Morgunblaðið - 12.06.2005, Blaðsíða 12

12 SUNNUDAGUR 12. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
sjúkrahúsanna í Reykjavík árið 2000
hafi verið stefnt að því að gera starf-
semi þeirra skilvirkari og ódýrari,
bæta þjónustuna og auka ánægju
sjúklinga með hana og að lokum að
styrkja rannsóknir og kennslu innan
sjúkrahússins. Ríkisendurskoðun
segir ljóst að þessi meginmarkmið
hafi að mörgu leyti náðst. Með sam-
einingu sérgreina mynduðust fag-
lega sterkar einingar sem gáfu
aukna möguleika á sérhæfingu,
markvissari og betri þjónustu við
sjúklinga og meiri möguleikum á
kennslu og vísindastörfum. Þá sé
umfang þeirrar þjónustu sem starfs-
fólkið skili svipað og fyrir samein-
ingu þrátt fyrir að því hafi fækkað
nokkuð. Sameiningin hefði hins veg-
ar hvorki leitt til aukinna afkasta né
sparnaðar eins og að hafi verið
stefnt. Þó að biðlistar hefðu styst í
sumum sérgreinum hefðu þeir
lengst í öðrum. Þá hefði sameining
deilda, fækkun starfsfólks og minni
yfirvinna ekki orðið til að draga úr
kostnaði. Hann hefði þvert á móti
hækkað svo mikið að minni þjónusta
fengist fyrir hverja krónu en áður.
Var í skýrslunni sýnt fram á að
rekstrarkostnaður hefði aukist um
33% frá 1999–2002. Þetta mætti m.a.
rekja til mikilla launahækkana á
tímabilinu en einnig til aukins kostn-
aðar vegna tækninýjunga og nýrra
lyfja.
Gagnrýni svarað
LSH svaraði gagnrýni Ríkis-
endurskoðunar og taldi niðurstöð-
urnar villandi að ýmsu leyti. Taldi
starfshópur LSH sem fór yfir
skýrsluna m.a. ósanngjarnt að nota
almenna launavísitölu og neyslu-
verðsvísitölu til að bera saman
kostnað milli ára. Í samanburði sem
sjúkrahúsið hefur nú sjálft gert kem-
ur í ljós að rekstrarkostnaður hefur
ekki aukist í líkingu við það sem
Ríkisendurskoðun hélt fram í sinni
skýrslu. Einnig benti LSH á að ekki
væri hægt að bera saman tölur úr
rekstri og starfsemi fyrir árin 1999
og 2002 líkt og Ríkisendurskoðun
gerði, vegna breytinga sem urðu á
þessum tíma með sameiningu. Einn-
ig skekki niðurstöðuna að S-merkt
lyf sem fluttust frá Tryggingastofn-
un til LSH árið 2001 voru inni í
rekstrartölum árið 2002 en ekki árið
1999. Kostnaður við þessi lyf var
rúmlega 1,3 milljarðar árið 2002. Sé
þessi upphæð tekin út í samanburð-
inum og tillit tekið til verðlags, hafi
kostnaður við rekstur ekki hækkað á
tímabilinu.
Ríkisendurskoðun vinnur nú að
sambærilegri úttekt á starfsemi
LSH fyrir árin 2003 og 2004. Er það
álit stjórnenda LSH að niðurstaða
þeirrar úttektar leiði í ljós að nú sé
hagræðing vegna sameiningar farin
að skila sér í rekstrinum. Á þeim
tíma sem fyrri skýrsla Ríkisendur-
skoðunar var gerð hafi sameining
sérgreina staðið sem hæst með til-
heyrandi tilkostnaði. Tíma hafi tekið
fyrir starfsemina að jafna sig og ná
fyrri hæðum og meira til. Sá tími sé
nú kominn. Er þess að vænta að
framhaldsskýrsla Ríkisendurskoð-
unar komi út í haust.
Flestir eru sammála um að helsti
ávinningur sameiningarinnar felist í
sameiningu sérgreina. Með þessu
móti hafi myndast faglega sterkar
einingar á alþjóðlegan mælikvarða
sem opni möguleika á skiptingu í
undirsérgreinar og aðra sérhæfingu,
líkt og það er orðað í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar. Tvöföldun þjónustu
hafi minnkað verulega eða horfið.
Sem dæmi um hagræði sem hlotist
hefur af sameiningu sérgreina er
starfsemi skurðlækninga á LSH.
Búið er að sameina ákveðnar sér-
greinar skurðlækninga annars vegar
við Hringbraut og hins vegar í Foss-
vogi. Hefur með þessum hætti verið
hægt að skipuleggja starfsemina
mikið, hagræða í rekstri, fjölga að-
gerðum og auka sérhæfingu starfs-
fólksins.
Ytri sameiningu lokið
Ytri sameiningu er að flestu leyti
lokið fyrir utan augljóst óhagræði
við að vera á tveimur stöðum með
meginstarfsemina. Nú, þegar fyrstu
skrefin hafa verið stigin að byggingu
nýs sjúkrahús, telja margir að tíma-
bært sé að huga betur að innra starfi
sjúkrahússins. Hefur m.a. verið
ákveðið að stefna að aukinni göngu-
og dagdeildarþjónustu og hafa verk-
ferlar við útskriftir sjúklinga verið
endurskoðaðir eins og nánar verður
fjallað um síðar.
Meðal þess sem Ríkisendurskoð-
un og fleiri hafa gagnrýnt er að
stefnumótun er varðar verkaskipt-
ingu milli LSH og annarra aðila inn-
an heilbrigðiskerfisins, vanti. Skip-
aði heilbrigðisráðherra í þessum
tilgangi nefnd haustið 2003 undir
formennsku Jónínu Bjartmarz sem
stefnt var að að myndi skila niður-
stöðum vorið 2004. Ekki varð þó úr
því en nefndin skilaði áfangaáliti
haustið 2004. Var hún hins vegar
endurvakin nú í ársbyrjun og er nið-
urstaðna að vænta á næstu vikum.
Er það álit margra viðmælenda
Morgunblaðsins að á meðan skorti á
skýra sýn í framtíðarverkefnum
LSH sé erfiðara að hefja byggingu
nýs spítala.

