Tíminn - 23.02.1975, Blaðsíða 40

f
Sunnudagur
23. febrúar 1975
BRUER h. er einnig , traust J eldvarnatækL^i MJGSUGAN

^r ^B' ^bp
Heildvérzlun Síöumúla 22^ Sfmar 85694 & 85295
L
SIS-FO»IJK
SUNDAHÖFN
GHÐÍ
fyrirgóéan mat
^ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
100 SJÚKRAÞJÁLF ARA VANTAR TIL
STARFA HÉR Á LANDI
en hætt hefur verið við fyrirhugaða
kennslu í sjúkraþjálfun við H.Í.
Gsal-Reykjavik — Fyrirhugað
var að koma á fót námsbrauT i
sjúkraþjálfun við Háskóla tslands
á komandi hausti, en þau áform
hafa nú runnið út i sandinn, — og
mun þvi kennsla I sjúkraþjálfun
ekki hefjast við háskólann fyrr en
I fyrsta lagi haustið 1976. Vöntun
á.sjúkraþjálfurum er mikil hér á
landi, og að sögn Hauks bórðar-
sonar, yfirlæknis á Reykjalundi,
lætur nærri, að nú vanti um 100
sjúkraþjálfara til starfa á öllu
landinu.
Astæðurnar fyrir þvl, að ekki
var taiið mögulegt að hefja
kennslu I sjúkraþjálfun næstkom-
andi haust voru margar, en
þyngst á metunum var þó það, að
ekki var taiið, að undirbúningur
væri nægilegur. Aðrar ástæður
voru m.a. þær, að kennsluhús-
næði var ekki fengið, verklegu
kennsluna þurfti að undirbúa bet-
ur, ekki var að fullu séð, hvernig
kennslunni sjálfri yrði háttað, og
auk þess var vöntun á kennurum.
Að sögn Hauks bórðarsonar eru
35 islenzkir sjúkraþjálfarar i
starfi hér á landi um þessar
mundir og 11 erlendis. Islenzku
sjúkraþjálfararnir eru ekki allir i
fullu starfi, en þeir fylla þó 28
stöðugildi, þannig að raunhæft
má telja, að tæplega 40 sjúkra-
þjálfarar séu hér á landi núna.
— Það má reikna með þvi, að
heilbrigðiskerfið allt þyrfti um
100 sjúkraþjálfara til viBbótar
þessum 39, sem fyrir eru. Hins-
vegar er rétt að geta þess, að
þessi tala er ákaflega gróft reikn-
uö, og eins má geta þess, að hún
er miðuð við ástandið nU. Ef
sjUkraþjálfaranam hefst haustið
1976, munu fyrstu sjUkra-
þjálf ararnir Utskrifast 1980, — og
þá gæti vissulega verið allt annað
uppr á teningnum, sagði Haukur
bórðarson.
Undirbúningur sjUkraþjálfara-
námsins hefur verið i höndum
nefndar, sem skipuð var af
menntamálaráBuneytinu á sið-
asta ári, og mun nefndin skila
áliti sinu á næstu dögum. bar
mun verða greint frá námstilhög-
un og öðru viðvikjandi náminu.
Formaður nefndarinnar er
Runólfur bórarinsson, fulltrUi i
menntamálaráðuneytinu.
Að sögn Hauks bórðarsonar,
hefur einn islenzkur sjúkraþjálf-
ari lokið kennaraprófi I sjúkra-
þjálfun og kennt i Bretlandi á sið-
ustu árum. Hann myndi taka að
sér kennsluna hérlendis að ein
hverjum hluta, en annað
kennaralið yrði fengið erlendis
frá.
— bað yrði að takmarka þann
hóp, sem vildi leggja stund á
sjúkraþjálfun, vegna þess að
möguleikarnir til verklegrar
kennslu á sjúkrahúsunum eru
ekki ótakmarkaðir. Hins vegar er
ekki á þessari stundu hægt að
segja til um það, hversu stór
hópur gæti hafið nám 1976, þvi
það er atriði, sem athuga þarf
siðar, hvað hægt er að taka við
mörgum.
— bað er vissulega mikil vönt-
un á sjUkraþjálfurum hér á landi,
en ég veit, að það er fullur skiln-
ingur hjá öllum aðilum þessa
máls á þvi að taka upp kennslu i
sjUkraþjálfun.
— Er rétt, að búið hafi verið að
veita fjármagn til þessarar
námsbrautar fyrir þetta ár?
— Já, það er rétt, að einhver
upphæð var á fjárlögum I þessu
skyni, en hins vegar held ég að sú
upphæð hafi eingöngu verið mið-
uB viö kennslu frá september til
áramóta. Ég álit, að sú upphæð
myndi nýtast á þann veg, að hægt
yrði að ráða námsbrautarstjóra
eða forstöðumann fyrir þessu
námi, — áður en sjálft námiðhæf-
ist, enda er það, frá minum
bæ.ardyrum séð, m_ög nauðsyn-
legt. Ég hygg, að þeir fjármunir,
sem fengjust, myndu nýtast tií
þeirrar undirbúningsvinnu, sem,
nauðsynleg er, sagði Haukur
bórðarson að lokum.
