Fréttablaðið - 29.05.2004, Blaðsíða 54

38 29. maí 2004 LAUGARDAGUR
Eitt sinn
skal hver deyja...
Þið munið öll deyja söng Bubbi Morthens með
Utangarðsmönnum forðum daga. Dauðinn er oft
viðkvæmt umræðuefni en Fréttablaðið fékk
alþingiskonu, rithöfund, ritstjóra, geðlækni og prest
til að svara nokkrum spurningum honum tengdum.
Guðrún Ögmundsdóttir alþingiskona:
Spila brellur með besta líkjörinn
Hvernig viltu deyja? Vilja ekki
allir sofna inn og ekki kveljast, ég
er eflaust eins og allir aðrir með
það. En það er svo skrítið hvað
dauðinn er orðinn fjarlægur, því
nú er hann það eina sem við vitum
að er óumflýjanlegt þegar við
fæðumst.
Og hvert ferðu, upp eða niður? Að
sjálfsögðu fer ég upp eins og allir,
því Guð fyrirgefur allt. Ef ekki þá
verð ég bara send til baka á jörð-
ina til að gera upp gamlar skuldir.
Hvaða líffæri vilt þú veita fram-
haldslíf? Öllum þeim líffærum
sem hægt er að nota öðrum til
bjargar og langlífis. En ef aðeins
væri um eitt líffæri að velja,
myndi ég gefa nýrun. Það er mikil
þörf fyrir þau og við Íslendingar
eigum að gera mun meira af því
að bjarga öðrum frá dauða með
okkar eigin dauða. Við getum
hvort eð er ekkert notað þau
hinum megin.
Hvar viltu hafa þína hinstu
hvílu? Það er nú spurning hvar
verður laust, kannski ætti að fara
að jarða aftur í gamla kirkju-
garðinum. Þar væri dásamlegt að
vera.
Í hvaða dressi viltu vera út eilífð-
ina? Er ekki best að vera í falleg-
um náttfötum, þannig að vel fari
um mann. Draumanáttfötin mín
eru bara köflótt og úr flóneli,
myndu fara afskaplega vel.
Býstu við fjölmennri jarðarför?
Vona það ekki allir, að við séum
kvödd af góðum vinum og vanda-
mönnum.
Hvernig verður stemningin í erfi-
drykkjunni? Hún verður vonandi
góð, horft fram á veginn, því lífið
heldur jú áfram.
Hvaða tónlist verður leikin í jarð-
arförinni? Falleg verður hún, svo
mikið er víst. Ég myndi óska nær-
veru kvennakóra, þakka lífinu
með lagi Violettu Parra, svo væri
nú ekki slæmt að láta kyrja
„Dóma heimsins dóttir góð“ eftir
Jóhannes úr Kötlum.
Hverjir bera kistuna? Mínar nán-
ustu vinkonur.
Hvern myndir þú ofsækja ef þú
gengir aftur? Ætli ég myndi ekki
hella niður líkjörsglasi til að láta
vita af mér, en þá er það alveg
ákveðinn líkjör sem allir vissu að
væri minn, því appelsínulyktin
myndi gjósa upp. Þið megið síðan
geta hvaða líkjör þetta er.
Hvaða orð verða letruð á legstein-
inn? Kannski eitthvað fallegt
vers. Úr Predikaranum -
„Allt hefur sinn tíma“. Öllu er af-
mörkuð stund, og sérhver hlutur
undir himninum hefir sinn tíma.
Að fæðast hefir sinn tíma og að
deyja hefir sinn tíma, að gróður-
setja hefir sinn tíma og að rífa það
upp, sem gróðursett hefir verið,
hefir sinn tíma.
Predikarinn
Hjörtur Magni Jóhannsson fríkirkjuprestur:
Í himnaríki er töluð hebreska
Hvernig viltu deyja? Sem sáttast-
ur við skapara minn, sjálfan mig,
samferðarfólk mitt og hugsjónir
mínar.
Og hvert ferðu, upp eða niður?
Vonandi inn í birtu.
Hvaða líffæri vilt þú veita fram-
haldslíf? Það líffæri sem gæti
komið einhverjum til hjálpar. Ég
get ekki séð að valið skipti máli,
ef það gæti orðið einhverjum til
lífs og góðs.
Hvar viltu hafa þína hinstu hvílu?
Líklegast sem næst mínum nán-
ustu eða einhvers staðar í ís-
lenskri náttúru. Þegar maður er
orðinn að dufti þá skiptir stað-
setning ekki máli lengur. Öll nátt-
úra er helguð af Guði og hinsti
hvílustaður þarf því ekki að vera í
krikjugarði.
