæmd hefur verið
á spítalanum, þegar heilagúll var
fjarlægður úr ungum dreng. Fimm
skurðlæknar komu að aðgerðinni,
þar af þrír íslenskir.
Auknar húsaleigubætur
Áætlað er að heildargreiðslur
sveitarfélaga vegna húsaleigubóta
nemi um 1.800 milljónum króna á
þessu ári, sem yrði um 20% aukning
frá síðasta ári. Fjórar af hverjum tíu
krónum koma úr Jöfnunarsjóði
sveitarfélaga.
Yngri Hornafjörður
Ný rannsókn bendir til að Horna-
fjörður sé mun yngri en áður hefur
verið talið, eða um fjögur þúsund ára
gamall. Áður var talið að fjörðurinn
hefði orðið til fyrir um tíu þúsund ár-
um, væri frá lokum ísaldar.
Rostungstönn, sem fannst í Hoffells-
jökli, var aldursgreind og styður
þessa nýju kenningu en talið er að
tönnin sé ekki nema 7000 ára gömul.
Kirkjur í varnarstöðu
Á leiðtogaþingi lútherskra kirkna í
Evrópu sem fram fór í Reykholti
kom m.a. fram að kristnar kirkjur í
Evrópu væru í varnarstöðu. Hins
vegar hefðu þær styrkst í öðrum
heimshlutum, t.a.m. í Afríku. Karl
Sigurbjörnsson, biskup Íslands, segir
að ákveðin pólskipti hafi átt sér stað í
kristinni trú. Að sögn biskups segja
um sex þúsund manns sig úr kristn-
um kirkjum í Evrópu á ári en í Afríku
taka um tuttugu og þrjú þúsund
manns kristna trú á degi hverjum.
Skuldum aflétt
Fjármálaráðherrar átta helstu
iðnríkja heims (G-8 ríkjanna) náðu á
fundi sínum í gær rammasamkomu-
lagi um að fella niður skuldir 18 af
fátækustu ríkjum heims. Fjármála-
ráðherrarnir hittust til að undirbúa
leiðtogafund G-8 ríkjanna sem hald-
inn verður í Skotlandi í næsta mán-
uði, en þar verða málefni þróunar-
ríkja í brennidepli.
64 fórust í flóði í barnaskóla
64 fórust, þar af 62 börn, þegar
flóðbylgja skall á barnaskóla í Heil-
ongjang-héraði í Kína á föstudag.
352 börn á aldrinum sex til fjórtán
ára og 31 kennari voru í skólanum
þegar flóðið skall á honum.
455 hafa beðið bana í flóðum og
skriðum í Kína frá því í byrjun maí.
Y f i r l i t
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Agnes Bragadóttir, fréttastjóri, agnes@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi,
orri@mbl.is Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Guðlaug Sigurðardóttir, gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkju-
starf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Auður Jónsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
REKSTRI Gistiskýlisins í Þing-
holtsstræti hefur verið breytt en vel-
ferðarráð borgarinnar ákvað í síð-
ustu viku að skýlið skyldi rekið innan
velferðarsviðs borgarinnar til næstu
tveggja ára til reynslu. Tillagan var
samþykkt með fjórum atkvæðum R-
listans en fulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins sátu hjá.
Björk Vilhelmsdóttir, formaður
velferðarráðs, segir miklu skipta að
ekki sé boðinn út jafn viðkvæmur
rekstur og þjónusta við þá sem eru
verst settir í samfélaginu. „Ástæðan
er kannski fyrst og fremst sú að okk-
ur hefur fundist vera helst til mikil
fjarlægð þar sem aðrir hafa verið að
sinna þessum málaflokki.“
Borgin hafi verið í stefnumótunar-
vinnu um málefni heimilislausra og
því hafi þótt rétt í því sambandi að
borgin ræki Gistiskýlið til reynslu.
Björk segir að í þessu felist enginn
áfellisdómur yfir fyrrverandi rekstr-
araðila, sem hafi sinnt þjónustunni
með miklum ágætum.
