Tíminn - 23.02.1975, Blaðsíða 39

Sunnudagur 23. febrúar 1975
TÍMINN
39
Frarríhaldssaga
FYRIR
• •

Mark Twain:
Tumi gerist
leyni-
lögregla
gamla frænka okkar
lika, en þær voru svo
æstar, skelfdar og ut-
an við sig, vesaling-
arnir að þær vissu
varla hvað þær gerðu.
sannkallað reiðar-
slag, og hann var al-
veg yfirbugaður af
þeirri hugsun, að fyrir
hans tilverknað hefði
frændi hans nú ráfað i
þúsund sinnum verri
ógæfu en þá sem hann
áður var i, og það
hefði kannski aldrei
komið fyrir, ef hann
hefði ekki verið svona
metnaðargjarn, og
þráð svo mikið að
verða frægur heldur
látið likið liggja i friði,
þar sem það var kom-
ið, eins og hinir höfðu
gert. En fljótlega
hafði hann náð sér
aftur, og hann sagði:
„Silas frændi má
ekki tala svona. Hann
á ekki heldur neina
sök á þessu”.
Þær Sallý og Benný
voru þakklátar hon-
um fyrir að hinn
skyldi segja þetta, og
þær voru alveg á
sama máli og hann,
en Silas frændi hristi
bara höfuðið mæðu-
lega og vonleysislega
og tárin hrundu niður
kinnar hans, er hann
sagði:
„Jú, það var ég sem
gerði það. Vesalings
Júpiter, það var ég
sem gerði það”.
Það var óhugnan-
legt að heyra hann
tala vona. Siðan hélt
hann áfram og tók að
segja frá þvi, hvernig
allt hafði atvikast frá
upphafi, og hann
O
Dr. Jakob
miklu meira viröi en að hlusta.
Maður lærir miklu meira á þvi að
reyna sjálfur, jafnvel þótt maður
verði aldrei á neinn hátt sérfróður
i listinni, eða nái að skila verkinu
eins og á að gera.
Algeng leynilög-
reglusaga lesin
á tveim timum
— Hvaða lesning heldur þú aö
þér þyki kræsilegust nú, þá sjald-
an þú átt tómstundir til þess að
iesa þér til gamans, en ert ekki
bundinn við að iesa næstum hvað
sem að höndum berst vegna oröa-
bókarstarfsins?
— 0, ég veit ekki, þaö er með
ýmsu móti. Þetta, sem ég nefndi
hér að framan, aö ég hefði veriö
alæta á lestur, næstum alla mina
ævi, hefur haft þaö i för með
sér,að mér er ótamt að lesa nokk-
urn hlut kerfisbundið. Ég hef þvi
lesið næstum hvað sem borizt hef-
ur upp i hendurnar á mér, oft af
forvitni eöa mér til afþreyingar,
þegar ég er þreyttur og treysti
mér ekki til þess að sinna neinum
lestri af alvöru. Ég á þá til aö lesa
það, sem margir telja lökustu
tegundir bókmennta, eins og
leynilögreglusögur og annað þess
háttar. Ég hef lesið mikiö af
leynilögreglusögum á ensku, en
ég er svo heppinn að gleyma þeim
alveg jafnharöan, svo að ég get
jafnvel lesið sömu söguna aftur
eftir hálfan mánuð eða svo, án
þess að hafa hugmynd um aö ég
hafi lesið hana áður.
— Þú lest þessa tegund bók-
mennta þá heldur óvandlega?
— Biddu sannan fyrir þér!
Þetta er ekki nokkur lestur. Ég
hef vanizt þvi, ósjálfrátt, en ekki
aö yfirlögðu ráði, að geta lesiö
bækur ótrúlega fljótt. Ég get lesið
leynilögreglusögu af algengri
stærð, svona eitt til tvö hundruð
blaðsiður— ég get lesið hana á
einum til tveimur klukkutimum,
þegar mér býður svo við að horfa,
en ég man hana ekki á eftir, það
er af og frá.
Þessi ávani er að sumu leyti
vondur og að sumu leyti góður.
Hann er vondur að þvi leyti, aö
mar.ni hættir við að lesa illa yfir-
leitt, en hann er góður að hinu
leytinu, að maður getur oft þurft
að glugga i ákaflega margar bæk-
ur (og það hef ég löngum þurft
vegna starfa minna), til þess aö
sjá, hvort i þeim er eitthvað, sem
maður þarf að lesa almennilega.
