Fréttablaðið - 11.08.2004, Blaðsíða 20

Ef þú sérð flík og kaupir hana en sérð síðan eftir því þegar
þú kemur heim þá er sniðugast að skila henni. Þó þú fáir
ekki peningana til baka þá áttu samt innleggsnótu sem þú
getur notað í eitthvað þarfara.
Á langþráðum frídögum lendir fólk oft í þeirri gryfju að kvarta yfir því að það sé
ekkert að gera. Og ef það er eitthvað að gera þá er það yfirleitt alltof dýrt og þá er
allt orðið ómögulegt aftur. Ímyndunaraflið er nauðsynlegt á dögum sem þessum
og mikilvægt er að hugsa utan rammans, þræða nálina og finna eitthvað sem hægt
er að gera. Það þýðir ekkert að sitja inni og væla heldur þarf að sýna framtakssemi
og finna sköpunargleðina innra með sér. Litli rauði Jón Sigurðsson er daglega ekki
metinn til mikils og eru fimm hundruð krónurnar oftast taldar smáaurar nú til dags.
Engu að síður er nóg hægt að gera fyrir Nonna og engin ástæða að afskrifa hann
þar sem hann mun væntanlega mótmæla því, ef við þekkjum hann rétt. ■
Góð ráð
INGÓLFUR HRAFNKELL INGÓLFSSON FÉLAGS-
FRÆÐINGUR OG LEIÐBEINANDI Á NÁMSKEIÐUM
FJÁRMÁLA HEIMILANNA SETUR UPP DÆMI UM
GREIÐSLUR INN Á HÖFUÐSTÓL:
Höfuðstólsgreiðsla
Hvað er eiginlega hægt að gera...
...fyrir fimm hundruð krónur?
Viðbótarlífeyrissparnaður er tiltölulega nýtt
sparnaðarfyrirkomulag á Íslandi þar sem aðilar
vinnumarkaðarins og yfirvöld hafa sameinast um
ráðstöfun sem felur í sér mikilvæga kjarabót. Enn
er löggjöf um viðbótarlífeyrissparnað smám sam-
an að þróast og festast í sessi á vinnumarkaði og
fólk að átta sig á möguleikunum sem felst í þeim
sparnaði. Það er hins vegar val einstaklingsins að
hefja viðbótarlífeyrissparnað og þarf hann sjálfur
að gera samning við þann fjárvörsluaðila sem hann
velur að skipta við.
„Viðbótarlífeyrissparnaður er tvímælalaust
hagstæðasti sparnaður sem völ er á,“ segir Marta
Helgadóttir á sölu- og markaðssviði SPRON.
„Launþegar geta greitt allt að 4% af launum sín-
um í viðbótarlífeyri og er atvinnurekanda skylt að
leggja til 2% aukaframlag. Mótframlag launagreið-
enda sem almennt er umsamið í kjarasamningum
er 2% en einmitt mótframlagið gerir viðbótarlíf-
eyrissparnað að hagstæðasta sparnaði sem völ er á.
Auk þess sem framlag launþegans er að fullu frá-
dráttarbært frá skatti,“ segir Marta.
Sjálfstætt starfandi einstaklingar geta lagt fyrir
sambærilegt hlutfall af tekjum eða 6% og notið
þess skattalega hagræðis sem þessu fyrirkomulagi
fylgir.
Viðbótarlífeyrissparnaður er langtímaráðstöfun
og í því felast mörg tækifæri. Því fyrr sem einstak-
lingar hefja sparnaðinn því meiri möguleika hafa
þeir til að ná góðri ávöxtun, það er því mikilvægt
að byrja strax.
„Að leggja fyrir reglulega í langan tíma er það
sem skilar bestum árangri, með því móti læturðu
peningana vinna fyrir þig, það má komast þannig
að orði að tíminn vinni með þér,“ segir Marta. „Með
heilbrigðu líferni og auknu framboði símenntunar
getur fólk viðhaldið opnum huga til lífsins tæki-
færa. Hugtakið að eldast er breytt og það er ýmis-
legt sem er sjálfsagt í dag sem þótti ekki við hæfi
fyrir 20-30 árum síðan. Það var ekki algengt að
gamlar kerlingar og karlar væru að setjast á skóla-
bekk á miðjum aldri og plana framtíðina,“ segir
Marta og brosir.
Hægt er að velja mismunandi ávöxtunarleiðir
þegar kemur að viðbótarlífeyri. Viðhorf fólks til
áhættu eru mismunandi en það er hægt að stýra
áhættunni og það er hægt að lágmarka hana með
því að velja öruggari ávöxtunarleiðirnar. „Grunda-
vallaratriði er að kynna sér málin vel og velja
vörsluaðila sem við treystum vel.“
kristineva@frettabladid.is
Viðbótarlífeyrissparnaður:
Hagstæðasti
sparnaður sem völ er á
Marta B. Helgadóttir segir viðbótarlífeyrissparnaðinn vera góða kjarabót,
sérstaklega með tilliti til skattafrádráttar og framlag atvinnurekanda.
Dæmi 1:
A. Einstaklingur sem hefur 100 þús. kr. í mánaðarlaun og leggur
fyrir lágmarksframlag sem er 2% af heildarlaunum í sparnað-
inn, fær 2% mótframlag launagreiðanda og tekjuskattsafslátt.
Hann fær mánaðarlega greitt í sinn lífeyrissparnað samtals
4.000 kr.
Lækkun á útborguðum launum er þó einungis 1.228 kr. á
mánuði.
Fjögur þúsund krónur á mánuði til margra ára eða áratuga er sparn-
aður sem virkilega munar um fyrir ekki tekjuhærri einstakling.