Gistiskýlið í Þingholtsstræti 25
var stofnað 1969 og rekið á vegum
Reykjavíkurborgar í 20 ár. Þá tók
Samhjálp við. Frá 1999 var rekstur-
inn í höndum fyrrverandi forstöðu-
manns Samhjálpar en frá síðustu
áramótum hefur Samhjálp séð um
reksturinn.
Að sögn Bjarkar eru á bilinu 40-60
heimilislausir í dag, þ.e. utangarðs-
fólk sem býr á götunni. „Þetta er
alltof stór hópur og við þurfum auð-
vitað að skoða það hvernig við getum
þjónustað þennan hóp sem best,“
segir Björk en bendir á að borgin
hafi boðið upp á ýmis úrræði s.s. með
rekstri heimila á Miklubraut 18 og
20 og styrkjum til Rauða krossins.
Borgin tekur við
rekstri Gistiskýlisins
„VIÐ erum að vinna stjórnarskrá fyrir nýja öld,
fyrir þá sem til framtíðar byggja þetta land,“ sagði
Jón Kristjánsson, heilbrigðisráðherra og formaður
stjórnarskrárnefndar, við setningu ráðstefnunnar
Stjórnarskrá til framtíðar, sem nefndin efndi til í
Reykjavík í gær. Jón sagði m.a. að það væri tak-
mark stjórnarskrárnefndar að vinna fyrir opnum
tjöldum og að örva umræður á opinberum vett-
vangi um stjórnarskrármál. Ráðstefnan væri liður
í því. Þá vísaði hann einnig til vefsíðu stjórnar-
skrárnefndar til marks um viljann til að hlusta,
taka til umfjöllunar, vega og meta.
Jón rakti nýlegar stjórnarskrárbreytingar, svo
sem á kjördæmaskipan og á mannréttindakafla
stjórnarskrárinnar. „Nú er tímabært að fjalla bæði
um 5. kafla stjórnarskrárinnar, ákvæðin um eign-
arhald á auðlindum og þann kafla sem fjallar um
embætti forseta Íslands svo dæmi séu tekin, þótt
stjórnarskráin sé öll undir í þeirri vinnu sem þarf
að fara fram. Það er mikilvægt að samstaða takist
um það á vettvangi stjórnmálanna hvernig á að
skjóta málum til þjóðarinnar og brýnt að ná sam-
komulagi um skýrar reglur og skiljanlegar um þau
mál.“
Jón sagði einnig brýnt á tímum mikilla breyt-
inga í samskiptum þjóða og breyttra hugmynda
um alþjóðlegt samstarf að það tækist að setja skýr
ákvæði um hvernig þeim atriðum yrði fyrir komið í
stjórnarskrá.
Að lokinni setningu ráðstefnunnar voru á dag-
skrá erindi um meginmarkmið endurskoðunar
stjórnarskrárinnar. Páll Skúlason prófessor ræddi
um efnið: Hvers vegna stjórnarskrá? Hann setti
fram þrjár staðhæfingar: Ríkið er til, ríkið er af
hinu góða og ríkið þarf að rækta. Páll varpaði fram
þeirri hugmynd að ein leið til að horfa á stjórn-
arskrána og tilganginn með að hafa stjórnarskrá
væri að standa vörð um þessar þrjár staðhæfingar.
Gunnar Helgi Kristinsson prófessor fjallaði um
stjórnarskrána í sögulegu ljósi 1874–2005. Hann
benti m.a. á að lýsing stjórnarskrárinnar á íslenska
lýðræðiskerfinu væri afar fátækleg. Rakti hann
bakgrunn þeirra þriggja stjórnarskráa sem Ís-
lendingum hafa verið settar 1874, 1920 og 1944.
Páll Þórhallsson, lögfræðingur í forsætisráðu-
neytinu og ritari stjórnarskrárnefndar, fjallaði um
stjórnskipunarþróun í Evrópu frá stríðslokum.
Sagði Páll m.a. að ekki væri auðvelt að greina til-
tekna þróun stjórnskipunar í Evrópu undanfarna
áratugi. Þó væri ljóst að grundvöllurinn væri ávallt
sá sami, þótt farnar væru mismunandi leiðir að
sama marki. Það er vernd mannréttinda, að
tryggja lögbundna stjórn í almannaþágu, lýðræði
og valddreifingu.
