Morgunblaðið - 15.12.2005, Side 45

unglingar. Hún var okkur góð fóstra
og gerði sitt ýtrasta til að koma okkur
til manns.
Þegar við komum til Nunnu hafði
hún nýverið misst eiginmann sinn
hann Jón sem hún fékk einungis að
njóta samvista við í fáein ár. Hún bar
harm sinn í hljóði en allir vissu hve
mjög hún tregaði þann góða mann.
Með honum eignaðist hún einkason-
inn Guðmund sem alla tíð hefur verið
stolt hennar og yndi. Hann og Sigga
hafa haldið merki Nunnu á lofti og
verið einstaklega iðin við að halda
stórfjölskyldunni saman.
Síðustu árin voru henni erfið þegar
líkaminn fór að gefa sig og minnið
brást henni. Það var þó alltaf jafn
gaman að hitta Nunnu því hún týndi
aldrei þessum heillandi hlátri né
glettninni í augunum sem einkenndi
hana alla tíð.
Undanfarin ár hefur það verið regla
okkar systkinanna að heimsækja
hana saman á jólaföstunni, en nú er
komið að leiðarlokum.
Við kveðjum Nunnu fóstru okkar
og þökkum fyrir vináttuna og allar
góðu stundirnar og fyrir ræktarsem-
ina við okkur og okkar fólk.
Þórólfur, Ingibjörg,
Ásdís og Steinunn í Vík.
Nunna frænka var allt öðruvísi en
aðrar frænkur í augum okkar systk-
ina þegar við vorum að alast upp. Hún
var einhver blanda, gat verið ströng
og ábyrgðarfull gagnvart okkur, en
einnig áberandi hispurslaus í fram-
göngu og tali. Allt að því „töffaraleg“
fannst okkur. Alla vega var yfir henni
sérstakt yfirbragð. Hún var sjálfstæð-
ur atvinnurekandi, reykti Hellas síg-
arettur í gríð og erg, miklaði aldrei
neitt fyrir sér og hún ók eigin bíl.
Seinna sáum við auðvitað að yfir henni
var bara frjálslyndur heimsborgara-
bragur. Hún átti þrjá eldri bræður,
sem léttu af henni einhverri ábyrgð-
artilfinningu, en var svo elst fimm
systra, sem hún bar ætíð mikla um-
hyggju fyrir. Nunna varð þó snemma
að axla meiri ábyrgð en flestar jafn-
öldrur hennar vegna fráfalls móður
sinnar, Ingibjargar í Vík. Þá var
Nunna aðeins 13 ára. Fyrstu tvö árin
eða svo aðstoðaði hún Valgerði föð-
ursystur sína við heimilishaldið í Vík
en síðan tók hún við (með aðstoð Erlu
systur sinnar) þegar Valgerður fór
aftur suður. Það hefur ekki verið auð-
velt verk því bæði var heimilið stórt
og svo var þar afar gestkvæmt.
„Mamma, ég ætla aldrei að fara að
heiman,“ sagðist Nunna hafa sagt á
níunda ári við móður sína og fengið
það svar að heimskt væri heimaalið
barn. Kannski átti þetta svar ein-
hvern þátt í því að snemma fór Nunna
út fyrir landsteinana. Fyrst til Skot-
lands 1937 og svo til Kaupmannahafn-
ar.
1940 var hún með í för í síðustu
skipaferð frá Norðurlöndum heim til
Íslands áður en stríðið hindraði ferða-
lög í mörg ár. En strax að stríði loknu
fór hún aftur til útlanda 1945 og þá til
Bandaríkjanna á hótelskóla. Þar með
lagði hún grunn að starfsferli sínum í
hótel- og veitingahúsarekstri og gest-
gjafahlutverk varð hennar hlutskipti í
lífinu.
Og það var eins og henni væri það í
blóð borið. Okkur krökkunum þótti
einstaklega gott að koma í boðin hjá
Nunnu í Hafnarfirði. Hún gerði alla
hluti svo fyrirhafnarlaust og var alltaf
lífleg og hress. Hún heilsaði okkur
gjarnan með því að þakka okkur fyrir
að hafa komið. Okkur þótti líka mikið
koma til manns hennar, Jóns yfir-
löggu, sem okkur fannst stjórna
Hafnarfirði.
