Tíminn - 23.02.1975, Blaðsíða 40
Sunnudagur
23. febrúar 1975
BJIUER HAUGSUGAN
er einnig
traust
eldvarnatæki
Heildvérzlun Síóumúla 2
Sfmar 85694 & 85295
GEÐI
fyriryóöan niat
$ KJÖTIONAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
SÍS-FÓDIJK
SUNDAHÖFN
100 SJÚKRAÞJÁLFARA VANTAR T1L
CT A DC A UED I A Kini —en hætt hefur verið við fyrirhugaða
O I *mlVi nciv LpVÍMLSI kennslu í sjúkraþjálfun við H.Í.
Gsal-Reykjavik — Fyrirhugað
var að koma á fót númsbraúT i
sjúkraþjálfun við Háskóla islands
á komandi hausti, en þau áform
hafa nú runnið út i sandinn, — og
mun þvi kennsla I sjúkraþjálfun
ekki hefjast við háskólann fyrr en
I fyrsta lagi haustið 1976. Vöntun
á sjúkraþjálfurum er mikil hér á
landi, og að sögn Ilauks Þórðar-
sonar, yfirlæknis á Eeykjalundi,
lætur nærri, að nú vanti um 100
sjúkraþjálfara til starfa á öllu
landinu.
Astæðurnar fyrir þvi, að ekki
var talið mögulegt að hefja
kennslu I sjúkraþjálfun næstkom-
andi haust voru margar, en
þyngst á metunum var þó það, að
ekki var talið, að undirbúningur
væri nægilegur. Aðrar ástæður
voru m.a. þær, að kennsluhús-
næöi var ekki fengið, verklegu
kennsluna þurftiað undirbúa bet-
ur, ekki var að fullu séð, hvernig
kennslunni sjáifri yrði háttað, og
auk þess var vöntun á kennurum.
Að sögn Hauks Þórðarsonar eru
35 islenzkir sjúkraþjálfarar i
starfi hér á landi um þessar
mundir og 11 erlendis. lslenzku
sjúkraþjálfararnir eru ekki allir i
fullu starfi, en þeir fylla þó 28
stöðugildi, þannig að raunhæft
má telja, að tæplega 40 sjúkra-
þjálfarar séu hér á landi núna.
— Það má reikna með þvi, að
heilbrigðiskerfið allt þyrfti um
100 sjúkraþjálfara til viðbótar
þessum 39, sem fyrir eru. Hins-
vegar er rétt að geta þess, að
þessi tala er ákaflega gróft reikn-
uö, og eins má geta þess, að hún
er miðuð við ástandið nú. Ef
sjúkraþjálfaranám hefst haustið
1976, munu fyrstu sjúkra-
þjálfararnir útskrifast 1980, — og
þá gæti vissulega verið allt annað
uppr á teningnum, sagði Haukur
Þórðarson.
Undirbúningur sjúkraþjálfara-
námsins hefur verið i höndum
nefndar, sem skipuð var af
menntamálaráðuneytinu á sið-
asta ári, og mun nefndin skila
áliti sinu á næstu dögum. Þar
mun verða greint frá námstilhög-
un og öðru viðvikjandi náminu.
Formaður nefndarinnar er
Runólfur Þórarinsson, fulltrúi i
menntamálaráðuneytinu.
A6 sögn Hauks Þórðarsonar,
hefur einn islenzkur sjúkraþjálf-
ari lokið kennaraprófi I sjúkra-
þjálfun og kennt i Bretlandi á sið-
ustu árum. Hann myndi taka að
sér kennsluna hérlendis að ein
hverjum hluta, en annað
kennaralið yrði fengið erlendis
frá.
— Það yrði að takmarka þann
hóp, sem vildi leggja stund á
sjúkraþjálfun, vegna þess að
möguleikarnir til verklegrar
kennslu á sjúkrahúsunum eru
ekki ótakmarkaðir. Hins vegar er
ekki á þessari stundu hægt að
segja til um það, hversu stór
hópur gæti hafið nám 1976, þvi
það er atriði, sem athuga þarf
siðar, hvað hægt er að taka við
mörgum.
— Það er vissulega mikil vönt-
un á sjúkraþjálfurum hér á landi,
en ég veit, að það er fullur skiln-
ingur hjá öllum aðilum þessa
máls á þvi að taka upp kennslu i
sjúkraþjálfun.
— Er rétt, að búið hafi verið að
veita fjármagn til þessarar
námsbrautar fyrir þetta ár?
— Já, það er rétt, að einhver
upphæð var á fjárlögum i þessu
skyni, en hins vegar held ég að sú
upphæð hafi eingöngu verið mið-
uð við kennslu frá september til
áramóta. Ég álit, að sú upphæð
myndi nýtast á þann veg, að hægt
yrði að ráða námsbrautarstjóra
eða forstöðumann fyrir þessu
námi, — áður en sjálft námið hæf-
ist, enda er það, frá minum
bæjardyrum séð, mjög nauðsyn-
legt. Ég hygg, að þeir fjármunir,
sem fengjust, myndu nytast til
þeirrar undirbúningsvinnu, sem
nauösynleg er, sagði Haukur
Þórðarson að lokum.