Síðan voru haldnar þrjár málstofur, um lýðræði
á upplýsingaöld, um þrískiptingu ríkisvalds – póli-
tíska forystu – virkt eftirlit og að lokum um Ísland í
alþjóðlegu umhverfi.
Stjórnarskrárnefnd hélt í gær ráðstefnu um stjórnarskrá til framtíðar
Ákvæði um auðlindir og
forsetaembættið skoðuð
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
Morgunblaðið/Jim Smart
Jón Kristjánsson, formaður stjórnarskrárnefndar, setti ráðstefnu um stjórnarskrána.
TENGLAR
........................................................................
www.stjornarskra.is
ALGENGAST er að forsjá barna sé í
höndum beggja foreldra eftir lög-
skilnað og sambúðarslit en árið 2004
átti þetta við í 75,8% tilvika eftir
sambúðarslit samanborið við 60,7%
eftir lögskilnað. Þetta er meðal þess
sem kemur fram í nýútkomnum
Hagtíðindum Hagstofu Íslands.
Ólöf Garðarsdóttir, deildarstjóri
mannfjöldadeildar Hagstofu Ís-
lands, segir að þessi munur kunni að
skýrast af því að fólk sem er í sam-
búð sé yngra en fólk í hjónabandi og
eins kunni aldur að skipta máli.
Frá því um mitt ár 1992 hafa for-
eldrar hér á landi átt þess kost að
fara sameiginlega með forsjá barna
sinna eftir skilnað og á allra síðustu
árum hefur færst í vöxt að foreldrar
nýti sér þetta fyrirkomulag. Framan
af var algengast að móðir færi ein
með forsjá en að sögn Ólafar hefur
fólki sem velur að fara sameiginlega
með forsjá fjölgað.
Samkvæmt bráðabirgðatölum
voru lögskilnaðir 552 árið 2004 en
sambúðarslit voru 670 en þar er átt
við tilkynningu um slit formlegrar
sambúðar hjá þjóðskrá. Meðal
þeirra 670 sambúðarslita sem urðu á
árinu 2004 voru 397 pör með börn
undir 18 ára aldri og af 552 lögskiln-
uðum var 31 barnafjölskylda. Alls
voru börn úr skilnuðum og sambúð-
arslitum 1.201. Í 35,5% tilvika fór
móðir með forsjá eftir lögskilnað og í
23% tilvika eftir sambúðarslit. Sjald-
gæft er að faðir fari einn með forsjá
en samkvæmt tölum Hagstofunnar
frá 2003 var innan við 1% karla 18
ára og eldri í hópi einstæðra for-
eldra.
Sameiginleg forsjá algengari
eftir sambúðarslit en lögskilnað TALSVERÐUR erill var hjá lög-reglunni í Reykjavík í fyrrinótt en
töluverð ölvun var í miðborginni.
Samkvæmt upplýsingum lögreglu
þurftu nokkrir að gista fanga-
geymslur vegna ölvunarástands en
fjórir ökumenn voru stöðvaðir fyrir
grun um ölvun við akstur í höfuð-
borginni. Þrír þeirra voru stöðv-
aðir milli klukkan 5 og 8 í gær-
morgun.
Þá var tilkynnt um líkamsárás í
heimahúsi í austurborginni um
klukkan fjögur í fyrrinótt. Um
ágreining tveggja karlmanna var
að ræða og var annar þeirra vist-
aður í fangageymslu lögreglu.
Erill hjá
lögreglunni
Í dag
Sigmund 8 Hugvekja 42
Fréttaskýring 8 Myndasögur 48
Hugsað upphátt 32 Dagbók 49
Menning 51/52 Víkverji 48
Sjónspegill 27 Staður og stund 50
Forystugrein 30 Leikhús 52
Reykjavíkurbréf 30 Bíó 54/57
Umræðan 33/36 Sjónvarp 58
Bréf 36 Staksteinar 59
Minningar 43/45 Veður 59
* * *