Morgunblaðið - 22.09.2005, Blaðsíða 16
16 FIMMTUDAGUR 22. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
LÖGREGLA í sex Evrópu-
ríkjum lét í gær til skarar
skríða gegn barnaklámi á net-
inu og var ráðist inn á fjölda
heimila og fyrirtækja í Bret-
landi, Frakklandi, Danmörku,
Hollandi, Ítalíu og Svíþjóð. Í
síðastnefnda landinu voru 42
menn teknir til yfirheyrslu.
Talsmaður lögreglunnar þar,
Annette Ahlenius, sagði, að
fundist hefði mikið af barna-
klámi og hefðu tölvur og annar
búnaður verið gerður upp-
tækur. Var aðgerðin á vegum
Europol og sagði talsmaður
hennar, að tilgangurinn væri
að komast að því hvaða börn
væri verið að misnota, hverjir
það gerðu og hverjir tækju
myndir af því.
Gráglettinn
prentvillupúki
ÁSTRALSKIR lögreglumenn,
sem eru við eftirlit meðal frum-
byggjanna í landinu, hafa nú
neyðst til að kasta nýju ein-
kennisbúningunum sínum. Þeir
voru merktir þannig, að engu
var líkara en verið væri að
hæðast að fólkinu. Sagan er sú,
að á búningnum átti að standa
ACLO, sem er skammstöfun
viðkomandi sveitar, en fram-
leiðanda búninganna urðu á
þau mistök að setja á þá ALCO.
Það orð nota einmitt Ástralir
yfir drykkjurúta, alkóhólista,
og því miður er áfengissýkin
alvarlegur vandi meðal frum-
byggjanna. Hefur verið beðist
opinberlega afsökunar á þess-
ari leiðu prentvillu.
Lélegir garðar
ástæða flóðsins
ILLA hannaðir og illa byggðir
flóðgarðar voru ástæðan fyrir
því, að 80% New Orleans fóru
undir vatn. Kom þetta fram í
The Washington Post í gær en
því hefur verið haldið fram, að
vegna sjávarflóðsins í kjölfar
fellibylsins Katrínar hafi flætt
yfir varnargarðana. Vís-
indamenn og verkfræðingar
við fellibyljadeild Louisiana-
háskóla segjast alveg vissir um,
að það hafi ekki gerst, heldur
hafi þeir brostið, líklega vegna
lélegrar hönnunar og lélegra
vinnubragða við gerð þeirra.
Tala látinna af völdum Katr-
ínar var í gær komin í 1.033 en
þá voru fundin lík 799 manna í
Louisiana, 218 í Mississippi,
tveggja í Alabama og 14 á Flór-
ída. Búist er við, að talan hækki
eitthvað enn og þá einkum í
New Orleans.
Vill banna að
auglýsa ruslfæði
ED Davey, talsmaður flokks
frjálslyndra demókrata í
menntamálum, hvatti í gær til,
að breska stjórnin bannaði
auglýsingar um ruslfæði. Sagði
hann, að frammi fyrir offitu-
vandanum yrði að berjast fyrir
breyttu hugarfari og fá fólk til
að átta sig á, að gos og ruslfæði
væru ekki aðeins óholl, heldur
beinlínis hættuleg heilsunni.
Með það í huga yrði að efla
áróðurinn fyrir hollum mat og
banna að auglýsa ruslið.
Ráðist gegn
barnaníðingum
BRESK stjórnvöld vörðu í gær þá
ákvörðun að beita hervaldi til að
frelsa tvo breska hermenn sem
íraska lögreglan handtók í borginni
Basra í Suður-Írak á mánudag.
Bretar sögðu að áður en breski
herinn réðst inn í lögreglustöð í
borginni hefðu bresku fangarnir
verið fluttir þaðan í hús herskárra
sjíta í Basra. Bretar sögðu marga
lögreglumenn í borginni tengjast
vopnuðum hópum sjíta.
Þjóðaröryggisráðgjafi írösku
stjórnarinnar, Mouwafak al-Ruba-
ie, virtist staðfesta frásögn Breta
og viðurkenndi að dæmi væri um að
uppreisnarmenn hefðu gengið í
íraskar öryggissveitir.
„Nokkrir uppreisnarmannanna,
sumir þeirra eru hryðjuverkamenn,
hafa laumað sér í írösku öryggis-
sveitirnar, sérstaklega lögregluna,
í mörgum landshlutum,“ sagði
íraski þjóðaröryggisráðgjafinn í
viðtali við breska ríkisútvarpið
BBC.