Það er gott, og meira að segja
nauðsynlegt, að geta hlaupið i
gegnum bók með miklum hraða
til þess að fá hugmynd um efni
Vaka eða víma
,,Orð mér af orði
orðs leitaði”
Þaö var smáskritin grein um
áfengismál i Visi 10. febrúar.
Konan sem skrifaði hana fjasar
dálltið um það, að fátt sé sagt af
viti um þau efni hér, enda séu
þaö helzt bindindismenn, sem
þar séu að verki. Eftir aö hafa
hreytt i þá ónotum og m.a. sagt
að pað séu ,,engin vandkvæði
fyrir stúkufólk að súpa á flösku i
laumi” varar hún mjög við
dómhörku. Telur hún, að þeir
sem aldrei hafi neytt áfengis,
séu engan veginn dómbærir um
áfengismál, enda engin von til
þess. Menn skilja ekki þaö, sem
þeir hafa ekki reynt. — Og svo
er veriö að kalla karlmenn sér-
fræðinga i kvensjúkdómum. —
Frúin segir i grein sinni:
,,Það þarf ekki nema meöal-
greind til að sjá að enginn, sem
er hamingjusamur leggst i
óreglu — það getur engum
gæfusömum manni dottið i hug
að eyðileggja vitandi vits
sjálfan sig, heimili sitt og
framtið barna sinna”.
Hér er á ferðinni undarlegur
misskilningur. Menn byrja ekki
áfengisneyzlu i þeim tilgangi að
eyðileggja. Þeir eru yfirleitt
hamingjusamir þegar þeir
byrja. Flestir munu drekka
fyrstu staupin á gleðistundum
og fagnaöar. Þeir byrja þetta i
trausti þess að þeir hver um sig
verði ekki i þeim fimmta
hlutanun, sem drekkur sér til
skaöa og skammar áður en
lýkur. Það gerir fimmti hluti
þeirra, sem ekki eru bindindis-
menn. Það er enginn ágreining-
hennar, þvi að þá sér maður,
hvort nokkur þörf er aö lesa bók-
ina betur. Og komi það i ljós, aö
bókin búi yfir einhverju sem
nauðsynlegt er að kynna sér, legg
ég auövitað miklu meiri vinnu i
lesturinn.
Þetta vinnulag hefur oft komiö
sér vel fyrir mig, og ég held þaö
sé áreiðanlega afleiöing þeirrar
miklu lestrargræðgi, sem ég var
haldinn á minum barns- og ung-
lingsárum. Skaðinn af þessu felst
að sjálfsögðu helzt i þvi, aö ég hef
oft lesið góðar bækur of illla, og
má þvi segjá, að ég hafi bæði haft
skömm og gaman af þessu hátta-
lagi. Hinu verð ég að hnýta við,
mér til réttlætingar, að góðar
bækur les ég oft og mörgum sinn-
um, enda njóta menn tæpast
verulegra góðra bóka með þvi að
lesa þær einusinni eða tvisvar.
„Þess vegna hefur
mig aldrei skort
viðfangsefni....”
— Telur þú ekki rétt, að menn
eigi sér einhverja sérstaka tóm-
stundavinnu, þótt hjá sjálfum þér
hafi tómstundir og skylduverk oft
verið litt aðgreinanieg?
• — Satt að segja hef ég ekki
myndað mér neina fastmótaða
skoðun á tómstundum og tóm-
stundavinnu. Kannski er þaö
vegna þess, að ég hef ekki haft
neitt of mikið af þeim sjálfur.
Hins vegar er ég alveg sannfærö-
ur um að það er hverjum manni
hollt að hafa eitthvert tómstunda-
dútl, sem hann getur gripiö til,
þegar hann er ekki bundinn af
skylduverkum. Ég hef oft kennt i
brjósti um þá menn, sem ekki
eiga sér neitt slikt og vita ekki
hvaö þeir eiga við timann aö
gera, þegar þeim veitast ein-
hverjar fristundir.
Fyrir mér hefur þetta aldrei
verið neitt vandamál og þaö á ég
forvitninni að þakka. Það hefur
alltaf verið svo margt, sem mig
hefur langað til að lesa um, kynn-
ast og sýsla við. Þess vegna hefur
mig aldrei skort viðfangsefni,
þegar ég hef átt tima aflögu.
— Nú hætta margir menn opin-
berum störfum löngu áöur en
starfskraftar þeirra eru á þrot-
um. Hvað heldur þú aö þú myndir
helzt vilja gera, ef þér gæfust
mörg og góð ár, eftir aö hinum
opinberu störfum væri lokiö?