Margar góðar minningar eigum við
systkinin um Nunnu frá uppvaxtarár-
um okkar.Og fleiri bættust við þegar
við vorum orðin eldri komin með okk-
ar fjölskyldur. Það eru ljúfar minn-
ingar um skemmtilega og óvenjulega
frænku.
Árni Indriðason.
Mér er ljúft að minnast Steinunnar
Hafstað föðursystur minnar, Nunnu,
eins og hún var gjarnan kölluð. Fá-
tækleg orð verða að duga til að kveðja
elskulega frænku en þau orð duga
skammt til að lýsa þeirri stórbrotnu
konu sem Nunna hefur ávallt verið í
mínum huga.
Ég á margra ánægjulegra stunda
að minnast með henni frá því fyrst ég
var drengur í heimsókn hjá henni með
pabba og mömmu og bræðrum og
þangað til fyrir skömmu þegar ég hitti
hana í síðasta sinn þar sem hún dvaldi
á Sólvangi í Hafnarfirði.
Það er sama hvaða minningar um
Nunnu rifjast upp fyrir mér, allt sem
tengist henni er meira eða minna
sveipað aðdáun minni og virðingu fyr-
ir henni sem manneskju og því sem
hún áorkaði í lífinu. Nunna var dugn-
aðarforkur og hörkutól, glæsileg fyr-
irmynd þeirra sem meta frumkvæði
einstaklingsins og viljann til athafna.
Hún lærði hótelrekstur í Bandaríkj-
unum og rak hótel á ýmsum stöðum
hér á landi, oftast ein og óstudd.
Lengst af rak hún eigið hótel á Sel-
fossi en þar auðnaðist mér að kynnast
henni vel. Þegar fór að líða að prófum
eða tímafrekum verkefnum í kennara-
námi mínu fyrir tæpum þremur ára-
tugum hlotnaðist mér að dvelja
nokkrum sinnum á hóteli hennar í
notalegu umhverfi þar sem gott var að
ná áttum með sjálfan sig og lesa þess
á milli. Þar náði ég líka að kynnast
Nunnu við þær aðstæður sem hún
mótaði sjálf. Það var skemmtilegt að
spjalla við hana um málefni líðandi
stundar. Hún var mjög fróð um ís-
lensk málefni og hafði skarpa sýn á
samferðafólk sitt og tíðaranda. Hún
talaði þetta hljómmikla mál sem slíp-
ast hefur frá kynslóð til kynslóðar
norður í Skagafirði. Að hlusta á hana
segja frá var eins og að heyra fallega
tónlist úr horfnum tíma. Meitlað
tungutak hennar lyfti hversdagsleg-
ustu viðburðum á æðra plan. Og það
var enn þannig þegar ég hitti hana í
haust. Þrátt fyrir aldurinn og veikind-
in sem hafa hrjáð hana var jafn-
ánægjulegt að hitta Nunnu og forð-
um, málfarið enn jafnfallegt og
tungutakið jafnmergjað og þegar hún
var upp á sitt besta; glæsileg rösk
kona, hjálpsöm og elskurík, geislandi
af jákvæðum krafti og sterkum vilja.
Ég á Nunnu frænku margt að þakka.
Mér eru stundirnar með henni mjög
kærar og varðveiti þær.
Guðmundi, Sigríði Foss og börnum,
Hauki, Siggu, Halldóri og Völu votta
ég mína dýpstu samúð við andlát
Nunnu.
Árni Árnason.
Það er mikill ljómi í kring um minn-
ingu þeirra föðursystkina minna sem
nú eru látin. Það á ekki síst við um
Steinunni eða Nunnu frænku eins og
hún var ævinlega kölluð. Það var ein-
hvern veginn aldrei nein lognmolla í
kringum hana, hún var kvenskörung-
ur eins og þeir gerast bestir. Rak hót-
el með myndarbrag á mörgum stöð-
um á landinu og einhvern veginn
finnst manni að hún hljóti að hafa
stjórnað þar öllum hlutum sjálf. Það
hefði til dæmis verð fráleitt að innan-
hússarkitekt hefði ráðið einhverju um
húsbúnaðinn eða litina á veggjunum
eða myndirnar. Hvað þá að kokkurinn
hefði sett saman matseðil án þess að
spyrja hana fyrst. Hún var örugglega
allt í öllu sjálf.