Innanríkisráðherra Íraks, Baqir
Solagh Jabr, sagði hins vegar að
frásögn Breta af því hvernig her-
mennirnir tveir voru frelsaðir væri
ekki rétt. Hann neitaði því í viðtali
við BBC að bresku fangarnir hefðu
verið fluttir úr lögreglustöðinni í
Basra eða afhentir herskáum sjít-
um fyrir árás breska hersins. Til-
hæfulaus orðrómur hefði orðið til
þess að breskir hermenn hefðu ráð-
ist inn í lögreglustöðina til að leita
að föngunum.
Krefjast réttarhalda
yfir Bretunum
Um 500 Írakar, þeirra á meðal
einkennisklæddir lögreglumenn,
efndu til mótmæla gegn breska
herliðinu við aðalstöð lögreglunnar
í Basra í gær. „Við höfnum her-
námi,“ hrópuðu mótmælendurnir.
Sumir þeirra héldu á byssum og
aðrir á mótmælaborðum þar sem
þeir kröfðust þess að bresku her-
mennirnir tveir yrði dregnir fyrir
rétt og dæmdir fyrir „hryðjuverk“.
Nokkrir mótmælendanna ræddu
við lögreglustjóra Basra, Hassan
Sawadi, og kröfðust þess að Bretar
bæðust afsökunar á árásinni á lög-
reglustöðina.
Sagðir hafa skotið
á lögreglumenn
Mikil spenna hafði verið í Basra
þegar árásin var gerð á mánudag.
Lögreglan hafði þá handtekið for-
ingja í Mahdi-hernum, vopnuðum
hópi stuðningsmanna róttæka sjía-
klerksins Muqtada al-Sadrs, vegna
gruns um að hann hefði staðið fyrir
nokkrum árásum á breska her-
menn.
Hermt er að hermennirnir tveir
séu í SAS-sérsveit breska hersins
og hafi verið dulbúnir sem arabar
þegar þeir voru handteknir. Írösk
yfirvöld sögðu að lögreglan hefði
reynt að stöðva bíl hermannanna
sem hefðu þá skotið á lögreglu-
menn. Einn þeirra hefði beðið bana
og annar særst. Breska varnar-
málaráðuneytið hefur ekki staðfest
þessa frásögn, að sögn BBC.
Þegar breski herinn hafði veður
af því að hermennirnir tveir hefðu
verið handteknir og fluttir í aðal-
stöð lögreglunnar í Basra óskaði
hann eftir því að hermennirnir yrðu
framseldir í samræmi við reglur
sem írösk yfirvöld hafa samþykkt.
Íraska ríkisstjórnin í Bagdad
mun hafa fallist á framsalsbeiðnina
en svo virðist sem lögreglan í Basra
hafi virt fyrirmæli stjórnarinnar að
vettugi.
„Villimannsleg“ árás
Þar sem óttast var um öryggi
fanganna voru breskir hermenn
sendir að lögreglustöðinni. Basra-
búar þyrptust einnig að bygging-
unni og kröfðust þess að hermönn-
unum tveimur yrði haldið í fangelsi.
Átök blossuðu upp á staðnum.
Írakarnir köstuðu grjóti og bensín-
sprengjum á hermennina sem urðu
að hörfa. Kveikt var í tveimur bryn-
drekum og hermenn stukku út úr
þeim, einn þeirra í logandi búningi.
Þrír hermenn særðust í átökun-
um, enginn þeirra alvarlega. Hermt
er að tveir Basra-búar hafi beðið
bana.
Íraskir embættismenn og sjónar-
vottar segja að bresku hersveitirn-
ar hafi síðan beitt skriðdrekum til
að brjóta niður vegg lögreglustöðv-
arinnar til að hermenn gætu ráðist
inn í hana. Héraðsstjórinn í Basra,
Mohammed al-Waili, fordæmdi
árásina, sagði hana „villimanns-
lega, grimmilega og ábyrgðar-
lausa“. Talsmaður forsætisráð-
herra Íraks sagði að árásin hefði
verið „mjög óheppileg“.
Í haldi Mahdi-hersins?
Einn foringja breska hersins í
Basra kvaðst hafa fyrirskipað árás-
ina eftir að hafa frétt að lögreglan
hefði afhent vopnuðum hópi sjíta
fangana. Hermennirnir fundu ekki
fangana í byggingunni og hermt er
að lögreglumenn hafi ekki viljað
svara því hvar fangarnir voru nið-
urkomnir fyrr en hermenn hafi
miðað á þá byssum.