Timinn sneri sér til Guðlaugs
borvaldssonar háskólarektors,
ogsagðihann.aðhér á landi hefði
verið staddur kanadiskur
prófessor, sem skipulagt hefði
sjúkraþjálfaranám i Kanada, og
hefði hann kannað þessi mál hér.
Einnig hefði sérstök nefnd á veg-
um menntamálaráðuneytisins
kannað þetta mál gaumgæfilega.
Niöurstaða þeirra, eftir vandlega
yfirvegun, hefði verið sú, að tals-
verðum erfiðleikum væri bundið,
að hefja kennslu i sjúkraþjálfun
strax næsta haust.
— Ég er þeirrar skoðunar,
sagði háskólarektor, að mjög vel
hafi verið að undirbúningsvinnu
staöið varðandi þetta nám, og ég
get upplýst það, að skólinn i
Manitoba hefur boðizt til þess að
taka sjUkraþjálfara til þess að sá
hinn sami geti undirbUið sig sem
kennara i þessari tilvonandi deild
innan háskólans.
— bað myndi einungis valda
vonbrigðum með þessa deild, ef
hafin yrði kennsla, og undirbUn-
ingur væri ekki nægur. Enn vant-
ar tilfinnanlega aðstöðu, og
kennslutilhögun er ekki fullmótuð
enn. Vegna þess að undirbúning-
ur hingað til hefur verið vel unn-
inn, að minum dómi, tel ég af-
skaplega góðar likur á þvi, að
hægtverðiað fara almennilega af
staðmeð þessa deild haustið 1976.
Guðlaugur sagði, að fyrir stuttu
hefðu verið samþykkt lög á al-
þingi, sem heimiluöu stofnun
námsbrauta með þvi að setja um
þær reglugerðir.
— Raunverulega fór hjUkrunar-
námsbrautin af stað, án þess að
nokkrar reglugerðir eða lög væru
til um hana, og bæði sú náms-
braut og þjóðfélagsnámsbrautin
hafa átt við vandkvæði að etja i
byrjun, vegna ónógrar undirbUn-
ingsvinnu, sagBi háskólarektor að
lokum.
Friðland að Fjallabaki
Landmannalaugar friðlýstar ásamt 450 ferkm svæði
SJ—Reykjavik — Náttúruvernd-
arráð samþykkti fyrir sitt leyti á
fundi á fimmtudagsmorgun, að
450 ferkilómetra svæði á milli
Torfajökuls og Tungnaár, Stóra
Melfells og Laufafells skuli frið-
lýst. Ætlunin er, að svæðið hljóti
nafnið Friðland að Fjallabaki.
Landmannalaugar eru á miðju
þessu svæði, en þar hefur
umgengni verið ábótavant á und-
anförnum árum og ekki vanþörf á
friðun. bangað koma nú 15-20.000
manns um hásumarið, og þegar
fjölmennast er, gista yfir 1000
manns við laugarnar I einu.
Tillagan að reglugerð um Frið-
landið að Fjallabaki verður nú
send heimamönnum til
samþykktar, þ.e.a.s. hrepps-
nefndum þeirra sveitarfélaga.
sem afrétti eiga á svæðinu. Loks
tekur menntamálaráöujieytið
ákvörðun um friðlýsinguna, og er
vonazt til að svæðið verði friðland
þegar i vor og takast megi að
sporna við frekari spjöllum þar
en þeim, sem þegar eru orðin.
Stigar verða merktir i Land-
mannalaugum, og annars staðar
á svæðinu, þar sem það á við, og
umferB gangandi fólks beint á þá.,
Eins verBur reynt aB stemma
stigu viB aB hestum verði beitt á
viBkvæmum stöBum.
UmferB vélknúinna ökutækja
verður aBeins leyfð a akvegum og
merktum slóBum íi friðlandinu.
En brögB eru aB þvi aB fólk
skemmi gróBur og jarðmyndanir
með akstri utan vega. Reynt
verður með merkingum að benda
fólki á, að leggja skuli bilunum og
4 * i
-'*¦»._. ..'«ifrA
I
15.-20.000 manns koma i Landmannalaugar yfir hásumarið, og oft er
umgengni ábótavant, enda aðstaða ófullnægjandi.
Ctsýn til Friðiandsins að Fjallabaki frá Landamannalaugum.
gengiB siBasta spölinn, t.d. aB
tjaldstaB.
TjaldstæBi verBa merkt i
friBlandinu og óheimilt aB tjalda
annars staðar, nema með
sérstöku leyfi. Skylt verður aB
ganga snyrtilega um, og flytja
skal allt rusl I sorpgeymslur, en
hvorki fleygja þvi á viBavangi né
grafa i jörB. óheimilt verður að
vinna náttUruspjöll, og meBferð
skotvopna verður bönnuð.
Fimm manna nefnd verður til
ráBuneytis um stjórn
friðlandsins, og tilnefna
Landmannahreppur, Holta-
hreppur, Rangárvallahreppur,
FerBafélag lslands og Náttúru-
verndarráB einn fulltrUa hver.