Timinn sneri sér til Guðlaugs
Þorvaldssonar háskólarektors,
og sagði hann, aðhér á landi hefði
verið staddur kanadiskur
prófessor, sem skipulagt hefði
sjúkraþjálfaranám I Kanada, og
hefði hann kannað þessi mál hér.
Einnig hefði sérstök nefnd á veg-
um menntamálaráðuneytisins
kannað þetta mál gaumgæfilega.
Niðurstaða þeirra, eftir vandlega
yfirvegun, hefði verið sú, að tals-
verðum erfiðleikum væri bundið,
að hefja kennslu i sjúkraþjálfun
strax næsta haust.
— Ég er þeirrar skoðunar,
sagði háskólarektor, að mjög vel
hafi verið að undirbúningsvinnu
staöið varðandi þetta nám, og ég
get upplýst það, að skólinn i
Manitoba hefur boðizt til þess að
taka sjúkraþjálfara til þess að sá
hinn sami geti undirbúið sig sem
kennara i þessari tilvonandi deild
innan háskólans.
— Það myndi einungis valda
vonbrigðum með þessa deild, ef
hafin yrði kennsla, og undirbún-
ingur væri ekki nægur. Enn vant-
ar tilfinnanlega aðstöðu, og
kennslutilhögun er ekki fullmótuð
enn. Vegna þess að undirbúning-
ur hingað til hefur verið vel unn-
inn, að minum dómi, tel ég af-
skaplega góðar likur á þvi, að
hægtverðiað fara almennilega af
staðmeð þessa deild haustið 1976.
Guðlaugur sagði, að fyrir stuttu
hefðu verið samþykkt lög á al-
þingi, sem heimiluðu stofnun
námsbrauta með þvi að setja um
þær reglugerðir.
— Raunverulega fór hjúkrunar-
námsbrautin af stað, án þess að
nokkrar reglugerðir eða lög væru
til um hana, og bæði sú náms-
braut og þjóðfélagsnámsbrautin
hafa átt við vandkvæði að etja i
byrjun, vegna ónógrar undirbún-
ingsvinnu, sagði háskólarektor að
lokum.
Friðland að Fjallabaki
Landmannalaugar friðlýstar ásamt 450 ferkm svæði
SJ—Reykjavik — Náttúruvernd-
arráö samþykkti fyrir sitt leyti á
fundi á fimmtudagsmorgun, að
450 ferkilómetra svæði á milli
Torfajökuls og Tungnaár, Stóra
Melfells og Laufafells skuli frið-
lýst. Ætlunin er, að svæðið hljóti
nafnið Friðland að Fjallabaki.
Landmannalaugar eru á miðju
þessu svæði, en þar hefur
umgengni verið ábótavant á und-
anförnum árum og ekki vanþörf á
friðun. Þangað koma nú 15-20.000
manns um hásumariö, og þegar
fjölmennast er, gista yfir 1000
manns við laugarnar í einu.
Tillagan að reglugerð um Frið-
landið að Fjallabaki verður nú
send heimamönnum til
samþykktar, þ.e.a.s. hrepps-
nefndum þeirra sveitarfélaga,
sem afrétti eiga á svæðinu. Loks
tekur m ennta málaráðuney tiö
ákvörðun um friðlýsinguna, og er
vonazt til að svæðið verði friðland
þegar i vor og takast megi að
sporna við frekari spjöllum þar
en þeim, sem þegar eru orðin.
Stigar verða merktir i Land-
mannalaugum, og annars staðar
á svæðinu, þar sem það á við, og
umferö gangandi fólks beint á þá.,
Eins verður reynt að stemma
stigu við að hestum verði beitt á
viðkvæmum stöðum.
Umferð vélknúinna ökutækja
verður aðeins leyfð á akvegum og
merktum slóðum á friðlandinu.
En brögð eru að þvi að fólk
skemmi gróður og jarðmyndanir
meö akstri utan vega. Reynt
verður með merkingum að benda
fólki á, að leggja skuli bilunum og
gengið siðasta spölinn, t.d. að
tjaldstað.
Tjaldstæði verða merkt i
friölandinu og óheimilt að tjalda
annars staðar, nema með
sérstöku leyfi. Skylt verður að
ganga snyrtilega um, og flytja
skal allt rusl i sorpgeymslur, en
hvorki fleygja þvi á viðavangi né
grafa i jörð. óheimilt verður að
vinna náttúruspjöll, og meðferð
skotvopna verður bönnuð.
Fimm manna nefnd verður til
ráðuneytis um stjórn
friðlandsins, og tilnefna
Landmannahreppur, Holta-
hreppur, Rangárvallahreppur,
Ferðafélag lslands og Náttúru-
verndarráð einn fulltrúa hver.
