Fréttablaðið - 29.05.2004, Blaðsíða 14

14 29. maí 2004 LAUGARDAGUR
Í VANDA MEÐ FÁNANN
Vindurinn gerði þessum kínverska fána-
bera erfitt fyrir á athöfn þar sem Abdullah
Ahmad Badawi, forsætisráðherra Malasíu,
var boðinn velkominn til Peking.
Æskilegt að fá atkvæðisrétt í Evrópsku landamærastofnuninni en ekki úrslitaatriði:
Ígrunduð niðurstaða nauðsynleg
LANDAMÆRAEFTIRLIT Björn Bjarna-
son dómsmálaráðherra segir
nauðsynlegt að fá vel ígrundaða
niðurstöðu í því hvort Íslendingar
hafi atkvæðisrétt í málefnum
Evrópsku landamærastofnunar-
innar eða ekki. Framkvæmda-
stjórn Evrópusambandsins mælir
gegn því en aðildarríkin eiga eftir
að taka afstöðu til þess og fylgja
stjórnvöld málinu eftir á þeim
vettvangi.
Almennt gerir Schengen-sam-
starfið ekki ráð fyrir atkvæðis-
rétti Íslands, segir Björn, en full-
trúar Íslands koma að mótun allra
ákvarðana og íslensk stjórnvöld
ákveða sjálf hvort þau fallist á
niðurstöðuna. „Þessi landamæra-
stofnun hefur ekkert vald gagn-
vart aðildarríkjum sínum og hún
setur ekki neinar reglur. Í því
ljósi gildir öðru máli um atkvæð-
isrétt um málefni hennar og tel ég
að ræða eigi réttarstöðu okkar í
því efni til hlítar,“ segir Björn og
bendir á að það sjónarmið eigi
hljómgrunn innan ráðherranefnd-
arinnar um Schengen-málefni að
Íslendingar hafi atkvæðisrétt.
„Að mínu mati er hér ekki um úr-
slitaatriði að ræða, við erum,
hvernig sem fer, ekki bundnir af
öðru en við samþykkjum, en nauð-
synlegt er að fá rökstudda og vel
ígrundaða niðurstöðu í málinu.“ ■
Þúsundir án heimilis
og stjórn í uppnámi
Harkan í bardögum Ísraelshers og palestínskra vígamanna á Gaza-svæðinu hefur aukist mjög
eftir að Ísraelar fóru að ræða brotthvarf þaðan. Hart er deilt innan Ísraelsstjórnar um hvað skuli
gera. Á sama tíma hafa heimili þúsunda Palestínumanna verið jöfnuð við jörðu.
Það sem af er þessum mánuðihafa ekki færri en 1.960 Palest-
ínumenn í Rafah-flóttamannabúð-
unum mátt þola það að heimili
þeirra væru lögð í rúst af ísraelsk-
um hermönnum, samkvæmt upplýs-
ingum Palestínuflóttamanna-
aðstoðarinnar, stofnunar á vegum
Sameinuðu þjóðanna. Þar með hafa
þeir bæst í hóp um ellefu þúsund
Palestínumanna sem hafa misst
heimili sín með þessum hætti frá
árinu 2000.
Amnesty International gagn-
rýndi þessar aðferðir á dögunum.
Samtökin bentu á að samkvæmt sín-
um upplýsingum hefði minnihluti
eigenda þeirra íbúða og bújarða
sem hafa verið eyðilagðar verið
sakaðir um glæpi gegn Ísraelsríki.
Aðferðirnar bæru því öll einkenni
handahófskenndra hefndaraðgerða
sem bitnuðu á fjöldanum.
Bandamenn fordæma Ísraela
Aðgerðir Ísraelshers í Rafah,
sem lauk á dögunum, ollu mikilli
eyðileggingu, kostuðu milli 40 og 50
manns lífið og hafa verið fordæmd-
ar bæði innan Ísraels og utan. Tyrk-
ir, sem hafa verið helstu stuðnings-
menn Ísraela meðal múslimskra
þjóða, hafa fordæmt aðgerðirnar.
Abdullah Gul utanríkisráðherra
sagðist á miðvikudag íhuga að skipa
sendiherra í Palestínu og kalla
sendiherra Tyrklands heim frá
Ísrael um skamma stund í mót-
mælaskyni.
