Fréttablaðið - 22.03.2003, Blaðsíða 16

16 22. mars 2003 LAUGARDAGUR
Hlí›asmára 15 • Sími 535 2100
Bi
llu
nd
Bi
llu
nd
DANMÖRK
Beint leiguflug
me› ICELANDAIR
29
.
m
aí
-
4.
s
ep
t.
21
.6
52
21
.6
52
V
er
›
fr
á
kr.
á mann
m. v. að 2 fullorðnir og 2 börn,
2ja-11 ára, ferðist saman.
Innifalið er flug
og flugvallarskattar.
Ef 2 ferðast saman,
24.950 kr á mann.
Takmarkað sætaframboð
Mosfellingurinn Kristín Kjartansdóttir hefur búið í Mið-Austurlöndum í 30 ár.
Hún var í Kúveit þegar Írakar gerðu innrás í ágúst 1990 en býr núna í Jórdaníu.
Hún segir fólk vera reitt og finnast Bandaríkjamenn tvöfaldir í roðinu.
Óttalaus í Jórdaníu
Lífið í Jórdaníu gengur sinnvanagang þrátt fyrir að innrás
í nágrannaríkið Írak sé hafin.
Mosfellingurinn Kristín Kjartans-
dóttir hefur búið í Amman, höfuð-
borg Jórdaníu, síðan árið 1991
þegar hún flutti þangað frá
Kúvæt. Hún bjó í Kúvæt í sextán
ár, en flutti þaðan ásamt manni
sínum eftir innrás Íraka.
„Það er ósköp rólegt hjá mér
hérna heima,“ sagði Kristín þegar
Fréttablaðið hafði samband við
hana morguninn eftir að innrás
Bandaríkjamanna og Breta hófst.
„Ég fór rétt áðan út til að borga
internet-reikninginn og gekk í
bankann. Maðurinn minn, sem
starfar við ríkisháskólann í borg-
inni Zarqa, sem er í um hálftíma
akstursfjarlægð frá Amman, fór
líka í vinnuna í morgun. Skóla-
haldið gengur sem sagt sinn vana-
gang. Hér er allt við það sama og
við höfum ekki orðið vör við neitt.
Þetta er ósköp venjulegur dagur
að öllu leyti, nema að maður veit
náttúrlega að það er byrjað stríð.“
Heimilið birgt upp af mat
Kristín segist ekki hafa trú á
því að Jórdanía dragist inn í stríð-
ið þó hún viti til þess að banda-
rískir hermenn séu komnir til
landsins við landamæri Írak. Einu
ráðstafanirnar sem hún hafi gert
vegna stríðsins séu að birgja
heimilið upp af mat. „Það hefur
heyrst að útgöngubann verði
kannski sett á okkur nú á fyrstu
dögum stríðsins. Það er samt ekk-
ert víst. Maður heyrir 150 kjafta-
sögur hérna.“
Í Amman búa þrjár íslenskar
konur og segir Kristín að þær hitt-
ist einu sinni í viku til þess að
föndra. Í föndurhópnum eru
einnig konur frá hinum Norður-
löndunum. „Við erum allar voða-
lega rólegar og við þessar ís-
lensku sem búum hérna erum
ekki á förum. Við höfum ekki
áhyggjur af þessu að því leyti.“
Vaknaði við innrás í Kúveit
Á námsárum sínum í Þýska-
landi kynntist Kristín eiginmanni
sínum Sameh, sem er fæddur á
Gaza-svæðinu í Palestínu. Árið
1974 flutti hún til Kúvæt þar sem
hún var búsett þegar Saddam
Hussein gerði innrás þann 2.
ágúst árið 1990.
„Þetta er allt öðruvísi ástand
en þegar ég lenti í þessu í Kúvæt.
Ég átti aldrei von á því að Írakar
gerðu innrás í Kúvæt og mér brá
því þegar ég vaknaði eina nóttina
við það að innrás var hafin. Ég var
innilokuð í borginni og hafði ekki
einu sinni símasamband. Hérna í
Jórdaníu eru aðstæður allt aðrar
og miklu meiri möguleikar að
komast í burtu. Ef eitthvað kemur
upp á þá getum við í raun og veru
keyrt þangað sem okkur langar.
Þá munar líka miklu að núna eru
öll börnin farin að heiman og mað-
ur þarf því ekki að hafa áhyggjur
af því að koma þeim á öruggan
stað.“
Kristín segir að háskólafólk og
lögfræðingar í Jórdaníu hafi mót-
mælt innrásinni í gær og búist
væri við meiri mótmælum um
helgina. Hún segir að fólkið í
Jórdaníu sé mjög reitt. Það sæi at-
burðarás síðustu vikna og mánaða
í allt öðru ljósi en Vesturlandabú-
ar og væri afar hneykslað á því að
Bandaríkjamenn skyldu vera að
býsnast yfir því að Frakkar hefðu
hótað að beita neitunarvaldi í Ör-
yggisráði Sameinuðu þjóðanna. Í
því samhengi minntist fólk þess
að Bandaríkjamenn hefðu sjálfir
beitt neitunarvaldi 38 sinnum
þegar álykta hefði átt gegn Ísrael-
um vegna ofsókna þeirra á hendur
Palestínumönnum.