B. Sami einstaklingur sem hefur 100 þús. kr. í mánaðarlaun og
leggur 4% af heildarlaunum í sparnaðinn fær 2% mótframlag
frá launagreiðanda og tekjuskattsafslátt.
Hann fær mánaðarlega greitt í sinn lífeyrissparnað samtals
heilar 6.000 kr.
Lækkun á útborguðum launum er þó einungis 2.457 kr. á
mánuði.
Dæmi 2:
A. Einstaklingur sem hefur 250 þús. kr. í mánaðarlaun og legg-
ur fyrir 2% af heildarlaunum í sparnaðinn, fær 2% mót-
framlag launagreiðanda og tekjuskattsafslátt.
Hann fær mánaðarlega greitt í sinn lífeyrissparnað samtals
10.000 kr.
Lækkun á útborguðum launum er þó einungis 3.071 kr. á
mánuði.
B. Sami einstaklingur sem hefur 250 þús. kr. í mánaðarlaun og
leggur 4% af heildarlaunum í sparnaðinn fær 2% mótfram-
lag frá launagreiðanda og tekjuskattsafslátt.
Hann fær mánaðarlega greitt í sinn lífeyrissparnað samtals
heilar 15.000 kr.
Lækkun á útborguðum launum er þó einungis 6.142 kr. á
mánuði.
Sæll, Ingólfur!
Af hvaða láni á að byrja að borga nið-
ur höfuðstólinn?
1. 40 ára húsbréf, 6 ár búin, eftir-
stöðvar 700.000, vextir 5,1%
2. 25 ára lífeyrissjóðslán, 20 af 50
greiðslum búnar, eftirstöðvar
850.000, vextir 5,23%
3. 30 ára lífeyrissjóðslán, 13 af 60
greiðslum búnar, eftirstöðvar 2,2
m, vextir 6%
4. 25 ára húsbréf, 54 af 99 greiðslum
búnar, eftirstöðvar 3,2 milljónir,
vextir 6%
5. 25 ára húsbréf, 42 af 99 greiðslum
búnar, eftirstöðvar 2,3 milljónir,
vextir 5%
Er best að borga eitthvað inn á allt,
eða borga eitthvað mikið niður áður
en hafist er handa við næsta, eða
borga eitt alveg áður en byrjað er á
næsta? Við erum að klára að borga
neyslulán og viljum halda áfram með
þessi lán - nýta tækifærið á meðan
við höfum tímabundið góðar tekjur.
Bestu kveðjur, Anna
Sæl Anna!
Þetta er flott spurning. Til þess að
svara henni verð ég að nota veltukerfi
Fjármála heimilanna. Aðgangur að
veltukerfinu kostar 9.500 krónur en
Fréttablaðið er frítt! En þú gerðir mig
forvitinn og ég setti dæmið upp í
kerfinu. Látir þú það ekki fara lengra
skal ég segja þér niðurstöðuna.
Þú greiðir inn á höfuðstólinn á einu
láni í einu og klárar því hvert lán fyrir
sig. Þegar þú hefur greitt upp fyrsta
lánið notar þú peningana, sem fóru í
mánaðarlegar greiðslur á því, til þess
að greiða inn á höfuðstólinn á næsta
láni og svo koll af kolli. Þetta þýðir
með öðrum orðum að þú verður að
halda óbreyttri greiðslubyrði út allan
lánstímann. Það sem þú uppskerð er
mun styttri lánstími og mikill sparn-
aður í vöxtum og verðbótum. Rúsín-
an í pylsuendanum er að eftir síðustu
lánagreiðslu breytist mánaðarleg
greiðslubyrði í frjálsar ráðstöfunar-
tekjur – skattlausar.
Í þínu tilfelli myndi ég byrja á að
greiða inn á höfuðstólinn á 3,2 millj-
óna húsbréfaláni nr. 4. Ástæðan er
einföld; það lán greiðist fyrst upp og
því getur þú notað peningana til þess
að greiða inn á höfuðstólinn á næsta
láni. Þú greiðir því inn á lánin í þess-
ari röð: 4, 5, 2, 3 og 1. Það tekur þig
34 ár að klára öll lánin á hefðbund-
inn hátt. Með veltukerfinu klárar þú
lánin á 13 árum ef þú bætir 10.000
krónum við mánaðarlega greiðslu-
byrði, á 11 árum ef þú bætir 20.000
krónum við og á 7,5 árum ef þú bæt-
ir 50.000 krónum við greiðslubyrð-
ina.
Gangi þér vel,
Ingólfur Hrafnkell
Viltu leita ráða hjá Ingólfi? Sendu spurningar á fjarmal@frettabladid.is
Einn leikur í pool:
100 til 200 krónur.
Einn leikur í keilu fyrir 13 ára og eldri: 400 krónur.
Ferð í Árbæjarsafnið: 500 krónur.
Sund: 230 krónur.
Pylsa og kók: um 300 krónur.
Brauð til að gefa öndunum
200 krónur
Fara í strætó um allan bæinn: 220 krónur.
Ís með dýfu og kurli: um 300 krónur.
Ferð í skautahöllina fyrir fullorðinn: 500 krónur:
Ferð í skautahöllina fyrir barn (miðað við að viðkomandi eigi skauta): 400 krónur.
Fara upp í
Hallgríms-
kirkjuturn:
300 krónur.
Auðvitað er þetta ekki tæmandi listi yfir hina fjölmörgu hluti sem ódýrt er að gera og
kaupa og leynast fyrir utan húsið þitt ef þú aðeins opnar augun. Svo ekki sé minnst
á þá fjölmörgu hluti sem hægt er að gera ókeypis úti í náttúrunni; göngutúr, hjólatúr
og flatmaga úti á túni.
Fjögur bíó um helgar: 400 krónur.
Kaffibolli á góðum
stað: 300-400 krónur.