Nunna var engin venjuleg kona,
hún fór sínar eigin leiðir, var sérstök,
stóð upp úr. Glæsileg og óvenjulega
vel klædd á sinn sérstaka hátt án þess
þó að vera eitthvað að sýnast. Jafnvel
bílamálin hennar voru líka sérstök.
Hér áður fyrr voru bílar ekki jafnal-
gengir og nú, en Nunna var alltaf á bíl
og skipti oft um og fékk sér nýjan, en
ég minnist þess ekki að hún hafi nokk-
urn tímann átt aðra tegund en Opel og
hún var jafnframt sú eina sem maður
þekkti og ók um á þeirri sort. Annað
sérkenni hennar voru sígaretturnar
sem hún reykti meðan slíkt var enn
leyfilegt. Þær hétu Hellas og ég veit
ekki um neinn annan, hvorki fyrr né
síðar, sem leit við þessari tegund.
Manni dettur helst í hug að þær hafi
verið fluttar inn handa henni einni og
það hefði ekki komið manni sérstak-
lega á óvart þá, þótt svo hefði verið.
Kannski var hætt að framleiða þær
þegar hún hætti að reykja fyrir mörg-
um árum. Af þessum sígarettum var
svo sérstök lykt að maður þekkti hana
langar leiðir. Þegar maður fann Hell-
as-lyktina gat ástæðan ekki verið önn-
ur en sú að Nunna frænka var komin.
Og svo heyrði maður fljótlega hlátur-
inn, þennan óviðjafnanlega dillandi
hlátur sem var engu öðru líkur.
Nunna var ein af þessum hláturmildu
manneskjum sem lífga upp á allt í
kringum sig. Hún hreif alla með sér í
gáska sínum og lífsgleði. Sérstaklega
voru það eftirminnilegar stundir þeg-
ar þær systurnar, hún og Erla, voru
báðar á staðnum. Þá urðu öll mál
skemmtileg og setningarnar varla
kláraðar án þess að húsið fylltist allt
af hlátri.
Ég get ekki kvatt Nunnu frænku
án þess að minnast á frændrækni
hennar og höfðingsskapinn sem hún
smitaði síðan Guðmund son sinn svo
rækilega af. Hún bauð oft til veislu og
hún bauð mörgum í einu. Eitt skiptið
er mér sérstaklega minnisstætt, en þá
bauð hún öllum barnabörnum afa í
Vík ásamt viðhengjum til fagnaðar.
Þetta var þegar hún var með hótelið á
Selfossi. Ég veit ekki hvað þarna var
margt fólk saman komið, kannski 60
manns, kannski enn fleira og það var
ekki nóg með að gestum væri haldið
uppi í mat og drykk heldur fylgdi með
gisting fyrir alla þannig að veislan
stóð í tvo daga og kannski enn lengur.
Hún var í einu orði sagt höfðingi eða
öllu heldur og miklu frekar Höbbð-
ingi, svo notaður sé hennar framburð-
ur á þessu orði. Blessuð sé minning
Nunnu frænku.
Ég votta Guðmundi, Siggu og börn-
unum mína dýpstu samúð.
Kolbeinn.
Nunna frænka er laus úr viðjum og
mig langar að þakka fyrir mig. Það
væri í hennar anda að slá upp menn-
ingarkvöldi með ljóðalestri og léttum
veigum fremur en að skrifa snubbótta
minningargrein. Skemmtikvöldið bíð-
ur um stund en ég tek mér það bessa-
leyfi að pára örfá orð í kveðjuskyni,
þess velvitandi að væmni er dauða-
synd.
Nunna frænka og mamma eru
systkinadætur og samband þeirra var
mjög náið. Þær voru miklar vinkonur
allt frá barnæsku í Skagafirði þrátt
fyrir heila tíu kílómetra sem voru á
milli Víkur og Sauðárkróks á tímum
stopulla samgangna. Seinna voru þær
samstarfskonur í hótelrekstri á
nokkrum stöðum á landinu. Mér
fannst Nunna og Erla systir hennar
reyndar alltaf vera systur mömmu.
Þær voru svo stór hluti af tilverunni
frá því ég man fyrst eftir mér. Nunna
sagðist auk þess hafa gengið með mig.