Hermenn fundu að lokum fang-
ana tvo í húsi í Basra og björguðu
þeim, að sögn fréttavefjar BBC.
Héraðsstjórinn í Basra sagði að
Bretarnir tveir hefðu verið í haldi
Mahdi-hersins. „Lögreglumenn,
sem eru líka liðsmenn Mahdi-hers-
ins, fluttu þá í nálægt hús eftir að
yfirmenn fangelsisins fréttu að ráð-
ist yrði á bygginguna,“ sagði al-
Waili héraðsstjóri.
Fréttastofan AP hafði eftir emb-
ættismönnum í Basra að minnst
60% lögreglumanna borgarinnar
væru í þremur vopnuðum hreyfing-
um: Mahdi-hernum, vopnaðri
hreyfingu Æðsta ráðs íslömsku
byltingarinnar í Írak og Hizbollah í
Írak, lítilli hreyfingu sjíta í sunn-
anverðu landinu.
Allar þessar þrjár hreyfingar eru
í nánum trúarlegum og pólitískum
tengslum við Íran þar sem margir
af leiðtogum íraskra sjíta lifðu í út-
legð á valdatíma Saddams Huss-
eins.
Árás breska hersins á
lögreglustöð mótmælt
Mikil spenna í Basra eftir að breskir fangar voru frelsaðir með hervaldi
AP
Írakar á mótmælafundi við lögreglustöð í Basra í gær. Þeir kröfðust þess að Bretar bæðust afsökunar á árás hers-
ins á stöðina á mánudaginn var eftir að tveir breskir hermenn voru handteknir.
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
París. AP. | Ríkisstjórn Frakklands
hyggst grípa til ýmissa aðgerða til
að hvetja landsmenn til að eignast
fleiri börn og koma þannig í veg
fyrir fólksfækkun.
Að meðaltali þarf hver kona að
eignast 2,07 börn til að íbúatalan
haldist óbreytt. Í Evrópusamband-
inu er meðaltalið aðeins um 1,5
börn á hverja konu og í sumum
löndum er það komið niður fyrir 1,3
börn, til að mynda á Grikklandi,
Spáni og Ítalíu.
Þótt Frakkar standi sig tiltölu-
lega vel á þessu sviði, með 1,9 börn
á hverja konu, þurfa þeir að eignast
fleiri börn til að koma í veg fyrir
fólksfækkun. Dominique de
Villepin, forsætisráðherra Frakk-
lands, hyggst því kynna ýmsar ráð-
stafanir til að hvetja Frakka til bar-
neiga á ráðstefnu um fjölskyldumál
sem haldin verður í dag.
Stjórnin hyggst meðal annars
hækka barnabætur til útivinnandi
foreldra, sem fara í launalaust frí til
að eignast þriðja barn, í allt að
1.000 evrum, sem samsvarar 75.000
krónum, á mánuði.
Franskir vinnuveitendur eru
einnig hvattir til að taka þátt í
kostnaðinum af barnagæslu starfs-
manna og sjá til þess að barnshaf-
andi konur fái meiri aðstoð á vinnu-
stöðunum. Þá hyggst stjórnin beita
sér fyrir endurmenntun foreldra
sem fara af vinnumarkaðinum til að
ala upp börn sín.
Frakkar hvattir
til barneigna
London. AFP. | Malcolm Rifkind,
fyrrverandi utanríkisráðherra í
stjórn breska Íhaldsflokksins,
sagði í gær, að Tony Blair for-
sætisráðherra ætti að segja af
sér vegna Íraksstríðsins, sem
væri meira klúður en Súez-
stríðið fyrir Breta og Víetnam-
stríðið fyrir Bandaríkjamenn.
Rifkind, sem ætlar að taka
þátt í leiðtogaslagnum innan
Íhaldsflokksins, sagði, að Íraks-
innrásin hefði verið „alvarleg-
ustu mistök í breskum utanrík-
ismálum í hálfa öld“. Um
Súez-stríðið væri það að segja,
að það hefði aðeins staðið í fáa
daga og ekki
margir fallið
og í Víetnam
höfðu Banda-
ríkjamenn það
sér til afsök-
unar að þeir
voru beðnir að
koma þangað.
Öðru máli
gegndi um
Írak. „Inn í landið var ráðist að
tilefnislausu. Þúsundir manna
hafa fallið eða örkumlast. Þetta
er svívirða og forsætisráð-
herrann ætti að segja af sér,“
sagði Rifkind.
Segir Blair eiga
að segja af sér
Malcolm Rifkind