— Þetta er vandamál, sem
bráðum mun koma yfir mig, þvi
að það eru ekki nema tæp þrjú ár,
þangað til ég verð að hætta starfi
minu hér. Ég hef nú að visu ekki
gert neinar sérstakar áætlanir, en
ég veit, aö það er nóg til handa
mér að gera, sem mér væri ljúft
ur um að þannig fer, það vitum
viö — en allir þessir byrjendur
treysta þvi aö þeir hver um sig
tilheyri hinum fjórum — enginn
færi i fimmta hlutann. Svona er
þetta.
Ég vil ekki þrefa hér um
greindarstig. Meti þaö hver
sem vill. En ég þarf eitthvað
áhrifameira en þessa Visis-
grein til að hvika frá þeirri
sannfæringu að helzta og bezta
ráðið til að minnka áfengisbölið
sé aö minnka drykkjuskapinn
og það gerum viö bezt með þvi
að fjölga bindindisfólkinu.
Gefum bindindissamt for-
dæmi.
Sköpum áfengislaust um-
hverfi.
Látum sjást hvar sem viö kom-
um að fyrir okkur er áfengi
óþarfi.
Allir vita, að áfengi getur ver-
iðskaðlegt, stundum veröur það
banvænt á kvalafullan hátt.
Reynum að láta félaga okkar
og samferðamenn skilja að
áfengi er óþarfi- og þaö er
félagsleg, borgaraleg dyggð aö
láta þann óþarfa vera.
Reynum aö losa þetta fólk við
þær grillur aö menn geri það að
gamni sinu eða vitandi vits að
eyðileggja framtið sina og
sinna.
Þeir halda I fyrstu að það sé
óhætt að gera það að gamni sinu
að neyta áfengis, en reyndin
verður sú, aö þeir hætta að hafa
vald á drykkjunni. Eftir þaö
kemur þeim betur að áfengis-
laust umhverfi sé sem viöast.
Hvernig stendur á þvi að fólk
með meira en meðalgreind
V.

Reykjaneskjördæmi
Ráðstefna um sveitarstjórnarmál verður haldin aö veitingahús-
inu Skiphóli, Hafnarf. laugardaginn 1. marz kl. 2 e.h. Eftirfar-
andi mál verða tekin til meðferðar.:
1. Fjármögnun sveitarfélaga.
2. Atvinnuuppbygging i Reykjaneskjördæmi.
3. Umhverfismál.
Sveitarstjórnarmenn Framsóknarflokksins i kjördæminu og
fulltrúaráðsmenn kjördæmissambandsins eru boðaöir á fundinn.
Allt áhugafólk velkomiö.
Stjórn K.F.R.
Kópavogur

Fulltrúaráð Framsóknarfélaganna i Kópavogi heldur fund um
húsnæðismál fimmtudagnn 27. febrúar kl. 20,30 i félagsheimili
Kópavogs. Frummælendur: Jón Skaftason alþingismaður og Jó-
hann H. Jónsson bæjarfulltrúi.
Stjórnin.
Framsóknarvist ó Hótel Sögu
Þriggja kvölda framsóknarvistin að Hótel Sögu, Súlnasal hefst
miðvikudaginn 26. febrúar kl. 20:30.
Heildarverðlaun fyrir þrjú kvöld er Spánarferð. Góö kvöld-
verðlaun.
Stjórnandi Baldur Hólmgeirsson,
Dansað til kl. 1. „ „
Nánar auglýst siðar.Framsóknarfélag Reykjavikur.
Hveragerði — Aðalfundur
Framsóknarfélags Hverageröis og ölfus verður haldinn i Hótel
Hveragerði föstudaginn 28. febrúar n.k. kl. 20,30.
Fundarefni: Venjuleg aðalfundarstörf.
önnur mál.
Halldór Asgrimsson alþingismaður kemur á fundinn. — Stjórnin.
aö fást við. Hins vegar veit ég
alveg með vissu hvað mér verður
fyrst fyrir að sinna. Það er minn
gamli kærleikur, filólógian. Þar
er margt ógert og margt sem
hægt er að gera. Hver veit, nema
ég geti unnið þarna eitthvert gagn
eftir að ég verð sjötugur. Ég veit
þaö ekki, en ég vona það.
—VS
IRSKUR MATUR
AÐ HÓTEL LQFTLEIÐUM
skilur þetta ekki?
li.Kr.