„Fólkinu hér finnst þetta allt
mjög ósanngjarnt og því finnst að
þetta komi Bush ekkert við. Það
ber samt alls engan hlýhug til
Saddams en það er ekki þar með
sagt að því þyki ekki vænt um
fólkið í Írak. Þetta er mjög gott
fólk, sem hefur búið við mjög erf-
iða stjórn í mörg ár. Maðurinn
minn á föðurbróður sem býr í
Bagdad með fjölskyldunni sinni
og við höfum miklar áhyggjur af
þeim.“
Ekki hægt að flytja
inn lýðræði
Kristín sagðist ekki taka mikið
mark á þeirri skýringu Banda-
ríkjamanna að það þyrfti að ráð-
ast inn í Írak til þess að koma á
lýðræði í landinu. Hún, sem og
flestir aðrir, teldi að allt aðrar
hvatir lægju að baki innrásinni,
nefnilega olíuhagsmunir Banda-
ríkjamanna.
„Það er ekki að hægt að flytja
inn lýðræði. Lýðræði er eins og
jurt sem þú setur niður og þarft
að vökva og svo vex það smám
saman. Það verður ekki flutt inn
eins og hver annar varningur.
Fólkið þarf að vera tilbúið og ég
held að það sé það einfaldlega
ekki. Þetta er þrjóskt fólk og í
landinu búa mismunandi þjóðern-
is- og trúarhópar. Mest eru þetta
Arabar en einnig búa þarna Kúrd-
ar sem hafa verið ofsóttir af
Saddam. Sunnítar, sem eru
íslamskir bókstafstrúarmenn, eru
í meirihluta í landinu en því er
aftur á móti stjórnað af shítum. Í
landinu búa einnig kristnir menn
og aðrir minnihlutahópar eins og
Tyrkir og Túrkmenar. Allt þetta
fólk mun vilja hafa eitthvað að
segja og það verður því ekki auð-
velt verk að koma á lýðræði
þarna.“
Bandaríkjamenn
tvöfaldir í roðinu
Kristín segir fólki í Jórdaníu
finnast Bandaríkjamenn vera tvö-
faldir í roðinu. Á sama tíma og
þeir vilji útrýma gereyðingar-
vopnum Íraka sjái þeir enga
ástæðu til að aðhafast neitt þótt
Ísraelar eigi mun öflugri og fleiri
gereyðingarvopn en allar araba-
þjóðirnar til samans.
„Fólkið skilur ekki hvers vegna
það er verið að taka í rassinn á
Saddam á meðan Sharon (Ariel
Sharon, forsætisráðherra Ísrael)
fær að gera það sem honum sýn-
ist.“
Kristín bendir einnig á að mörg
leppríki Bandaríkjamanna á
svæðinu búi ekki við lýðræði, en
Bandaríkjastjórn virðist ekki
hafa miklar áhyggjur af því.
„Það er alls ekkert lýðræði í
Sádi-Arabíu. Konur í Bagdad
mega að minnsta kosti keyra en
það mega þær ekki í Sádi-Arabíu.
Það er ekki hægt að segja að í
þessum löndum hérna sé lýðræði
á vestrænan máta, en það er ekki
þar með sagt að fólkinu líði illa.
Það er ekkert víst að vestrænt
lýðræði sé það sem hentar fólkinu
hér. Í það minnsta ekki á þessum
tímapunkti, en það getur verið að
það henti einhvern tímann seinna.
Það er mín skoðun að það sé fólks-
ins að ákveða hvenær það vilji
breytingar. Ég held að íbúar vest-
rænna ríkja yrðu ekkert sérstak-
lega sáttir ef íslömskum stjórnar-
háttum yrði þröngvað upp á þá.“
Fólkið hatar ekki
Vesturlandabúa
Um viðhorf araba til Evrópu-
búa sagði Kristín að það markist
svolítið af nýlendutíma Breta.
Margt hafi breyst í Mið-Austur-
löndum á valdatíma þeirra.
„Það er samt ekki hægt að
segja að fólkið beri einhvern kala
til Evrópubúa frekar en Banda-
ríkjamanna. Það er pólitíkin sem
ríkisstjórnir þessara landa eru að
reka sem fólkið skilur ekki. Ég
undrast líka að Íslendingar skuli
taka svona afdráttarlausa afstöðu
með innrásinni. Það er allt í lagi
að vera hlutlaus – það hefur aldrei
meitt neinn.“
trausti@frettabladid.is
Það er allt í lagi að
vera hlutlaus - það hefur
aldrei meitt neinn.
,,
AP
/M
YN
D
SIGURTÁKN Á GÖTUM AMMAN
Jórdanskt barn myndar sigurtáknið fyrir framan íraska fánann í mótmælagöngu
á götum Amman. Verið var að mótmæla veru bandarískra hersveita á landamærum
Jórdaníu og Íraks.
KRISTÍN KJARTANSDÓTTIR
„Ég átti aldrei von á því að Írakar gerðu
innrás í Kúvæt og mér brá því þegar ég
vaknaði eina nóttina við það að innrás var
hafin,“ sagði Kristín.