Tíminn - 20.04.1975, Side 28

28
TÍMINN
Sunnudagur 20. apríl 1975.
Hvað gera þau í tómstundum? Greinaflokkur Hvað gera þau í tómstundum?
heimsstyrjaldarárunum fyrri.
Utan i Stigahliðinni, i sex
hundruð metra hæð, er sylla ein,
sem Breiðsylla nefnist. Þar hafa
fundizt leifar af risafuru, sömu
tegundar og nú vex vestur i
Klettafjöllum. En hið merkileg-
asta við risafuruna i Breiðsyll-
unni er það, að hún er ekki enn
orðin að steingervingi. Það hafa
meira að segja verið unnir úr
henni gripir.
1 Jökulfjörðum hafa útlending-
ar safnað steinum, og mér hefur
verið sagt, að erlendir stúdentar
hafi farið þaðan með poka af
grjóti, — án þess að nokkur mað-
ur hafi æmt eða skræmt við slfku
hátterni.
Er ísland í tvennu lagi,
jarðfræðilega séð?
Á Hornströndum finnast viða
fallegir steinar, sérstaklega
Jaspis, Sama er að segja um
Munaðarnes og Krossnesfjall við
Norðurfjörð á Ströndum, en þá
fer lika að nálgast þann hluta Is-
lands, þar sem fornra steina eða
steingervinga er ekki að vænta.
Sé Tindastóll undan skilinn, er
mjög litið aðhafafyrir steinasafn-
ara, fyrr en kemur austur á
Landið mótar manninn
Borgarfjörð eystra, og þaðan af
lengra austur. Þegar komið er
suður fyrir Hornafjörð, fer ,,unga
landið” senn að taka við, og þá
gerist aftur fátt um forna stein-
gervinga og það sérkennilega
grjót, sem eins og tengir Vestfirði
og Austfirði jarðsögulegum bönd-
um.
— Er island þá I tvennu lagi,
jarðsögulega séð?
— Ég er ekki jarðfræðingur að
mennt, og tala hér aðeins sem
leikmaður. En þær steinategund-
ir, sem einungis finnast á Vestur-
landi og Austfjörðum, benda
óneitanlega til bess að landið hafi
Fegurö I grjóti. Þótt flestum beri saman um að steinninn sé máliaus þá
getur hann sagt mikla sögu og langa, — á sinn þögula hátt.