Í hvaða dressi viltu vera út eilífð-
ina? Án fata. Eins og Guð skapaði
mig.
Býstu við fjölmennri jarðarför?
Ég hugsa að það fari eftir því
hvað ég verð sáttur við umhverfi
mitt þegar ég fer.
Hvernig verður stemningin í erfi-
drykkjunni? Vonandi gleðileg.
Hvaða tónlist verður leikin í jarð-
arförinni? Hún má alveg vera
óhefðbundin, gleðileg endilega en
þarna verður að hljóma líka
Adagio eftir Albinoni.
Hverjir bera kistuna? Ég fæ engu
ráðið um val á líkmönnum. Af-
komendur verða að ákveða það.
Kannski börnin mín, ef þau kæra
sig um.
Hvern myndir þú ofsækja ef þú
gengir aftur? Ég myndi ekki
ástunda ofsóknir. Ég held að erfið-
leikar þessa lífs séu nægir fyrri
hvern og einn.
Hvaða orð verða letruð á legstein-
inn? 23. Davíðssálmur. Á hebr-
esku. Það er tungumálið sem er
talað í Himnaríki. Eftir að hafa
lesið hann við útfarir ótal margra,
þá hafa þau orð einstaka merk-
ingu í mínum huga.
Óttar Guðmundsson geðlæknir:
Uppselt í öll bestu stæðin
Hvernig viltu deyja? Með reisn.
Og hvert ferðu, upp eða niður? Ég
fer ekki neitt. Vegna þess að ég
trúi hvorki á himnaríki né helvíti.
Hvaða líffæri vilt þú veita fram-
haldslíf? Öllum sem einhver hef-
ur gagn af. Þetta má allt nota.
Hjarta, lungu, nýru, hornhimnur.
Það er ekkert sérstakt líffæri sem
má lifa öðru fremur.
Hvar viltu hafa þína hinstu hvílu?
Í fallegum, gömlum kirkjugarði.
Það eru til svo margir fallegir
kirkjugarðar. Helst vildi ég auð-
vitað hvíla í gamla kirkjugarðin-
um við Suðurgötu, en það mun allt
vera uppselt í öll stæði þar.
Í hvaða dressi viltu vera út eilífð-
ina? Fallegu duftkeri.
Býstu við fjölmennri jarðarför?
Vonandi ekki. En það fer náttúru-
lega líka eftir því hvenær dánar-
stundin verður. Eftir því sem
maður er eldri, því mun fámenn-
ari er jarðarförin.
Hvernig verður stemningin í erfi-
drykkjunni? Sumir sorgbitnir og
aðrir minna sorgbitnir.
Hvaða tónlist verður leikin í jarð-
arförinni? „Allt eins og blómstrið
eina“. Ef þetta lag hljómar er ég
sáttur og í sjálfu sér þarf ekkert
annað lag. Ég vill öll erindin og það
sungin af karlakór. Þetta er bara
lag laganna, sálmur sálmanna.
Hverjir bera kistuna? Það fer allt
eftir því hvenær dauðann ber að
höndum, hverjir úr vinahópnum
eru þegar dauðir og hverjir eru
eftir. Ég hef hins vegar þegar gert
gagnkvæman samning við einn
núlifandi mann. Samningurinn
kveður á um að sá okkar beggja
sem lifir lengur muni bera kistu
hins og auk þessa skrifa um hann.
Maðurinn er Steingrímur Eiríks-
son hæstaréttarlögmaður.
Hvern myndir þú ofsækja ef þú
gengir aftur? Ég mun ekki ganga
aftur. Ég trúi ekki á framhaldslíf.
Hvaða orð verða letruð á legstein-
inn? Nafn, fæðingardagur, dánar-
dagur og vonandi engin flat-
neskja. Af öllum þessum legstein-
um sem ég hef séð um dagana og
þeir skipta þúsundum þegar hér
er komið sögu, hefur bara einn
þeirra haft áletrun sem skipti mig
einhverju máli og hann er í Foss-
vogskirkjugarðinum. Áletrunin er
vísa eftir Jón Helgason og er eina
grafskriftin sem ég gæti hugsað
mér. Þar sem þegar er búið að rita
þessa vísu á annan legstein í Foss-
vogskirkjugarðinum, verð ég hins
vegar að láta því líki vísuna eftir,
en hún er svona:
Bókfellið velkist
Og stafirnir fyrnast og fúna
Fellur í gleymsku það orð sem er
lifandi núna
Legsteinninn springur
Og letur hans máist í vindum
Losnar og raknar sá hnútur sem
traustast vér bindum