Að minnsta kosti helminginn af með-
göngunni sem hafi verið töluvert
strembið fyrir sig og ætti sem því
næmi stóran hlut í mér. Heiðurinn og
hamingjan yfir því var öll mín megin.
Meðgangan fór hins vegar fram á
Hótelinu á Hellu sem þær mamma
voru svo stálheppnar að hafa nýtekið
á leigu sumarið 1947 þegar Hekla tók
uppá því að gjósa og ég að vaxa inn á
milli þeirra.
Nunna frænka var í raun lítil og
grönn kona. En hún var tíguleg, hnar-
reist og geislaði af sjálfstæði. Hún var
sporlétt og snör í hreyfingum og gat
verið snögg uppá lagið og fljótfær en
hún var ekki síður snögg að jafna sig.
Þegar ég var lítil og útidyrnar flugu
upp og hún kom stormandi upp stig-
ann leyndi sér ekki hver var á ferð.
Það var hóað inn í íbúðina á alveg sér-
stakan hátt og tilveran breytti um lit.
Undir eins lá eitthvað spennandi í loft-
inu. Það fylgdi henni ferskleiki. Rödd-
in var mjúk og hláturinn var ómót-
stæðilega smitandi. Það var líka stutt í
hann og mikið hlógu þær mamma. Ég
reyndi af öllu afli að skilja skemmti-
legheitin til að geta hlegið með.
Nunna frænka var heimskona. Hún
sigldi út í heim og lærði að reka hótel í
Ameríku á þeim tíma sem nám í út-
löndum var ekki innan sjóndeildar-
hrings nema örfárra kvenna á Íslandi.
Hún gifti sig heldur ekki fyrr en hún
fann örugglega þann rétta og var þá
farin að halla í 35. Það þótti eldgamalt
þá. En Nunna frænka varð aldrei
gömul. Hún varð hins vegar ekkja eft-
ir stutt hjónaband sem hún ræktaði
minninguna um, og hún var örlát að
miðla af henni með skemmtilegum
sögum.
Um tvítugt var ég svo ljónheppin að
fá að vinna og búa hjá Nunnu frænku
um sumartíma á Selfossi. Upp frá því
urðum við vinkonur og jafnöldrur.
Það var skemmtilegur tími. Hún fór
með vísur og ljóð og ég skrifaði upp
eftir henni. Hún hannaði á okkur föt,
lá á fjórum fótum á stofugólfinu og
sneið skrítnar blússur og pils úr sér-
kennilegum efnum, saumaði á meðan
hún talaði í símann, lagði kapal, spilaði
bridds, réð krossgátur, las heimsbók-
menntirnar, skildi eftir logandi sígar-
ettur í öllum öskubökkum, sagði mér
sögur og færði í stílinn og við flissuð-
um okkur til óbóta. Allt í kringum
hana var smekklegt og persónulegt og
augasteinninn hennar, hann Gvendur,
fannst mér líka fallegasta barn á land-
inu.
Það var stíll yfir hótelrekstrinum.
Framreiðslustúlkan sem skrifaði á
matseðil dagsins „Lampahrykkur m/
rauðgáli og granum baunum“ skrifaði
ekki fleiri matseðla. En lampahrykk-
urinn varð samnefnari fyrir þá sem
hún lagði alúð við að uppfóstra í starf-
inu og kenna og hugsaði um eins og
ungamamma á hreiðri. Það var líka
stíll yfir hótelstýrunni svo eftir var
tekið: „Djöfull er helvítis kerlingin
alltaf smart,“ heyrði hún óvart sagt
um sig á Kaupfélagströppunum á Sel-
fossi eitt sinn og vitnaði í þessa um-
sögn með dramatískum undirtexta á
undan kitlandi flissi.
Það var ekki mikið um næturgesti á
litlu gistihúsi á Selfossi að vetrarlagi
fyrir 20–30 árum. En Nunna sá til
þess að rúmin í notalegu herbergjun-
um stæðu ekki auð. Um helgar var hó-
að í ættbogann. Það var opið hús og
mín fjölskylda tók þátt í skemmtileg-
um helgarheimsóknum á Hótel Þór-
istún. Sami spennandi andinn sveif yf-
ir vötnum. Húmorinn, sögurnar og
samtölin yfir morgunverði sem gat
staðið allan daginn.