^GNAV^

&
AXELS
EYJOLFSSONAR
Smiöjuvegi 9 Kópavogi sími 43577
Klæðaskápur
frá okkur
er lausnin...
... og vandfundnir eru hentugri
klæðaskápar hvað samsetningu
og aðra góða eiginleika varðar.
Litmyndabæklingur
um flestar gerðir klæðaskápa,
samsetningu, stærðir, efni og
verð ásamt öðrum upplýsingum.
Allar gerðir klæðaskápa
eru til í teak, gullálmi og eik.
j Vinsamlegast sendið mér nýja litmyndabæklinginn j
I um klæðaskápana.
! Nafn:_________________________________________— I
SkrifiS me5 prentstöfum
í
Heimilisfang:
j Húsgagnaverslun Axels Eyjóltssonar, Smigjuvegi 9,
Kópavogi. |
í upphafi verið eitt land eða ein
eyja, sem Atlantshafssprungan
skipti i tvennt. Leifarnar af þessu
„gamla landi” væru þá Austfirðir
og Vestfirðir, en landið þar á milli
tiltölulega ungt, eða að minnsta
kosti miklu yngra.
Kvikmyndaði Heklugos
og Heimaeyjarelda
— Hefur þú ekki tekið ljós-
myndir á þinum mörgu og iöngu
ferðum um iandið?
— Eftir að ég fór að ferðast, leið
ekki á löngu, þangað til mynda-
vélin var orðin einn minn fylgi-
spakasti förunautur. Og rétt er
það: marga myndina hefég tekið,
sumar af ærnu tilefni, aðrar litlu.
Oftast hafa myndir minar verið
svo margar i hverri ferð, að ég
hef seinna getað lesið út úr þeim
ferðasöguna alla frá upphafi til
enda. Þær,sem mér þykja beztar,
læt ég stækka og geymi þær siðan
sérstaklega. Margar þeirra hafa
orðið mér sérlega kærir minja-
gripir.
— En hefur þú aldrei tekið
kvikin yndir?
— Ojú, reyndar er ég ekki alveg
saklaus af þvi heldur. Fyrir
nokkrum árum áskotnaðist mér
kvikmyndatökuvél, 16 mm. Þá
gerði ég mér ferð inn i Stóru-
Laxárgljúfur og æfði mig þar allt
hvað af tók. Laxárgljúfur eru
langtinniá öræfum, þar sem ekki
koma aðrir en gangnamenn og
svo einstaka laxveiðimaður, sem
þreytir gönguna svo langt. Að
öðru leyti eru þessar slóðir litt
kunnar öðrum en gæsum og sauð-
kindum.
En það var kvikmyndatökuvél-
in. Ég get ekki sagt, að ég hafi
notað hana mikið, siðan ég
eignaðisthana, en þó hefég gripið
til hennar.
Þegar Hekla gaus siðast, vorið
1970, gerði ég mér ferð að gos-
stöðvunum, og hafði auðvitað
myndavélina með. Við vorum
tveir saman og fórum i Trippa-
fjöll til þess að hafa gott útsýni yf-
ir gosið i suð-vesturgig Heklu
gömlu. Við fórum um gos-
stöðvarnar og meðfram hraun-
inu, og ég myndaði allmikið.
Hluta af þessum myndum lánaði
ég siðar Ósvaldi heitnum Knud-
sen og hann notaði þær i sina á-
gætu Heklumynd.
Þegar Heimaeyjargosið hófst,
fékk ég strax geysimikinn áhuga
á þvi, enda ekki að undra, þar
sém ég er sjálfur fæddur og upp-
alinn Vestmannaeyingur. Ég var
svo—heppinn að komast með
fyrstu flugvélinni, sem fór á veg-
um Björns heitins Pálssonar til
Vestmannaeyja á fyrsta morgni
gossins. Flugmaðurinn var svo
vinsamlegur að lenda, svo að ég
gæti farið að spigspora um vett-
vanginn, þar sem tiðindin voru að
gerast,og égvarfarinn að mynda
um klukkan tíu. Það var stórfeng-
leg sjón og jafnframt ægileg að
sjá sprunguna, sem heita mátti
að væri öll virk i einu. Og undra-
vert var að sjá þá jörð, sem mað-
ur hafði gengið um sem barn,
brenna og hverfa svo undir hraun
og gjall. Ég gekk meðfram
sprungunni, allt til sjávar, en
þegar ég kom aftur úr þeirri ferð,
hafði stór gigur opnazt á túninu,
réttfyriraustanKirkjubæ.Þar sá
i bergkvikuna, þar sem hún bylt-
ist f eldgröfinni og sprakk marg-
víslega. Þarna tók ég margar
myndirog „var við eldana ”,eins
og stendur í Njálu, allt til kvölds.
En þetta var ekki min eina ferð
til Eyja á meðan jarðeldurinn
geisaði þar. Ég fór fjórar ferðir
þangað og kvikmyndaði nokkur
hundruð fet af filmum i hvert
skipti. Þetta er mjög mikið
' myndaefni, og miklu meira en
svo að mér hafi gefizt timi til þess
að vinna úr þvi, enn sem komið
er. Hins vegar lánaði ég Ósvaldi
Knudsen nokkuð af þessum film-
um minum, sem hann svo notaði i
Heimaeyjarmynd sfna.
Stefnur og straumar i
listum eru tízkufyrir-
bæri, sem koma og fara.
— Mig langar að spyrja þig
meira um málaralistina. Er þaö
ekki rétt munað, að þú hafir hald-
ið sýningar á verkum þinum?
— Jú, rétt er það. Ég hef haldið
fjórar sjálfstæðar málverkasýn-
ingar, auk þátttöku i samsýning-
um. Fyrsta sýning min var i
Málaraglugganum 1960, næst i
Bogasal Þjóðminjasafnsins í lok
ágústmánaðar 1961, og svo aftur i
Bogasalnum 1966. Að lokum hélt
ég sýningu í íþróttahúsi Sel-
tjamarness á siðast liðnu sumri.
— Svo hefur þú lika tekið þátt i
samsýningum?
— Já. Ég var einn þeirra, sem
stofnuðu Myndlistarfélagið. Við
héldum þar fyrstu samsýninguna
árið 1962, og siðan á hverju vori,
þangað til núna tvö-þrjú siðustu
árin, að ek;ki hefur verið nein sýn-
ing haldin. Auk þessa hef ég svo
tekið þátt i samsýningum er-
lendis.
— Þú ert þá enn f fulium gangi
hvað þetta tómstundaverk snert-
ir, fyrst þú hélzt sýningu nú I
sumar?
— Já, það er alveg rétt.
Málaralistin er fyrir löngu orðin
hluti af mér, sem aldrei verður
frá mér tekinn, né heldur verður
aftur snúið. Undanfarin ár hef ég
verið að bera við að kenna áhuga-
fólki á Seltjarnarnesi að fara með
pensil og liti. Það er ákaflega
heillandi verk, og nemendur min-
ir hafa verið frá tvitugsaldri til
sjötugs, Að fást við málaralist er
einhver unaðslegasta tómstunda-
vinna sem hægt er að hugsa sér,'
og ég er að vona, að afskipti min
af þessu áhugasama fólki á Sel-
tjarnarnesi verði þvi fremur til
góðs en ills. Ef mér hefur tekizt
að vekja áhuga eða glæða
fegurðartilfinningu einhvers, þá
er tilgangi minum náð.
Um sjálfan mig er það að segja,
að ég vildi gjarna mega þroskast
og öðlast meiri reynslu á þessu
sviði. Ég hef lengi haldið þvi
fram, að i rauninni standi öll
listaverk og falli með persónu-
leika höfunda sinna, og þvi, sem
þeim auðnast að leggja i þau af
sjálfum sér. Stefnur og straumar
I listum eru tizkufyrirbæri, sem
koma og fara, þau geta eflt þær
eða skaðaðeftir atvikum, en þeg-
ar á herðir, er það höfundurinn
sjálfur, sem allt veltur á. Sé hann
nógu mikill listamaður, lifir verk
hans, hvert sem yrkisefni hans
er, en vanti hann hina listrænu
hæfileika, getur engin tizka
bjargað honum. — VS.
Hér er annað ófullgert málverk. Þaö sýnir Torfuna frægu, séöa frá
Lækjartorgi. Stúlkan á myndinni gæti minnt okkur á, hversu gamali
tlmi og nýr mætast á þessum stað.
Hvað gera þau í tómstundum?