Gagnrýnin hefur líka verið
hávær innan Ísraels og er skemmst
að minnast þess að Yosef Lapid,
dómsmálaráðherra Ísraels, líkti að-
gerðunum við helför nasista. Miðað
við þau ummæli sem hafa fallið á
ísraelska þinginu virkar tal um
gungur og druslur heldur meinlaust
í samanburði.
Skærurnar halda áfram
Harkan í bardögum á Gaza jókst
eftir að Ariel Sharon, forsætisráð-
herra Ísraels, hóf að tala um brott-
hvarf. Palestínskir vígamenn voru
ákveðnir í að láta finna fyrir sér og
Ísraelsher og stjórnvöldum var mjög
í mun að sýna hörku svo ekki liti út
fyrir að þau væru að flýja af hólmi.
Síðan þá hafa tugir fallið úr beggja
röðum og óbreyttir borgarar kvalist.
Aðgerðirnar í Rafah hófust eftir
að þrettán ísraelskir hermenn féllu
fyrir hendi vígamanna á skömmum
tíma. Palestínskir læknar segja 45
Palestínumenn hafa látist í aðgerð-
um Ísraelshers, þar af sautján víga-
menn og tólf börn. Talsmenn Ísra-
elshers segja 41 hryðjuverkamann
hafa verið skotinn en hafa neitað að
birta nöfn mannanna. Ísraelar segj-
ast hafa eyðilagt 56 heimili í árásun-
um en Sameinuðu þjóðirnar segja
45 byggingar, þar sem 575 einstak-
lingar bjuggu, hafa verið eyðilagðar
í einnar viku aðgerðum Ísraelshers.
Palestínumenn segja eyðilögð hús
vera um 300 talsins. Eftir stendur
að stór hluti Rafah er illa leikinn og
mikill skortur á nauðsynjum.
Aðgerðirnar hafa þó ekki orðið
til að draga úr skærum. Í gær lést
palestínskur vígamaður þegar hann
sprengdi bíl sinn í loft upp við
íraska eftirlitsstöð, tveir hermenn
særðust. Palestínskur maður var
skotinn nærri landnemabyggð og
hús var jafnað við jörðu í Rafah. Í
fyrradag jöfnuðu Ísraelar þrjú hús
við jörðu nærri bænum Deir el-
Balah og á miðvikudag bárust frétt-
ir af því að tveir Palestínumenn
hefðu verið skotnir. Palestínumenn
sögðu lækni hafa verið skotinn við
heimili sitt en Ísraelar könnuðust
ekki við það. Þeir sögðust hins
vegar hafa skotið grunsamlegan
mann til bana en tilgreindu ekki
hvort hann hefði verið vopnaður.
Sharon í vanda
Ariel Sharon er í miklum vanda
með hvað skuli gera. Á fimmtu-
dag leit út fyrir að hann myndi að-
eins biðja ríkisstjórn sína um að
samþykkja brotthvarf frá þremur
litlum landnemabyggðum. Í gær
benti framan af allt til þess að
hann myndi láta sverfa til stáls og
krefjast atkvæðagreiðslu um fullt
brotthvarf frá Gaza. Síðar í gær
hafði hann svo ákveðið að leggja
aðeins fram tillögu til kynningar
en ekki til atkvæðagreiðslu.
Framtíð ríkisstjórnarinnar er í
óvissu og jafnvel gæti farið svo að
efna þyrfti til nýrra þingkosninga
ef allt fer á versta veg. Það þyrfti
ekki að vera slæmt fyrir Sharon
því skoðanakannanir sýna að
Likud-bandalagið myndi vinna á
ef kosið yrði nú. Þá er sá mögu-
leiki í stöðunni að hann fengi
Verkamannaflokkinn í stjórn. Það
eina sem fréttaskýrendur eru
sammála um er að staða Sharons
sé mjög erfið, sumir segja hana
allt að því óvinnandi. ■
Síldarvinnslan í Neskaupstað:
Keypti
Austlax
VIÐSKIPTI Síldarvinnslan í Neskaupstað
hefur keypt öll hlutarbéf í Austlaxi á
Seyðisfirði. Austlax hefur um tveggja
ára skeið stundað fiskeldi í Seyðisfirði
í samvinnu við Færeyinga og hefur
heimild til 1.500 tonna laxeldis. Sem
kunnugt er hafnaði umhverfisráðu-
neytið nýlega öllum kærunum vegna
fyrirhugaðs sjókvíaeldis Austlax.