Mikið áttum við öll gott sem feng-
um að njóta hennar Nunnu.
Við brosum í gegnum tárin og
hugsum hlýtt til þeirra sem hún elsk-
aði mest, Guðmundar, Siggu og
barnanna þeirra fjögurra.
Sigrún Valbergsdóttir.
Elsku Steinunn mín, nú er komið að
kveðjustund. Margar eru minning-
arnar síðan við hittumst fyrst fyrir
tæpum fjörutíu árum. Þá kom ég 16
ára að falast eftir vinnu hjá þér á Hót-
el Selfoss. Mikið varstu sposk á svip-
inn þegar þú spurðir þetta stelpu-
skott: „Hvað kanntu?“ Af hreinskilni
var svarað: „Skúra, vaska upp og elda
hafragraut.“ Ég var ráðin á staðnum.
Þau kynni áttu eftir að vera mér og
seinna mínum manni og sonum mikið
gæfuspor. Alltaf varstu okkur mikil
vinkona. Þú kenndir mér svo ótal
margt. Til þess að kenna okkur bæði
hvernig þjónustufólk ætti að vinna og
hvernig viðskiptavinum liði við góða
þjónustu, þá bauðstu okkur öllum
stelpunum þínum á Naustið. Þvílík
upplifun fyrir þær okkar sem aldrei
höfðum farið á veitingahús áður.
Þarna var maður sem spilaði á fiðlu.
Við hlógum oft að því seinna þegar ein
í hópnum sagði að þetta væri alveg
eins og í bíómynd, það vantaði bara að
fiðluleikarinn kæmi að borðinu okkar.
Hvað þú gerðir veit ég ekki, en hann
kom og við þessar yngri urðum rjóðar
í kinnum, en hæstánægðar. Ekki var
heimferðin í rútunni með þér og Erlu
systur þinni síðri. Sungið og spaugað
alla leið á Selfoss. Síðan er lagið Erla
góða Erla í miklu uppáhaldi hjá mér,
enda ef ég man rétt samið um Erlu
systur þína.
Minningarnar streyma fram. Að-
fangadag eftir vinnu, við tvær á leið
heim. Þú í Hafnarfjörðinn og ég til
foreldra minna í Kópavoginn. Steinn
kom í framrúðuna í Ölfusinu, sem
varð öll einsog úr perlum svo ekki sást
út. Ekkert vandamál, þú keyrðir og
við settum bara hausinn út um hlið-
arrúðurnar til skiptis og komumst
þannig að Geithálsi. Þá hrundi rúðan í
fangið á okkur sem vorum báðar í pils-
um og fóðruðum leðurstígvélum. Það
liðu margir dagar þar til við vorum
búnar að losna við glerbrotin úr skón-
um.
Steinunn mín, ég kveð að sinni.
Hafðu þökk fyrir allt og allt. Guð gefi
Guðmundi, Sigrid, börnunum og öðr-
um aðstandendum styrk á erfiðri
stund.
Valey Guðmundsdóttir.
Steinunn Hafstað fór ævinlega sín-
ar eigin leiðir. Hafði sinn eigin stíl,
þannig að eftir var tekið. Hún var
sjálfstæð kona sem lét til sín taka – og
lét líka verkin tala. Auk þess að hafa
verið hótelstjóri um árabil var hún
einnig með sinn eigin rekstur á þeim
vettvangi. Hún gat verið hörð í horn
að taka, ef því var að skipta. Gat verið
orðhvöss, ef sá gállinn var á henni. En
húmorinn aldrei langt undan. Og um
leið ástkær móðir og síðar tengda-
móðir og amma. Ætíð góður vinur
vina sinna og ættingja og umhyggju-
söm í garð náungans – ekki síst þess
sem höllum fæti stóð.
Allt þetta og svo margt annað bjó í
Steinunni Hafstað, sem lést á Sól-
vangi í Hafnarfirði á dögunum, 86 ára
gömul. Margir gætu ætlað sem stiklu-
kenndar lýsingarnar hér að framan
væru mótsagnakenndar. Það getur
vel verið. En svona var Steinunn Haf-
stað í raun og sann. Margbreytileg og
engum lík. Ógleymanleg og verður
sárt saknað.