AB sögn Árna Reynissonar,
framkvæmdastjóra NáttUru-
verndarráBs, hefur aB undan-
förnu starfaB nefnd á vegum
Ferðafélags Islands,
samgönguráBuneytisins og Nátt-
uruverndarráBs i þvi skyni aB
vinna aB umbótum á fjölsóttum
stöBum aBailega á hálendinu.
Ljóst var i upphafi starfs hennar,
aB sérstök þörf var á úrbótum i
Landamannalaugum og á
nokkrum öðrum stöðum, svo sem
I HerBubreiBarlindum,
bórsmörk, Hvannalindum, Nýja-
dal og á Hveravöllum. M.a. lagBi
nefnd þessi til ... þeir þessara
staBa, sem ekki voru þegar
friðlýstir, yrðu það. Og var
Herðubreiðarsvæðið friðlýst s\.
sumar.
AkveBiB var aB taka upp
samningaviBræBur viB heima-
menn i þeim hreppum, sém
afrétti eiga á svæBinu aB Fjalla-
baki. Fundir voru haldnir meB
sveitarstjórnunum, og siBan aftur
I starfshóp fulltrúa þeirra,
NáttUruverndarráBs og FerBa-
félags tslands, sem gekk frá
tillögum um friðlýsingu svæðisins
aB Fjallabaki.
— Landamannalaugar eru perl-
an á þessu svæBi, sagði Árni
Reynisson, en þarna eru margir
aðrir fjölsóttir staðir, svo sem
Landamannahellir, Hrafntinnu-
sker, mörg vötn og gróðurver.
Spjöll af akstri utan vega eru
t.d. við Bláhyl og Ljótapoll, og
brýnt aB koma i veg fyrir aB slikt
hátterni haldi.áfram.
í fyrrasumar var byrjaB aB
byggja myndarlegt hreinlætishús
i Landamannalaugum, en þar
hefur ófullnægjandi aBstaBa orBið
aB nægja þtísundum manna und-
anfarin sumur. Smærri
hreinlætisiitbúnaBi verBur vænt-
anlega komiB upp á öðrum
stöðum, þar sem tjaldað verBur.
Starfsfólk Ferðafélags Islands i
Landmannalaugum annast eftir-
lit á svæBinu og leiBbeiningar
fyrir ferBamenn. NáttUruvernd-
arráB og samgönguráðuneytið
styrkja Ferðafélagið til aB koma
upp nauBsynlegum bunaBi og
hafa eftirlitiB meB höndum.
begar Landmannalaugar og
svæðiB aB Fjallabaki hafa veriB
friBlýst, eru eftir Nýidalur og
bórsmörk af þeim stöBum sem
nefndin, sem vinnur aB úrbótum á
hálendinu, telur að þurfi að
friBlýsa. bórsmörk er i vörzlu
Skógræktar rikisins, þannig að
ekki er talið brýnt að friðlýsa
hana, en áherzla er lögð á bætta
umgengni og friðun fyrir beit.
— Og ekki var ráBizt i aB friB-
lýsa Nýjadal i þessari atrennu,
sagBi Árni Reynisson.
-i
!
Tuiw;ri
^ ,**.,,,.' *»*¦
• i /¦' 0 JfrtiJhubjii.yfCí/nJftl, -- ^ ¦' x
,,;,;,„¦ *'p-- ( ' H«#q»«*ll
O-j
Dvnejtir ¦ -^
MmuraliiA. ? /Jís"
k-K
.r^O^
1 *.«™Jt'-?.vwSS. "<t. ...^"v'á___*&~~.i Mf'. Ji
1
¦¦#«' ..X,á"(,ií/'o:^ijf >-jJ \jí
I I. .', ..- ,<'> í.
U.y'ý"' ö
fÍ2tJ5 /'

mz
Stnril,„IJi
U" \ M,_T&t,r,luA , . V /j , - í, Tí-lrkinli !1/
,- xrlutm* &þV *X9_Í.'' V .
S', ''¦'» ' \ ÍUu-ld
\
' ,.....-•' y^r^"^-C *<»»"'?>
-;¦> ¦- ¦*¦¦¦-' "v'r #\ .9l5 ^ '-^t' *
46"',' M-«- *fj ° 1001 ¦ ,'Í '
oítfK -^^-^" «y ?••¦/_„
Y I _X- '"" N o '^"r^
\ } -, lSi.rU,,.b'1-r V<?^"":
t—vJ --x 'ioo? e/itn''<w -" 1 ,.., .
Í.-Lrur Toríajöl/uJl 'v "
C S~K ^ V"_s?*Í!>ii—-^^ , ¦,z6> í 4 1 I
»-... ^\&% , ,--^~<y\ . -^ ,^—< _•._.,. . \IS ¦ »0»«
Þetta kort syuir svæðið, sem ætlunin er að friðlýsa. Inn á það
merkt eldri hugmynd um minna friðað svæði.

er einnig