 




  
  
 

  





! 



 

 


 

  

 

 !

"# $ %&

'(

 &

%&)*$+

$(+
 

 !  , - &
. 
/&
0 
 
& &
1#
2# 
 $% &
3(
4& 5
,!!&
& 6.78
9 
9)&$3&
0 5-&
0' 
: 
: &
"$ &
/$ 5-&
; &
 5-&
2#5&
6/$
%
< &
"
"
"









#$  

% #$ 
## &'
= 
>
=>

("






Jón Kristjánsson heilbrigðisráðherra
„Þó að fjárhagslegur ávinningur hafi náðst
með sameiningu sjúkrahúsanna þá er það
hinn mikli faglegi ávinningur sem er aðal-
atriðið. Hann er ótvíræður. Öllum ber sam-
an um að spítalinn sem hátæknisjúkrahús
hafi nú sterkar einingar og öflugri en fyrir
sameiningu. En við ljúkum ekki sameining-
unni fyrr en við komum meginstarfsemi
spítalans, sérstaklega bráðaþjónustunni,
undir eitt þak. Þar með mun sameiningunni
ljúka en þróun spítala lýkur aldrei.“
Margrét S. Björnsdóttir, fulltrúi
Samfylkingar í stjórnarnefnd
„Ég er alveg sannfærð um að það var heilla-
spor að sameina spítalana. Menn fóru að
vísu íslensku leiðina, dembdu sér út í það,
sjálfsagt hefði mátt undirbúa það betur.
En sameining var nauðsynleg og kostir
hennar eru að birtast í aukinni framleiðni
og sterkari fagsviðum. Í Svíþjóð er til dæm-
is sú þumalfingursregla að það þurfi að
minnsta kosti milljón íbúa upptökusvæði
fyrir háskólasjúkrahús sem vill rísa undir nafni. En nú er bygging
nýs spítala stóra málið. Þjóðin þarf að gera upp við sig hvort hún
vilji fara í hana á þessum tímapunkti, vegna þess að það koma
ekki mörg svona tækifæri þar sem jafnmiklir fjármunir eru til
ráðstöfunar í verkefni sem þetta,“ segir Margrét og á þar við sölu
Símans.
Jóhannes M.
Gunnarsson,
lækningaforstjóri og
forstjóri LSH sl. vetur
„Það er mín skoðun að sam-
einingin hafi heppnast mæta-
vel en það fylgja því að sjálf-
sögðu einhverjar
aukaverkanir og ein þeirra er
ákveðin fjarlægð sem verður
í stærri fyrirtækjum.“
Anna Lilja Gunnarsdóttir, fram-
kvæmdastjóri fjárreiðna og upplýsinga
„Sameiningin er að megninu til búin, miðað
við núverandi húsnæði. Við erum á 18–19
stöðum og rekum tvö bráðahús en utan þess
er sameiningin að mestu komin. Við getum
ekki mikið meira gert til hagræðingar fyrr
en við komumst undir eitt þak.
Það er mjög erfitt að segja hvaða rekstrar-
legi ávinningur hefur orðið vegna samein-
ingarinnar og hvað vegna almennrar hag-
ræðingar. Við erum alla vega að sýna fram
á hagræðingu með því að vera með sama rekstrarkostnað nú og
árið 2000 en stóraukna þjónustu.“
Ingólfur Þórisson,
framkvæmdastjóri
tækni og eigna
„Það er að mestu bú-
ið að sameina sér-
greinarnar. Þetta
hefur verið mjög
mikil vinna og sjálf-
sagt skiptar skoð-
anir um einstök
skref í því.“
Hvað segja þau um
árangur sameiningar?