Ég átti þessk kost að kynnast
Steinunni fyrir tæpum 50 árum, þegar
fjölskyldur okkar urðu nágrannar á
Arnarhrauninu í Hafnarfirðinum. Ég
bast traustum vinaböndum við Guð-
mund, einkason Steinunnar og Jóns
Guðmundssonar þáverandi yfirlög-
regluþjóns í Hafnarfirði. Við vorum
þá báðir þriggja ára gamlir, við nafn-
arnir, og náðum strax vel saman og
höfum ræktað og treyst okkar vina-
bönd allar götur síðan. Vorum heima-
gangar hvor hjá öðrum og höfum æv-
inlega haldið okkur við þann sið og
yfirfært á okkar eigin fjölskyldur.
Fjölskyldurnar á Arnarhrauninu
forðum daga, mín nr. 42 og Steinunn-
ar, Jóns og Guðmundar nr. 40, náðu
vel saman strax í upphafi og aldrei bar
þar skugga á.
Það var mikið áfall fyrir þau mæðg-
in, Steinunni og Guðmund, sem þá var
aðeins fjögurra ára, þegar Jón féll frá
langt fyrir aldur fram. En Steinunn
var ekki þeirrar gerðar að leggja árar
í bát – hvorki þá né síðar. Guðmundur
átti hug hennar allan og hann naut
umhyggju hennar og ástríkis, en um
leið var Steinunn á fullu í atvinnulífinu
– á fullu um allan bæ, um allt land.
Hún var gjarnan í hótelrekstri á
sumrin, t.d. á Blönduósi. Síðar meir
keypti hún húseign á Selfossi, sem
hún gerði að afar aðlaðandi hóteli,
Hótel Þóristúni, sem hún rak síðan
um árabil. Dugnaðarforkur hún
Steinunn í öllu því sem hún tók sér
fyrir hendur. Þúsundir hótelgesta
hafa notið gestrisni hennar í áranna
rás. Steinunn vildi að allt stæði upp á
punkt og prik og að allt væri á sínum
stað, smátt og stórt. Þessir eiginleikar
hennar og fleiri gerðu það að verkum
að sem hótelstjóri og hótelhaldari var
Steinunn rétt kona á réttum stað.
Eftir að hún seldi hótelið austur á
Selfossi flutti Steinunn aftur í hýra
Hafnarfjörðinn. Guðmundur sonur
hennar var einnig fluttur í Fjörðinn
með sína fjölskyldu. Þau voru aldrei
lengi langt frá hvort öðru móðirin og
einkasonurinn. Seinustu árin var
heilsa Steinunnar farin að bila, en hún
lést á Sólvangi aðfaranótt 8. desember
síðastliðins – með einkasoninn sér við
hlið.
Steinunn átti ættir að rekja í
Skagafjörðinn. Hún ræktaði vel sam-
bandið við sitt fólk þar fyrir norðan –
var ættrækin og naut sín sjaldan bet-
ur en í góðum og stórum hópi ætt-
menna og vina.
Það gustaði af Steinunni Hafstað.
Fólk tók eftir henni, þar sem hún átti
leið um, með grásprengt hárið, fas-
mikil og glæsileg.
Ég á Steinunni Hafstað mikið að
þakka. Góðmennska hennar og um-
hyggja í minn garð og minnar fjöl-
skyldu var algjör og takmarkalaus
alla tíð. Ég bar virðingu fyrir þessari
góðu konu og naut þess að vera sam-
vistum við hana og eiga við hana orð-
ræðu um fjölbreyttustu mál. Maður
kom aldrei að tómum kofunum hjá
henni – hvaða málefni sem til umræðu
voru hverju sinni.
Missir vina minna, Guðmundar og
Siggu, er mikill. Börn þeirra, Laufey,
Steinunn, Þór og Jón Foss, hafa misst
elskaða ömmu. Ég bið þess að góður
Guð blessi þau og veiti þeim styrk. En
minning um merka konu, sem setti
svip á samtíð sína, sem spannaði lang-
an tíma, mun ylja og búa í hjarta
þeirra um ókomna tíð.
Við Jóna Dóra og börnin okkar
þökkum fyrir það að hafa átt vináttu
Steinunnar Hafstað. Þau góðu kynni
eru dýrmæt í sjóði minninganna.
Guðmundur Árni Stefánsson.
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 2005 45
MINNINGAR