Kaup Síldarvinnslunnar á hlutabréf-
um í Austlaxi eru hluti af styrkingu
Síldarvinnslunnar og Samherja í fisk-
eldi. Gert er ráð fyrir að þeir sem haft
hafa umsjón með fiskeldinu hjá Aust-
laxi muni gera það áfram, en yfir-
umsjón með því fellur undir stjórnun-
armynstur á laxeldi Sæsilfurs. ■
■ EVRÓPA
Íslenskur leikstjóri:
Sópar að sér
verðlaunum
KVIKMYNDIR Stuttmyndin „Bjarg-
vættur“ í leikstjórn Erlu B. Skúla-
dóttur hefur að undanförnu sópað að
sér verðlaunum á kvikmyndahátíð-
um í Bandaríkjunum. Erla útskrifað-
ist sem leikstjóri frá New York
University fyrir tveimur árum og
var þá útnefnd besti kvenleikstjórinn
af félagi leikstjóra.
Mynd Erlu hefur unnið alls átta
verðlaun, þ.á m. sem besta stutt-
myndin á kvikmyndahátíðinni í
Nashville, en þau verðlaun veita rétt
til að vera í úrtaki fyrir Óskarsverð-
laun. „Bjargvættur“ er nú á leið á
kvikmyndahátíðina í Dubrovnik í
Króatíu. ■
SUNDLAUG AKUREYRAR
Sundþjálfun er mjög góð fyrir börn með fötl-
un þar sem þau styrkjast bæði andlega og
líkamlega. Það kemur sér vel fyrir þau í fram-
tíðinni, segir á heimasíðu Akureyrarbæjar.
Tíu vikna sundnámskeið
barna á Akureyri:
Markviss þjálf-
un fatlaðra
SUND Markvissri sundþjálfun fyrir
börn með fötlun er í undirbúningi
hjá Sundfélaginu Óðni í samvinnu
við fjölskyldudeild Akureyrar-
bæjar og ÍSÍ á Akureyri.
Sjö börn eru á fyrsta námkeið-
inu, sem hófst í mars og stendur í 10
vikur. Þau æfa einu sinni í viku.
„Sundæfingar eru mjög góðar fyrir
börn með fötlun þar sem þau styrkj-
ast bæði andlega og líkamlega,“
segir á heimasíðu Akureyrarbæjar.
Stefnt er að því að börnin fari á
Nýársmót fatlaðra, sem er árviss
viðburður í Reykjavík. ■
BASKAR Í BANN Stjórnlagadóm-
stóll Spánar hefur staðfest bann
við því að flokkur baskneskra að-
skilnaðarsinna fái að bjóða sig
fram við kosningar til þings Evr-
ópusambandsins í næstu viku.
Áður hafði hæstiréttur Spánar
orðið við beiðni stjórnvalda um
að banna framboðið.
BJÖRN BJARNASON
„Framkvæmdastjórn ESB er jafnan frekar
innhverf í málum sem þessum og því
kemur afstaða hennar mér ekki á óvart,“
segir Björn.
Miðað við þau um-
mæli sem hafa fallið
á ísraelska þinginu virkar
tal um gungur og druslur
heldur meinlaust í saman-
burði.
BRYNJÓLFUR ÞÓR GUÐMUNDSSON
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTASKÝRING
ÁTÖKIN Á GAZA OG Í
ÍSRAELSSTJÓRN
,,
FYRIR FRAMAN EYÐILAGT HÚS
Eyðileggingin er mikil í Tel Sultan-hverfi í Rafah-flóttamannabúðunum. Þar létu ísraelskir
hermenn mest til sín taka fyrstu dagana í aðgerðunum sem lauk í vikunni.
LÁTINN SYRGÐUR
Palestínumenn segja ísraelskan hermann í
varðturni hafa skotið Muhammed Zorob
fyrir framan heimili sitt en herinn kannast
ekki við atvikið.