Að sögn Árna Reynissonar,
framkvæmdastjóra Náttúru-
verndarráðs, hefur að undan-
förnu starfað nefnd á vegum
Ferðafélags íslands,
samgönguráðuneytisins og Nátt-
úruverndarráðs i þvi skyni að
vinna að umbótum á fjölsóttum
stöðum aðallega á hálendinu.
Ljóst var i upphafi starfs hennar,
að sérstök þörf var á úrbótum i
Landamannalaugum og á
nokkrum öðrum stöðum, svo sem
i H e r ð u b r e i ð a r 1 i n d u m ,
Þórsmörk, Hvannalindum, Nýja-
dal og á Hveravöllum. M.a. lagði
nefnd þessi til „. þeir þessara
staða, sem ekki voru þegar
fri ölýstir, yrðu það. Og var
Herðubreiðarsvæðið friðlýst sl.
sumar.
Akveðið var að taka upp
samningaviðræður við heima-
menn i þeim hreppum, sém
afrétti eiga á svæðinu að Fjalla-
baki. Fundir voru haldnir með
sveitarstjórnunum, og siðan aftur
i starfshóp fulltrúa þeirra,
Náttúruverndarráðs og Ferða-
félags Islands, sem gekk frá
tillögum um friðlýsingu svæðisins
að Fjallabaki.
— Landamannalaugar eru perl-
an á þessu svæði, sagði Árni
Reynisson, en þarna eru margir
aðrir fjölsóttir staðir, svo sem
Landamannahellir, Hrafntinnu-
sker, mörg vötn og gróðurver.
Spjöll af akstri utan vega eru
15.-20.000 manns koma i Landmannalaugar yfir hásumarið, og oft er
umgengni ábótavant, enda aðstaða ófullnægjandi.
Útsýn til Friðlandsins að Fjallabaki frá Landamannalaugum.
t.d. við Bláhyl og Ljótapoll, og
brýnt að koma i veg fyrir að slikt
hátterni haldi áfram.
í fyrrasumar var byrjað að
byggja myndarlegt hreinlætishús
i Landamannalaugum, en þar
hefur ófullnægjandi aðstaða orðið
að nægja þdsundum manna und-
anfarin sumur. Smærri
hreinlætisútbúnaði verður vænt-
anlega komið upp á öðrum
stöðum, þar sem tjaldað verður.
Starfsfólk Ferðafélags lslands i
Landmannalaugum annast eftir-
lit á svæðinu og leiðbeiningar
fyrir ferðamenn. Náttúruvernd-
arráð og samgönguráðuneytið
styrkja Ferðafélagið til að koma
upp nauðsynlegum búnaði og
hafa eftirlitið með höndum.
Þegar Landmannalaugar og
svæðið að Fjallabaki hafa verið
friðlýst, eru eftir Nýidalur og
Þórsmörk af þeim stöðum sem
nefndin, sem vinnur að úrbótum á
hálendinu, telur að þurfi að
friðlýsa. Þórsmörk er i vörzlu
Skógræktar rikisins, þannig að
ekki er talið brýnt að friðlýsa
hana, en áherzla er lögð á bætta
umgengni og friðun fyrir beit.
— Og ekki var ráðizt i að frið-
lýsa Nýjadal i þessari atrennu,
sagði Árni Reynisson.
* * '
\-i
\
\
Ó
. /
' t t' ‘ * JlrtiJnuhjmijti/notn, ~
- • / ‘ '
,/úftír. N p' ( Horhjapmrf
Un Jniskiiró - 1 \
v ”>’ / N Loðinundm^. }
'ÍT-V \
>‘nw, / r» V
'"K -,>s' j
_ ,.. i -
naJiiúgar "cý
NcunRnmmv . , /v
1
91
, | ->v I
t jWnfiiUiiiWirmiii .vi
\ : V.-'vW.
V„> ^ ■■■
Y i jXU x i'
1 < ' v\° 'Tlmíntinnus
» * LiosarLumriir \ o . . t / r-
'iooj0 oiu,,,# (/ v- Æy'V'U-/ / |V
r Fl\l T\ - 1057 / o/uutJm-— ReykjuJjoll / ., . i \. '
í.aoy^v'y \'S - HAíuisiju-
'O*------- ---
N> SLónhntr .
Mirkj.Ji II/
964 V
7
’-iv'ib
•/
V)wv iA '”7
JtfaS & Hábpfc
l(S: 1 .
í>
■^ik Torfa jcil/ill
■ 1175 ^
Hcujofo 11
S"'V fÁ. / SrRÍ.i.o/r/^
'ia'-V
“* \JF /y /», /7 ■■ •> x
.... YL
J7S \
/ MugcjudolirV
1 Q
‘ 8
/ , i .
• USO JXluyarhilU*, '
StnltiLuátf
Þetta kort sýnir svæðið, sem ætlunin er að friölýsa. Inn á þaö er einnig
merkt eldri hugmynd um minna friðað svæöi.